ساز ناکوک در توافق نفتی

هفته گذشته، نرخ دلار در بازار تهران تا سطح 3620 تومان افزایش یافت و به بیشترین مقدار طی 9 ماه اخیر رسید. همزمان با این روند، نرخ برابری دلار در بازارهای جهانی نیز نسبت به سایر ارزها رشد کرد و شاخص آن به بیشترین مقدار طی 9 ماه اخیر رسید. در بازار داخل، سه عامل افزایش نرخ حواله درهم، خروج دلار از بازار داخلی و بهبود انتظارات معامله‌گران در رشد دلار اثرگذار بود. در بازارهای جهانی نیز، انتشار آمار قوی از اقتصاد آمریکا و افزایش احتمال نرخ بهره، از روند صعودی دلار حمایت می‌کرد.
در هفته مورد بررسی، بهای نفت تقریباً روند نزولی را طی کرد، این روند به گونه‌ای بود که بهای قیمت نفت وست‌تگزاس اینترمدییت به زیر کانال 50‌دلاری نزول کرد، اما این اتفاق برای نفت برنت حادث نشد و قیمت آن بر اساس گزارش روز چهارشنبه همچنان بالای سطح 50 دلار در هر بشکه است. در هفته مورد بررسی، اوپک با ارسال نامه‌ای از 12 کشور عضو غیر‌اوپک درخواست کرد در همایش 29 اکتبر (8 آبان) در وین شرکت کنند. همچنین در هفته گذشته اخباری در خصوص خروج عراق از توافق نفتی، به بهانه جنگ با داعش به گوش می‌رسید، موضوعی که اظهار نظر مسوولان ایرانی را نیز در پی داشت. در پی احتمال توافق نفتی، بانک جهانی پیش‌بینی خود را از بهای نفت افزایش داد.

درخواست عراق برای خروج از توافق
به گزارش بانک مرکزی، در روز دوشنبه هفته گذشته، انتشار اخبار مربوط به راه‌اندازی زودهنگام عملیات حوزه نفتی بوزارد بریتانیا و تمایل عراق برای مستثنی شدن از برنامه کاهش تولید اوپک، موجب شد قیمت‌های نفت کاهش یابند. در این روز، یک منبع صنعتی اعلام کرد: حوزه نفتی بوزارد با ظرفیت تولید ۱۸۰ هزار بشکه نفت در روز پس از عملیات تعمیر و نگهداری یک‌ماهه این حوزه، روز چهارشنبه فعالیت خود را از سر گرفته است. همچنین نظرسنجی خبرگزاری رویترز بیانگر آن بود که ذخایر نفت خام آمریکا در هفته گذشته ۸۰۰ هزار بشکه افزایش یافته است. تقویت بازار سهام وال‌استریت و آمار شرکت جن اسکیپ مبنی بر کاهش حدود یک میلیون بشکه‌ای ذخایر بندر کوشینگ اوکلاهاما، تا اندازه‌ای افت بهای نفت خام را محدود کرد. تحلیلگران موسسه پتروماتریکس در یادداشتی نوشتند: «قیمت نفت نمی‌خواهد حمایت خود را از دست بدهد تا زمانی که بتواند از آمارهای هفتگی ذخایر نفت آمریکا برای تقویت مجدد استفاده کند.»

دعوت از کشورهای غیراوپکی
در هفته گذشته، خبری منتشر شد مبنی بر اینکه اوپک دعوتنامه‌ای برای شرکت‌ها و کشورهای مختلف در نشست 29 اکتبر فرستاده است و از 12 کشور غیر‌عضو اوپک نیز برای نشست در این همایش دعوت شده است. به گزارش مهر به نقل از اسپوتنیک، «الوجیو دل پینو»، وزیر نفت و امور معدن ونزوئلا با اعلام این خبر افزود: «نشست نمایندگان کشورهای صادرکننده نفت روز ۲۹ اکتبر (شنبه ۸ آبان‌ماه) در وین برگزار می‌شود و غیر از کشورهای عضو اوپک، کشورهای غیر عضو نیز برای همکاری در جهت اجرای طرح فریز نفتی به این اجلاس دعوت ‌شده‌اند.»
ونزوئلا انتظار دارد طرح محدود کردن تولیدات اوپک حداقل برای شش ماه اجرایی شود. پینو در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت: «ما کشورهای روسیه، آذربایجان، قزاقستان، عمان، مصر، بحرین، کلمبیا، مکزیک، ترینیداد و توباگو، بولیوی، نروژ و کانادا را نیز به این نشست دعوت کرده‌ایم.»
پینو اضافه کرد که تنها روسیه و قزاقستان حضور خود در این نشست را اعلام کرده‌اند. پیش از این نیکلاس مادورو رئیس‌جمهوری ونزوئلا بیان کرده بود وزیر نفت این کشور برای همکاری و هماهنگی میان روسیه و ونزوئلا در اجرای طرح فریز نفتی به این کشور سفر می‌کند. در روز ۲۸ سپتامبر اعضای اوپک توافق کردند که میزان تولیدات نفتی خود را کاهش داده و به 5 /32 تا ۳۳ میلیون بشکه در روز برسانند. با این‌ حال هنوز جزییات این مساله روشن نشده و مشخص نیست هر کشوری تا چه میزان باید میزان تولیدات خود را کاهش دهد. کشورهای عضو اوپک قرار است در نشست اصلی خود که در تاریخ ۳۰ نوامبر در وین برگزار می‌شود جزییات این طرح را به بحث بگذارند.

عامل ایرانی افزایش قیمت نفت
در حالی که عراق گفته خواهان معاف شدن از توافق اوپک برای کاهش تولید است، قیمت نفت در میانه هفته گذشته تحت فشار قرار گرفت، اما موضع ایران مبنی بر اینکه دیگر اعضا را برای پیوستن به فریز تولید تشویق خواهد کرد موجب شد قیمت نفت افزایش محدودی یابد.
به گزارش رویترز، جبار اللعیبی، وزیر نفت عراق گفت: بغداد می‌خواهد از هرگونه طرح کاهش تولید اوپک مستثنی شود. فلاح الامیری، رئیس شرکت دولتی بازاریابی نفت عراق نیز گفته سهم عراق از بازار نفت به دلیل جنگ‌هایی که این کشور با آن مواجه بوده کاهش یافته است. دیوید هافتون، تحلیلگر بازار نفت در این باره گفت: «تصمیم به کاهش تولید به 33 میلیون بشکه در روز قیمت نفت را در محدوده 50 تا 60 دلار حفظ خواهد کرد، زیرا حداقل نشان می‌دهد موضع عربستان تغییر کرده و اینکه اوپک جدی است و می‌تواند بر اختلاف‌نظرهای سیاسی فائق آید.»
عراق گفته، تولید نفت ماهانه آن در سپتامبر اندکی بیش از 4774 میلیون بشکه در روز بود. اما اظهارات امیرحسین زمانی‌نیا، معاون وزیر نفت ایران به افزایش قیمت نفت کمک کرد. زمانی‌نیا گفت: تهران دیگر اعضای اوپک را برای پیوستن به طرح فریز تولید تشویق خواهد کرد. وی افزود، محدوده 55 تا 60 دلار رقمی عادلانه برای برقراری ثبات در بازار است. اوپک ماه گذشته طرح‌هایی را برای کاهش تولید خود و رساندن آن به 5 /32 تا 33 میلیون بشکه در روز اعلام کرد. تولید نفت اوپک در ماه سپتامبر به 39 /33 میلیون بشکه در روز رسید. قرار است جزییات این طرح در نشست دوره‌ای اوپک در 30 نوامبر نهایی شود. در روز چهارشنبه بهای هر بشکه نفت برنت در محدود 50 دلار در هر بشکه نوسان می‌کرد و بهای قیمت وست‌تگزاس اینترمدییت نیز به محدوده کمتر از 50 دلار رسیده بود.

تغییر نگاه بانک جهانی به بازار کالایی
پس از اینکه کشورهای عضو اوپک، توافقی را برای محدود کردن تولید نفت ارائه دادند، بانک جهانی نیز پیش‌بینی خود را از قیمت نفت در سال 2017 از 53 دلار به 55 دلار افزایش داد. خبرگزاری تسنیم به نقل از پایگاه اینترنتی بانک جهانی نوشت پیش‌بینی می‌شود قیمت‌های انرژی از جمله نفت، گاز طبیعی و زغال‌سنگ سال آینده به طور کلی حدود 25 درصد افزایش یابد که افزایشی بیش از میزان پیش‌بینی‌شده در ماه جولای است. این پیش‌بینی در گزارش چشم‌انداز بازارهای کالایی بانک جهانی منعکس شده است. در این گزارش قیمت متوسط نفت برای سال 2016 بدون تغییر همچنان 43 دلار پیش‌بینی شده است.
جان بافس، اقتصاددان ارشد و از نویسندگان گزارش بانک جهانی در این‌باره گفت: «ما انتظار داریم قیمت‌های انرژی و به ویژه نفت در سال آینده شاهد رشد قابل توجهی باشد. اما ابهام قابل توجهی در مورد چشم‌انداز بازار وجود دارد، زیرا ما منتظر نهایی شدن جزییات اجرای توافق اوپک هستیم که اگر اجرایی شود، بدون شک بر بازارهای نفت تاثیر خواهد گذاشت.»
با توجه به تقویت تقاضا و کاهش عرضه، برای اکثر کالاها در سال 2017 رشدی نسبی پیش‌بینی شده است. همچنین انتظار می‌رود قیمت فلزات و مواد معدنی در سال آینده میلادی 1 /4 درصد افزایش یابد که 5 /0 درصد بیشتر از پیش‌بینی قبلی بانک جهانی است و این به کاهش شکاف عرضه و تقاضا برمی‌گردد. انتظار می‌رود به دنبال تعطیلی برخی از معادن روی و کاهش تولید، قیمت این فلز در سال آینده بیش از 20 درصد افزایش یابد. با توجه به احتمال افزایش نرخ بهره در آمریکا، پیش‌بینی شده قیمت طلا در سال آینده اندکی کاهش یابد و به 1219 دلار در هر اونس برسد.

اونس تحت فشار نرخ بهره
با افزایش شاخص دلار در بازارهای جهانی، فشار تازه‌ای بر ارزش فلز زرد وارد شده است. البته ابهام درباره زمان افزایش نرخ بهره فدرال‌رزرو در مقاطعی از بهای طلا حمایت می‌کرد. به گزارش بانک مرکزی، در هفته گذشته تقویت شاخص دلار به حدود بالاترین سطح ۹ ماه اخیر به دلیل افزایش گمانه‌زنی‌ها پیرامون افزایش نرخ‌های بهره آمریکا در ماه دسامبر، باعث شد بهای نقدی طلا و بهای قراردادهای آتی طلای آمریکا تحویل ماه دسامبر کاهش یابد. آمار مثبت اقتصادی اخیر و اظهارات مقامات بانک مرکزی آمریکا باعث تقویت انتظارات پیرامون افزایش نرخ‌های بهره این کشور شده است؛ به طوری که بر اساس آمار موسسه سی‌ام ای گروپز فدواچ، معامله‌گران در روز دوشنبه هفته گذشته احتمال افزایش نرخ‌های بهره در ماه دسامبر را حدود ۷۰ درصد برآورد کردند. بدین ترتیب، هفته گذشته نشانه‌های کاهش تمایل به سرمایه‌گذاری در طلا آشکار شد. بر اساس آمار منتشره روز جمعه دو هفته قبل، کمیسیون معاملات قراردادهای آتی کالا، صندوق‌های پوششی و مدیران پولی در هفته منتهی به ۱۸ اکتبر خالص موقعیت‌های خرید در بازار طلای کومکس را برای سومین هفته متوالی کاهش دادند.
به گفته کارشناسان، اگر فدرال‌رزرو انقباض پولی را به تعویق بیندازد، طلا نفع خواهد برد. با وجود ابهام موجود، احتمال قوی افزایش نرخ‌ها به نفع دلار تمام شده است. جالب اینجاست که در هفته گذشته بورس‌های جهان نیز با افزایش اعتماد به وضعیت اقتصاد آمریکا رشد کردند تا بخشی از سرمایه‌های بازار فلزهای گرانبها نیز به این سو برود. تازه‌ترین تحلیل فنی «اف‌ایکس استریت» نشان می‌دهد قیمت جهانی طلا در کوتاه‌مدت بین سطح حمایتی 1260 و سطح مقاومتی 1274 دلاری در نوسان خواهد بود. به گزارش سایت طلا به نقل از پایگاه اینترنتی اف‌ایکس استریت، بازگشت آرامش نسبی به بازارهای مالی جهان در پی پیشتازی هیلاری کلینتون در نظرسنجی‌های پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا موجب شده قیمت جهانی طلا نیز به ثبات نسبی برسد. به نظر می‌رسد قیمت طلا در شرایط کنونی تحت ‌تاثیر آمارهای اقتصادی آمریکا و منطقه یورو قرار خواهد داشت.

دلار تهران در مدار صعودی
در ابتدای هفته گذشته بهای دلار نوسان قابل توجهی نداشت، اما هرچه به روزهای انتهایی نزدیک می‌شد، بهای ارز در بازار روند صعودی به خود می‌گرفت.
شنبه هفته گذشته، دلار نوسان اندکی داشت و روز نخست آبان سال جاری را تقریباً بدون تغییر قابل توجهی پشت سر گذاشت. در نخستین روز هفته، شاخص ارزی با افزایش جزیی یک‌تومانی نسبت به انتهای هفته قبل از آن به سطح 3594 تومان رسید. به گفته فعالان بازار، بالا نبودن ارزش دلار در مناطق همسایه و مناسب بودن حجم ارز موجود در بازار از عوامل اثرگذار در کاهش نوسان بودند. در کنار این، روز شنبه نرخ حواله درهم نیز تغییرات چندانی را تجربه نکرد تا قیمت از این ناحیه نیز تحریک نشود.
روز یکشنبه، نیز این آرامش در بازار ارز حکمفرما بود، در این روز شاخص ارزی با رشد سه‌تومانی نسبت به روز قبل به سطح 3597 تومان رسید و سومین رشد متوالی دلار را رقم زد. از نظر کارشناسان پس از پایین آمدن دلار از مرز 3600 تومان در ابتدای هفته گذشته، معامله‌گران در خرید ارز احتیاط بیشتری از خود نشان داده‌اند و همین موضوع موجب شده است، دامنه نوسانات محدودتر شود. در روز یکشنبه همسو با افزایش قیمت دلار، سکه بهار آزادی هزار تومان افزایش قیمت را تجربه کرد و به سطح یک میلیون و 96 هزار تومان رسید. عامل اصلی رشد فلز گرانبهای داخلی خوش‌بینی معامله‌گران داخلی نسبت به روند اونس در هفته گذشته بود. روز دوشنبه، دلار از کانال 3600 تومان و سکه نیز از مرز یک میلیون و 100 هزار تومان عبور کرد. دلار با افزایش 10‌تومانی به قیمت 3607 تومان رسید. این بیشترین رشد دلار از 20 مهر سال جاری بود. به گفته فعالان، افزایش نرخ حواله درهم و نزدیک شدن آن به محدوده 990 تومان در کنار افزایش تحرک بازیگران غیررسمی در معاملات فردایی و کاهش حجم ارز موجود در بازار از عواملی بودند که منجر به افزایش قیمت شدند.
روز سه‌شنبه، بازار ارز به بیشترین مقدار طی 9 ماه اخیر رسید. در چهارمین روز هفته، دلار با رشد 13‌تومانی به قیمت 3620 تومان رسید که بیشترین نوسان افزایشی دلار از 21 تیرماه 95 بود و موجب شد که ارز در بازار تهران به بالاترین قیمت از 15 بهمن‌ماه برسد. در این خصوص سه عامل در رشد بهای دلار، افزایش نرخ حواله درهم، خروج دلار از بازار داخلی و بهبود انتظارات معامله‌گران عنوان شده است. نرخ حواله درهم و دلار بازار داخلی با یکدیگر رابطه مستقیم دارند و به‌طور سنتی، بالا رفتن ارزش ارز همسایه، انتظارات معامله‌گران داخلی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. در سه‌شنبه هفت گذشته، رشد قیمت شاخص ارزی موجب شد سکه تمام بهار آزادی نیز به افزایش خود ادامه دهد و تا آستانه کانال یک میلیون و 110 هزار تومان بالا رود. نوسانات ارزی در روز چهارشنبه نیز تداوم داشت و بهای ارز در این روز نسبت به روز قبل از آن کمی کاهش یافت.
شاخص کل بورس تهران در هفته منتهی به 5 آبان با رشد هزار و 208 واحدی به بیشترین سطح خود در شش ماه گذشته رسید. در هفته گذشته با نزدیک شدن به زمان برگزاری جلسه رسمی اوپک با موضوع طرح فریز نفتی و افزایش انتظارات نسبت به رشد بهای جهانی نفت و همچنین تصویب قطعنامه پارلمان اروپا نسبت به عادی‌سازی روابط با ایران امیدواری نسبت به وضعیت بازار سرمایه افزایش یافته و شاخص کل بورس برای سومین هفته پیاپی رشد داشته است. فعالان بازار معتقدند تصویب قطعنامه پارلمان اروپا اثر مثبتی بر وضعیت اقتصادی کشور خواهد داشت. علاوه بر این، ابلاغ نرخ‌های جدید فرآورده‌های نفتی بر مبنای نرخ ارز آزاد، رشد تولیدات فولادسازان و آمار منتشره گمرک، که نشان‌دهنده رشد تراز تجارت خارجی در هفت‌ماهه ابتدایی سال است مهم‌ترین اخبار هفته گذشته بوده که سبب رشد بازار شده است. در این میان خبر ابلاغ نرخ‌های جدید فرآورده‌های نفتی با واکنش‌های مختلفی در بازار همراه شده و برخی آن را آغاز یکسان‌سازی نرخ ارز دانسته‌اند.

بازار سهام
شاخص کل بورس تهران در سومین هفته رشد پیاپی با شتاب بیشتری افزایش یافته و با 6 /1 درصد رشد به 79 هزار و 299 واحد رسید که بیشینه شش‌ماهه اخیر است. شاخص کل فرابورس نیز در هفته مورد بررسی حدود 5 /0 درصد افزایش یافت و 7 /828 واحد را تجربه کرد. شاخص کل هم‌وزن نیز طی یک هفته منتهی به 5 آبان، حدود 8 /2 درصد رشد داشته است. افزایش شاخص‌های مهم بورس تهران نشان می‌دهد که در هفته گذشته اکثر نمادهای بازار سبزپوش بوده‌اند.
در هفته مورد گزارش، در بین تمامی صنایع، تولیدکنندگان لاستیک بیشترین بازده هفتگی را داشته‌اند. در پی رشد ارزش سهام گروه صنعتی بارز، تقاضا برای خرید سهام سایر شرکت‌های این گروه افزایش یافته و شاخص این گروه 7 /18 درصد رشد داشته است. پس از صنعت لاستیک بیشترین بازدهی برای صنعت فرآورده‌های نفتی گزارش شده است. شاخص این گروه با رشد 5 /9‌درصدی در رتبه دوم قرار گرفت. ارزش معاملات این گروه نیز پس از گروه خودرو که مدت‌هاست در رتبه نخست قرار دارد در جایگاه دوم قرار گرفت. در این گروه پالایش نفت اصفهان با رشد 3 /18‌درصدی بیشترین تاثیر را در رشد شاخص گروه داشته و دومین شرکت بازار با بیشترین ارزش معاملات هفتگی بوده است. در مقابل محصولات چرمی نیز با افت 9 /3‌درصدی بدترین بازدهی را ثبت کرد.
شرکت سیمان لار سبز‌وار با رشد قیمتی 4 /36‌درصدی در نماد سبزوار بیشترین سود را نصیب سهامداران خود کرد. سیمان لار سبزوار پس از دو ماه بازگشایی شده و در آخرین پیش‌بینی بر اساس عملکرد 9‌ماهه، برای هر سهم در سال مالی منتهی به 31 شهریور 95 مبلغ 190 ریال زیان اعلام کرده و برای سال مالی منتهی به 31 شهریور 96، سود هر سهم را 61 ریال برآورد کرده است.
پس از سبزوار، نماد آپ که به تازگی در بازار عرضه اولیه شده است نیز با 6 /27 درصد رشد بیشترین بازدهی را داشته است. همچنین، ارزش سهام شرکت گروه صنعتی بارز در نماد پکرمان در هفته اخیر 2 /27 درصد رشد داشته است. پکرمان پس از تصویب افزایش سرمایه 52‌درصدی از محل مطالبات و آورده نقدی، پیش‌بینی خود را نسبت به سود هر سهم 32 درصد تعدیل داده و با سرمایه جدید سود هر سهم را 546 ریال اعلام کرده است. در مقابل شرکت کابل البرز در نماد بالبر با افت 6 /17‌درصدی بدترین بازدهی را در هفته گذشته داشته است. این در حالی است که این شرکت در گروه ماشین‌آلات قرار دارد که در هفته منتهی به 5 آبان حدود 7 /2 درصد بازدهی مثبت داشته است.
ارزش کل معاملات بورس و فرابورس حدود 1419 میلیارد تومان بوده که در مقایسه با هفته قبل حدود چهار درصد رشد داشته است. خودروسازان همچنان بیشترین ارزش معاملات این هفته را به خود اختصاص داده‌اند.

نرخ‌های جدید فرآورده‌های نفتی
شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، نرخ پایه 20 فرآورده نفتی ویژه در بورس را به 9 پالایشگاه کشور اعلام کرده است. این نرخ‌ها که بر اساس قیمت دلار در بازار آزاد محاسبه شده، برای محصولات مختلف بین 26 تا 30 درصد رشد داشته و از ابتدای ماه جاری برای محصولاتی نظیر نفتا، حلال‌ها، قیر و وکیوم باتوم و... اعمال می‌شوند. این موضوع به خصوص بر سودآوری شرکت‌های پتروشیمی اراک، اصفهان و تبریز که خوراک مایع استفاده می‌کنند تاثیرگذار خواهد بود.
آزاد شدن نرخ ارز برای شرکت‌های مختلف بورسی اثر متفاوتی خواهد داشت. در برخی صنایع نظیر پالایشگاه‌ها، با توجه به اینکه فروش شرکت‌ها با نرخ ارز مبادله‌ای محاسبه می‌شود، افزایش سودآوری را خواهیم داشت. از سویی دیگر شرکت‌های پتروشیمی که خوراک را با نرخ ارز مبادله‌ای و فروش را با نرخ ارز آزاد در حساب‌های خود منظور می‌کنند؛ از این بابت با کاهش سودآوری مواجه خواهند شد. در مجموع به نظر بسیاری از کارشناسان به علت وزن بیشتر شرکت‌های پتروشیمی، آزاد شدن نرخ ارز بر سودآوری کل بازار سرمایه اثر منفی دارد.

افزایش فروش رنو به ایران
شرکت خودروسازی رنو فرانسه اعلام کرده که در ماه‌های ژانویه تا سپتامبر 2016، تعداد 67 هزار و 48 دستگاه از محصولات خود را روانه بازار ایران کرده که این مقدار نسبت به مدت مشابه سال گذشته 182 درصد رشد را نشان می‌دهد. صادرات رنو به ایران در ماه سپتامبر امسال بالغ بر 12 هزار و 500 دستگاه بوده است که نسبت به ماه قبل رشد یک‌درصدی و نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد 127‌درصدی داشته است. این در حالی است که در هفته مورد بررسی شاخص گروه خودرو با کاهش 7 /1‌درصدی مواجه بوده است.