سه سوال کلیدی

کاهش رشد اقتصادی کشورهای موسوم به اقتصادهای نوظهور، این روزها بحث داغ محافل اقتصادی است. متن زیر خلاصه‌ای از گزارشی است که اخیراً صندوق بین‌المللی پول در مورد اثرات این موضوع منتشر کرده است.
1- آیا رشد این اقتصادها کاهش یافته است؟ بله، این اقتصادها بین سال‌های 2003 تا 2008 به طور متوسط سالانه هفت درصد و بین سال‌های 2010 تا 2013 سالانه شش درصد رشد داشته‌اند. صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی می‌کند این رشد بین سال‌های 20014 تا 2018 به سالانه پنج درصد کاهش یابد. مهم‌تر آنکه اقتصادهای بزرگی مثل هند و چین، احتمالاً با کاهش رشد بیشتر از متوسط هم روبه‌رو خواهند بود. موضوع حتی نگران‌کننده‌تر، چشم‌انداز رشد میان‌مدت این کشورهاست. پیش‌بینی‌ها در مورد رشد اقتصادی آینده این کشورها از سال 2010 به بعد مدام در حال کاهش بوده است و در اغلب اوقات واقعیتی که اتفاق افتاده حتی از پیش‌بینی‌ها نیز کمتر بوده است. این موضوع در وضعیتی که ایالات متحده و اروپا هنوز به طور کامل و پایدار بحران اقتصادی را پشت سر نگذاشته‌اند، می‌تواند بسیار مشکل‌ساز باشد.
2- آیا این کاهش رشد بر اقتصاد جهانی اثری خواهد داشت؟ بله، کاهش رشد اقتصادهای نوظهور، رشد شرکای تجاری آنها را نیز کاهش خواهد داد. صندوق بین‌المللی پول تخمین می‌زند هر یک واحد کاهش رشد اقتصادی این کشورها رشد اقتصادی کشورهای پیشرفته طرف معامله با آنها را 25/0 درصد کاهش خواهد داد. از طرف دیگر، کاهش رشد اقتصادی این کشورها، به معنی کاهش درآمد سرانه آنها و در نتیجه کاهش تقاضای مردم برای کالاهاست. از آنجا که کشورهای در حال توسعه اغلب بسیار پرجمعیت هستند، این موضوع تقاضای جهانی کالا را نیز کاهش خواهد داد. همچنین کاهش رشد اقتصادی؛ اغلب توانایی افراد برای بازپرداخت وام را دچار مشکل می‌کند. این موضوع نه‌تنها بانک‌های همان کشورها که بانک‌های کشورهای توسعه‌یافته را که به تجار و سرمایه‌گذاران خارجی وام داده‌اند در معرض خطر عدم بازپرداخت وام قرار خواهد داد. همچنین انتظار می‌رود رشد اقتصادی کشورهای همسایه اقتصادهای نوظهور نیز، تحت تاثیر قرار گیرد. به عنوان مثال کاهش رشد چین احتمالاً اثری نه‌چندان اندک بر رشد کلیه کشورهای آسیای جنوب شرقی خواهد داشت و همین وضعیت در مورد برزیل و آمریکای جنوبی نیز صادق خواهد بود.
3- آیا هیچ کاری برای کاهش خطرات احتمالی این موضوع می‌توان انجام داد؟ بله، گزارش صندوق بین‌المللی پول همچنین حاوی توصیه‌هایی برای کاهش خطرات احتمالی این کاهش رشد است. اصلی‌ترین این توصیه‌ها همکاری نزدیک بین اقتصادهای پیشرفته و نوظهور برای مدیریت هماهنگ مشکلات احتمالی است. همچنین اصلاحات ساختاری در اقتصادهای نوظهور، افزایش بهره‌وری، بسط آموزش و ایجاد نیروی کار متخصص و‌... می‌تواند رشدی مناسب و پایدار را برای این دسته از کشورها تضمین کند.