مصرف‌کنندگان بیچاره
اندوه در خانوارهای جهان ثروتمند
تابستان گذشته مردم احساس خوبی داشتند. بیکاری روبه کاهش و دستمزدها رو به افزایش گذاشتند و همه می‌توانستند در رستوران غذا بخورند یا دوباره به سفر بروند. بنابراین تعجبی ندارد که نرخ اعتماد مصرف‌کننده در سرتاسر جهان ثروتمند از میانگین درازمدت آن بالاتر بود. تابستان امسال اوضاع تفاوت زیادی داشت. مردم به طرز حیرت‌آوری اندوهگین هستند. این احساس حتی از زمان بحران مالی 2009-2007 یا اولین قرنطینه‌های 2020 شدیدتر است. چه اتفاقی افتاده است؟ توضیح آشکار را می‌توان در نرخ تورمی دید که در یک نسل بی‌سابقه است. در میان کشورهای ثروتمند عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه قیمت‌ها سالانه بیش از 10 درصد رشد می‌کنند. اقتصاددانان از تورم خوششان نمی‌آید و عموم مردم از آن تنفر دارند. بسیاری از مردم بر این باورند که بنگاه‌های تعیین‌کننده قیمت آنها را احمق فرض کرده‌اند. اما تورم بالا تنها دلیل اندوهناکی و افسردگی نیست. تحلیل‌ها نشان می‌دهد که احساس مصرف‌کننده در آمریکا حدود یک‌سوم کمتر از آن چیزی است که در این نرخ تورم انتظار می‌رود. اقتصاددانان رفتاری سه عامل بالقوه دیگر را شناسایی کرده‌اند.
اولین عامل به انتظارات مربوط می‌شود. صاحب‌نظران در سال 2020 پیش‌بینی می‌کردند که پس از اتمام دوران کووید 19 جهان به مرحله «دهه 20 خروشان» وارد شود. اما تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده است. رشد بهره‌وری همچنان پایین مانده است و هیچ‌کس شرایط آرمانی ندارد. پس چگونه می‌توان ناامید و سرخورده نشد؟
عامل دوم به قطع بسته‌های محرک اقتصادی برمی‌گردد. در سال‌هـــای 2021-2020 دولت‌های جهان ثروتمند تریلیون‌ها دلار به خانوارها دادند و درآمد در اختیار آنها را به میزان خارق‌العاده‌ای بالا بردند. امسال اکثر دولت‌ها این کمک‌ها را متوقف کردند. اکنون میانگین درآمد در اختیار (disposable) رو به کاهش گذاشته است حتی اگر نرخ تورم را نادیده بگیریم. هیچ‌کس از این وضعیت راضی نیست.
عامل سوم خود بسته‌های محرک است. مقاله کاری جدید آنیا جوروزویج و همکارانش از دانشگاه هاروارد به این نتیجه می‌رسد افرادی که یارانه نقدی نسبتاً اندک دو هزاردلاری دریافت می‌کنند (از آن‌گونه کمک‌هایی که در دوران همه‌گیری پرداخت می‌شد) در عمل ناخشنودتر می‌شوند. این پرداختی‌ها به اندازه کافی بزرگ نیست که زندگی آنها را تغییر دهد و صرفاً موارد عدم توانایی مالی را به رخ دریافت‌کنندگان خود می‌کشند. به نظر می‌رسد که واکنش مالی در برابر کووید 19 در انتهای خود نیشی دارد که بر تن مردم فرو می‌رود.
