توقف استیضاح روحانی
رای‌گیری لایحه پالرمو در مجمع برای بار سوم به تعویق افتاد
هفته گذشته، هفته شلوغی در سپهر سیاسی ایران بود. وزیر امور خارجه در کنفرانس مونیخ از مواضع ایران دفاع می‌کرد، نشست ورشو پایان یافته بود، مجمع تشخیص در حال بررسی لایحه پالرمو بودند، اسرائیل در حال تهدید ایران به جنگ بود و اروپا در حال مجادله برای فعالیت اینستکس. در این گیرودار، مجلس در تدارک طرح عدم کفایت رئیس‌جمهوری بود. طرحی که آغاز نشده متوقف شد. ماجرای استیضاح روحانی این بار هم از سوی چهره‌های پایداری مجلس آغاز شد. مجتبی‌ذوالنور، نماینده قم اعلام کرد طرح استیضاح رئیس‌جمهور را در 14 بند آماده کرده و امضای 10 نفر از نمایندگان را گرفته است. کریمی‌قدوسی، هدایت‌الله خادمی، کوچکی‌نژاد، حاجی‌دلیگانی، اعزازی، عدل هاشمی‌پور، پورمختار و حسن نوروزی. اما این طرح برای بررسی در مجلس 94 امضا می‌خواست که جمع نشد. جبار کوچکی‌نژاد، به خبرآنلاین گفت: قرار گذاشتیم این طرح متوقف شود و دیگر امضا جمع نکنند و ماجرا را بار دیگر به سمت سوال ببریم.
آقای ذوالنور دل ما با شماست
به‌رغم عدم همراهی نمایندگان، ذوالنور همچنان می‌گوید طرحش در مجلس طرفدار دارد. او گفته دو روز تلاش کردیم و تنها ۱۸ نفر طرح را امضا کردند، ولی بیش از ۸۰ نفر به من وعده کردند که امضا می‌کنند. این نمایندگان به من می‌گویند «آقای ذوالنور دل ما با شماست، اما امضا نمی‌کنیم چون مشکل پیدا می‌کنیم ولی اگر رئیس‌جمهور را به مجلس کشاندید به استیضاح رای مثبت می‌دهیم.» او گفته من به طرح این موضوع افتخار می‌کنم و تا آخر هم پای این کار می‌ایستم. عاقلانه بودن یا عاقلانه نبودن این موضوع را مردم قضاوت خواهند کرد. قاسم میرزایی‌نیکو، نماینده مردم دماوند و فیروزکوه در بیان دلیل طرح استیضاح گفته: دوستانی که تلاش می‌کردند بودجه رای نیاورد و رد شود چون این موضوع اتفاق نیفتاد طرح استیضاح را کلید زدند. اما طرح ذوالنور و دوستان، باب میل روزنامه اصولگرای جوان هم نبود. این روزنامه با انتقاد از طرح استیضاح نوشت: «استیضاح باید یک فایده‌ای داشته باشد.» تصور شود رئیس‌جمهور به مجلس آمد و به سوالات پاسخ داد. نتیجه از دو حالت خارج نیست؛ یا مجلس باید عملکرد رئیس‌جمهور را بپذیرد و بر آن صحه نهد، که حاصلی جز گرفتن وقت مجلس، رئیس‌جمهور و مردم ندارد یا آنکه رای به عدم کفایت رئیس‌جمهور دهد که تضعیف کلیت نظام در شرایط جنگی پیش‌رو است.
شکایت نوبخت
اما ماجرای مجلس در هفته گذشته ختم به استیضاح روحانی نشد. سه هفته قبل بود که گزارش تفریغ بودجه سال 96 منتشر شد. گزارشی که نشان می‌داد ایران سال 95 معادل 1451 میلیون بشکه نفت تولید کرده و 1391 میلیون بشکه صادر و مصرف کرده اما از سرنوشت 60 میلیون بشکه نفت خبری نیست و در گزارش هیچ توضیحی هم در این خصوص داده نشده بود. حال تعدادی از نمایندگان نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور نوشتند و خواستار توضیح دولت شده‌اند. اما گویا این درخواست خاطر رئیس سازمان برنامه را مکدر کرده. چراکه محمد حسینی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه گفت: رئیس سازمان برنامه و بودجه در نامه‌ای به رئیس مجلس از نمایندگان امضاکننده نامه مربوط به درآمدهای نفتی شکایت و درخواست کرده است این موضوع در هیات‌رئیسه مورد بررسی قرار گیرد.
تعویق مجدد
شنبه هفته گذشته روز مهمی در مجمع تشخیص مصلحت نظام بود. قرار بود اعضای مجمع یک روز قبل از آغاز نشست گروه ویژه مالی در پاریس، درباره لایحه پالرمو رای‌گیری و سرنوشت این لایحه جنجالی را تعیین کنند. اما به‌رغم همه انتظارات، رای‌گیری به وقت دیگری موکول شد. این در حالی است که پیش از این جلسه غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو مجمع تشخیص از جمع‌بندی نهایی لایحه پالرمو در جلسه گذشته مجمع خبر داده بود. این سومین نشست اعضای مجمع برای بررسی الحاق ایران به کنوانسیون پالرمو بود که باز به نتیجه نرسید.
جلسه مجمع روز شنبه به ریاست آیت‌الله آملی‌لاریجانی برگزار شد. او گفت: انسان احساس می‌کند اروپایی‌ها با وجود این تعویق و تعلیقی که در انجام کارهایشان تا الان داشته‌اند در جریان اینستکس، نشان دادند چیزی که طلب می‌کنند فراتر از این حرف‌هاست. آیا تایید و تصویب پالرمو واقعاً آن چیزی است که اروپایی‌ها از ما خواسته‌اند یا امر فراتری همچون FATF را از ما توقع دارند؟ آیا واقعاً مصلحت است که با این طلب‌های قلدرمآبانه کشورهای غربی همراهی کنیم؟
اوضاعِ بدترِ CFT
اما چرا رای‌گیری به تعویق افتاد؟ آیت‌الله محمدی‌عراقی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام به تسنیم گفت: به نسبت جلسات گذشته، دیدگاه‌های مخالفان کنوانسیون پالرمو تقویت شده بود. استنباط من این است که رئیس محترم مجمع نیز نظرش نسبت به گذشته تغییر کرده بود. حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس هم گفت: در این جلسه اگر این لایحه به رای گذاشته می‌شد قطعاً رای نمی‌آورد و اعضا آن را رد می‌کردند، چراکه آرای منفی به این لایحه در جلسه نسبت به جلسه قبل حتی بیشتر هم شده بود. احمد توکلی نیز در گفت‌وگو با مهر گفت: به نظرم با پذیرش این لایحه وضع معیشت مردم سخت‌تر می‌شود و من سعی می‌کنم از موافقت با قوانینی که وضع مردم را سخت کند، اجتناب کنم. همچنین یکی از اعضای مجمع به تسنیم خبر داد «سیدمحمد صدر» و «مجید انصاری» تنها اشخاصی بودند که در این جلسه به عنوان موافقان تصویب پالرمو در صحن مجمع سخنرانی کردند.
اما آن‌گونه که حشمت‌الله فلاحت‌پیشه گفته تنها وضعیت لایحه پالرمو در خطر نیست، او گفته مباحث مرتبط با CFT جدی‌تر از پالرمو است. وقتی وضعیت پالرمو در مجمع تشخیص مصلحت نظام این‌گونه است، CFT اوضاع بدتری خواهد داشت اما در کل این روند بستگی به چند موضوع دارد که یکی از آنها مناسبات خارجی است. اما دولت هنوز تاکید می‌کند که عدم تصویب FATF مناسبات تجاری را با مشکل جدی مواجه می‌کند. رئیس سازمان برنامه و بودجه گفته در شرایط کنونی، کشور برای جابه‌جایی پول با مشکلاتی روبه‌رو است و جز برخی کشورها، مابقی در این زمینه با ایران همکاری نداشتند و حتی برخی کشورهای دوست نیز اعلام کردند که اگر ایران از FATF خارج شود، نمی‌توانند مبادلات ارزی با ایران انجام دهند. محمود واعظی، رئیس دفتر روحانی هم گفته اگر این لوایح تصویب نشود، مجمع تشخیص مصلحت باید مسوولیت آن را بپذیرد. اما از سوی دیگر غلامعلی حدادعادل گفته معیشت مردم ارتباطی به پالرمو و FATF ندارد و دولت در رابطه با لوایح مربوط به FATF فرافکنی نکند.
شرطی نداریم
عدم تصویب پالرمو گویا واکنشی است به رفتار اروپا و سازوکار مالی جدید. اما سفیر آلمان در گفت‌وگو با ایران این ادعا را که اروپا اجرای «اینستکس» را به الحاق ایران به نهاد مالی بین‌المللی «FATF» گره زده رد کرد و آن را یک بحث انحرافی در روند همکاری‌های برجامی ایران و اروپا خوانده. او در رابطه با اینکه آیا اروپا در این خصوص شرطی برای ایران گذاشته است، گفته ما شرطی نگذاشتیم. اما مشخص است که اینستکس باید استانداردهای بین‌المللی در خصوص مبارزه و ممانعت از پولشویی و تامین مالی تروریسم را به صورت صددرصد مورد توجه قرار دهد. این امر برای جلب اعتماد و استفاده بخش خصوصی از اینستکس اجتناب‌ناپذیر است. در واقع این امر باید برای همه روشن و مشخص باشد. واقعیت این است که بانک‌های طرف قرارداد با شرکت‌های اروپایی که ایران روی همکاری‌شان حساب کرده است خود را متعهد به توصیه‌های گروه ویژه اقدام مالی (FATF) در زمینه مبارزه و ممانعت از پولشویی و تامین مالی تروریسم کرده‌اند. از طرف دیگر سخنگوی وزارت خارجه بار دیگر به اروپا هشدار داد تا روند تسهیل همکاری‌های اقتصادی با ایران را سرعت ببخشند. بهرام قاسمی گفت: «ما به صراحت اعلام کردیم مردم و دولت ما صبر و تحمل‌شان تا حدی است و به آنها تاکید شده در این مرحله لازم است این موضوع را با سرعت و جدیت بیشتری به پیش ببرند.»
تشییع در خیابان
خبر دیگر هفته گذشته، درگذشت پوران شریعت‌رضوی، همسر مرحوم دکتر علی شریعتی بود. پوران شریعت‌رضوی در سن ۸۴سالگی درگذشت. اما مراسم تدفین او با حواشی همراه شد. بر اساس اعلامیه‌ای که منتشر شد قرار بود مراسم تشییع وی از حسینیه ارشاد آغاز شود. اما مساله این بود که تشییع‌کنندگان به داخل حسینیه ارشاد راه داده نشدند.
عیسی فرهادی، فرماندار تهران در این باره به ایرنا گفت «مجوز تشییع پیکر پوران شریعت‌رضوی از حسینیه ارشاد صادر شده بود و نیروی انتظامی همکاری لازم را در این زمینه داشته است. اما متولیان و خانواده مرحوم باید به منظور انجام مراسم هماهنگی‌های لازم را با هیات امنای حسینیه انجام می‌دادند که این کار صورت نگرفته بود.» این دلیل در حالی عنوان شده که متولیان اولیه این حسینیه، از دوستان نزدیک و خانوادگی علی شریعتی و همسر او بودند. اما دلیل این اتفاق هرچه بود، مراسم تشییع و قرائت فاتحه همسر سخنران سال‌های دور حسینیه ارشاد، با صدای بلند پشت درهای بسته حسینیه ارشاد برگزار شد. حاضران نماز میت را نه در حسینیه ارشاد، بلکه در خیابان شریعتی خواندند، حرکتی اعتراضی نسبت به اتفاقی که حتی فرمانداری تهران نیز حاضر نشد مسوولیت آن را بپذیرد.
آسفالت پرچم آمریکا
یک خبر حاشیه‌ساز دیگر، آسفالت پرچم آمریکا در پاکدشت بود که تا مرز برکناری فرماندار هم پیش رفت. قبل از راهپیمایی 22 بهمن عده‌ای تصمیم می‌گیرند در ۴۰ نقطه شهرستان پاکدشت ۴۰ تصویر پرچم آمریکا و رژیم اسرائیل را روی زمین ترسیم کنند تا در روز راهپیمایی این نمادهای استکبار لگدمال شود. یکی از محل‌های انتخابی، جلو در ورودی فرمانداری پاکدشت بود. این پرچم تا روز ۲۵ بهمن نیز روی زمین نقش بسته بود تا اینکه پس از انجام عملیات عمرانی و لکه‌گیری نقاط حفاری‌شده توسط عوامل شهرداری، تصویر این دو پرچم نیز با آسفالت پوشیده شد و این سرآغاز جنجال‌ها بود. چراکه تعدادی از افراد از فرماندار پاکدشت خواسته‌اند بابت این اقدام که از نگاه آنان توهین به احساسات ضداستکباری ملت ایران اسلامی خوانده‌شده عذرخواهی کنند و عده‌ای دیگر از وی حمایت می‌کنند و می‌گویند این اقدام منافاتی با روحیه استکبارستیزی ملت ندارد و اصولاً درباره تعریف راه‌های مبارزه با استکبارستیزی باید به بحث نشست. در نهایت مخالفان، هفته گذشته در نماز جمعه با امضای طوماری، اقدام فرمانداری پاکدشت را محکوم کردند و از مسوولان دستگاه‌های قضایی، امنیتی و نظارتی خواستند تا با این اقدام برخورد کنند. آنها گفته‌اند از مسوولان دستگاه‌های امنیتی، قضایی و نظارتی خواستار برخورد قاطع و سریع با این‌گونه فعالیت‌های مرموز و به دور از شأن مردم انقلابی و ولایتمدار شهرستان پاکدشت هستیم.
