مانع بزرگ وام‌دهی

مسوولان معتقدند هزینه تمام‌شده پول در بانک‌ها حدود 23 تا 24 درصد است و بر این اساس بانک‌ها برای تسهیلات‌دهی با مشکل روبه‌رو هستند. در این خصوص باید ابتدا کارکردهای مهم بانکی را تشریح کرد و سپس دلیل بالا ماندن هزینه تمام‌شده پول در ایران را بررسی کرد. به‌طور کلی بانک نهادی اقتصادی است که وظیفه‌هایی چون تجهیز و توزیع اعتبارات، عملیات اعتباری، عملیات مالی، خرید و فروش ارز، نقل و انتقال وجوه، وصول مطالبات اسنادی و سود سهام مشتریان، پرداخت بدهی مشتریان، قبول امانات، نگهداری سهام و اوراق بهادار و اشیای قیمتی مشتریان، انجام وظیفه قیومیت و وصایت برای مشتریان، انجام وکالت خرید یا فروش را بر عهده دارند.
در دنیای امروز، عواملی چون صنعتی شدن جوامع، گسترش و تحول در فعالیت‌های اجتماعی و در نتیجه پدیدار شدن نیازهای جدید از عوامل مهم و اثرگذار در ایجاد و گسترش نهادهای مالی بوده‌اند ولی توسعه و پیشرفت‌های اقتصادی نیز یکی از مهم‌ترین عوامل در گسترش و تحول این نهادها به شمار می‌روند، در واقع نهادهای مالی جهت تسهیل در پیشرفت‌های دیگر نهادهای اقتصادی شکل گرفته‌اند و بنابراین می‌توان عنوان کرد وجود نهادها و بازارهای مالی پیشرفته همراه با به‌کارگیری روش‌های نوین، با درجه توسعه‌یافتگی یک کشور ارتباط مستقیم دارد. در این شرایط نحوه ترکیب منابع مالی و هزینه‌های هرکدام و نیز تاثیراتی که بر روی بهای تمام‌شده پول دارد از موضوعاتی است که مورد توجه نهادهای مالی و اعتباری که در جذب بیشتر منابع مالی با یکدیگر به رقابت پرداخته‌اند، قرار داشته و دارد.
در شرایط حاضر بانک‌ها، علاوه براینکه در جهت توسعه و گسترش و شناخت راه‌های سودآوری بیشتر تلاش می‌کنند، باید منابع مالی را طوری ترکیب کنند که هزینه‌های آنان کاهش یافته و از این نظر به اهداف خود که سودآوری است، برسند. بنابراین بانک‌ها باید هزینه‌های مختلف را محاسبه کرده و مسیرهایی را که به کمترین هزینه می‌انجامد‌، انتخاب کنند.
گسترش بازارهای جهانی و افزایش رقابت در بازارهای مالی، سودآوری این صنعت را تحت تاثیر قرار داده است. با توجه به اینکه سودآوری یکی از کارکردهای مهم بانک به عنوان واسطه مالی است و از آنجا که یکی از راه‌های سودآوری افزایش منابع و کاهش هزینه‌های مربوطه است، بنابراین بانک‌ها باید منابع مالی را به صورتی احصا کنند که هزینه‌های آن به حداقل ممکن برسد و در نتیجه بهای تمام‌شده پول کاهش یابد. چون محصول تمام فعالیت‌های بانک پولی است که به دست مشتریان می‌دهد اگر بانک برای این پول هزینه‌های زیادی متحمل شود و بهای تمام‌شده پول بیشتر از سودی باشد که از مشتریان دریافت می‌کند، منجر به ورشکستگی می‌شود. بنابراین بانک‌ها باید طوری برنامه‌ریزی کنند که بتوانند در سطح معقولانه‌ای بابت وام‌های پرداختنی به مردم سود بگیرند و نیز بتوانند به‌رغم رقابت‌های شدید سایر بانک‌ها و موسسات مالی به فعالیت خود ادامه دهند. یک بانک در صورتی می‌تواند موفق باشد که با داشتن ترکیب مناسبی از انواع سپرده‌ها، مشتریان خود را حفظ کرده و فعالیت خود را با حداقل هزینه‌ها و حداکثر سودآوری ادامه دهد. باید توجه کرد یکی از راهکارهای جلب اعتماد مشتریان، ایجاد انگیزه برای سپرده‌گذاری مجدد و رویگردانی آنان از بازارهای کاذب از طریق افزایش نرخ‌های سود متناسب با رشد نرخ تورم است که این امر افزایش قیمت تمام‌شده پول را به دنبال خواهد داشت. رشد هزینه‌های پرسنلی و اداری ناشی از تورم و افزایش هزینه‌های مربوط به مطالبات مشکوک‌الوصول نیز جزو مواردی هستند که هزینه‌های غیرعملیاتی و متعاقباً قیمت تمام‌شده پول را افزایش خواهند داد. در این خصوص به مدیران بانک پیشنهاد می‌شود که توجه خود را به جذب سپرده‌های کم‌هزینه و تسهیلات سودده معطوف دارند و از سوی دیگر هزینه‌های اضافی و غیرضروری را از دوش بانک‌ها بردارند.