عقل سلیم میگوید، تقاضای جهانی نفت با روند افزایشی روبه رو خواهد بود.
مجتبی فرخ
منبع: تایمز مالی
عقل سلیم میگوید، تقاضای جهانی نفت با روند افزایشی روبه رو خواهد بود. مطالعات آماری و نیاز به سوخت در بازارهای در حال ظهور موید اجماع بر روی این موضوع در صنعت انرژی بوده، با این حال، این اجماع، اجماع نادرستی است. در حال حاضر بحث جایگزینی گاز طبیعی به جای نفت مطرح بوده که اغلب از طریق حفاری هیدرولیکی سنگ شیل، یا تکنولوژی موسوم به فرکینگ به دست آمده است. علاوه بر این الزاماتی بر روی بهرهوری سوخت در بسیاری از کشورهای کلیدی نیز مطرح شده است. چشمانداز تقاضای نفت که این دهه فاقد رشد بوده، بسیار عملیتر از بازار به نظر میرسد. در حال حاضر انقلاب شیل موسوم به فرکینگ در ایالات متحده آمریکا بازارهای انرژی را آشفته ساخته و انتظار میرود این وضعیت ادامه داشته باشد. در طول 12ماه گذشته قیمت گاز طبیعی آمریکا کمتر از دو دلار در میلیون واحد حرارتی انگلیسی (متریک استاندارد برای قیمت گاز طبیعی) افزایش یافته، اما هنوز هم بسیار ارزانتر از نفت باقی مانده است. به نظر میرسد بازار به آرامی در حال پذیرش این موضوع است که فاصله بین نفت و گاز برای آینده قابل پیشبینی، بالا باقی خواهد ماند. این وضعیت در ایالات متحده آمریکا
باعث عجله برای جایگزینسازی گاز طبیعی به جای نفت شده است، که به زودی جهانی خواهد شد. نگرانیهای زیست محیطی، مسائل سیاسی و دسترسی ساده همگی از جمله عواملی هستند که منجر به تسهیل گسترش روند جایگزینی میشود. استدلال معمول در رابطه با رشد تقاضای نفت متکی بر افزایش مصرف در بازارهای چین و دیگر بازارهای در حال ظهور و سطح پایین نرخ استفاده از خودرو در میان مصرفکنندگان این کشورهاست. پول بیشتر، رانندگان بیشتر، اساس این منطق را تشکیل میداد. چیزی که این استدلال آن را به دست فراموشی سپرده این است که در سال 2010 اتومبیل تنها روزانه 22 میلیون بشکه از بازار 87 میلیون بشکهای نفت جهانی را مصرف میکرد. بقیه تقاضا مربوط به کامیونها (13 میلیون)، هواپیما (پنج میلیون)، کشتی (چهار میلیون)، راهآهن (دو میلیون)، پتروشیمی (9 میلیون)، سایر فعالیتهای صنعتی (14 میلیون) و قدرت (پنج میلیون) و یا تولید گرما (9 میلیون) بود. اکنون تقریباً همه این بخشها به جای نفت در حال استفاده از گاز طبیعی بیشتر و بیشتری هستند. در این میان حمل و نقل هوایی، یک استثنا محسوب میشود، هر چند حتی در اینجا هم شرکت بوئینگ ایده ساخت هواپیمایی دارد که بر روی
گاز مایع طبیعی قابل اجراست و امسال مسیر هوایی قطر اولین پرواز تجاری خود را شروع کرد که هواپیماهای آن با ترکیبی از سوخت جت معمولی و سوخت از نوع نفت ساختهشده از گاز طبیعی تامین میشدند. این تغییر نه دور از انتظار و نه فرضی است. ما اکنون شاهد خودروهایی با سوخت هیدروژنی و یا هیدرات متان ژاپنی هستیم. این جایگزین در حال حاضر در حال اتفاق افتادن است. در ایالات متحده آمریکا این انتقال در استراتژی بسیاری از شرکتها به وضوح قابل مشاهده است، از بیانسیافِ راه آهن وارن بافت، تا یو پی اس و ناوگان تحویل فدرالاکسپرس، و آپاچی و دیگر شرکتهای اکتشاف و تولید گاز به این سمت در حرکت هستند. فراوانی گاز ارزانقیمت در ایالات متحده آمریکا، دارد به یک رنسانس صنعتی کمک میکند. صنعت پتروشیمی ایالات متحده با رشد قابل توجهی روبهرو میشود. ظرفیت کراکینگ اتیلن ایالات متحده - فرآیندی برای ساخت اتیلن، که تکیهگاه اصلی صنعت پتروشیمی است - انتظار میرود با توجه به اتان و مایعات گاز طبیعی ارزان از سال 2016 افزایش قابل ملاحظهای داشته باشد. این امر بر روی تولید اتیلن خارجی فشار میآورد به طوری که در حال حاضر پالایشگاههای نفت اروپا با
فشارهای اعمالشده توسط همتایان آمریکایی خود دست و پنجه نرم میکنند. مقررات اروپا نیز در حال اعمال فشار بر روی صنعت نفت خود است. در ماه فوریه، کمیسیون اروپا پیشنویس قانونی را صادر کرد که به موجب آن میبایست در هر 400 کیلومتر جایگاههای سوخت الانجی بر روی شبکه بزرگراه ترانس اروپا قرار میگرفتند. این قانون همچنین جایگاههای سوخت الانجی را ملزم میکند تا سال 2020 در تمام 139 بندر جزیره و ناوگان دریایی اروپا مستقر شوند. مهمتر اینکه، چین نیز شروع به این انتقال کرده است. 8 درصد از فروش کامیونهای سنگین در سال 2012 با الانجی تغذیه میشدند، که این تعداد کامیونهای با سوخت الانجی را بر روی جادهها به بیش از 40 هزار رسانده است. این موضوع تا حدی به الزامات صرفهجویی مربوط میشود، اما نگرانیهای زیستمحیطی نیز در این میان نقش مهمی داشتهاند؛ بسیاری از دولتها به طور فزایندهای در مورد آلودگی هوا نگران هستند. در ایالات متحده، اروپا، ژاپن و چین، الزامات صرفهجویی سوختی در حال افزایش صرفهجویی مصرف سوخت ناوگان جهانی وسایل نقلیه است. به عنوان مثال، پژوهش سیتی گروپ تخمین میزند که صرفهجویی سوخت وسایل نقلیه جدید
تا حدود 5/2 درصد در سال در حال افزایش است. این تغییر در صرفهجویی سوخت کافی است تا به میزان قابل توجهی رشد مورد انتظار در تقاضای جهانی نفت و البته قیمت نفت را کاهش دهد. هنگامی که تغییر از نفت به گاز طبیعی را به این صرفهجوییها اضافه میکنید، باید متقاعد شده باشید تا فکر پیشبینی رونق قیمت نفت در آیندهای نزدیک را کنار بگذاریم.
سث کلینمان (رئیس جهانی استراتژی انرژی در سیتی گروپ)
دیدگاه تان را بنویسید