شناسه خبر : 9320 لینک کوتاه

روند بازارهای مهم در سال گذشته میلادی چگونه بود؟

بازارهای مغشوش

سال ۲۰۱۴ که به واپسین روزهای خود رسیده، سالی پرنوسان برای بازارها بود. اوج و افول در هر بازاری رخ داد و همان‌طور که دلار با گذشت از بحران اقتصادی ایالات متحده به روزهای پرقدرت برگشت، در همین مدت نفت از اوج خود به حضیض رسید تا به پایین‌ترین قیمت‌های خود در چند سال گذشته برسد.

عباس شهرابی - ایما موسی‌زاده

سال 2014 که به واپسین روزهای خود رسیده، سالی پرنوسان برای بازارها بود. اوج و افول در هر بازاری رخ داد و همان‌طور که دلار با گذشت از بحران اقتصادی ایالات متحده به روزهای پرقدرت برگشت، در همین مدت نفت از اوج خود به حضیض رسید تا به پایین‌ترین قیمت‌های خود در چند سال گذشته برسد. قیمت نفت که در سال 2013 حرکتی مطابق خواست تولیدکنندگان داشت از میانه‌های سال 2014 اندک‌اندک رو به کاهش گذاشت تا در ماه‌های آخر به پایین‌ترین قیمت‌های ممکن برسد و این بار این مصرف‌کنندگان باشند که از سقوط هزینه انرژی شادمان باشند. افزایش قیمت دلار و تقویت آن در برابر سایر ارزها نیز البته در کاهش قیمت نفت و طلا بی‌اثر نبود. با این همه برای محصولات عمده کشاورزی چون سویا، ذرت و گندم سال پرباری بود و تولید این محصولات در کشورهای عمده تولیدکننده چون ایالات متحده با افزایش مناسبی روبه‌رو بود. کشاورزان که از دام خشکسالی سال 2013 با بارش باران‌های سیل‌آسا و توفان‌های مکرر رهیده بودند، امسال تولید خوبی داشتند و این محصولات با کاهش نسبی قیمت مواجه شد. با این همه سال 2015 می‌تواند سالی متفاوت برای بازارها باشد. اتفاقات پیش‌بینی‌نشده سیاسی در سال آینده می‌تواند جهت بازارها را تغییر دهد. تغییرات ماه‌های پایانی سال 2014 تحت تاثیر حضور داعش در عراق، بحران اوکراین، تحریم روسیه و نقش‌آفرینی عربستان در بازار نفت اتفاقات را به طوری رقم زد که کشورهای تولیدکننده نفت به ویژه روسیه متحمل بیشترین زیان‌های اقتصادی شوند. با این همه معلوم نیست در سال 2015 نیز در بر همین پاشنه بچرخد. سرعت اتفاقات سیاسی و اقتصادی بسیار بیشتر از قبل شده و اگرچه پیش‌بینی روند بازارها غیرممکن نیست اما بسیار سخت‌تر شده است.

سال سقوط
قیمت نفت برنت در سال 2013، نسبت به سال قبل از آن، تقریباً 3/0 درصد کاهش داشت و به بشکه‌ای 110 دلار و 80 سنت رسید. با این حال، از آغاز ژانویه 2014 تا روز جمعه 19 سپتامبر (28 شهریور) با 23/11 درصد کاهش، به بشکه‌ای 98 دلار و 33 سنت رسید. بیشترین قیمت هر بشکه نفت برنت در سال 2014 معادل 115 دلار و 71 سنت در تاریخ 19 ژانویه بوده است. در تاریخ بیست‌ودوم دسامبر (یکم دی)، بهای نفت خام برنت بشکه‌ای 61/62 دلار، نفت خام اوپک 3/56 دلار، نفت خام وست‌تگزاس اینترمدییت (WTI) 23/58 و نفت خام بورس توکیو 09/47 دلار بود.
در اولین ماه از سال 2014 قیمت هر بشکه نفت برنت با 97/3 درصد کاهش به 106 دلار و 40 سنت رسید. کاهش قیمت نفت برنت در ژانویه تا حدودی متاثر از مذاکرات گروه کشورهای 1+5 با ایران بود. کاهش تنش‌ها با ایران، موجب شد بازار از عرضه اطمینان حاصل کند. ماه نوامبر سال 2013 ایران با گروه 1+5 به یک تفاهم نسبی دست یافت و توافقنامه موقت هسته‌ای به امضای دو طرف رسید. داعش نیز از ماه ژانویه وارد صحنه جهانی شد و همان ماه دو شهر فلوجه و رمادی در استان انبار عراق را تصرف کرد اما چون این دو شهر از مناطق نفتی دور بودند، تغییری در بهای نفت حاصل نشد. ماه فوریه، بهای نفت برنت افزایش 51/2‌درصدی داشت و به بشکه‌ای 109 دلار و هفت سنت رسید. به گفته تحلیلگران، با سرد شدن بی‌سابقه هوا در آمریکا و اروپا، تقاضا برای سوخت حرارتی بالا رفت و در نتیجه، قیمت نفت افزایش یافت. در ماه‌های مارس و آوریل که فصل تعمیر پالایشگاه‌هاست، تقاضای نفت کاهش پیدا کرد و با 92/0 درصد کاهش، در پایان دوره به 07/108 دلار رسید.index:2|width:300|height:225|align:left
قیمت نفت برنت در ماه می توانست 24/1 درصد افزایش یابد و به 109 دلار و 41 سنت در هر بشکه برسد. تشدید تنش‌ها میان روسیه و اوکراین در بالا بردن قیمت نفت در این ماه اثرگذار بود. نفت برنت با 70/2 درصد افزایش قیمت و رسیدن به سطح 112 دلار و 36 سنت در هر بشکه ماه ژوئن را پشت سر گذاشت. نگرانی از اختلال عرضه نفت در عراق به دلیل پیشروی‌های داعش در این کشور منجر به بالا رفتن قیمت نفت شد. داعش در ماه ژوئن کنترل موصل را به دست گرفت. ماه ژوئیه، قیمت نفت برنت بار دیگر کاهش داشت که بخشی از این کاهش به فروکش کردن بحران عراق با مداخله آمریکا مربوط می‌شد. آمریکا اعلام کرد، مشاوران نظامی خود را به عراق می‌فرستد تا به فرونشاندن شورش در این کشور که دومین تولیدکننده نفت اوپک است، کمک کنند. ماه آگوست، قیمت نفت برنت باز هم کاهش یافت و با 75/2 درصد تنزل به بشکه‌ای 103 دلار و 11 سنت رسید. همچنین در 12 آگوست 2014 رویترز به نقل از آژانس بین‌المللی انرژی از اشباع بازار جهانی نفت خبر داد. آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد: «افزایش بی‌سابقه تولید نفت در شمال آمریکا، عرضه جهانی نفت را بیش از پیش افزایش می‌دهد و بیانگر آن است که با وجود جنگ و درگیری در مناطقی که نقش مهمی در تولید نفت دارند، قیمت نفت به احتمال زیاد خیلی زود بالا نمی‌رود.» از آغاز ماه سپتامبر تا روز نوزدهم سپتامبر قیمت نفت برنت با 57/4 درصد کاهش نسبت به ماه آگوست، به بشکه‌ای 98 دلار و 39 سنت رسید. کاهش نرخ رشد تولیدات صنعتی چین از 9 درصد به 9/6 درصد در ماه آگوست، که نشانه کاهش نرخ رشد اقتصادی و در نتیجه نشانه کاهش مصرف نفت در جهان است، از مهم‌ترین دلایل کاهش قیمت نفت در ماه سپتامبر بوده است. همچنین، توافق اوکراین و جدایی‌طلبان طرفدار روسیه در مورد آتش‌بس در کاهش قیمت موثر بود. افزون بر این، پیش‌بینی افزایش تولید نفت اوپک نیز به کاهش سطح قیمت کمک کرد.
قیمت نفت برنت دریای شمال در تاریخ 11 سپتامبر با کاهش واردات نفت توسط چین، به کمتر از 100 دلار در هر بشکه رسید. این قیمت آستانه نگرانی اوپک محسوب می‌شود. بسیاری از کشورهای اوپک برای تامین مخارج و توازن بودجه خود در حال حاضر حداقل به قیمت 100 دلار در هر بشکه نفت نیاز دارند. قیمت‌های کنونی نفت، برای برخی اعضای اوپک بسیار کمتر از حدی است که درآمد و هزینه این کشورها را متوازن کند. گفته می‌شود میانگین وزنی قیمت نفت اعضای اوپک سال گذشته 106 دلار بود که به طور متوسط برای تامین بودجه مورد نیاز کشورهای این گروه کافی بود. قیمت روزانه سبد نفت اوپک در تاریخ پنجم سپتامبر 98 دلار و 36 سنت در هر بشکه بود که نشانه کاهش بهای آن است. بر اساس اعلام اوپک، قیمت ماهانه نفت این سازمان که از نیمه هر ماه میلادی تا نیمه ماه میلادی بعد محاسبه می‌شود، از 13 دسامبر 2013 تا 14 ژانویه 2014، بشکه‌ای 104 دلار و 71 سنت بود. قیمت ماهانه سبد نفت اوپک از 14 می تا 14 ژوئن، به بشکه‌ای 107 دلار و 89 سنت افزایش یافت و پس از یک روند نزولی، از 14 آگوست تا 14 سپتامبر به 96 دلار و 94 سنت در هر بشکه رسید. اوپک در تاریخ 19 اکتبر در وب‌سایت خود اعلام کرد هر بشکه سبد نفتی این سازمان، روز 16 اکتبر با کاهش 69 سنتی نسبت به روز پیش از آن 17/81 دلار معامله شده است. به این ترتیب، رکورد کمترین قیمت سبد نفتی اوپک در سال 2014 شکسته شده است. این نفت، در روز 14 اکتبر 14/85 دلار فروخته شده بود که روز چهارشنبه به یکباره 28/3 دلار کاهش یافت و 86/81 دلار معامله شد. کاهش‌های پی‌درپی و شدید قیمت نفت برنت و سبد نفتی اوپک در حالی صورت گرفت که تا آن زمان اعضای اوپک واکنش جدی در این رابطه نشان ندادند. در همان زمان، تحلیلگران نفتی ادعا کردند یک پذیرش گسترده در بازارها وجود دارد که عربستان تمایل دارد قیمت‌ها پایین‌تر رود اما روز جمعه با بروز نشانه‌هایی از خوش‌بینی در مورد وضعیت اقتصاد جهان و با بازگشت سرمایه‌گذاران به بازار نفت و افزایش ریسک‌های سیاسی به علت درگیری‌های عراق، قیمت نفت برنت اندکی افزایش یافت و قیمت این نوع نفت به 86 دلار در هر بشکه رسید.
در تاریخ 26 اکتبر، بانک گلدمن ساکس برآوردهای خود را درباره قیمت نفت خام برنت دریای شمال و وست تگزاس آمریکا برای فصل نخست سال ۲۰۱۵ معادل ۱۵ دلار کاهش داد. این بانک اعلام کرد افزایش تولید نفت کشورهای غیر اوپک مانند آمریکا احتمال دارد از تقاضای نفت فزونی یابد. این بانک سرمایه‌گذاری آمریکا در یک یادداشت تفصیلی همچنین پیش‌بینی‌های خود را برای قیمت نفت خام وست‌تگزاس اینترمدییت از ۹۰ دلار به ۷۵ دلار و برای نفت خام برنت دریای شمال از ۱۰۰ دلار به ۸۵ دلار کاهش داد. روز بعد از انتشار این گزارش، قیمت نفت وست‌تگزاس آمریکا در پایان معاملات روز دوشنبه به بشکه‌ای کمتر از ۸۰ دلار سقوط کرد. این در حالی است که قیمت نفت برنت دریای شمال با کاهش ارزش دلار، اندکی افزایش یافت. روند نزولی قیمت جهانی نفت در معاملات روز پنجم نوامبر نیز ادامه یافت و هر بشکه نفت برنت دریای شمال در این روز در برابر 48/82 دلار معامله شد. قیمت نفت برنت در آن روز نسبت به روز قبل 34 سنت کاهش داشته است. قیمت نفت در آن هفته سه دلار کاهش داشت. قیمت هر بشکه نفت سبک آمریکا نیز در آن روز با کاهش شش سنتی مواجه شد و به 13/77 دلار رسید.
تحلیلگران انتظار دارند قیمت نفت طی ماه‌های آینده افزایش یابد. بارتلت، که پیش‌بینی موسسه TD Economies را تنظیم کرده است، گفت: «ما انتظار داریم قیمت نفت افزایش یابد. بخش زیادی از آنچه ما هم اکنون شاهدش هستیم، طی چند سال آینده دیگر وجود نخواهد داشت.» بر این اساس، موسسه TD Economies پیش‌بینی کرده قیمت نفت خام آمریکا در سه‌ماهه نخست سال آینده به 60 دلار برسد و در پایان سال 2015 قیمت متوسط نفت وست تگزاس اینترمدییت 76 دلار باشد. موسسه CIBC World Markets نیز پیش‌بینی کرده متوسط قیمت نفت خام آمریکا در سال آینده به 73 دلار برسد. پیتر بوکانان از تحلیلگران این موسسه گفت: «ما به چند دلیل فکر نمی‌کنیم که قیمت‌ها در درازمدت در این سطح پایین باقی بماند.» او افزود: «ما پیش‌بینی می‌کنیم رشد اقتصاد جهانی اندکی بهبود یابد. ما به اندازه کافی در این باره خوش‌بین نیستیم. اما این رشد جزیی موجب خواهد شد میزان تقاضا از سطح ضعیف امسال بالاتر برود.» تحلیلگران همچنین انتظار دارند کاهش تولید نفت در آمریکای شمالی و همچنین در نهایت از جانب اوپک به کاهش عرضه و بالا رفتن قیمت‌ها طی چند سال آینده کمک کند. بوکانان افزود: «ما فکر می‌کنیم دوباره شاهد نفت 80‌دلاری خواهیم بود.»

طلای بی‌زرق و برق
در سال‌های بعد از بحران جهانی اقتصاد، قیمت طلا تا حد زیادی به تصمیم‌های اقتصادی دولت‌ها، خصوصاً ایالات متحده و اتحادیه اروپا گره خورده است. بعد از به اوج رسیدن قیمت طلا در نیمه دوم سال 2011 و سال 2012، می‌توان سال 2013 را آغاز افول این فلز گرانبها خواند. سالی که در آن فلز زرد حدود 28 درصد از ارزش خود را از دست داد و در نهایت روز 31 دسامبر با قیمت 27/1182 دلار برای هر اونس به استقبال کریسمس 2014 رفت. چنین کریسمسی برای طلا از سال 1981 به بعد بی‌سابقه محسوب می‌شد. اما سال 2014 برای طلا آغازی بهتر داشت. همان هفته اول تقاضای کشورهای آسیایی قیمت‌ها را افزایش داد و دوباره به بیش از 1200 دلار برای هر اونس رساند. در مجموع طلا ماه ژانویه را با نوسانات زیادی به پایان رساند. اخبار مربوط به کاهش حجم بسته تسهیلات کمی فدرال رزرو، در کنار تقاضای سونیا گاندی از پارلمان هند برای محدود کردن واردات طلا به هند (که همواره باعث هجوم هندی‌ها به بازار و خرید طلا می‌شود) و آغاز سال نو چین باعث شد طلا بین 1230 تا بیش از 1270 دلار برای هر اونس، نوسان قیمت داشته باشد. ماه فوریه و مارس، حتی ماه‌های بهتری برای خریداران طلا بود. سرمای بی‌سابقه ایالات متحده (که حتی رشد اقتصادی این کشور را تحت‌الشعاع قرار داد)، در کنار رشد نامناسب اتحادیه اروپا که باعث شد برای اولین بار کارشناسان خطر ایجاد تورم منفی را به دولتمردان این ناحیه گوشزد کنند باعث شد طلا بهشت امن سرمایه‌گذاران باشد. از نیمه ماه فوریه قیمت طلا در هر اونس 1300 دلار را پشت سر گذاشت. اعلام آمار واردات طلای چین که نشان داد این کشور در ماه ژانویه چهار تا پنج برابر متوسط ماه‌های پیش از آن طلا وارد کرده بود و تفاوت 500 تنی بین تولید و واردات طلای این کشور با مصرف آن در چین، این ظن را تقویت کرد که بانک مرکزی چین در حال افزودن به ذخایر طلای خود است. این عوامل در کنار آمار افزایش اشتغال ایالات متحده که همچنان کمتر از انتظارات بود و البته مهم‌تر از همه آغاز بحران اوکراین و تنش بین روسیه و غرب، خصوصاً ایالات متحده، باعث شد طلا در ماه مارس قیمت 1385 دلار برای هر اونس را هم تجربه کند که اوج قیمت این فلز گرانبها در سال 2014 محسوب می‌شود. اگرچه این وضعیت ادامه‌دار نبود، با آشکار شدن اینکه عملاً جنگی بابت اوکراین در نخواهد گرفت، قیمت‌ها شروع به کاهش کرد و حتی هجوم خریداران ژاپنی برای خرید طلا پیش از افزایش مالیات‌ها در این کشور (که مردم پیش‌بینی می‌کردند باعث تورم شود) نتوانست دلار را به 1300 دلار بازگرداند و نهایتاً بازار طلا با قیمت 1291 دلار برای هر اونس، سه‌ماهه اول سال 2014 را به پایان رساند. در ماه آوریل نیز، اگرچه خبرهای نه‌چندان امیدوارکننده اقتصادی از تمام بخش‌های جهان به گوش می‌رسید، اما دو عامل اصلی اثرگذار بر قیمت طلا بحران اوکراین و اعلامیه بانک مرکزی سوئیس بود. سوئیس که در سال‌های پس از بحران، حکم منطقه امن سرمایه‌گذاران را پیدا کرده بود، حالا و با شدت گرفتن بحران بین روسیه و غرب بیشتر در معرض خطر سرازیر شدن سرمایه‌ها و با‌ارزش‌تر شدن فرانک قرار داشت. از این رو با جدی و طولانی شدن این بحران، بانک مرکزی سوئیس اعلام کرد اقدامات لازم برای محافظت از فعالان اقتصادی کشورش را انجام خواهد داد. این موضوع به معنای این بود که هر اقدامی برای جلوگیری از افزایش ارزش فرانک انجام خواهد شد. این موضوع در کنار بحران اوکراین که هر روز خبر تازه‌ای از آن و از اقدامات غرب و روسیه علیه هم شنیده می‌شد، مجدداً در ماه آوریل قیمت طلا را طی روزهایی به بالای 1300 دلار رساند. البته در ماه می اعلام شد بانک مرکزی روسیه، بدون اعلام رسمی مجدداً ذخایر طلای خود را افزایش داده و در ماه آوریل 900 هزار اونس طلا خریداری کرده است. در کل، ماه آوریل نیز در نهایت و با وجود همه این عوامل با قیمت 1288 دلار برای هر اونس طلا به پایان رسید. در دو ماه بعد، جز اندک زمانی افزایش بالای 1300 دلار به دلیل روی کار آمدن مودی در هند که پیش‌بینی می‌شد تجارت را در بزرگ‌ترین خریدار طلای جهان رونق دهد، اتفاق چندانی رخ نداد. تنها در روزهای پایانی ماه می و آغاز ماه ژوئن، کارنامه نسبتاً مناسب ایالات متحده در بخش اشتغال و قیمت مسکن، آن هم پس از کارنامه بسیار ناامیدکننده سه‌ماهه اول سال، توانست قیمت‌ها را تا حدی کاهش دهد‌ و به 1242 دلار برای هر اونس در ابتدای ماه ژوئن برساند. پس از رسیدن به این رقم اما، قیمت‌ها دوباره شروع به افزایش کرد. اعلام بانک مرکزی روسیه در مورد خرید طلا در کنار کاهش نرخ بهره در اتحادیه اروپا و کاهش نرخ رشد اقتصاد جهان و ایالات متحده توسط صندوق بین‌المللی پول، محرک‌های اولیه این افزایش قیمت بودند. البته اثر این محرک‌ها تا حدی با انتشار گزارش‌های امیدوارکننده در مورد بازار کار ایالات متحده خنثی می‌شد. اما آغاز تنش‌های خاورمیانه در عراق، پیدایش داعش و پیشروی آن در خاک عراق از همان اوایل ماه ژوئن اثرات خود را بر بازار طلا نشان داد و به روند افزایش قیمت سرعت بخشید. این در حالی بود که بحران اوکراین هم هنوز در جریان بود و هر روز اخبار تازه‌ای از آن به گوش می‌رسید. داعش در عراق علاوه بر افزایش قیمت طلا، باعث افزایش قیمت نفت هم شد که می‌توانست اثر منفی زیادی بر اقتصاد اتحادیه اروپا داشته باشد و همین موضوع تا حد زیادی سرمایه‌گذاران را نسبت به آینده سرمایه‌گذاری در این منطقه بدبین می‌کرد. مجموع این عوامل توانست قیمت هر اونس طلا را در بازه زمانی 10‌روزه پایانی ماه ژوئن به بالای 1300 دلار برای هر اونس برساند. در واقع تهدید داعش به حدی جدی گرفته شد که ژوئن تنها ماهی در سال 2014 بود که با قیمت بالای 1300 دلار برای طلا به اتمام رسید. در ماه جولای علاوه بر بحران اوکراین و خطر داعش که دیگر خود را دولت اسلامی شام و عراق می‌خواند، با جنگ غزه هم روبه‌رو بودیم. در مجموع منطقه صحنه درگیری‌هایی بود که همه آنها باعث افزایش ارزش فلز زرد به عنوان منطقه امن سرمایه‌گذاری می‌شدند. این عوامل در کنار بحث‌های بی‌پایان مربوط به تحریم روسیه و تبعات بحران اوکراین توانست تقریباً تمام ماه جولای قیمت طلا را بالای 1300 دلار نگه دارد. البته قیمت در این ماه هم در پی گزارش‌های بسیار مثبت در مورد اقتصاد ایالات متحده در نهایت با قیمت کمتر از 1300 دلار برای هر اونس طلا به پایان رسید.
ماه آگوست نیز در مجموع با کاهش قیمت همراه بود. روزهای ابتدایی ماه با بالا گرفتن خطر مداخله نظامی روسیه در اوکراین و وقوع جنگی واقعی بین این دو کشور برای مدتی طلا به بالای 1300 دلار صعود کرد اما در مجموع اخبار اقتصادی امیدوارکننده از انگلستان و آمریکا سطح قیمت را پایین‌تر از 1300 دلار (اگرچه به دلیل خطر جنگ، دائماً نزدیک به این رقم) نگه داشت. به‌رغم نظر تحلیلگر بلومبرگ که ادعا می‌کرد سپتامبر همیشه و در طی سال‌های متمادی، ماه بسیار خوبی برای طلا بوده است، قیمت طلا در این ماه دائماً رو به کاهش گذاشت. این ماه با قیمت 1286 دلار برای هر اونس شروع شد و با قیمت 1207 دلار به پایان رسید. در مجموع از ماه سپتامبر به بعد، خبرهای اقتصادی ایالات متحده، بر بازار تسلط داشت و البته در مقاطعی هم با تحولات دیگری از جمله کاهش قیمت نفت و رفراندوم سوئیس همراهی شد. اما سرمایه‌گذارانی که هر لحظه و با توجه به اخبار مربوط به بیکاری، انتظار افزایش نرخ بهره در ایالات متحده را داشتند، نه‌تنها بازار طلا که تمام انواع سرمایه‌گذاری‌ها را ترک کرده و به دلار روی آوردند. بعد از ماه سپتامبر، تنها نوساناتی مقطعی در جهت افزایش قیمت دلار مشاهده شد که آن هم عمدتاً به دلیل تاخیر در افزایش نرخ بهره و یا خرید طلا توسط بانک مرکزی روسیه رخ می‌داد. طلا کمترین قیمت خود در سال 2014 را نیز در روز 5 نوامبر تجربه کرد که هر اونس طلا به قیمت 1139 دلار به فروش رسید.

از برکت تا نفرین
در آغاز سال 2014، وزارت کشاورزی آمریکا گزارش کرد که در این سال تولیدات ذرت و سویا در ایالات متحده و جهان افزایش یابد. گزارش وزارت کشاورزی آمریکا از عرضه و تقاضا در زمینه فرآورده‌های کشاورزی جهان، آینده‌ای روشن را برای تولیدکنندگان صنعت مرغداری و دامپروری که به ذخایر دانه‌های خوراکی به عنوان نهاده متکی هستند، پیش‌بینی می‌کرد. از سوی دیگر تازه‌ترین گزارش «وضعیت غذا و کشاورزی جهان در سال 2014» که توسط فائو منتشر شده، نشان می‌دهد بر اساس آخرین شاخص‌ها تولید جهانی غلات در سال 2014 به بالاترین سطح خود تاکنون رسیده است. تولید غلات در سال 2014 به بیش از 5/2 میلیارد تن رسیده است. به دلیل تولید فراوان غلات در اروپا و رکورد تولید ذرت در آمریکا، پیش‌بینی می‌شود مجموع تولید امسال غلات از جمله برنج آسیاب‌شده، به 532/2 میلیارد تن برسد که 3/0 درصد بیشتر از مقدار آن در سال 2013 است. رکورد جهانی برداشت غلات در سال 2014 از پیش‌بینی مصرف جهانی آن در سال 2015-2014 فراتر خواهد رفت و امکان خواهد داد ذخیره این محصولات به بالاترین سطح خود از سال 2000 برسد. همچنین، فائو پیش‌بینی کرد نسبت ذخیره به مصرف غلات که شاخص اندازه‌گیری وضعیت عرضه است، به 2/25 درصد برسد که بالاترین اندازه این شاخص در 13 سال گذشته است.
در تاریخ 19 نوامبر 2014، وزارت کشاورزی ایالات متحده اعلام کرد 89 درصد از ذرت تولیدی در مناطق اصلی تولید این محصول در ایالات متحده، تا 16 نوامبر برداشت شد که این بیش از سرعت متوسط برداشت است. این آژانس انتظار دارد کشاورزان آمریکایی به یک رکورد 14/407 میلیارد بوشلی در تولید ذرت دست یابند. در این تاریخ، برداشت سویا نیز 94 درصد تکمیل شد، در مقایسه با متوسط سرعت 96‌درصدی در این زمان از سال و بر اساس برآورد آژانس، تولید سویا به رکورد 3/958 میلیارد بوشلی خواهد رسید. به گزارش یک کارگزاری سوئیسی، آب و هوای سرد، تاثیر محدودی بر شرایط زراعی داشته است و پیشرفت برداشت در آمریکا مطابق با انتظارات بوده است. بهای ذرت برای تحویل در ماه مارس، یک درصد کاهش یافت و به 3/9025 دلار هر بوشل در هیات تجاری شیکاگو رسید. با ادامه روند کاهش قیمت‌ها در روز سوم، این طولانی‌ترین سیر نزولی از 23 سپتامبر بوده است. در انتهای ماه نوامبر، دانه سویا برای تحویل در ژانویه با سه درصد افزایش قیمت به 10/395 دلار هر بوشل در شیکاگو رسید. پس از انتشار گزارش دولت از رشد 25‌درصدی محصولات صادراتی و رسیدن به رکورد 3/113 تن در هفته منتهی به 13 نوامبر، بهای آن 1/3 درصد افزایش یافت. در همان تاریخ، بهای کنجاله سویا برای تحویل در ژانویه 1/1 درصد افزایش یافت و گندم برای تحویل در مارس 9 درصد کاهش یافت و در شیکاگو به 5/49 دلار هر بوشل رسید. از سوی دیگر، سال 2014 برای شکر سال بهتری بود تا برای پنبه. بر اساس تحلیل بانک استرالیا و نیوزیلند در 23 نوامبر، پنبه در معرض کاهش قیمت‌های بیشتر قرار دارد. این بانک اعلام کرد چشم‌انداز فقدان تقاضا برای پنبه خطرناک است و البته وضعیت بازار شکر بسیار مناسب است. پیش‌بینی اصلی کارشناسان برای سال 2015 حاکی از آن است که با وجود خشکسالی مداوم برداشت نیشکر در ایالت‌های جنوبی برزیل بهتر خواهد بود.
در تاریخ 26 نوامبر، قیمت‌ها در بازار دالیان چین، بزرگ‌ترین واردکننده غلات، برای تولیدکنندگان چندان امیدوارکننده نبود. آرد سویا برای تحویل ماه می با ثبت 5/0 درصد کاهش به ازای هر تن به قیمت 2859 یوان مبادله شد. محموله‌های گندم برای تحویل در ماه مارس در بازار شیکاگو با 6/0 درصد کاهش به کیسه‌ای 46/5 دلار رسید. آمار وزارت کشاورزی آمریکا نشان می‌داد آب و هوای سرد ماه نوامبر به کاشت زمستانه گندم در آمریکا ضربه زده است. این آمار حاکی از بدتر شدن کلی شرایط بود. در این میان بازار ذرت نیز وضعیتی میان گندم و سویا داشت به‌طوری‌که بهای قراردادهای تحویل مارس، با 2/0 درصد کاهش به کیسه‌ای 79/3 دلار رسید. در همین تاریخ، در نیویورک بهای پنبه تحویل ماه مارس با 5/0 درصد افزایش به 10/59 سنت به ازای هر پوند رسید. بازار محصولات کشاورزی همچون سایر بازارهای جهانی با نوسان مواجه است. در این میان بازار گندم نیز دستخوش تغییرات بسیاری شده است. پیش از این تحلیلگران پیش‌بینی کرده بودند که تولید گندم جهان در سال‌های 2014 و 2015 به رکوردی جدید دست یافته و تا ارقامی بیش از 713 میلیون تن افزایش ثبت خواهد کرد. با نگاهی به نوسان یک‌ساله قیمت گندم در بازارهای جهانی می‌بینیم که این محصول در سال 2013 با کاهش 80/28‌درصدی همراه بوده است. پیش از این انتظار می‌رفت با آغاز فصل گرم، شاهد کاهش بارندگی و مواجهه با کم‌آبی و در نتیجه کاسته‌ شدن از میزان کشت محصولات کشاورزی باشیم. اما برخلاف انتظارها با شروع ماه‌های گرم سال، توفان‌ها و در پی آن باران‌هایی شدید به‌ویژه در نیمکره شمالی و مناطق استوایی رخ داد که به رشد میزان کشت و زرع و نهایتاً خروجی بالای محصولات کشاورزی انجامید. در این زمان، در مناطق مختلف کشورهایی همچون کانادا و روسیه سطح بیشتری از زمین‌های زراعی زیر کشت گندم قرار گرفت و شاهد رشد میزان تولید این محصول بودیم که در نهایت این اتفاق به کاهش روزافزون قیمت گندم در بازارهای جهانی انجامید. این کاهش‌ها تا جایی ادامه یافت که بهای این محصول مهم کشاورزی به کف قیمتی خود رسید و این عامل با کمک آغاز فصل سرد سال و شروع موج سرما، زمینه را برای افزایش قیمت‌های گندم فراهم آورد. چندی است که قیمت این محصول با روندی صعودی همراه است به گونه‌ای که با نگاهی به نوسان یک‌ماهه اخیر گندم درمی‌یابیم که رشدی حدود 5/4‌درصد در آن رخ داده است. بر اساس گزارش‌های موجود، پیش از این کارشناسان پیش‌بینی کرده بودند میزان ذخایر موجود در انبارهای گندم سراسر جهان در پایان سال زراعی 2015-2014 حدود 193 میلیون تن خواهد بود. قیمت گندم آمریکا در میان افت و خیز بازارهای کشاورزی و نیز نگرانی‌های جهانی از شرایط نامطلوب آب‌وهوایی که بر میزان خروجی این محصول مهم تاثیرگذار است، از روند ریزشی و پایین‌ترین نرخ چهار سال گذشته خود دست برداشته و در مسیری افزایشی گام بر‌می‌دارد. قیمت گندم از آغاز ماه اکتبر سال جاری در پی رشد قیمت معاملات آتی ذرت و سویا که در فصل پاییز جاری در میان موج کمبود مصنوعی ایجاد شده توسط کشاورزان که محصولات خود را در انتظار برای قیمت‌های بالاتر عرضه نکردند رخ داد، با روندی صعودی همراه بود. بر اساس گزارش‌های موجود از شرایط نامساعد آب و هوایی در اقصی نقاط جهان، با سرد شدن زودهنگام دمای اکثر نقاط زمین در نیمکره شمالی، شاهد کاسته ‌شدن از میزان اراضی حاصلخیز و نیز کاهش چشمگیر میزان تولیدات محصولات کشاورزی هستیم. به گفته تحلیلگران، در روسیه، کشاورزان به تازگی بذر گندم خود را در خشک‌ترین خاک طی پنج سال گذشته تاکنون پاشیده‌اند که پتانسیل رشد میزان محصول‌آوری را به‌خودی‌خود کاهش می‌دهد. همچنین آب‌وهوای خشک در استرالیا باعث شد وزارت کشاورزی ایالات متحده پیش‌بینی خود را برای محصول فعلی این کشور کاهش دهد. در اوایل سال جاری، سرمایه‌گذاران مالی باور داشتند که بر اساس پیش‌بینی برای ذخایر گندم جهانی و روند تقاضای مصرف‌کنندگان بزرگ، قیمت گندم با افت شدید همراه خواهد بود. هزینه‌های مصرفی برای تولید این محصول استراتژیک نیز فاکتور بسیار مهمی در تعیین روند تقاضا و در نتیجه قیمت تمام‌شده آن محسوب می‌شود. کشاورزان گندم به بازار عرضه می‌کنند اما در این بازار، زمین کشاورزی و زراعی، نیروی کار، سرمایه اولیه و مدیریت تولید کالاها و نیز هزینه‌های ثابت مثل مالیات، بیمه و استهلاک می‌توانند جزو عوامل تعیین‌کننده به شمار روند. هزینه‌ها، عملکرد و قیمت مولفه‌های کلیدی در محاسبه بازده خالص هستند.

دیدگاه تان را بنویسید

 

پربیننده ترین اخبار این شماره

پربیننده ترین اخبار تمام شماره ها