اماراتی‌ها قول تجدیدنظر دادند

***

  حاشیه‌هایی که اماراتی‌ها گاه و بیگاه برای ایرانیان به وجود می‌آورند، موضوع جدیدی نیست اما به نظر می‌رسد این عداوت با موج اخیر اخراج ایرانی‌ها رنگ و بوی تازه‌ای گرفته باشد. وزارت خارجه به عنوان تنها دستگاه متولی حمایت از حقوق ایرانیان خارج از کشور دلایل برخوردهای اخیر اماراتی‌ها با ایرانی‌های ساکن در این کشور را جویا شده و اینکه چه اقداماتی در راستای ایفای حقوق هموطنان ساکن در امارات صورت گرفته است؟

برای پاسخ به این سوال باید توجه داشته باشید که 80 درصد از جمعیت ساکن در امارات افرادی غیربومی هستند و مقامات اماراتی درصدد هستند به منظور ساماندهی وضعیت مهاجران ساکن در این کشور اعم از ایرانی، عراقی، هندی و پاکستانی قوانینی را به مرحله اجرا درآورند. البته ذکر این نکته ضروری است که تعداد ایرانیان ساکن در این کشور بسیار کمتر از اتباع سایر کشورهاست. مثلاً در حالی که افزون بر نیم میلیون هندی ساکن امارات هستند تعداد ایرانیان ساکن در امارات تنها 100 هزار نفر است بنابراین به‌رغم آنچه در رسانه‌ها تحت عنوان موج اخراج ایرانیان مطرح شده است به گمان بنده این یک موضوع داخلی است که مربوط به همه مهاجران اماراتی می‌شود و مختص ایرانی‌ها نیست.

   اما این قانون سطح وسیعی از تجار و بازرگانان ایرانی را که در امارات مشغول فعالیت هستند در‌بر گرفته است. افرادی که سال‌های سال خدمات شایان توجهی نثار شیخ‌های اماراتی کرده‌اند.

طرف اماراتی مدعی است که تنها با کسانی که مدارک اقامتی محکمی نداشته‌اند یا از قوانین حاکم بر این کشور تبعیت نکرده‌اند برخورد کرده است. هرچند ما معتقدیم اماراتی‌ها باید تلاش کنند تا نسبت به جامعه ایرانی مقیم امارات نگاه واقع‌بینانه‌ای داشته باشند چرا که آنها، افراد شرافتمند و موفقی بودند که خدمات فراوانی در این کشور انجام داده‌اند و نباید با برخوردهای غیرمنطقی کشور میزبان مواجه شوند. البته باید گفت قانون‌های مهاجرتی جدید اماراتی‌ها در تمام شیخ‌نشین‌های این کشور اجرا نمی‌شود و با وجود حضور طیف کثیری از ایرانی‌ها در شیخ‌نشین دوبی، اولتیماتومی به آنها داده نشده است. بیشتر برخوردهای صورت‌گرفته در ابوظبی، عجمان و شارجه بوده است. اینکه گفته می‌شود موج جدید اخراج ایرانی‌ها در دوبی را هم نمی‌پذیرم چرا‌که این برخوردها در سال‌های گذشته نیز وجود داشته که تنها در سال جاری شدت گرفته است. در چهار مقطع زمانی سال 87، نیمه دوم سال 88، زمستان 91 و نیمه نخست سال 92 با مهاجران ساکن در امارات برخورد شده است.

  شما اشاره کردید که در چهار مقطع زمانی با ایرانی‌های ساکن در امارات برخورد شده است. آیا وزارت خارجه نباید بسیار زودتر خواستار توضیح طرف اماراتی می‌شد؟

من اشاره کردم که در سال‌های گذشته نیز برخوردهایی صورت گرفته است اما این برخوردها به شدت برخوردهای سال جاری نبود اما در هر صورت ما در هر مرحله خواستار توضیح نماینده اماراتی حاضر در تهران بودیم. در این دوره نیز بنده در نشست کنسولی که با سفیر امارات در تهران داشتم درخواست تجدید نظر نسبت به وضعیت ایرانیان ساکن در این کشور را مطرح کردم که آقای سفیر قول داد آن را در دیدار با مقامات دولت متبوع خود پیگیری کند. سفیر ایران در ابوظبی نیز در دیدار با معاون وزیر خارجه امارات به طرح مجدد موضوع پرداخته است. پیش از این نیز مدیرکل ایرانیان خارج از کشور در دو دیدار جداگانه با سفیر امارات خواستار تغییر دیدگاه مقامات این کشور نسبت به وضعیت ایرانیان ساکن در امارات شده است. علاوه بر این وزیر خارجه کشورمان نیز در تماس تلفنی که با شیخ عبدالله، همتای اماراتی خود داشت با توجه به روابط حسنه، حسن همجواری و برادرانه دو کشور خواستار توقف اخراج ایرانیان ساکن در امارات شده است. البته وزیر خارجه امارات نیز در این تماس تلفنی سیاست کلان و کلی دولت متبوع خود را توضیح داده است و تاکید کرده که این سیاست تنها در رابطه با ایرانی‌های ساکن امارات اعمال نمی‌شود. اما به نظر می‌رسد طرف اماراتی پس از توضیحات آقای صالحی قول داده است حتی‌المقدور نسبت به اخراج مهاجران ایرانی تجدیدنظری صورت گیرد که امیدواریم اماراتی‌ها سر قول‌شان باقی بمانند.

  در کشورهای مختلف معمولاً اتباعی اخراج می‌شوند که برای کشور میزبان ایجاد مشکل کنند یا آنکه هزینه‌های صرف‌شده برای این افراد، توجیه‌گر حضورشان در خاک آن کشور نباشد، این در حالی است که ایرانی‌های ساکن امارات تجار موفقی هستند که سال‌های متمادی در این کشور حضور داشته‌اند و در روند توسعه امارات تاثیرگذار بوده‌اند.

ما نیز این موضوع را می‌دانیم و دلیل موجهی برای برخورد با ایرانی‌های ساکن امارات قائل نیستیم. از دیدگاه دستگاه سیاست خارجی کشور مهاجران ایرانی ساکن در امارات افرادی هستند که زندگی شرافتمندانه و قانونمندی داشته‌اند و تخلفی انجام نداده‌اند که شایسته برخورد طرف مقابل باشند. البته نمی‌توان در مورد همه هموطنان قضاوت واحدی داشت. همان‌طوری که برای هموطنان داخل کشور کسی چنین ادعایی ندارد. اما مقامات اماراتی نیز باید بدانند که مهاجران ایرانی در تمام کشورها و البته امارات منشاء خیر و برکات بسیاری بوده‌اند و اگر اتباع کشورهای دیگر خطایی انجام داده‌اند نباید آن را به ایرانی‌های ساکن امارات تعمیم داد. ایرانی‌ها در رشد و بالندگی امارات تاثیرگذار بوده‌اند و هیچ قانون‌شکنی نیز انجام نداده‌اند.

  این امکان وجود دارد که برخورد با ایرانی‌های ساکن امارات تحت تاثیر اعمال تحریم‌های جهانی بوده باشد؟

بنده شخصاً این برداشت را نمی‌پذیرم چراکه رشد پدیده برخورد با ایرانی‌ها مربوط به سال‌های اخیر است اما تحریم‌های دولت آمریکا از مدت‌ها قبل وجود داشته است.

  اما شما گفتید که موج اخراج ایرانی‌های ساکن در امارات از سال 87 آغاز شده است.

اما با این اوصاف گمان نمی‌کنم که این دو موضوع ارتباطی با یکدیگر داشته باشند. ما نمی‌توانیم منکر عدم ‌تمایل دولت آمریکا برای روابط گرم و حسنه ایران و همسایگانش باشیم و می‌دانیم که مقامات کاخ سفید همواره درصدد رشد و گسترش سیاست ایران‌هراسی در منطقه و جهان بوده‌اند اما با این حال برخورد با ایرانی‌های ساکن در امارات را مرتبط با سیاست‌های تحریمی آمریکا نمی‌دانم.

  شما در این گفت‌وگو اشاره کردید که برخورد با مهاجران ساکن در امارات مختص ایرانی‌ها نبوده است اما بیشتر افراد اخراجی شیعیان عمدتاً ایرانی بوده‌اند.

خیر، این طور نیست. در میان ایرانیانی که مورد برخورد اماراتی‌ها قرار گرفته‌اند برادران اهل سنت نیز وجود داشته‌اند. این قانون تنها مشمول شیعیان نبوده است. در همین روزهای اخیر برخی از نمایندگان حوزه‌های اهل سنت مجلس نیز درخواست‌هایی را نسبت به پیگیری وزارت خارجه در مورد اخراج ایرانیان سنی ساکن امارات مطرح کرده‌اند. اما طبعاً به دلیل آنکه اکثریت جامعه ایران شیعی هستند برخوردهای صورت‌گرفته نیز بیشتر با شیعیان بوده است. ولی اینکه انگیزه‌های طایفه‌ای را دخیل بدانیم، نمی‌پذیرم.

  شما در اظهارات‌تان به گفت‌و‌گوی تلفنی آقای صالحی و همتای اماراتی اشاره کردید. پس روند اخراج ایرانی‌ها از امارات متوقف می‌شود؟

بله، آقای وزیر اماراتی قول داده‌اند در سیاست‌های مهاجرتی دولت متبوع‌اش در قبال ایرانی‌ها تجدیدنظر شود.

  و در آخر اینکه چندی است قانونی در امارات اعمال می‌شود که بر اساس آن ایرانی‌ها به واسطه اعمال تحریم‌های جهانی نمی‌توانند اموال‌شان را از این کشور خارج کنند، حال با اخراج تجار و بازرگانان ایرانی وضعیت اموال این افراد به چه صورت خواهد بود؟

ایرانی‌ها می‌توانند با داشتن وکیل از تضییع حقوق‌شان جلوگیری کنند و البته مهلتی نیز برای خروج اموال آنها در نظر گرفته می‌شود، هرچند در برخی مواقع این اولتیماتوم زمانی بسیار محدود بوده است و ایرانی‌های ساکن امارات نتوانسته‌اند از حقوق خود دفاع کنند که البته این موضوع فراگیر نیست.