عطش طلا فرونشست

در هفته گذشته بهای طلای جهانی روند نزولی داشت و دیگر از عطش هفته‌های گذشته خبری نبود. هرچند که از نظر برخی کارشناسان، فلز زرد پتانسیل افزایش را دارد. در هفته مورد بررسی روند شاخص‌های معتبر در بازار بورس صعودی بود و عواملی نظیر «داده‌های خوب گزارش اشتغالزایی ایالات متحده در ماه ژوئن»، «تشدید احتمال انبساطی‌تر شدن عمده بانک‌های مرکزی جهان» و «فاصله گرفتن بازارها از شوک «برگزیت»» در این مسیر موثر بوده است. قیمت نفت، بر‌عکس سایر بازارها روند کم‌نوسانی را پشت سرگذاشت،‌ افزایش غیرمنتظره حجم ذخایر نفت آمریکا و تقویت ارزش دلار در برابر سبد ارزهای معتبر جهانی نیز بر بهای نفت اثر منفی گذاشت. در بازارهای داخلی نیز هیچ رفتار هیجانی مشاهده نمی‌شود و بازار ارز و بورس،‌ حرکت کم‌دامنه‌ای دارند.

رفت و برگشت نفت

قیمت نفت برنت که در ابتدای هفته تحت عوامل کاهشی به سطح 46 دلار در هر بشکه رسیده بود، در میانه هفته گذشته به سطح 48 دلار در هر بشکه بازگشت، اما این روند تا انتهای هفته، دستخوش تغییر شد و قیمت هر بشکه نفت در روز چهارشنبه گذشته حدود 47 دلار اعلام شد. در ابتدای هفته مطابق پیش‌بینی‌ها روند شکل گرفته در بهای طلای سیاه، کاهشی بود. به گزارش بانک مرکزی، روز دوشنبه هفته گذشته قیمت‌های نفت با بیش از یک درصد کاهش به کمترین سطح در دو ماه اخیر رسید. علت این امر، افت بهای نفت به پایین‌تر از سطح حمایت تکنیکی کلیدی در هفته قبل از آن، به واسطه نگرانی‌ها پیرامون مازاد عرضه آن بود. افزایش عملیات حفاری در آمریکا همراه با کاهش خوش‌بینی صندوق‌های پوششی پیرامون تقویت بهای نفت به پایین‌ترین سطح چهار ماه اخیر، نیز افت بهای نفت را تشدید کرد. بهای نفت از زمان آغاز معاملات بازارهای آسیایی در روز دوشنبه، به دلیل کاهش سفارش خرید نفت توسط پالایشگاه‌ها در این قاره در پی نگرانی‌ها پیرامون رکود اقتصاد جهانی، کاهش نشان داده بود. علاوه بر این، آمارها همچنان از کاهش ذخایر نفت آمریکا خبر می‌دهد. در نظر‌سنجی رویترز تحلیلگران عنوان کردند که ذخایر آمریکا در هفته منتهی به 8 ژوئیه به‌طور کلی 3 /3 میلیون بشکه کاهش یافت.

بازگشت تولید‌کنندگان آمریکایی

گزارش‌ها حاکی از این است که در ابتدای هفته قبل، بهای نفت کانادا نیز روند نزولی را طی کرد. افزایش عرضه نفت کانادا موجب شد که خط لوله کافی برای انتقال این نفت وجود نداشته باشد و این موضوع بر بهای نفت کانادا تاثیر منفی بگذارد. در هفته گذشته گلدمن‌ساکس پیش‌بینی کرد که قیمت‌های نفت خام آمریکا در 12 ماه آینده در محدوده 45 تا 50 دلار باقی بماند. در همین حال، نشانه‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه تولید‌کنندگان آمریکایی می‌توانند با نفت 45 دلاری یا بالاتر نیز به فعالیت خود ادامه دهند. تعداد سکوهای حفاری نفت در آمریکا در پنج هفته از شش هفته اخیر، افزایش داشته است.

در روز سه‌شنبه بهای نفت نسبت به روز گذشته کمتر از پنج درصد رشد کرد. در این روز خریدهای پوششی و تکنیکی، خوش‌بینی اوپک به توازن بازار نفت تا سال آینده و گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا مبنی بر تجدیدنظر پیش‌بینی رشد تقاضای نفت آمریکا در سال آتی، موجب شد بهای نفت خام با پنج درصد تقویت، بزرگ‌ترین افزایش روزانه از 8 آوریل تاکنون را تجربه کند. در این روز، تقویت بازارهای سهام دنیا به بالاترین سطوح تاریخی و تضعیف شاخص دلار، به افزایش بیشتر بهای نفت خام کمک کرد. همچنین برخی از فعالان بازار نیز عنوان کردند که این افزایش ناشی از توقف موقتی بارگیری نفت سبک بصره در دو پایانه صادراتی در جنوب عراق بود که به دلیل بروز نشتی در خط لوله انتقال نفت به وجود آمد. هرچند بارگیری نفت مجدداً از سرگرفته شد، اما برنامه اولیه بارگیری‌ها نشان می‌دهد، عراق قصد دارد صادرات نفت خود از بنادر جنوبی را از 9 /22 میلیون بشکه در ماه جولای به روزانه 79 /2 میلیون بشکه در ماه آگوست کاهش دهد. در هفته گذشته موضوعی که توجه بازار نفت را به خود جلب کرد، ابهام در مورد تولید نفت نیجریه پس از ادعای شورشیان در مورد حمله به تاسیسات شرکت اگسون‌موبیل در این کشور بود، ادعایی که در نهایت از سوی شرکت آمریکایی رد شد.

به دنبال رشد قیمت‌های قابل توجه نفت در نیمه نخست سال، برخی از بانک‌ها و صندوق‌ها برای نیمه دوم سال به نحو فزاینده‌ای کاهش قیمت را پیش‌بینی کرده‌اند که این روند به خروج سرمایه از بازار دامن زد. در نتیجه قیمت نفت برنت نسبت به بالاترین رقم‌ها در ماه ژوئن معادل 52 دلار، که بیشترین سطح در سال جاری میلادی بود، بیش از 10 درصد کاهش یافت.

افزایش غیر‌منتظره ذخایر آمریکا

در روز چهارشنبه نوسانات قیمتی نفت به سمت پایین پیش رفت و قیمت نفت برنت به سطح 47 دلار بازگشت. به گزارش رویترز، افزایش قیمت نفت در میانه هفته، باعث شد سرمایه‌گذاران اقدام به برداشت سود کنند و قیمت طلای سیاه را کاهش دهند. از سوی دیگر افزایش غیرمنتظره حجم ذخایر نفت آمریکا و تقویت ارزش دلار در برابر سبد ارزهای معتبر جهانی نیز بر بهای نفت اثر منفی گذاشت. گزارش موسسه نفت آمریکا از افزایش 2 /2 میلیون بشکه‌ای ذخایر نفت خام در هفته گذشته خبر می‌داد. این موضوع باعث شد که تقویت بهای قراردادهای آتی نفت خام، با مشکل روبه‌رو شود.

در هفته گذشته بانک کردیت سوئیس، پیش‌بینی خود را از بهای نفت در سال جاری میلادی افزایش داد. پیش‌بینی این گزارش نشان می‌دهد که متوسط بهای نفت خام آمریکا به بیش از 43 دلار در هر بشکه برسد، این پیش‌بینی قبلاً حدود 36 دلار بود. این بانک همچنین قیمت نفت آمریکا برای سال آینده میلادی را 55 دلار پیش‌بینی کرد، در حالی که این مقدار پیش از این معادل 52 دلار و 88 سنت بود.

افزایش تولید نفت ایران

بر اساس گزارش خبرگزاری تسنیم، متوسط قیمت نفت ایران در نیمه نخست سال جاری میلادی با کاهش 38 /19 دلاری نسبت به مدت مشابه سال قبل به 79 /34 دلار در هر بشکه رسیده است. بر اساس گزارش ماهانه منتشر‌شده قیمت نفت ایران در ماه ژوئن نسبت به ماه قبل از آن 01 /3 دلار افزایش یافته و به 68 /44 دلار در هر بشکه رسیده است. هر بشکه نفت ایران در ماه می معادل 67 /41 دلار معامله شده بود. در همین زمینه اوپک عنوان کرد که متوسط تولید نفت ایران در نیمه نخست سال جاری سه میلیون و 506 میلیون بشکه در روز بوده که این رقم نسبت به متوسط تولید نفت ایران در سال 2015 رشد 666 هزار بشکه‌ای را تجربه کرده است. در ژوئن 2016 متوسط تولید نفت اوپک بالغ بر 32 میلیون و 585 بشکه در روز اعلام شده است. تولید نفت اوپک در این ماه نسبت به ماه قبل 264 هزار بشکه در روز افزایش داشته است. علاوه بر ایران تولید نفت الجزایر در این ماه 3 /3 هزار بشکه در روز، آنگولا و اکوادور 4 /3 هزار بشکه در روز، کویت 1 /40 هزار بشکه در روز، لیبی 3 /61 هزار بشکه در روز، نیجریه 98 هزار بشکه در روز، عربستان 66 هزار بشکه در روز و امارات 60 هزار بشکه در روز افزایش داشته است. همچنین اوپک پیش‌بینی کرد که تقاضا برای نفت این سازمان در سال آینده میلادی افزایش خواهد یافت و اعضای این سازمان سال آینده باید مجموعاً حدود ۳۳ میلیون بشکه یعنی ۱۴۲ هزار بشکه بیشتر از ژوئن امسال نفت تولید کنند.

تقویت بازارهای سهام دنیا

در هفته گذشته عمده بازارهای سهام دنیا روند افزایشی داشتند. به گزارش بانک مرکزی، روز دوشنبه به دنبال انتشار مجموعه‌ای از آمارهای اقتصادی قوی آمریکا به همراه گسیل سرمایه‌گذاران به بازار سهام آمریکا به دلیل نرخ پایین بازدهی اوراق قرضه، شاخص سهام در این کشور تقویت شد. مطابق آمارها شاخص «اس‌اند‌پی» در مقطعی از معاملات به بیشترین سطح تاریخی (معادل 2143‌) رسید و از بالاترین سطح تاریخی پیشین در 20 می سال 2015 عبور کرد. در روز دوشنبه، متوسط شاخص صنعتی داو جونز، شاخص اس‌اندپی 500 و شاخص نزدک از 5 /0 تا 8 /0 درصد افزایش را پشت سرگذاشتند.

در روز سه‌شنبه و در پی رشد پنج‌درصدی بهای قراردادهای آتی نفت خام و به تبع آن افزایش ارزش سهام شرکت‌های فعال در بخش انرژی، بازهم شاخص‌های سهام آمریکا تقویت شدند. روندی که در روز چهارشنبه (تا لحظه تنظیم این گزارش) ادامه داشت. رشد بورس‌های آمریکا و جهان در هفته مورد بررسی، عمدتاً ناشی از داده‌های خوب گزارش اشتغالزایی ایالات متحده در ماه ژوئن، تشدید احتمال انبساطی‌تر شدن عمده بانک‌های مرکزی جهان و فاصله گرفتن بازارها از شوک «برگزیت» اعلام شده است.

افت بهای طلا

در هفته گذشته بهای طلا روند نزولی در پیش گرفت، هرچند که در انتهای هفته اندکی به ارزش آن افزوده شد، اما در کل نتوانست روند مثبتی را پشت سر بگذارد. اونس طلا دومین هفته کاری ماه ژوئیه را با افت از اوج دوساله آغاز کرد، این در حالی است که هنوز خوش‌بینی کوتاه‌مدت و بلندمدت به روند فلز زرد ادامه دارد. مهم‌ترین اتفاق بازارهای جهانی در دومین روز کاری هفته، رشد شاخص‌های بورس بود که بر تعدیل بهای اونس اثر گذاشت. با افت قابل توجه قیمت‌های طلا در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه، اونس روز چهارشنبه را با رشد آغاز کرد،‌ اما با افزایش قیمت‌ها، فروش‌ها نیز افزایش یافت و سودگیری معامله‌گران دوباره بر طلا فشار وارد کرد. در هفته گذشته بهای اونس با حدود 30 واحد کاهش به سطح 1340 رسید. خبر بد برای طلا در روز چهارشنبه، ادامه انتشار داده‌های بد از اقتصاد چین بود. با وجود عقب‌نشینی اونس از اوج دو‌ساله، برخی از تحلیلگران معتقدند طلا ظرف سه ماه آتی ممکن است از سطح 1445 دلار نیز عبور کند.

روند صعودی در بازار ارز

دلار در هفته گذشته، تقریباً روند افزایشی را پشت سر گذاشت، هرچند که در روز چهارشنبه اندکی از سطح آن کاسته شد. خروج سکه‌بازان از موقعیت فروش ارز، کمرنگ شدن حضور بازار‌ساز، تحرکات معامله‌گران فردایی دلار و رشد نرخ حواله از جمله عواملی بودند که در هفته گذشته مسیر نرخ ارز را افزایشی کرد و بهای آن عمدتاً در بالای کانال سه هزار و 500 تومان قرار داشت. در انتهای هفته هرچند هنوز عدد شاخص ارزی بالای سه هزار و 500 قرار داشت اما نسبت به روزهای ابتدایی کاهش حدود 10‌تومانی را پشت سر گذاشته بود. برخی از گزارش‌ها حاکی از این است که سیاست‌های بازارساز موجب شد که نرخ ارز در این محدوده قرار گیرد و رفتار هیجانی به خود نگیرد. جمیع این نیروها باعث شده که هنوز ثبات در بازار ارز حکمفرما شود و رفتار هیجانی مشاهده نشود. موضوعی که از نظر فعالان بازار، نکته مثبت سیاست‌های ارزی در دولت یازدهم بوده است.

افت کم‌دامنه شاخص بورس

شاخص کل بورس تهران طی هفته گذشته با افت 4 /0 درصدی مواجه بود و به رقم 73 هزار و 763 واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن نیز 9 /0 درصد افت داشته است. افت بیشتر شاخص هم‌وزن نسبت به شاخص کل نشان‌دهنده افت بیشتر شرکت‌های کوچک‌تر بازار است.

ارزش کل معاملات در هفته منتهی به 23 خرداد به 1026 میلیارد تومان رسید و میانگین ارزش معاملات روزانه نسبت به هفته گذشته 7 /12 درصد افت را نشان می‌دهد. به‌رغم سهم 20‌درصدی ارزش معاملات سهام خودروسازان از کل ارزش معاملات، شاخص این گروه افت هفتگی 5 /6‌درصدی را تجربه کرده است. صنایع آذرآب نیز، در میان تمامی شرکت‌ها، بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داده است. البته این سهم افت هفتگی 6 /4‌درصدی را نیز در هفته گذشته ثبت کرده است.

بیشترین بازده هفتگی این هفته را صنعت محصولات چوبی شامل تک‌سهم فیبر ایران (چفیبر) به دست آورده است. چفیبر در یک هفته گذشته 17 درصد بازده قیمتی داشته است. بیشترین ارزش معاملات نیز کماکان مربوط به گروه خودرو و قطعات است که افت 7 /1‌درصدی شاخص گروه را ثبت کرده‌اند. توکا رنگ فولاد سپاهان در تمامی روزهای هفته اخیر نیز با صف خرید به کار خود پایان داده و بازده هفتگی 4 /27‌درصدی را به ثبت رسانده است. مپنا همچنان مورد توجه سرمایه‌گذاران حقوقی است و پس از بانک ملت بیشترین خرید خالص حقوقی‌ها در این هفته مربوط به سهام این شرکت بوده است. از سوی دیگر، به‌رغم اینکه کنتورسازی ایران بیشترین فروش خالص حقوقی را داشته، به دلیل تک‌سهم بودن شاخص گروه ابزار پزشکی، افت 5 /10‌درصدی را ثبت کرده است که ضعیف‌ترین بازده هفتگی در بین تمامی صنایع است.

در هفته مورد بررسی رئیس سازمان بورس از رشد قابل توجه معاملات صکوک اسلامی در بازار سرمایه خبر داده است. به گفته وی ارزش بازار صکوک رشد 200‌درصدی را از سال گذشته تجربه کرده است و از هفت هزار و 200 میلیارد تومان در سال گذشته به 21 هزار و 500 میلیارد تومان رسیده است. علاوه بر این، سرمایه‌گذاران خارجی علاقه‌مند به گنجاندن این اوراق در سبد سرمایه‌گذاری‌های خود هستند.

در هفته گذشته پذیره‌نویسی نخستین صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله در اوراق بهادار با درآمد ثابت (EFT) در بورس تهران با نماد پارند با موضوع فعالیت سرمایه‌گذاری در انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت، سپرده‌ها و گواهی‌های سپرده بانکی، انجام شده است.

با توجه به نزدیکی پایان مهلت برگزاری مجامع سالانه شرکت‌ها در 10 روز آینده اکثر شرکت‌های بزرگ در تدارک برگزاری مجامع خود هستند. در هفته آتی برگزاری مجامع عادی سالانه نمادهای بزرگی از گروه‌های مختلف مانند بانک، خودرو، پالایشی و سایر گروه‌ها به‌عنوان مهم‌ترین اتفاق بازار شمرده می‌شود. با این شرایط، به دلیل توقف این نمادها برای مجامع، احتمال کاهش حجم و ارزش معاملات برای هفته آینده وجود دارد. به تبع آن با توجه به اینکه عمده این نمادها از سهام مورد توجه بازار بوده‌اند، می‌توان پیش‌بینی کرد که شاخص نیز با کم‌نوسانی بیش از پیش مواجه شود. انتظار می‌رود بازار تا پایان تیرماه در این شرایط باقی بماند.

اثر خنثی آتش‌سوزی پتروشیمی

در بزرگ‌ترین حادثه تاریخ صنعت پتروشیمی کشور در اواخر هفته گذشته دو مخزن 25 هزار تنی در پتروشیمی بوعلی دچار آتش‌سوزی شد. در پتروشیمی بوعلی، برج فرآیندی واحد پارازایلین به دلیل نشت مواد نفتی دچار آتش‌سوزی شدیدی شد که این آتش تا صبح پنج‌شنبه ادامه یافت و آتش‌نشانان پس از ساعت‌ها مبارزه دشوار با آتش حاصل از مواد نفتی موفق شدند آتش را مهار کنند اما عدم تخلیه مخازن مواد اولیه و سرایت آتش‌سوزی به این بخش موجب بروز خسارات گسترده‌ای در این واحد شد. برآورد اولیه از خسارت وارده به پتروشیمی بوعلی توسط کارشناس بیمه حدود 60 میلیون یورو تخمین زده شده اما هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس که مالکیت 70‌درصدی پتروشیمی بوعلی را در اختیار دارد خسارت وارده را بیشتر از مبلغ برآوردی کارشناسان بیمه می‌داند.

در همین رابطه مدیرعامل هلدینگ فارس اعلام کرده هرچند پتروشیمی بوعلی تا سطح 285 میلیون یورو بر اساس صورت‌های مالی منتهی به 29 اسفند 94 پوشش بیمه‌ای نزد بیمه ایران داشته است. اما با توجه به اینکه محصول آتش گرفته در پتروشیمی بوعلی قبلاً هم سودآور نبوده، پس این حادثه تاثیر چندانی بر سود هر سهم فارس نخواهد داشت. با وجود این، ارزش سهام فارس در هفته جاری 9 /0 درصد افت داشته است.

این سلسله‌حوادت از جمله آتش‌سوزی پتروشیمی بوعلی و همچنین آتش‌سوزی در مشهد موجب کاهش اقبال به نمادهای زیرمجموعه گروه بیمه شده است. با وجود این در هفته‌ای که گذشت در گروه بیمه‌ای اخبار مثبتی نیز به گوش رسید. در این راستا صدور مجوز افزایش سرمایه ۷۸‌درصدی بیمه کوثر از سوی سازمان بورس صورت گرفت. هدف از این تامین مالی رعایت مصوبه هیات وزیران در خصوص حداقل سرمایه لازم جهت فعالیت شرکت‌های بیمه‌ای و اصلاح ساختار مالی است.

گزارش‌های دوره‌ای روی کدال

در شرایطی که سال 94 و در ادامه از ابتدای سال 95، وضعیت نسبتاً رکودی در اقتصاد سپری می‌شد، عمده کارشناسان گزارش‌های مالی چندان مثبتی برای این دوره‌های شرکت‌ها انتظار نداشتند. با این حال، نگاه کوتاه‌مدت بخش مهمی از سهامداران این نگرانی را به وجود می‌آورد که انتشار این گزارش‌ها، که عموماً چندان مطلوب نیست، اثر منفی بر بورس داشته باشد. در این میان، صورت‌های تلفیقی ایران‌خودرو مشابه سایپا نشان از زیان‌های سنگین در سال 94 داشت. این صورت‌های مالی نشان می‌دهد به‌رغم اقدامات انجام‌شده به ویژه در جهت بهبود ساختار صورت‌های مالی سایپا همچنان مشکلات اساسی یعنی کمبود حاشیه سود و هزینه‌های مالی گزاف باقی مانده است. بنابراین، خودرویی‌ها که طی ماه‌های اخیر لیدر بازار سهام بودند ممکن است همچنان نتوانند بهبود وضعیت خود در پسابرجام را در صورت‌های مالی خود نمایش دهند. مساله‌ای که هرچند طبیعی به نظر می‌رسد و نباید بهبود سودآوری شرکت‌ها در کوتاه‌مدت را انتظار داشت، اما تمایل کسب سودهای یک‌شبه میان بسیاری از سهامداران ممکن است بر قیمت سهام لیدر بازار فشار وارد کند.

در سایر گروه‌های کالایی مانند فلزات اساسی و همچنین گروه کانه‌های فلزی نیز باید به نرخ‌های اولین پیش‌بینی آنها اشاره کرد. اولین پیش‌بینی این گروه‌ها مانند سایر گروه‌های کالایی در دوران افول قیمت‌های جهانی بوده است. بر این اساس، نرخ‌های فروش در اولین پیش‌بینی‌ها تا حدود زیادی محافظه‌کارانه بوده است. با وجود افت هفته‌های اخیر قیمت کنونی محصولات فلزی و کانه‌های فلزی نسبت به دوران رکود خود (زمان پیش‌بینی اولیه شرکت‌ها)، همچنان بالاتر است. این موضوع باعث ایجاد حاشیه اطمینان از سودآوری این شرکت‌ها شده است. در این میان تعدیل مثبت شرکت فولادی «فخوز» و همچنین سنگ‌آهنی «کچاد» نیز مصداقی بر این مورد است. در این خصوص، «فخوز» با توجه به افزایش قیمت فولاد سود هر سهم را 153 ریال عنوان کرده است (اولین پیش‌بینی این شرکت 23 ریال بود). سنگ‌آهن چادرملو نیز که اولین پیش‌بینی خود را 118 ریال به ازای هر سهم به بازار منعکس کرده بود، سود هر سهم بر اساس عملکرد سه‌ماهه را به 175 ریال تغییر داده است. در انتهای هفته بازگشایی نماد «فخوز» پس از انعکاس تعدیل مثبت با رشد 6 / 5‌درصدی قیمت همراه شد و این سهم در میان نمادهایی با بیشترین اثر مثبت بر شاخص قرار گرفت.

بهبود چشم‌انداز نفتی‌ها

در گروه پالایشی نیز پس از رشد قیمت نفت احتمال انعکاس بهبود روند سودآوری وجود دارد. بهبود حاشیه سود این شرکت‌ها از انتظارات بازار در عملیات سه ماه ابتدایی سال این شرکت‌هاست. با همه این عوامل و انتظار بهبود وضعیت سودآوری این شرکت‌ها باید در نظر گرفت که نسبت سودآوری شرکت‌ها به ارزش بازار در شرایط کنونی چقدر است. بنابراین نمی‌توان انتظار رشدهای پرشتاب شرکت‌های کالایی را داشت، زیرا برخی از این گروه‌ها پیش از این با رشد قیمت سهام مواجه شده‌اند. بر این اساس، نسبت کسب سود از سرمایه‌گذاری باید در نظر گرفته شود.