مصائب اسب‌داری

صنعت اسب کشور چند وقتی است که درگیر مساله ممنوعیت تجارت شده و این جدای از مشکلات دیگر باشگاه‌داران و فعالان این صنعت است. با این حال وقتی فعالان این صنعت بخواهند از مشکلات این بخش سخن بگویند به اولین موردی که اشاره می‌کنند، ممنوعیت تجارت است. مدتی پیش، پس از ورود 65 اسب اصیل با پرواز فرست کلاس شرکت هواپیمایی لوفت‌هانزا فرانکفورت به ایران تعدادی از نماینده‌ها و فعالان این صنعت گلایه کرده بودند که همین اعتراض‌ها در نهایت منجر به این شد که واردات اسب به صورت موقت متوقف شود. با این حال بخش قابل توجهی از فعالان این صنعت اعتقادی به ممنوعیت تجارت اسب ندارند و معتقدند با این کار حتی می‌توان در آینده ارزآوری نیز داشت. کاری که کشورهایی مانند فرانسه و کانادا در مورد دام کرده‌اند و هرچند که خودشان از نژادهای برتر دامی برخوردار نبودند اما آمارهای گمرک ایران نشان می‌دهد در یک دهه اخیر بیش از 220 کیلو نطفه زنده دام از این کشورها تنها به ایران صادر شده است.
در عین حال تا قبل از اینکه در مردادماه امسال این توقف اعلام شود طبق آمار گمرک ایران از کشور آلمان به ارزش بیش از 951 هزار دلار، از کشور بلغارستان به ارزش بیش از 565 هزار دلار و از کشور ترکیه به ارزش بیش از 55 هزار دلار اسب مسابقه وارد کشور شده بود. پیش از این نیز این تجربه را ایران داشته و در سال گذشته از کشور بلغارستان به ارزش 903 هزار دلار، از کشور امارات به ارزش 248 هزار دلار، از کشور هلند به ارزش 40 هزار دلار و از کشور اوکراین 37 هزار دلار اسب مسابقه وارد کشور شده بود.
با وجود این چنین حجم واردات در سال گذشته و سال‌های قبل از آن، وقتی امسال 65 اسب با پرواز فرست کلاس وارد ایران شدند برخی نمایندگان مجلس اعلام کردند این موضوع را از طریق طرح سوال از وزیر جهاد کشاورزی پیگیری می‌کنند. پس از این اظهارات، مهدی خلج، رئیس سازمان دامپزشکی کشور به ایسنا اعلام کرد: واردات اسب تا اطلاع ثانوی متوقف شده تا در کمیته مشترک متشکل از سازمان دامپزشکی، معاونت بهبود تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی و فدراسیون سوارکاری وزارت ورزش همه جوانب واردات اسب از مسائل بهداشتی تا نیازسنجی در داخل بررسی شود. او گفته بود: از این به بعد هر شخصی که تاییدیه بهداشتی از سازمان دامپزشکی نداشته باشد نمی‌تواند تا اطلاع ثانوی اسب وارد کشور کند، چرا که باید بررسی شود از نظر نیازسنجی در داخل باز هم به واردات اسب نیاز داریم یا خیر و پس از آن باید مسائل دیگر از جمله اینکه در سال‌های گذشته چه تعداد اسب با چه مجوز بهداشتی و قانونی به کشور وارد شده بررسی شود. اما این در حالی است که از نگاه برخی فعالان این صنعت با واردات این اسب‌ها می‌توان نژادهای اسب ایرانی را تقویت کرد تا از این طریق هم کشور ارزآوری داشته باشد.

در انتظار آزادسازی
اما روی دیگر این ممنوعیت تجارت در بخش صادرات است که در این مورد فعالان این صنعت گلایه بیشتری دارند. به گفته برخی فعالان این صنعت در حالی که می‌توان با صادرات انواع اسب‌های ایرانی ارزآوری داشت اما به بهانه‌هایی مانند حمایت از نژاد اسب‌های ایرانی صادرات اسب از کشور ممنوع است. در این مورد یکی از قهرمانان ایرانی خاطره متفاوتی را تعریف می‌کند و می‌گوید توانسته با اسبی که تنها برایش 50 میلیون تومان هزینه کرده قهرمان یکی از مسابقات بین‌المللی در کشور آذربایجان شود و بعد از اتمام مسابقه به او پیشنهاد می‌دهند که اسبش را به قیمت 700 میلیون تومان از او بخرند اما به دلیل ممنوعیت صادرات نتوانست این کار را انجام دهد. با این حال، اخیراً سخنگوی انجمن صنفی پرورش‌دهندگان اسب ایرانی اعلام کرده که در یکی دو سال آینده صادرات اسب اصیل ایرانی آغاز می‌شود. عراقی در این مورد به آمار قابل توجهی اشاره کرده و گفته است که هم‌اکنون به ازای پرورش هر چهار راس اسب در کشور یک نفر مشغول به کار است که در صورت صادرات اسب ایرانی به ازای پرورش هر دو راس اسب یک نفر مشغول به کار می‌شود.

باشگاه‌هایی که در انتظار حمایت‌اند
با این حال در این شرایط که دولت اجازه تجارت به فعالان صنعت اسب را نمی‌دهد اما در داخل کشور بیش از 141 باشگاه سوارکاری رسمی در حال فعالیت هستند. بر این اساس در حال حاضر بیش از ۱۴۱ باشگاه سوار‌کاری در سایت فدراسیون سوارکاری ثبت شده‌اند که از این تعداد ۳۸ باشگاه معادل ۲۷ درصد از کل آنها در تهران و ۱۸ باشگاه معادل حدود ۱۳ درصد از کل آنها در کرج وجود دارند. همچنین ۱۲ باشگاه در استان یزد، ۱۰ باشگاه در استان فارس، هشت باشگاه در کرمان، هفت باشگاه در خوزستان، شش باشگاه در مشهد، پنج باشگاه در کرمانشاه، پنج باشگاه در اصفهان، پنج باشگاه در همدان، چهار باشگاه در آذربایجان شرقی، چهار باشگاه در لرستان، چهار باشگاه در کهگیلویه و بویراحمد، چهار باشگاه در قزوین، سه باشگاه در گلستان، سه باشگاه در قم، دو باشگاه در زنجان، یک باشگاه در آذربایجان غربی، یک باشگاه در سمنان و یک باشگاه هم در بوشهر فعالیت می‌کنند و نام آنها در سایت فدراسیون سوارکاری ثبت شده است. با وجود این تعداد باشگاه ثبت شده در فدراسیون سوارکاری که به نظر می‌رسد این صنعت در سال‌های اخیر مورد استقبال قرار گرفته اما یکی از فعالان این صنعت توضیح می‌دهد که این تعداد باشگاه سوارکاری تنها بخشی از مجموع کل باشگاه‌ها هستند و بخش قابل توجهی از باشگاه‌ها در این لیست ثبت نشده‌اند و با مشکلات اخذ پروانه و موارد این چنینی مواجه هستند. حتی یکی از باشگاه‌داران استان البرز اشاره به شکایت وزارت جهاد کشاورزی می‌کند که چون او باغش را به باشگاه سوارکاری تبدیل کرده پس از شکایت وزارت جهاد کشاورزی در نهایت دادگاه حکم داده که باشگاه سوارکاری او تخریب شود. این پیشکسوت ورزش سوارکاری توضیح می‌دهد: در اطراف محله ما چندین زمین چمن وجود داشته که تنها محوطه تحت مالکیت بنده به باشگاه سوارکاری تبدیل شده و بقیه به قهوه‌خانه تغییر کاربری داده‌اند که وزارت جهاد کشاورزی بابت تغییر کاربری محوطه ما شکایت کرده، در حالی که ما انتظار داشتیم وزارت جهاد کشاورزی از اینکه ما در صنعت اسب و این ورزش فعالیت می‌کنیم حمایت کند.

هزینه‌های اسب‌داری
جدای از باشگاه‌داران اسب، برخی افراد هم شخصاً دارای اسب هستند. به گفته برخی صاحبان باشگاه‌ها مالکان اسب‌های شخصی می‌توانند با هزینه پرداخت ماهانه 750 هزار تا یک میلیون تومان اسب‌های خود را در اختیار باشگاه‌ها قرار دهند تا آنها وظیفه رسیدگی به اسب‌ها را بر عهده بگیرند. جدای از این هزینه معمولاً سوارکاران برای انجام این ورزش نیاز حداقلی به یک کفش دارند که حداقل 250 هزار تومان هزینه برای آنها خواهد داشت. علاوه بر این، نیاز به یک گتر دارند که روی قلم پاها بسته می‌شود تا به حفظ تعادل آنها بر روی اسب کمک کند. حداقل قیمت این گتر‌ها هم 90 هزار تومان است. شلوار و کلاه سوارکاری نیز با قیمت حداقلی 250 هزار تومان در بازار عرضه می‌شود. البته کلاه ایرانی با قیمت خیلی ارزان‌تر و معادل 40 هزار تومان هم در بازار عرضه می‌شود که برای تازه‌کاران مناسب است. در کنار اینها، هزینه خرید زین و البته خود اسب نیز قابل توجه است که بسته به نژاد آنها افراد چندین میلیون برای خرید اسب پرداخت می‌کنند. البته کسانی که اسبی نداشته باشند و به باشگاه‌های سوارکاری مراجعه کنند معمولاً از ساعتی 35 هزار تومان به بالا هزینه آموزش و سوارکاری پرداخت می‌کنند. به هر ترتیب آن طور که در سال‌های اخیر تعداد باشگاه‌های سوارکاری کشور اضافه شده به نظر می‌رسد این نرخ مانع جذب متقاضیان جدید صنعت اسب نشده، با این حال به گفته فعالان این صنعت، مشکلات در ثبت باشگاه‌ها، بالا بودن هزینه‌های نگهداری اسب‌ها و مخصوصاً انواع داروهای این حیوان و ممنوعیت‌هایی در تجارت آن باعث شده که فعالان این صنعت با موانع مختلفی روبه‌رو شوند.