فرسودگی

ادوارد کار / قائم‌مقام سردبیر اکونومیست

همه‌گیری‌ها از بین نمی‌روند، بلکه تنها محو می‌شوند و این همان کاری است که احتمالاً کووید 19 در سال 2022 انجام خواهد داد. همه‌گیری‌ها به صورت فصلی و محلی به ویژه در کشورهایی که به صورت گسترده واکسیناسیون انجام نشده است، ادامه خواهد داشت. علاوه بر این، همه‌گیرشناسان باید مراقب گونه‌های جدیدی باشند که می‌توانند ایمنی ایجادشده از طریق واکسن‌ها را از بین ببرند. با وجود این در طول سال‌های آینده، زمانی که کووید به عنوان یک بیماری بومی مانند آنفلوآنزا یا سرماخوردگی در روند زندگی خود قرار می‌گیرد، زندگی در بیشتر نقاط جهان احتمالاً به وضعیت عادی خود بازمی‌گردد، یا حداقل به وضعیت عادی خود پس از همه‌گیری باز خواهد گشت.

پشت آن چشم‌انداز احتمالی، هم یک موفقیت خیره‌کننده و هم یک شکست ناامیدکننده نهفته است. موفقیت بزرگ این است که تعداد بسیار زیادی از مردم واکسینه شده‌اند و در هر مرحله از عفونت از علائم خفیف تا مراقبت‌های ویژه، داروهای جدیدی وجود دارند که می‌توانند خطر مرگ را تا حد بسیار زیادی کاهش دهند. شاید امروز به نظر ما بدیهی برسد، اما تولید سریع و صدور مجوز سریع برای بسیاری از واکسن‌ها و درمان‌های یک بیماری جدید، یک پیروزی علمی است.

واکسن فلج اطفال 20 سال طول کشید تا از آزمایش اولیه مجوز مصرف خود را در ایالات متحده دریافت کند. تا پایان سال 2021، تنها دو سال پس از اولین شناسایی سارس-کوو-2، جهان تقریباً 5/1 میلیارد دوز واکسن کووید را هر ماه تولید می‌کرد. Airfinity که یک شرکت داده‌های علوم حیاتی است، پیش‌بینی می‌کند که تا پایان ژوئن 2022 در مجموع 25 میلیارد دوز واکسن تولید شود. جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، در نشستی در سپتامبر خواستار واکسینه شدن کامل ۷۰ درصد جهان در یک سال شد. عرضه نباید محدودیت داشته باشد.

مصونیت با هزینه‌ هنگفتی به دست آمده است

با این حال، واکسن‌ها محافظت کاملی را به ویژه برای افراد مسن ایجاد نمی‌کنند. به همین دلیل، در اینجا نیز علم پزشکی با چالش روبه‌رو شده است. به عنوان مثال، علائم اولیه را می‌توان با مولنوپیراویر، یک قرص ضدویروسی که باید دو بار در روز مصرف شود و در آزمایش‌های بالینی توانسته است مرگ‌ومیر و بستری شدن در بیمارستان را به نصف کاهش دهد، درمان کرد. بیماران سخت می‌توانند دگزامتازون، یک کورتیکواستروئید ارزان دریافت کنند که خطر مرگ را 20 تا 30 درصد کاهش می‌دهد. در این میان داروهایی مانند رمدسیویر و یک کوکتل آنتی‌بادی ساخته‌شده توسط شرکت Regeneron نیز قرار دارند.

ترکیب واکسیناسیون و درمان، مجموعه‌ای از دیوارهای حفاظتی ایجاد کرده‌اند که هر کدام می‌توانند تا حدودی از میزان کشندگی این بیماری بکاهند و قدرت حملات ویروسی را محدود کنند. هر چه این دیوارها بیشتر شوند، کشندگی کووید بیشتر کاهش پیدا می‌کند.

با این حال، در کنار این موفقیت، یک شکست بزرگ نیز اتفاق افتاده است. یکی دیگر از دلایلی که باعث می‌شود کووید در آینده آسیب کمتری به همراه داشته باشد این است که قبلاً صدمه‌ها و لطمات بزرگی به جهان وارد کرده است. تعداد بسیار زیادی از مردم تنها به این دلیل که قبلاً به این ویروس آلوده شده‌اند از انواع کنونی کووید محافظت می‌شوند. و تعداد بسیار زیادی از مردم به ویژه در کشورهای در حال توسعه، تا سال 2022 بدون محافظت ناشی از واکسن‌ها یا بدون دسترسی به داروها باقی خواهند ماند.

این مصونیت با هزینه بسیار هنگفتی به دست آمده است. اکونومیست مرگ‌ومیر بیش از حد در طول همه‌گیری را ردیابی کرده است‌- یعنی بررسی کرده است که چه میزان مرگ‌ومیر بیش از حد معمول در یک سال عادی در طول دوران همه‌گیری اتفاق افتاده است. برآورد مرکزی ما در 22 اکتبر از مجموع مرگ‌ومیر جهانی 5/16 میلیون نفر (با دامنه 2/10 تا 2/19 میلیون) بود که 3/3 برابر بیشتر از آمار رسمی بود. با استفاده از فرضیات مربوط به سهم عفونت‌های کشنده، یک برآورد بسیار تقریبی نشان می‌دهد که این مرگ‌ومیرها نتیجه 5/1 تا 6/3 میلیارد عفونت است‌- 6 تا 15 برابر تعداد ثبت‌شده رسمی در جهان.

ترکیب عفونت و واکسیناسیون توضیح می‌دهد که چرا مثلاً در بریتانیا در پاییز، می‌توانید آنتی‌بادی‌های کووید را در ۹۳ درصد بزرگسالان شناسایی کنید. همان‌طور که در بریتانیا دیده می‌شود، مردم در معرض عفونت مجدد هستند، اما با هربار قرار گرفتن در معرض ویروس، سیستم ایمنی برای دفع آن بهتر آموزش می‌بیند. همراه با درمان‌های جدید و این واقعیت که جوانان بیشتر به این ویروس مبتلا می‌شوند، مشخص می‌شود که چرا میزان مرگ‌ومیر در بریتانیا در حال حاضر تنها یک‌دهم میزان مرگ‌ومیر ناشی از کووید در آغاز سال 2021 است. دیگر کشورها نیز این فرآیند را در مسیر بومی شدن دنبال خواهند کرد.

همه این دستاوردها هنوز ممکن است از طریق یک سویه خطرناک جدید از ویروس کووید از دست بروند. ویروس دائماً در حال جهش است و هرچه تعداد بیشتری از آن در گردش باشد، احتمال ظهور یک سویه جدید عفونی بیشتر می‌شود. با این حال، حتی اگر انواع اومیکرون و مو مشکل ایجاد کنند، ممکن است مرگبارتر از دلتا نباشند. علاوه بر این، درمان‌های موجود احتمالاً موثر باقی می‌مانند و واکسن‌ها را می‌توان به سرعت برای مقابله با جهش‌های جدید ویروس تغییر داد.

 فقط یک بیماری بومی دیگر

بنابراین، به نظر می‌رسد در آینده هم مردم از کووید خواهند مرد، اما آنها که مسن‌تر یا ناتوان هستند، یا واکسینه نشده‌اند یا توانایی خرید دارو ندارند. گاهی اوقات این مشکل به دلیل ضعف در آموزش بهداشت بوده است چون برخی از مردم وقتی به آنها پیشنهاد می‌شود که واکسن تزریق کنند، از انجام این کار امتناع می‌ورزند. اما مشکل بعدی این است که کشورهای ثروتمند دوزهای واکسن را احتکار می‌کنند و در بسیاری از مواقع، واکسینه کردن افراد در مکان‌های فقیر و دورافتاده کار بسیار دشواری است. به دلیل عدم امکان تزریق واکسن که تنها چند دلار هزینه دارد، معیشت جمعیت کثیری ویران می‌شود و زندگی‌های زیادی از دست خواهد رفت.

کووید هنوز به پایان خود نرسیده و حتی محو هم نشده است، اما تا سال 2023 این بیماری دیگر برای اکثر مردم کشورهای توسعه‌یافته یک بیماری کشنده نخواهد بود. اما به نظر می‌رسد تا سال‌ها برای مردم کشورهای کمتر توسعه‌یافته یا فقیر، به عنوان عامل تهدیدکننده زندگی باقی بماند. اما متاسفانه این مساله، در مورد بسیاری از موضوعات دیگر نیز وجود دارد و نابرابری‌های زیادی در جهان وجود دارد و به این زودی‌ها این مشکل حل نخواهد شد. در نتیجه به نظر می‌رسد کووید در حال تبدیل شدن به یک بیماری جدید و دائمی است که سال‌ها باید با آن زندگی کنیم.