چرخش بازار

  محمدحسین شاوردی: بازار خودرو دو نیمه متفاوت و متناقض دارد که برای تحلیل هریک باید چارچوب خاصی را مد نظر قرار داد. برای تولیدات داخلی خاصه مدل‌هایی که قیمتی ارزان و در محدوده 25 تا 50 میلیون تومان دارند، تنوع اندک و متقاضی بالاست ضمن اینکه هرچه سطح قیمت بالاتر می‌رود تعداد خریداران کم شده و دایره انتخاب گسترش می‌یابد. ضمناً در حالی که تولیدات داخلی و محصولات مونتاژی نهایتاً تا رنج قیمتی 150 میلیون تومان را در‌بر می‌گیرند، کمتر تحت تاثیر نوسانات قیمتی قرار گرفته و وضعیت تولید و عرضه باثباتی دارند. این همه نشانه خود بهترین عامل برای تحریک تقاضا مخصوصاً در دو هفته پایانی سال و آغاز تعطیلات نوروزی است و حضور در بازار و بررسی وضعیت قیمت‌ها حکایت از رونق نسبی خریدوفروش اتومبیل در روزهای پایانی سال 96 دارد. در دیگر سو بحث وارداتی‌ها را باید با لحاظ شرایط زمانی و اقتصادی کشور پیش کشید. از یک‌سو ما با تاثیر متغیرهای داخلی و خارجی بر این بخش مثل تغییر نرخ ارز یا افزایش یکباره تعرفه‌ها مواجهیم و از دیگر سو شرایط خرید در این محدوده متفاوت است. از آنجا که اتومبیل‌های وارداتی در دامنه‌ای گسترده از تنوع، نظر سطح محدودی از خریداران خودرو را با انبوهی از ترجیحات و نگرانی‌ها به خود مشغول کرده‌اند، فروش اتومبیل نیازمند تلاش بیشتری است. با عنایت به این دو موضوع، می‌توان ادعا کرد در مقطع فعلی بازار وارداتی‌ها آبستن اتفاق تازه‌ای نیست و اگر به پیشگویی تعبیر نشود، به نظر نمی‌رسد تقاضا تا انتهای سال برای اتومبیل‌های خارجی و وارداتی تحریک شود. این موضوع به حدی بوده که زمزمه کاهش سطح قیمت‌ها در بازار خودروهای وارداتی شنیده می‌شود اما افول دو تا پنج‌درصدی قیمت‌ها نمی‌تواند دردی از مشتریان منتظر و متعجب دوا کند. باید به خریداران حق داد، قدرت خریدشان به یکباره آب رفته و پیام‌های ضدونقیضی هم از بازار به گوش می‌رسد که به طور مداوم وسوسه خرید را سرکوب می‌کند. هنوز تکلیف تعرفه‌های هیبریدی‌ها مشخص نشده و بحث‌های ضدونقیض درباره بازگشت به قانون قبلی واردات خودرو بسیار است. در واقع این عدم قطعیت سایه سنگین خود را از اوایل مرداد روی سر بازار خودروهای وارداتی حفظ کرده و به نظر می‌رسد داستان نه‌چندان خوشایند آن فعلاً ادامه دارد. با عنایت به این وضعیت ناموزون، پایان سال 96 نمی‌تواند چندان برای تجار و فعالان این حوزه آبستن حوادث خوشایند باشد و خریداران هم احتمالاً تقاضای خود برای اتومبیل وارداتی را به بعد از عید موکول خواهند کرد. این موضوع اما مانع از این نمی‌شود تا پایان این مقدمه را با شادباش به خودروسازان داخلی پایان دهیم. سیاستگذار برای آنها یک هدیه بی‌نظیر یعنی بازاری بکر به ارمغان آورده است. هدیه‌ای که گرچه موجبات رشد تولید داخلی را فراهم می‌کند ولی به بهای افزایش انحصار در بازار به دست آمده است. خرید خودرو داخلی به واسطه احتمال افزایش نرخ ارز مرجع و تاثیر آن روی بهای تمام شده اتومبیل کار عاقلانه‌ای است که در این مقطع می‌توان انجام داد.