بازگشت به مسیر
کرمان چگونه باز هم مقصد گردشگری خواهد شد؟
ثبت جهانی بیابان لوت در تیرماه سال گذشته، راه توسعه گردشگری در سه استان کشور را هموارتر کرد؛ کرمان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی سه استان نسبتاً کمتر توسعه‌یافته کشور دست‌کم در امر گردشگری هستند که حالا آماده می‌شوند تا از مزایای ثبت جهانی لوت بهره ببرند.
ثبت جهانی بیابان لوت در تیرماه سال گذشته، راه توسعه گردشگری در سه استان کشور را هموارتر کرد؛ کرمان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی سه استان نسبتاً کمتر توسعه‌یافته کشور دست‌کم در امر گردشگری هستند که حالا آماده می‌شوند تا از مزایای ثبت جهانی لوت بهره ببرند.
این ثبت جهانی البته برای کرمان رنگ دیگری دارد؛ لوت در واقع پنجمین اثر جهانی این استان است که کرمان را از لحاظ تعداد آثار ثبت جهانی در میان دیگر استان‌ها پیشتاز کرده است. ارگ بم، باغ شازده ماهان، قنات قاسم‌آباد و روستای میمند نیز چهار اثر دیگر به ثبت‌رسیده کرمان در فهرست جهانی یونسکو هستند که این استان را در موقعیت جذب گردشگر قرار می‌دهند.
بنابر آنچه مسوولان این استان عنوان می‌کنند، کرمان توانسته طی چهارسال اخیر به‌طور متوسط رشدی 25درصدی را تجربه کند؛ رشدی که آثارش حالا کم‌کم بر زندگی و معیشت آنها نیز اثر خود را نشان می‌دهد. از سوی دیگر، در حال حاضر فرودگاه کرمان به گردشگران خارجی ویزای فرودگاهی اعطا می‌کند؛ امری که به خودی‌خود می‌تواند کمک شایانی در افزایش گردشگران ورودی به این استان داشته باشد.
استان کرمان البته پیش از این، سال‌ها به واسطه آثار تاریخی خود جزو پنج مقصد نخست گردشگران به شمار می‌آمد و در زمان جنگ به عنوان استان معین جنوب شرق، اثرگذاری زیادی در تامین امنیت داخلی کشور داشت. اما به باور بسیاری از کارشناسان، زلزله بم این استان را از مسیر توسعه گردشگری خارج و آن را با مشکلات جدی در این زمینه مواجه کرد.
رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی استان کرمان در این‌باره به «تجارت فردا» می‌گوید: «ما به این جمع‌بندی رسیده‌ایم که کرمان آن‌طور که باید به لحاظ توریستی شناخته‌شده نیست و زلزله بم خود باعث شد این چالش بحرانی‌تر نیز بشود.» به گفته مهدی سیاوشی همین چالش فعالان بخش دولتی و خصوصی کرمان را بر آن داشته تا اقداماتی در راستای شناساندن کرمان به گردشگران داخلی و خارجی داشته باشند.
برگزاری ابر‌ماراتن کویر در اردیبهشت‌ماه 95 یکی از اقداماتی بود که در راستای این معرفی برگزار شد. سیاوشی در این باره تصریح می‌کند: «بیش از 30 دونده از حدود هفت کشور در گرم‌ترین شرایط به مسابقه پرداختند؛ دونده‌هایی که هر کدام در کشورهای خود مورد وثوق هموطنانشان هستند و با تبلیغ ایران به عنوان یک مقصد گردشگری در شبکه‌های اجتماعی مختلف، به مطرح شدن نام کرمان در جهان کمک کردند.»
وی از دعوت مدیران عالی‌رتبه گردشگری و تورگردانان به کرمان در بهمن سال گذشته نیز به عنوان اقدامی دیگر برای ترویج توریسم این استان یاد می‌کند و می‌گوید: «ما این افراد موثر را به دو بخش تقسیم کردیم. تعدادی از آنها سال گذشته از کرمان دیدن کردند و برخی دیگر نیز قرار است امسال به این استان سفر داشته باشند؛ سفرهایی که کمک می‌کند این افراد با جاذبه‌های گردشگری کرمان آشنا شوند و در تورهای آتی خود جایی برای این مقصد باز کنند.»
یکی دیگر از رویدادهایی که در کرمان برگزار شد، برنامه پاراگلایدر‌سواری و کایت موتوری بود؛ رویدادی که دی‌ماه سال 95 انجام شد. به گفته رئیس کمیسیون گردشگری اتاق کرمان، افراد حرفه‌ای در پاراگلایدر‌سواری معتقدند ویژگی‌های جغرافیایی این استان برای تبدیل به سایت پاراگلایدر و کایت موتوری مناسب است؛ چراکه عوارض زمین‌شناختی در برخی نواحی آن وجود ندارد و این، کار را برای این ورزش آسان می‌کند.
این استان همچنین برنامه‌ای را با همکاری گروه مدیریت گردشگری دانشگاه علامه طباطبایی تهران و با حضور استادان اکوتوریسم استرالیا برگزار کرد؛ برنامه‌ای که طبق گفته سیاوشی، هم منجر به مطالعات خوبی روی روستای میمند و شهرهای شهداد و کرمان شد و هم به انعکاس اخبار و پژوهش‌های مربوطه در رسانه‌های استرالیا و ایران انجامید.
کرمان البته نخستین استان است که انجمن اکوتوریسم راه‌اندازی کرده است. رئیس کمیسیون گردشگری اتاق کرمان در این خصوص نیز توضیح می‌دهد: «همه کسانی که به نوعی در اکوتوریسم کرمان فعال بودند، در این انجمن گردهم آمدند تا جمعی سازمان‌یافته از این افراد داشته باشیم. این انجمن ضمن برگزاری کلاس‌های آموزشی در این حوزه، از اکوتوریست‌های معروف ایران و جهان دعوت می‌کند تا با سفر به کرمان، به ترویج و تبلیغ آن کمک کنند.»
وی از برنامه ماهانه‌ای با نام «توریست آپ» نیز به عنوان یکی دیگر از اقدامات اتاق بازرگانی کرمان یاد می‌کند که درصدد است به توسعه گردشگری در این استان کمک کند. سیاوشی در این باره اظهار می‌کند: «ما این برنامه را با محوریت گردشگری و آی‌تی طی سال گذشته برگزار می‌کردیم و این جلسات به گردهم آمدن جمع خوبی از جوانان فعال در این حوزه انجامید.»
رئیس کمیسیون گردشگری اتاق کرمان درباره برگزاری اولین استارت‌آپ ویکند در این استان هم می‌گوید: «در این استارت‌آپ طرح‌های بسیاری ارائه شد و چند سرمایه‌گذار نیز حضور پیدا کردند. از میان طرح‌های ارائه‌شده، چهار مورد به عنوان برترین‌ها مورد استقبال قرار گرفتند و جلسات برای بررسی و اجرایی شدن آنها ادامه دارد.» سیاوشی از برگزاری دوره‌های مختلف در حوزه گردشگری با همکاری دانشگاه علمی-کاربردی کرمان نیز یاد می‌کند که در راستای تربیت نیروی انسانی مدنظر قرار گرفت.
دعوت از سفرای خارجی مقیم ایران از برنامه‌هایی است که هنوز اجرایی نشده و قرار است در سال جاری صورت گیرد؛ سفری که می‌تواند ضمن آشناسازی سفرا با جاذبه‌های گردشگری و پتانسیل‌های استان، از آنها مبلغانی برای دعوت از هموطنانشان به ایران بسازد.
دو پیشنهاد
این فعال بخش خصوصی از دو پیشنهاد نیز یاد می‌کند که یکی در حوزه آموزش و پرورش بوده و دیگر به مجلس شورای اسلامی مربوط می‌شود. سیاوشی در این خصوص تصریح می‌کند: «به باور ما اگر بخواهیم در گردشگری موفق باشیم باید همه مردم در این‌باره آگاه باشند. یکی از راه‌های دستیابی به آگاهی همگانی، گنجاندن مباحث گردشگری در کتب درسی است. ما این پیشنهاد را ارائه کردیم تا ضمن توافقی با وزارت آموزش و پرورش بتوانیم مواد درسی درباره گردشگری را در میان دروس بگنجانیم.» ایجاد کمیسیون گردشگری و صنایع دستی در مجلس شورای اسلامی نیز دیگر پیشنهادی بود که به گفته وی، از آن استقبال شده اما هنوز به مرحله عمل نرسیده است.
برنامه‌هایی برای توسعه زیرساخت‌ها
از سوی دیگر، به باور کارشناسان اگر کرمان بخواهد بار دیگر در فهرست مقاصد اصلی گردشگری داخلی و ورودی قرار بگیرد، نیاز به تقویت زیرساخت‌ها دارد و تنها اقداماتی در راستای تبلیغ و برندسازی کافی نخواهد بود.
رئیس کمیسیون گردشگری اتاق کرمان در این باره نیز تصریح می‌کند: «به این دلیل که 10 سال است کرمان از قطار گردشگری جامانده، زیرساخت‌های آن نیز چندان رشدی نداشته و ساکن باقی مانده است. با این همه پس از برجام و پیش از آن با روی کار آمدن دولت یازدهم، سعی شده اقداماتی صورت گیرد.» سیاوشی راه‌اندازی 100 اقامتگاه بومگردی را از جمله این اقدامات می‌داند و خاطرنشان می‌کند: «گردشگران خارجی از اقامت در اقامتگاه‌های بومی استقبال می‌کنند چون محلی است که با زندگی مردم آشنا می‌شوند. با توجه به این رویکرد، ما در اتاق بازرگانی کرمان نیز جلساتی برای استانداردسازی چنین اقامتگاه‌هایی داشتیم و همچنین ضمن آموزش این اقامتگاه‌ها، به معرفی هرچه بیشتر آنها نیز کمک کردیم.»
از سوی دیگر به گفته او، شش هتل برای ساخت مجوز گرفتند و در خود شهر کرمان نیز تعدادی خانه مسافر راه‌اندازی شده تا بخشی از چالش اقامت حل‌و‌فصل شود.
اقدامات صورت‌گرفته از رویکردی مناسب به موضوع گردشگری خبر می‌دهد؛ امری که سیاوشی نیز آن را تایید و اظهار می‌کند: «استاندار به عنوان شخص اول اجرایی کرمان، رویکرد مطلوبی به توسعه گردشگری داشته است. فعالیت‌هایی که صورت گرفت از جمله بازسازی برخی از آثار تاریخی و باستانی نظیر بازار کرمان، خانه‌موزه حیاتی کرمانی و باغ فتح‌آباد موید این امر است. علاوه بر اینها، در رفسنجان خانه حاج‌آقا محلی نیز به هتل تبدیل شد تا از این طریق هم بتوان این خانه را حفظ کرد و هم از آن بهره اقتصادی گرفت.»
رئیس کمیسیون گردشگری اتاق کرمان همچنین از امضای موافقتنامه‌ای میان اتاق بازرگانی کرمان و کانون اتومبیلرانی و جهانگردی کشور یاد می‌کند که در راستای همکاری‌های مشترک صورت گرفت. به اعتقاد وی، کرمان دارای کاروانسراهای بسیاری است که می‌توانند با کمک و سرمایه‌گذاری کانون اتومبیلرانی و جهانگردی به مراکز اقامتی سنتی و بومی تبدیل شوند. همچنین قرار است 20 نماینده اطلاع‌رسانی ایران که در کشورهای مختلف ایران را تبلیغ می‌کنند، به زودی در کرمان گرد هم آیند تا علاوه بر آشنایی با جاذبه‌های این استان، بتوانند مبلغ خوبی برای کرمان در کشورهای هدف باشند.
بهره اقتصادی
او درباره سودی که جامعه کرمان و مردمان آن از گردشگری می‌برند، تصریح می‌کند: «گردشگری توانسته تاثیر بسزایی بر زندگی مردم بگذارد. مثلاً راه‌اندازی اقامتگاه‌های بومی باعث شده‌اند جلوی مهاجرت از روستاها به شهرها گرفته شود و دست‌کم با حجم بسیار کمتری از افراد که می‌خواهند به دلیل بیکاری از روستای خود فرار کنند، مواجه باشیم. کافی است بدانیم همین اقامتگاه‌ها در ایام عید، 700 میلیون تومان گردش مالی داشته‌اند؛ رقمی که می‌تواند دلیلی آشکار برای مهاجرت معکوس باشد.»
سال گذشته البته کرمان شاهد ساخت یک هتل کپری نیز بود؛ هتلی که از نیروهای محلی برای ارائه خدماتش بهره گرفته. رئیس کمیسیون گردشگری اتاق کرمان در این خصوص نیز می‌گوید: «این هتل در روستای قلعه‌گنج ساخته شد و تاکنون میزبان 300 گردشگر خارجی نیز بوده است. این خود باعث رونق زندگی مردم شده و آنها را از عواید اقتصادی خود بی‌نصیب نگذاشته است.»
پرواز ماهان بر فراز لوت
علاوه بر مواردی که سیاوشی به آنها اشاره کرد، هواپیمایی ماهان نیز قرار است در دو بخش در توسعه گردشگری این استان مشارکت داشته باشد. یکی از این بخش‌ها، احداث مرکز اقامتی است؛ امری که نشان از پتانسیل توریستی کرمان و جذب گردشگر به این خطه دارد.
از سوی دیگر، هواپیمایی ماهان در نظر دارد ضمن احیای یک باند قدیمی پرواز اطراف کویر شهداد، امکان سفر آسان‌تر به بیابان لوت و شهرهای اطراف آن را برای مرکزنشینان و گردشگران خارجی که به ایران می‌آیند، فراهم آورد.
کرمان از قشقاوی، معاون وزیر خارجه خواسته سمینارها در کرمان برگزار شود تا در کنار آن، این استان و جاذبه‌هایش نیز معرفی شود.
حالا کرمانی‌ها سعی می‌کنند با برگزاری رویدادهای مختلف نظرها را به سوی این استان بیش از پیش جلب کنند. آنها از معاون وزیر امورخارجه نیز خواسته‌اند نسبت به برگزاری برخی سمینارها در این استان مساعدت داشته باشند؛ رویدادهایی که درکنارشان، گردشگری و جاذبه‌های این استان از کشور نیز به همگان شناسانده شود.
کرمان به عنوان دیار کریمان شناخته می‌شود؛ دیاری که بسیاری از گردشگران ایرانی و خارجی که به آن پا گذاشته‌اند معتقدند نمونه‌ای خالص از مهمان‌نوازی ایرانی است؛ سرزمینی که برای مهمانانش نگاهی مثبت باقی می‌گذارد و آنها را با سوغاتی از مهربانی بدرقه می‌کند.
