بازگشایی سفارت در ریاض
ظریف: ما می‌خواستیم اجماع امنیتی علیه ایران شکل نگیرد
بدر بن حمد البوسعیدی، وزیر خارجه عمان، در آستانه سفر هیثم بن طارق، پادشاه این کشور، به تهران در صفحه توئیتر خود نوشت: سفر تاریخی پادشاه عمان به جمهوری اسلامی ایران بازتاب‌دهنده اهتمام سران دو کشور برای تعمیق روابط سودمند دوجانبه و همچنین اهمیت دادن به مشورت در سطح سران در خصوص بسیاری از مسائل منطقه و جهان در راستای حمایت از صلح و ثبات و شکوفایی است. آن‌گونه که ایسنا گزارش داده: دیوان سلطنت عمان اخیراً اعلام کرد که این سفر در چارچوب مشورت و هماهنگی میان سران دو کشور در زمینه‌های مختلف، گسترش همکاری‌ها و بررسی آخرین تحولات منطقه و جهان است. یک هیات بلندپایه نیز پادشاه عمان را در این سفر همراهی کرد. هیات عمانی متشکل از شهاب بن طارق آل سعید معاون نخست‌وزیر در امور دفاعی، خالد بن هلال البوسعیدی وزیر دیوان سلطنت، سلطان بن محمد النعمانی وزیر دفتر سلطنت، بدر بن حمد البوسعیدی وزیر خارجه، سلطان بن سالم الحبسی وزیر دارایی، حمد بن سعید العوفی رئیس دفتر ویژه پادشاهی، عبدالسلام بن محمد المرشدی رئیس سازمان سرمایه‌گذاری، قیس بن محمد الیوسف وزیر صنعت و تجارت، سالم بن ناصر العوفی وزیر نیرو و معدن، عبدالله بن خمیس الرئیسی رئیس ستاد نیروهای مسلح و ابراهیم بن احمد المعینی سفیر عمان در تهران است. سلطان هیثم بن طارق پیش از سفر به ایران در سفری رسمی و دو روزه به مصر رفت و با عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهور این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد. منابع خبری اعلام کردند که پادشاه عمان در خصوص وساطت میان تهران و قاهره و تلاش برای نزدیک کردن روابط دو کشور با عبدالفتاح سیسی رایزنی کرده است.
محمدجواد ظریف در کلاب هاوس
محمدجواد ظریف وزیر خارجه سابق با حضور در کلاب هاوس به بیان نظرات خود در مورد مذاکرات احیای برجام و جواب سوالات کاربران پرداخت. در مذاکرات اولین ضربه را از روسیه خوردیم که گفتند تمام نیاز بوشهر برای تمام دوره حیاتش را تامین کردیم. زیرا نطنز ۵۵ هزار سانتریفیوژ p1 داشت و مساله سوخت آن در میان بود. روسیه هدف خودش و حوزه اقتدارش در جهان پساجنگ سرد را انرژی قرار داده، و با گفتن اینکه ما همه سوخت را تامین کردیم، دست ما را بست. آن‌گونه که خبرآنلاین گزارش داده: یعنی در مذاکرات ما را در موضع ضعف قرار دادند به همین دلیل نتوانستیم در دوره برجام به بالاتر از شش هزار سو برسیم. البته من روس‌ستیز نیستم، روسیه همسایه مهم ما و قدرت بزرگ جهان است و باید با آنها رابطه منطقی داشته باشیم. مذاکرات را با مشکلی که روسیه ایجاد کرد، آغاز کردیم. برای کسانی که می‌گویند برجام برای رفع تحریم بود، بگویم ما تا فروردین ۹۴ فقط بحث هسته‌ای داشتیم و از آن به بعد وارد مساله برداشتن تحریم شدیم. من معتقد بودم اگر زودتر وارد برداشتن تحریم‌ها می‌شدیم، آمریکا ما به ازا می‌خواست و باید امتیاز می‌دادیم. خیلی‌ها می‌گویند چرا درباره موارد دیگر مذاکره نکردید. در پاسخ باید بگویم سیاست علم امکانات است نه علم آرزوها. من علاقه داشتم درباره مسائل دیگر مذاکره می‌کردم اما امکانات همین بود. من این انتخاب را نداشتم راجع به همه موضوعات مذاکره کنم و فقط می‌توانستم راجع به مسائل هسته‌ای مذاکره کنم، ما تا فروردین ۹۴ بر اساس دستورالعمل‌ها و خط قرمزهایی که داشتیم فقط در رابطه با مسائل هسته‌ای صحبت می‌کردیم و پس از آن وارد رفع تحریم شدیم. سیاست، جهان امکانات است نه جهان آرزوها. من این انتخاب را نداشتم راجع به همه موضوعات مذاکره کنم. من یک نفر بودم و با یک نظر، و تصمیم‌گیری فقط در اختیار من نبود. من نظر خودم را داشتم اما سیاست، علم شدنی‌هاست و نه علم آرزوها. برخی در این دو روز به من حمله کردند که می‌گویم آرمان نداشته باشید که خیلی حرف بچگانه‌ای است. هدف اصلی مسوولیت من در وزارت امور خارجه، شکستن اجماع امنیتی در جهان علیه ایران بود. برای کسانی که می‌گویند هدف مذاکرات برداشتن تحریم‌هاست باید تصریح کنم که در سال ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ که ایران هنوز تحریم نبود، چرا مذاکره کردیم؟ ما می‌خواستیم اجماع امنیتی علیه ایران یا شکل نگیرد یا شکسته شود. بله، برداشتن تحریم‌ها علیه ایران نیز یکی از دلایل مذاکره بود، اما شکستن اجماع امنیتی مهم‌ترین مساله به شمار می‌رفت. به‌طوری که برای مدت چهار سال آقای ترامپ تلاش کرد که مسائل ایران را دوباره امنیتی کند اما نتوانست و شکست خورد. روند مذاکرات در مسقط که در دولت قبل از دولت آقای روحانی شروع شد. پس این‌طور نبود که دولت آقای روحانی مذاکرات را شروع کرده باشد، بلکه از دولت قبل شروع شده بود.
بازگشت به ریاض
در 16 خرداد سفارت ایران در پایتخت عربستان سعودی پس از هفت سال و اندی با حضور علیرضا بیگدلی، معاون کنسولی، مجلس و امور ایرانیان وزارت خارجه رسماً بازگشایی شد. پیش از این اعلام شده بود که علیرضا عنایتی، دستیار وزیر و مدیرکل خلیج‌فارس وزارت امور خارجه به عنوان سفیر ایران در دوره جدیدی از رابطه دو کشور راهی ریاض خواهد شد. آن‌گونه که اعتماد گزارش داده: علیرضا بیگدلی، معاون کنسولی وزیر امور خارجه در سخنانی در مراسم بازگشایی سفارتخانه ایران در ریاض گفت: «امروز، روزی مهم در تاریخ روابط ایران و عربستان است. از حضور در کشور دوست و برادرمان عربستان بسیار خشنود هستیم. با برافراشته شدن پرچم ایران در عربستان و پرچم عربستان در ایران، همکاری دوجانبه میان دو کشور به اوج خود خواهد رسید. در مرحله آتی شاهد صفحه جدیدی از روابط دوجانبه و منطقه‌ای و همکاری‌های گسترده خواهیم بود.» به نظر می‌رسد که ایران در بازگشایی رسمی مراکز دیپلماتیک خود در ریاض و جده پیش‌قدم شده و در حالی که هنوز خبر رسمی درباره زمان بازگشایی سفارتخانه و کنسولگری عربستان در تهران و مشهد منتشر نشده، هیات‌های دیپلماتیک ایران کار خود در عربستان را از سر گرفته‌اند. همزمان ریاض تاکنون درباره هویت سفیر جدید خود در ایران خبررسانی نکرده است.
آرامش در وین
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در شروع نشست فصلی شورای حکام آژانس در رابطه با اجرای توافق آژانس-ایران گفت که «پیشرفت‌هایی حاصل شده است». آن‌گونه که شرق گزارش داده: گروسی در جمع ۳۵ کشور عضو شورای حکام به گزارش فصلی خود استناد کرد و عنوان داشت که «در گزارش می‌بینید روند اجرای بیانیه مشترک (ایران و آژانس) آغاز شده و پیشرفت‌هایی نیز به دست آمده است»؛ با این حال مدیرکل آژانس در یک لحن مبهم، این را هم اضافه کرد که سطح این پیشرفت‌ها به اندازه‌ای که او امیدوار بود، نیست. به موازات این گفته‌ها، گروسی اذعان داشت که «روند فعلی همکاری تهران و آژانس بخشی از آن چیزی است که ما پیش‌بینی کرده بودیم و آنچه اکنون باید اتفاق بیفتد، یک روند پایدار و بدون وقفه است که به تحقق تمام تعهدات مندرج در بیانیه مشترک (ایران و آژانس) بدون تاخیر بیشتر منجر می‌شود». مدیرکل آژانس در ادامه به موضوع دوربین‌های نظارتی هم ورود کرد و از نصب مجدد این دوربین‌های نظارتی در کارگاه‌های مونتاژ روتور سانتریفیوژها در اوایل ماه می خبر داد. علاوه بر این، گروسی در نشست اعضای شورای حکام به موضوع نظارت بر غنی‌سازی سطوح بالا در تاسیسات هسته‌ای ایران هم اشاره داشت و در همین راستا از اقدام آژانس برای نصب یک دستگاه نظارت بر غنی‌سازی در کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو و همچنین در کارخانه آزمایشی غنی‌سازی سوخت در نطنز پرده‌برداری کرد.
نشست بریکس
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، در گفت‌وگو با شبکه پرس تی‌وی در پی دیدار با همتایانش از کشورهای مختلف در حاشیه سفر دوروزه‌اش به کیپ تاون آفریقای جنوبی برای شرکت در نشست بریکس گفت: حضور فعالانه ایران در سازمان همکاری شانگهای، در اتحادیه اقتصادی اوراسیا و اخیراً در بریکس نشان‌دهنده این است که سیاست جهانی به انزوا کشاندن ایران شکست خورده است. آن‌گونه که ایلنا گزارش داده: امیرعبداللهیان افزود: کشورها و اتحادها بر اساس منافع خودشان عمل می‌کنند. پیام صریح ما این است که نمی‌توان جمهوری اسلامی ایران را به انزوا کشاند و به حاشیه راند. وزیر امور خارجه ایران در ادامه گفت: ما قویاً با یک‌جانبه‌گرایی مخالفیم و در عین حال از فرصت‌های موجود در چارچوب چندجانبه‌گرایی بیشترین استفاده را می‌کنیم. افزون بر این، ایران از وضعیت ژئوپولیتیک و ژئواکونومیک و ژئو استراتژیک در منطقه بهره‌مند می‌شود. او در این باره گفت: ایران در یکی از مسیرهای ترانزیتی اصلی قرار دارد که شمال را به جنوب و شرق را به غرب مرتبط می‌کند. ما از طیف کاملی از مزایا و امکانات بهره‌مندیم و طرفین دیگر نیز از این تعامل بهره می‌برند. او اشاره کرد که دولت ابراهیم رئیسی از زمان آغاز به کار خود در تلاش بوده است که از ظرفیت‌های اتحادها و اتحادهای منطقه‌ای، اقتصادی، سیاسی و امنیتی بهره‌مند شود که در چارچوب چندجانبه‌گرایی موجب تامین بیشتر منافع ملی ایران خواهد شد. امیرعبداللهیان گفت که «ما سال گذشته پیگیر عضویت ایران در بریکس شدیم. روسیه، چین، برزیل، هند و آفریقای جنوبی که پنج عضو اصلی بریکس هستند، پیشنهاد ابتدایی ایران برای عضویت اعضای جدید در بریکس را پذیرفتند». وزیر امور خارجه ایران از عضویت ایران در بریکس تمجید کرده و گفت: ما قادر خواهیم بود به منظور ارتقای چندجانبه‌گرایی در جهت افزایش تجارت با کشورهای عضو و بالا بردن همکاری‌های اقتصادی برای بهره‌مندی ملت ایران از آن، از ظرفیت‌های بریکس استفاده کنیم.
تحکیم روابط
به گفته روابط عمومی دفتر نخست‌وزیری پاکستان در اسلام‌آباد، شهباز شریف در آنکارا با محمد مخبر معاون اول رئیس‌جمهور ایران دیدار و پیرامون موضوعات مورد علاقه متقابل رایزنی کرد. شهباز شریف با یادآوری دیدار اخیر خود با ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهوری ایران در نقطه مشترک مرزی، افتتاح بازارچه مرزی را گامی رو به جلو برای تحکیم تجارت دوجانبه عنوان کرد. آن‌گونه که ایرنا گزارش داده: نخست‌وزیر پاکستان پیشبرد سازوکار تهاتر با ایران را خوشایند و به سود مردم دو کشور همسایه دانست و گفت که اسلام‌آباد متعهد به ارتقای همکاری‌های فی‌مابین با تهران است. نخستین بازارچه مرزی ایران در پیشین سیستان و بلوچستان با پاکستان در ۲۸ اردیبهشت 1402 از سوی ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران و شهباز شریف نخست‌وزیر پاکستان به بهره‌برداری رسید. یک روز پس از دیدار سران جمهوری اسلامی ایران و پاکستان، کابینه دولت پاکستان به ریاست نخست‌وزیر تشکیل جلسه داد و اعلام شد که وزیر خارجه این کشور در راس یک هیات بلندپایه برای تسریع اجرای توافقات دوجانبه، به تهران سفر می‌کند.
♦♦♦
ایسنا: تروئیکای اروپایی در بیانیه خود در جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، از فعالیت‌های هسته‌ای ایران انتقاد کردند.
ایرنا: ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه، با بیان اینکه در تقویت توان بازدارندگی و نیز حفاظت از حقوق و امنیت خود تردید نمی‌کنیم، به مقامات آمریکایی توصیه کرد از اتهام‌زنی‌های بی‌پایه و اساس به جمهوری اسلامی ایران پرهیز کنند.
ایلنا: سفیر جدید جمهوری اسلامی ایران در امارات متحده عربی در آستانه عزیمت به محل ماموریت، با وزیر امور خارجه دیدار و گزارشی از آخرین وضعیت حوزه ماموریت خود ارائه کرد.
ایسنا: وزرات امور خارجه انگلیس با اشاره به رونمایی از اولین موشک هایپرسونیک ایران، آن را اقدامی مغایر با قطعنامه‌های شورای امنیت تلقی کرد.
ایرنا: ودانت پاتل، معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، در واکنش به بازگشایی سفارت و نمایندگی‌های ایران در عربستان سعودی مدعی شد که واشنگتن گفت‌وگوی مستقیم میان ایران و کشورهای منطقه را تشویق کرده است.
ایلنا: مجتبی ذوالنوری، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی، در دیدار با نایب رئیس و تعدادی از نمایندگان مجلس شورای عمان، بر توسعه روابط پارلمانی و آمادگی مجالس دو کشور بر تسهیل ارتباطات و رفع موانع احتمالی گسترش همکاری‌های اقتصادی و تجاری تاکید کرد.
ایسنا: ناوگان دریایی آمریکا اعلام کرد که به همراه نیروی دریایی انگلیس تقابلی با قایق‌های نظامی ایران در تنگه هرمز داشته است.
ایرنا: آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، با تکرار ادعاها درباره برنامه هسته‌ای ایران در لابی صهونیست‌ها، با ادعای اینکه به ایران اجازه دستیابی به سلاح هسته‌ای نمی‌دهیم، در راستای سیاست شکست‌خورده فشار حداکثری بار دیگر مدعی شد همه گزینه‌ها روی میز است.
ایلنا: سیدعباس موسوی، سفیر ایران در باکو، با جیحون بایراموف، وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان، دیدار و در خصوص آخرین تحولات روابط دوجانبه گفت‌وگو و تبادل‌نظر کرد.
ایرنا: روزنامه فرامنطقه‌ای رای الیوم به نقل از منابع سیاسی لبنانی اعلام کرد که فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان، به ایران سفر خواهد کرد.
♦♦♦
تقابل اصولگرایی رادیکال با اصولگرایی میانه
شرق نوشت: مراسم سالگرد درگذشت سیدمحمود دعایی در موسسه اطلاعات حاشیه‌ای فراتر از متن داشت. تصویر دست دادن سیدمحمد خاتمی و حدادعادل بهانه‌ای شد تا اصولگرایان رادیکال اختلافاتشان با حدادعادل را بار دیگر کلید بزنند. حتی اگر من و شما معتقد باشیم دست دادن حدادعادل و سیدمحمد خاتمی امری عادی و به رسم ادب بود، بازهم حملاتی که اصولگرایان رادیکال به حدادعادل کردند، مساله بااهمیتی است که سویه انتخاباتی آن را نشان می‌دهد؛ موضوعی که به رقابت درونی جریان اصولگرا با یکدیگر برمی‌گردد و با نگاه به بسته شدن فهرست انتخاباتی دوازدهمین دوره مجلس آغاز شده است.
قبضه قدرت
اعتماد نوشت: اسماعیل گرامی‌مقدم گفت: افراد و جریاناتی مسوول وضعیت امروز کشور هستند که قدرت را در اختیار دارند. جریاناتی که در قوه مجریه، قوه مقننه و قضائیه و در کل ساختار مدیریتی سهم اصلی را در اختیار دارند. بنابراین صحبت‌هایی از جنس صحبت‌های آقای علیرضا پناهیان درباره نقش احزاب ایران در بروز مشکلات کاملاً مردود است. اگر این دوستان نقش احزاب در کشورهای توسعه‌یافته را مطالعه می‌کردند متوجه می‌شدند در این کشورها احزاب موتور توسعه کشور هستند. چون در این کشورها، مفهومی ذیل عنوان شورای نگهبان و نظارت استصوابی وجود ندارد تا یک جریان سیاسی را رد صلاحیت کند.
جدال بر سر شفافیت
سازندگی نوشت: یک عضو کمیسیون امور داخلی مجلس در انتقاد از مجمع تشخیص مصلحت نظام گفته که این مجمع «همه دستگاه‌ها را ملزم به شفافیت کرد به جز خودش». روح‌الله نجابت این خبر را زمانی داده که به گفته وی طرح مجلس شورای اسلامی در خصوص شفافیت در جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین تکلیف شده است. نجابت در پیامی در توئیتر در این‌باره نوشته که بنابر مصوبه اخیر، متاسفانه مجمع به شفافیت خود و هیات عالی نظارت رای نداده است.
عدم تحقق برنامه ششم توسعه
هم‌میهن نوشت: احسان ارکانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی، در اظهاراتی بیان کرده است که «بسیاری از احکام برنامه ششم توسعه محقق نشده و محقق هم نخواهد شد، فقط حدود ۳۰ درصد از احکام برنامه ششم توسعه محقق شده است. مقام معظم رهبری فرمودند، برنامه هفتم توسعه باید مساله‌محور باشد که این موضوع حتماً باید در تدوین برنامه مورد توجه قرار گیرد». علی احمدی، دبیر کمیسیون مشترک سیاست‌های کلی برنامه هفتم توسعه مجمع تشخیص مصلحت نظام، البته این انتقاد را متوجه تمامی شش برنامه توسعه پیشین می‌داند.