مبارزه شفاف

سخنان رئیس‌جمهوری درباره لزوم مبارزه با فساد بدون توجه به حزب و جناح، با واکنش‌های گسترده‌ای مواجه شد. حسن روحانی، روز یکشنبه، 19 آبان، در جمع مردم یزد، گفت: دست هر کس که در این کشور به فساد آلوده باشد باید با او برخورد شود. مبارزه با فساد، جناح و حزب نمی‌شناسد. همه مردم و جناح‌ها خواستار مبارزه با فساد به صورت شفاف هستند. رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: از قوه قضائیه که با فسادهای میلیونی و میلیاردتومانی برخورد می‌کند می‌خواهم که مبارزه با فساد میلیارددلاری را هم برای مردم توضیح دهد. هنوز بعد از گذشت چند سال برای ما روشن نیست آقایی که دو میلیارد و 700 میلیون پول مردم را خورد و او را دستگیر کرده و حتی حکم اعدام هم برایش صادر شد و اکنون در زندان است (اشاره به پرونده بابک زنجانی) الان... این پول کجاست و چه کسانی مسوول هستند و چرا (درباره) آنهایی که در این زمینه نقش داشتند برای مردم توضیح داده نمی‌شود؟ روحانی تصریح کرد: از همه مسوولان می‌خواهم که جریان دو میلیارد و 700 میلیون دلار را برای مردم شفاف کنند چراکه این پول، پول نفت، بیت‌المال و خزانه بوده است. همچنین از همه مسوولان و ارگان‌ها می‌خواهم درباره دو میلیارد دلار پولی که به حلقوم آمریکا ریخته شد و دولت قبل 10 ماه فرصت داشت که آن پول را از حلقوم آمریکا درآورد اما دست روی دست گذاشت به مردم توضیح دهند. همچنین باید 947 میلیون دلار و آنهایی که در این زمینه مسوول بودند که یک نهادی است که آن را گرفته و پس نداده به مردم توضیح داده شود و بایستی حسابرسی شده و این مبلغ پس گرفته شود. می‌خواهم نهادهایی که بیش از 700 میلیون دلار بدهکارند به مردم توضیح داده شود. او در بخش دیگری از سخنانش گفت: قضات و دادستان‌های شریف نباید از پیگیری این پرونده‌ها بترسند و سرنوشت این پول‌ها را برای مردم روشن کنند در غیر این صورت به مناسبت‌های مختلف و مورد به مورد این ارقام را به مردم توضیح خواهم داد.

وظیفه من به زیر کشیدن رئیس‌جمهور است

اظهارات رئیس‌جمهور به مذاق مخالفان و مخاطبان این سخنان خوش نیامد. روزنامه «خراسان» نوشت: سخنان جنجالی اخیر رئیس‌جمهور درباره سرنوشت رسیدگی به برخی پرونده‌های فساد با واکنش‌های مستقیم و غیرمستقیم برخی مسوولان روبه‌رو شده است. در همین خصوص رئیس قوه قضائیه بدون آنکه اشاره مستقیمی به سخنان رئیس‌جمهور داشته باشد بر ادامه قاطعانه و مصمم روند مبارزه با فساد تاکید کرد و گفت که هیچ‌گونه حاشیه‌سازی نمی‌تواند روند مبارزه دستگاه قضایی با فساد را کُند یا متوقف کند.... رئیس ستاد کل نیروهای مسلح نیز در همایش ملی حکمرانی اسلامی به موضوعاتی اشاره کرد که پس از اظهارات رئیس‌جمهور معنادارتر به نظر می‌رسد. محمد باقری بدون آنکه به اظهارات روحانی اشاره کند، در این همایش عدالت و مبارزه با فساد را از اصول اساسی در حکومت امام علی (ع) دانست و افزود: این مبارزه با فساد بحمدالله... در این ایام اخیر، هرچند به مذاق برخی‌ها خوش نیاید در پیش گرفته شده است. از سوی دیگر در صحن مجلس، مجتبی ذوالنوری، رئیس کمیسیون امنیت ملی و نماینده قم، برگه‌ای انتقادی درباره اظهارات رئیس‌جمهور را بین نمایندگان توزیع کرد که واکنش‌هایی به دنبال داشت و برخی آن را تهدید رئیس‌جمهوری دانستند. اعتماد آنلاین نوشت: رئیس کمیسیون امنیت ملی در پاسخ به اینکه آیا برگه‌ای که شما روی بیانیه منتشرشده امروز در مجلس گذاشته بودید مبنی بر اجرای ماده ۶۰۶ قانون مجازات اسلامی، تهدید رئیس‌جمهور محسوب می‌شود یا نه، گفت: تهدید نیست اما اگر من زورم برسد یقه رئیس‌جمهور را می‌گیرم تا ایشان را به اینجا بکشانم و دنبال این هستیم. او همچنین اظهار کرد: وظیفه من به زیر کشیدن آقای رئیس‌جمهور است.

ابراز نگرانی اروپا از گام چهارم ایران

به دنبال آغاز گام چهارم کاهش تعهدات برجامی جمهوری اسلامی ایران، وزرای خارجه سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه و مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دوشنبه (20 آبان) با صدور بیانیه مشترکی، اهمیت اجرای کامل و موثر برجام از سوی تمام طرف‌ها را مورد تاکید قرار دادند و در عین حال تاکید کردند که ایران از انجام اقداماتی که با توافق برجام ناسازگار است، دوری کند. طبق گزارش ایرنا، در این بیانیه که یک نسخه آن در تارنمای وزارت امور خارجه انگلیس منتشر شده، همچنین آمده است که طرف‌های اروپایی برجام از اقدام اخیر ایران برای از سرگیری غنی‌سازی اورانیوم در تاسیسات فردو به شدت نگران هستند. در ادامه این بیانیه تصریح شده؛ اقدام ایران به روشنی با مفاد صریح برجام در خصوص فردو مغایرت و پیامدهای زیادی در زمینه اشاعه دارد. «این اقدام به‌طور تاسف‌آوری نشان‌دهنده تسریع در فاصله گرفتن ایران از تعهداتش مطابق با برجام است.» این بیانیه می‌افزاید: از ایران می‌خواهیم تمام اقداماتی که با برجام ناسازگار است از جمله تجاوز از حد مجاز میزان ذخایر اورانیوم و محدوده مجاز غنی‌سازی و همچنین فعالیت‌های مربوط به تحقیق و توسعه را به عقب برگرداند. طرف‌های اروپایی عضو برجام در این بیانیه مشترک تصریح کردند که ایران باید به اجرای کامل تعهداتش طبق برجام بازگردد. آنها همچنین از ایران خواسته‌اند تا طبق تعهداتش در برجام با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به‌ ویژه در چارچوب توافق جامع پادمانی و پروتکل الحاقی همکاری کند. در این بیانیه نسبت به آنچه عدم همکاری به موقع ایران که در نشست هفته گذشته شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح شد، ابراز نگرانی شده است. در این بیانیه مشترک، بدون اشاره به تعلل و بدعهدی طرف اروپایی در اجرای تعهداتش طبق برجام، افزوده شده است: سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا به‌طور کامل به تعهدات خود از جمله لغو تحریم‌ها پایبند است. از این‌رو پایبندی ایران به برجام و همکاری با تمام طرف‌ها برای کاهش تنش‌ها امری حیاتی است. در پایان این بیانیه، طرف‌های اروپایی نسبت به ادامه تلاش‌های دیپلماتیک برای کاهش تنش‌ها در خاورمیانه در جهت استقرار امنیت و صلح بین‌المللی اعلام آمادگی کردند. هرچند که در این بیانیه ادعا شده، ادامه کار در این زمینه با اقدامات اخیر ایران دشوار شده است. حسن روحانی ۱۴ آبان با اعلام اقدام برای گام چهارم کاهش تعهدات برجامی گفت: با نظارت آژانس گام چهارم و جدید را برمی‌داریم. ما طبق برجام یک هزار و ۴۴ سانتریفیوژ در فردو داریم. در برجام قرار ما این بود که اینها در فردو بچرخند اما گاز به آنها تزریق نشود. امروز به سازمان انرژی اتمی دستور خواهم داد که از فردا گازدهی را در فردو آغاز کند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز 20 آبان‌ماه با صدور بیانیه‌ای اقدام ایران در خصوص از سرگیری فرآیند غنی‌سازی اورانیوم در تاسیسات هسته‌ای فردو را تایید کرد. آژانس همچنین در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرد که به راستی‌آزمایی فعالیت‌های هسته‌ای ایران ادامه می‌دهد.

تجارب تلخی از خرابکاری هسته‌ای داریم

معاون امور بین‌الملل، حقوقی و مجلس و سخنگوی سازمان انرژی اتمی روز شنبه (18 آبان) پس از بازدید خبرنگاران از مجتمع غنی‌سازی شهید علیمحمدی (فردو) در یک نشست خبری گفت: در گام چهارم بنا به دستور رئیس‌جمهوری و رئیس شورای عالی امنیت دستور داده شد به ۱۰۴۴ سانتریفیوژ مستقر در فردو گازدهی شود. بهروز کمالوندی درباره ابراز نگرانی وزیر خارجه آمریکا از اخراج بازرس آژانس و متهم کردن ایران به «اخاذی» هسته‌ای گفت: اخاذی واقعاً برازنده خود آنهاست چراکه با زورگویی حتی متحدان خود را تحت فشار قرار می‌دهند. این موضوع را بگویم که جمهوری اسلامی ایران حقوق خودش را می‌خواهد اخذ کند، ما تا به حال هیچ‌وقت به بازرسی‌های آژانس دست نزدیم و از بازرسی‌ها استقبال کردیم، مشروط به اینکه بازرسی برای بازرسی باشد و اگر بازرسی برای این باشد که خدای‌نخواسته بخواهد خرابکاری باشد و به اطلاعاتی دست یابد، ما هوشیاریم. سخنگوی سازمان انرژی اتمی ممانعت از ورود یکی از بازرسان آژانس به سایت نطنز را بر اساس پادمان عنوان کرد و گفت: ما تجربیات تلخی از خرابکاری هسته‌ای داریم که موجب شده سیستم کنترلی محکمی داشته باشیم و اجازه تکرار چنین اتفاقاتی را نخواهیم داد. طبق گزارش خبرگزاری‌ها، کمالوندی ضمن تاکید بر اینکه در روند بازرسی‌ها محدودیتی ایجاد نشده، گفت: وقتی تعهدی کنار می‌رود دیگر موضوعی نمی‌ماند که بازرسی انجام شود، اما ما دست به سازوکار و ساختار بازرسی‌ها نزدیم و اگر بازرسی بخواهد از روند فعالیت‌ها مثل شمارش ماشین‌های IR6 که قبلاً بازرسان می‌شمردند ولی الان دیگر لزومی ندارد اما اگر بخواهند بشمرند ما مخالفتی نداریم اما عملاً این بازرسی بی‌معناست.

موگرینی: به‌رغم دشواری‌ها به برجام پایبندیم

فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دوشنبه هفته گذشته (20 آبان) پس از پایان نشست وزیران امور خارجه اتحادیه اروپا در بروکسل تصریح کرد: به‌رغم دشوار شدن حفظ برجام، به آن پایبند می‌مانیم. وی با اشاره به اینکه گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره گام‌های جدید ایران در مسیر کاهش تعهدات برجامی امروز منتشر خواهد شد، افزود اتحادیه اروپا متعاقباً به این گزارش واکنش نشان خواهد داد. او در اظهاراتی که موید عدم تمایل اتحادیه اروپا به فعال کردن مکانیسم حل اختلاف برجام است افزود: به عنوان هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام با اعضای باقی‌مانده در این توافق، درباره گام‌های بعدی رایزنی خواهد کرد تا ایران را به اجرای کامل تعهداتش متقاعد کند. وی در این رابطه به احتمال برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام اشاره و با کنایه به رویکرد ضدایرانی واشنگتن تصریح کرد که سیاست اتحادیه اروپا نه‌تنها در قبال ایران بلکه نسبت به تمام کشورها دیپلماسی حداکثری است.

ظریف: آماده‌ایم به تعهدات برجامی برگردیم

محمدجواد ظریف بار دیگر تاکید کرد که اگر ایران از منافع اقتصادی برجام بهره‌مند شود، آماده است به اجرای کامل تعهداتش در این توافق بازگردد. وزیر امورخارجه کشورمان در بخشی از سخنرانی خود در پنل خلع سلاح و عدم اشاعه کلوپ آستانه در قزاقستان خاطرنشان کرد که ایران به دنبال دستیابی به سلاح هسته‌ای نخواهد بود. طبق گزارش ایسنا، ظریف در ادامه با اشاره به اینکه عادی‌سازی روابط اقتصادی با ایران از شروط برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است، گفت: اگر این مساله حتی تا اندازه‌ای هم محقق شود، آماده‌ایم به اجرای کامل تعهداتمان ذیل این توافق بازگردیم و حسن نیت خود را نشان دهیم. ظریف همچنین در صفحه توئیترش در واکنش به بیانیه وزرای خارجه سه کشور اروپایی و با ضمیمه کردن نامه ۶ نوامبر ۲۰۱۸ خود خطاب به فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و سایر اعضای برجام نوشت: «خطاب به همتایانم در اتحادیه اروپایی و سه کشور آلمان، فرانسه و انگلستان: ۱- «به تعهدات خود ذیل برجام کاملاً پایبند بوده‌ایم.» شما؟! واقعاً؟! فقط یک تعهد را نشان دهید که در ۱۸ ماه گذشته به آن عمل کرده‌اید. ۲- وقتی که شما مشغول دفع‌الوقت بودید، ایران مکانیسم رفع اختلاف را به جریان انداخت و آن را به اتمام رساند. ما اکنون در حال استفاده از اقدامات جبرانی مندرج در پاراگراف ۳۶ برجام هستیم. به نامه ششم نوامبر ۲۰۱۸ من مراجعه کنید.»