المپیک‌های جهان سوم

با کناره‌گیری نروژ از رقابت برای میزبانی بازی‌های المپیک زمستانی سال 2022 حالا این دوره از مسابقات تنها دو میزبان احتمالی دارد: چین و قزاقستان. نروژ تمام شرایط لازم را برای میزبانی این مسابقات داشت؛ کشوری ثروتمند و سرد که مردم آن علاقه زیادی به ورزش‌های زمستانی دارند و تاکنون دو بار میزبان این بازی‌ها بوده‌اند و بیشترین مدال‌های بازی‌های المپیک زمستانی را به خود اختصاص داده‌اند. اما مشکل چه بود که باعث کناره‌گیری این کشور از دور رقابت شد؟ به نظر می‌رسد مردم این کشور غنی که نفت نیز جزیی از صادرات آن است، نپذیرفتند مالیات و در حقیقت پول آنها صرف میزبانی بازی‌های المپیک شود. نخست‌وزیر این کشور در سخنانی اعلام کرد: «پروژه بزرگی مانند برگزاری بازی‌های المپیک، نیاز به حمایت قاطع و وسیع مردم دارد. ما در حال حاضر از چنین حمایتی برای برگزاری این بازی‌ها برخوردار نیستیم.» با وجود آنکه دولت برآورد کرده بود برگزاری بازی‌ها در نروژ، تنها یک‌دهم بازی‌های المپیک زمستانی سوشی هزینه خواهد داشت، بازهم هیچ‌کدام از احزاب از برگزاری آن حمایت نکردند. به نظر می‌رسد سال‌هاست المپیک به‌جای آنکه دلیلی برای رونق اقتصادی کشورها باشد، باعث ولخرجی‌های عجیب و کسری بودجه‌های بالا برای کشورهای میزبان می‌شود و دیگر کسی به افسانه سود اقتصادی المپیک باور ندارد. ویکتور متسون، استاد اقتصاد در این باره می‌گوید: «در هر کشوری که مردم صدایی برای صحبت و نظر دادن دارند، از دولتمردان می‌خواهند اجازه دهند هزینه‌های المپیک را کشوری دیگر بپردازد.» تحقیقات او نشان می‌دهد تا قبل از سال 2000، بیش از 80 درصد پیشنهادهای میزبانی توسط کشورهای پیشرفته ارائه می‌شده است این در حالی است که این رقم در سال‌های بعد از 2000 به حدود 50 درصد کاهش یافته است. این موضوع عرصه را برای کشورهای در حال توسعه بازکرده تا بتوانند خود را در عرصه‌های جهانی مطرح کنند. در واقع این دسته از کشورها برعکس کشورهای توسعه‌یافته به کسب درآمد از المپیک نمی‌اندیشند. کشورهای در حال توسعه با رقابت برای دریافت میزبانی علاوه بر آنکه سعی می‌کنند خود را در عرصه‌های بین‌المللی مطرح کنند سعی دارند به محلی جذاب و شناخته‌شده برای جذب سرمایه‌های خارجی بدل شوند. اینکه این موضوع تا چه حد تحقق یافته و جریان سرمایه به این کشورها قبل و بعد از میزبانی چه تغییری داشته، هنوز بررسی نشده است. اما فعلاً و با حسابی سرانگشتی به نظر می‌رسد میزبانی المپیک برای کشورهای در حال توسعه، بیش از سود، هزینه داشته است. آنها معمولاً باید تمام زیرساخت‌های لازم را برای برگزاری بازی‌ها بسازند؛ کاری که هزینه بسیار بالایی دارد و با فساد ساختاری این کشورها هزینه آن حتی بیشتر هم می‌شود و مهم‌تر اینکه بعد از برگزاری بازی‌ها معمولاً این زیرساخت‌ها استفاده‌ای نداشته و در اکثر موارد متروک مانده و به تدریج خراب می‌شوند. علاوه بر اینکه حداقل در سال‌های بعد از 2000 میلادی به نظر می‌رسد اوضاع نامناسب اقتصادی جهان و خصوصاً کشورهای توسعه‌یافته باعث شده المپیک اثر بسیار کمتری بر بخش توریسم و سایر بخش‌های وابسته کشورهای برگزار‌کننده داشته باشد.