مسیر شفافیت

اخیراً رئیس‌کل بیمه مرکزی گفته است، به‌زودی آیین‌نامه حاکمیت شرکتی در شرکت‌های بیمه در دستور کار شورای عالی بیمه قرار می‌گیرد. حاکمیت شرکتی موضوع جدیدی نیست و مدت‌هاست بسیاری از شرکت‌های بیمه را درگیر خود کرده و امید است با اعلام آیین‌نامه اجرایی آن زمینه برای ارتقای شفافیت مالی شرکت‌ها فراهم شود. موضوع حاکمیت شرکتی هدایت، کنترل و نظارت مدیران اجرایی است که در رابطه با ذی‌نفعان و اجتماع انجام می‌شود و این فرآیند باعث شفافیت بیشتر و در نتیجه راهبری مناسب‌تر می‌شود. شرکت‌های بیمه نیز به عنوان بنگاه‌های بزرگ مالی که علاوه بر سهامداران خود ذی‌نفعان بسیاری اعم از مشتریان و بیمه‌گذاران دربر می‌گیرند و به همین دلیل بیمه‌ها، از موسسات بسیار مهم در امر سرمایه‌گذاری‌ها هستند که لزوم رعایت اصول حاکمیت شرکتی در آنها انکارناپذیر است. در موسسات مالی مانند بانک و بیمه که به نحوی جریان فعالیتشان بر اساس بازده نقدینگی یا سرمایه‌گذاری افرادی است که در فهرست سهامداران شرکت نیستند، حاکمیت شرکتی نقش موثرتری را ایفا می‌کند. شرکت‌های بیمه‌ای که در بورس هستند باید به سهامداران خود و مردم پاسخگو باشند در این میان حاکمیت شرکتی باعث شفافیت می‌شود و همین رضایت مشتریان و حذف فرصت‌های رانتی را در پی داشته و باعث بالا رفتن شانس استفاده از فرصت‌ها برای گروه‌های ذی‌نفع می‌شود. نبود شفافیت در شرکت‌های بیمه و معلوم نبودن میزان درآمد و مخارج، گاهی حتی برای هیات‌مدیره، یکی از مشکلات این شرکت‌ها در بخش حاکمیت شرکتی است. با اعمال حاکمیت شرکتی شرکت‌های بیمه مسوولیت‌پذیرتر و پاسخگوتر خواهند بود و به تبع آن شفافیت اطلاع‌رسانی رخ می‌دهد و در نهایت تصمیمات اقتصادی مناسبی از سوی شرکت‌ها اتخاذ می‌شود. حال اینکه در فرآیند مناسب چرا قدم‌های تاثیرگذار مثل تصویب آیین‌نامه حاکمیت شرکتی در بیمه‌ها دیر برداشته شده و موانع آن جزو سوال‌های اساسی است. به طور کلی بیمه‌های کشور جزو هلدینگ‌های بزرگی که با سرپرستی بانک‌ها هستند فعالیت می‌کنند. در اینجا مالکیت اصلی بیمه‌ها با بانک‌ها بوده و این فرآیند پاسخگویی بیمه‌ها را به دیگر بخش‌ها با مشکل مواجه کرده است و مغز متفکر اجرایی بیمه‌ها نیز از بانک‌ها گرفته می‌شود. به همین دلیل منافع بیمه‌ها در راستای منافع هلدینگ‌هایی خواهد بود که بیمه‌ها تابع آن هستند.

به همین دلیل مانع اصلی عدم احساس نیاز به پاسخگویی و شفافیت بیشتر در شرکت‌های بیمه روابط میان سهامداران اصلی این بیمه‌ها و خود بیمه است. حال آنکه استراتژی‌های سرمایه‌گذاری و کنترل ریسک بیمه‌ها تفاوت زیادی با دیگر نهادهای مالی دارد، ولی سودآوری بیشتر بدون در نظر گرفتن ریسک‌های مرتبط برخی از بیمه‌ها را تهدید می‌کند. جریان پرداختی مشتریان به بیمه‌ها حجم عظیمی از منابع مالی را وارد بیمه‌ها می‌کند که تعهدات آنها را نیز افزایش می‌دهد و در صورتی که سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های پرریسک نکول کند، بیمه‌ها با یک بحران عظیم مانند آنچه در آمریکا روی داد، روبه‌رو می‌شوند. به همین دلیل بیمه‌ها باید با استراتژی‌های بلندمدت به دلیل متفاوت بودن تعهدات، اداره شوند و این موضوع جز با شفافیت نخواهد بود.