کنترل نامحسوس

در سال‌های اخیر، برخی از نام‌های مطرح در کسب‌وکار چین ترجیح داده‌اند تا در بازار سهامی خارج از دومین اقتصاد بزرگ دنیا حضور داشته باشند. سهام دو شرکت فناوری مطرح این کشور، علی‌بابا و بایدو در نیویورک معامله می‌شوند. تنسنت (TCEHY) دیگر شرکت بزرگ این کشور در بازار بورس هنگ‌کنگ حضور دارد که بازاری کاملاً مجزا از چین است. اما پکن می‌خواهد شرایط را تغییر دهد. اندرو پولک، موسس شرکت تحقیقاتی تریویوم چین در این خصوص می‌گوید: «قانونگذاران چین دوست ندارند برخی از بهترین شرکت‌هایشان در بورس‌های خارجی فعالیت کنند. آنها می‌خواهند به این شرکت‌ها افتخار کرده و روی آنها کنترل داشته باشند.» این در حالی است که بازار سهام داخلی چین به دلیل پیش‌نیازهای سختگیرانه جذابیت کمتری برای برخی از این شرکت‌ها دارد و آنها اجازه سهام با طبقه دوگانه را ندارند، قانونی که در آمریکا رایج بوده و به شرکت‌ها اجازه می‌دهد به برخی سهامداران خود نسبت به بقیه سهامداران قدرت بیشتری بدهند. متخصصان بازار سهام معتقدند بازارهای مالی چین از پیچیدگی کمتری برخوردارند چراکه برخلاف بازارهای اروپا و آمریکا، سرمایه‌گذاران سازمانی کمتری در آن شرکت دارند. حال دولت چین در نظر دارد برخی از این محدودیت‌ها را از میان بردارد. بر اساس برنامه‌ای که با نام پذیرش ودیعه چین (CDR) شناخته می‌شود، شرکت‌های بزرگ چینی در صنایع ‌های‌تک به شناورسازی سهام خود در شانگهای یا شن‌ژن تشویق می‌شوند. آنها همچنین می‌توانند به طور همزمان در بازارهای خارجی نیز حضور داشته باشند. گفتنی است بازار سهام شن‌ژن پس از بازار سهام شانگهای دومین بورس بزرگ چین به شمار می‌رود. تحلیلگران می‌گویند این اقدام بخشی از برنامه دولت چین برای کنترل بیشتر بر کسب‌وکارهای خصوصی است. اگر چین بتواند شرکت‌های بزرگ خود را به حضور در بازار سهام داخلی راضی کند، آنگاه خواهد توانست نظارت بیشتری روی آنها داشته باشد. براک سیلورز، مدیر شرکت مشاوره سرمایه‌گذاری کایووان معتقد است، ایده CDR به منظور کنترل بوروکراتیک پکن بر شرکت‌های بزرگ چینی صورت گرفته است. مساله شرکت‌های چینی حاضر در بورس‌های خارجی به ویژه شرکت‌های خبره در حوزه فناوری در ماه‌های اخیر به یک حساسیت بزرگ برای مقامات چینی تبدیل شده است. لیندون چائو، مدیر شرکت ASI و یکی از مقامات اتحادیه بازارهای مالی هنگ‌کنگ می‌گوید در میان اوجگیری تنش‌های میان چین و ایالات‌متحده فناوری به مساله اول منافع ملی چین تبدیل شده است. مقامات آمریکایی صراحتاً نگرانی خود را در خصوص طرح چین برای تقویت صنعت تکنولوژی داخلی در حوزه‌هایی چون تراشه‌های کامپیوتری، هوش مصنوعی و خودروهای برقی ابراز کرده‌اند. بازگرداندن شرکت‌هایی چون علی‌بابا و بایدو به داخل کشور راهی است تا مقامات چینی شرکت‌های تکنولوژی چینی را هدایت کنند. بازگرداندن این شرکت‌ها همچنین موجب می‌شود مردم چین گزینه‌های داخلی متنوع‌تری برای سرمایه‌گذاری داشته باشند.