فوتبال در مجمع

شنبه هفته گذشته، خیابان شیخ‌بهایی تهران یکی از شلوغ‌ترین روزهای خود را پشت‌سر گذاشت. پس از هفته‌ها انتظار، مجمع سالانه فدراسیون فوتبال در سومین فرعی مابین خیابان‌های شیخ‌بهایی و سئول و در واقع در ساختمان مشکی‌رنگ فدراسیون فوتبال برگزار شد و تبعات آن تا روزها فوتبال کشور را تحت تاثیر قرار داد. حالا ما با فدراسیون فوتبال تازه‌ای رو‌به‌رو هستیم. فدراسیونی که تن به تغییرات داده و ظاهراً برای بهبود اوضاع آماده است.

چرا مجمع امسال مهم بود؟
مجمع سالانه فدراسیون فوتبال حالا یک سالی می‌شود که حسابی روی بورس است. درست از آبان سال گذشته که حواشی زیادی در آن رخ داد. سال 13۹۲ در حالی مجمع سالانه آغاز به کار کرد که گزارش صفحه ورزشی روزنامه اعتماد حسابی اعضای این مجمع را متعجب کرده بود و آنها متوجه اشکالات فراوانی در صورت‌های مالی و ترازنامه سالانه فدراسیون فوتبال شدند. آنهایی که اخبار فدراسیون فوتبال را دنبال می‌کنند به خوبی می‌دانند که در مجمع سالانه 92-91 چه گذشته و چه جنجال‌هایی که به وجود نیامد. از قهر رویانیان بگیرید تا دعوای لفظی علی کفاشیان و صادق درودگر. هرچه بود ترکش‌های آن مجمع هنوز هم ادامه داشت و موضوع تخلفات صورت‌گرفته در صورت‌های مالی سال گذشته و البته ابهامات فراوان در تصویب آن در مجمع آبان پارسال باعث شده بود مجمع امسال هم تحت تاثیر صورت‌های مالی ۹۱-۹۲ قرار بگیرد. به ویژه آنکه چند هفته قبل و در اوایل فصل پاییز، کمیته‌ای منتخب از سوی اعضای مجمع برای بررسی و رفع ابهامات مالی فدراسیون فوتبال تشکیل شده بود. با اینکه اعضای فدراسیون فوتبال تعامل خوبی با این کمیته شش‌نفره نداشتند اما اعضای آن توانسته بودند به تخلفات قابل توجهی دست یابند. تخلفاتی که بخشی از آن در برنامه ورزش از نگاه دو شبکه دوم سیما و درست چند ساعت مانده به برگزاری مجمع سالانه از سوی منصور قنبرزاده، یکی از اعضای بلندپایه کمیته رفع ابهامات بیان شد. از جمله اینکه بازرس و حسابرس صورت‌های مالی یک نفر بوده است و همین از وقوع تخلفات جلوگیری کرده است. حسین شیخ‌سفلی اما همان شب این ایراد را به اعضای هیات‌رئیسه و مجمع وارد دانست و اعتقاد داشت آنها بودند که حکمش را صادر کرده‌اند. با این همه شیخ‌سفلی بعد از برگزاری مجمع در گفت‌وگویی کوتاه با تجارت فردا گفت: «ایرادهایی که دوستان به مسائل مالی می‌گیرند بحث‌های شکلی است وگرنه تخلف خاصی صورت نگرفته. دوستان به شکل حساب‌های مالی خرده گرفته‌اند و انتقادهای ماهوی مطرح نشده است.»

غیبت وزیر ورزش
محمود گودرزی وزیر ورزش به‌عنوان رئیس مجمع فدراسیون فوتبال به جای حضور در جلسه مجمع به تمرین تیم ملی رفته بود و به جای او نصرالله سجادی معاون قهرمانی وزارت ورزش در مجمع شرکت کرد تا بار دیگر ثابت شود گودرزی خیلی از اساسنامه فدراسیون فوتبال راضی نیست و علاقه دارد تاثیرات بیشتری روی عملکرد فدراسیون بگذارد. چه اینکه مناف‌هاشمی، معاون او هم شب قبل از مجمع در شبکه دوم ظاهر شد و صراحتاً از میل وزارت ورزش به تغییر اساسنامه گفت. ظاهراً وزارت ورزش دوست دارد رئیس فدراسیون فوتبال هم از سوی وزیر ورزش انتخاب شود.

خروجی عجیب مجمع؛ انحلال کمیته رفع ابهامات و تغییر دو عضو منتقد هیات‌رئیسه
فضای قبل از برگزاری مجمع به گونه‌ای بود که خیلی‌ها انتظار اتخاذ تصمیم‌های جنجالی داشتند. اما در نگاه اول کفاشیان باز هم بازی را از منتقدانش برده بود. چه اینکه هم کمیته رفع ابهامات را منحل کرده بود و هم دو عضو منتقدش در هیات‌رئیسه -منصور قنبرزاده و فریده شجاعی- را با دو عضو به ظاهر نزدیک به خودش جایگزین کرده بود. به قول یکی از روزنامه‌نگاران ورزشی: «پایان مجمع با طعنه و خوشحالی رسانه‌های نزدیک به فدراسیون فوتبال به رسانه‌های منتقد همراه بود. به ‌هر حال سیاست این بود که این جور وانمود شود که علی کفاشیان برنده بلامنازع مجامع فدراسیون فوتبال است. اما واقعیت چیز دیگری بود. رئیس خندان فوتبال ایران، شنبه تنها در یک مورد توانست به نتیجه مطلوب برسد و آن چیزی نبود جز حذف منصور قنبرزاده و فریده شجاعی از هیات‌رئیسه فدراسیون فوتبال! اما ماجرای ابهامات صورت‌های مالی همچنان بر سر جای خود باقی است. مسائلی پیرامون عملکرد مالی فدراسیون فوتبال وجود دارد که همچنان دغدغه منتقدان و دلسوزان فوتبال است. شاید به همین دلیل بود که در مجمع سالانه نه‌تنها صورت‌های مالی فدراسیون فوتبال باز هم به تصویب نرسید، بلکه گزارش حسابرس مستقل فدراسیون فوتبال هم با اعتراض اعضای مجمع و نصرالله سجادی معاون وزارت ورزش روبه‌رو شد.» با این همه مجمع امسال فدراسیون فوتبال یک خروجی مهم دیگر هم داشت و آن اینکه کفاشیان مجاب شد برای بررسی صورت‌های مالی تا آخر سال جاری جلسه فوق‌العاده تشکیل دهد؛ جلسه‌ای که اگر صورت‌های مالی در آن به تصویب اعضا نرسد، مدیریت کفاشیان در فدراسیون فوتبال رسماً زیر سوال خواهد رفت.

وزارت ورزش هم از مجمع راضی نبود
با اینکه سجادی، معاون وزیر ورزش بعد از اتمام مجمع اعلام کرد از این جلسه راضی بوده است اما اعتراضات نسبت به ابهامات به قدری زیاد بود که معاون وزیر ورزش بعد از اینکه اعضای مجمع به مفاد گزارش قرائت‌شده توسط حسین شیخ‌سفلی، حسابرس مستقل فدراسیون اعتراض داشتند، به این جریانات واکنش نشان داد. نصرالله سجادی رسماً اعلام کرد با توجه به عدم وجود یادداشت‌ها و ضمائم مربوط به صورت‌های مالی، این گزارش رسماً از نظر او رسمیت و وجاهت قانونی نداشته و مردود است. سجادی همچنین رسماً به داستان عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی فدراسیون در سال‌های گذشته واکنشی تند نشان داد و این اتفاق را تخلف، اختلاس و دست بردن در اموال دولتی اعلام کرد؛ مساله‌ای که اعضای مجمع توجه زیادی به اهمیت آن نداشته و به راحتی از کنار آن گذشتند.

بودجه فدراسیون فوتبال
شاید یکی از مسائلی که تحت تاثیر حاشیه‌های عجیب و غریب مجمع هفته گذشته قرار گرفت و کمتر کسی به آن توجه کرد، تصویب بودجه فدراسیون فوتبال بود. اعضای مجمع بودجه سال 13۹۴ فدراسیون فوتبال را مبلغ ۵۴۹ میلیارد و ۳۹۰ میلیون ریال اعلام کردند و ظاهراً بودجه سال آینده تفاوت چندانی با بودجه امسال ندارد. جالب اینجاست که وزارت ورزش اعلام کرده امسال ۱۸ میلیارد تومان به فدراسیون فوتبال کمک کرده است و به نظر می‌رسد سال آینده هم قرار است همین مبلغ به فدراسیون فوتبال کمک شود.

یکشنبه توفانی
خبرنگاران ورزشی در حالی شنبه را به پایان بردند که اصلاً فکرش را نمی‌کردند صبح یکشنبه پر از تغییرات سریالی در ساختار فدراسیون فوتبال باشد. ظاهراً حق با منتقدان فدراسیون فوتبال بود. نوشته‌های رسانه‌های منتقد فدراسیون فوتبال بالاخره جواب داده بود و رئیس فدراسیون فوتبال بعد از افشاگری‌های گسترده روزنامه‌ها و البته فشارهای فراوان وزارت ورزش، اصلاحات ساختار مدیریتی‌اش را آغاز کرد. او ابتدا احمد هاشمیان، رئیس کمیته پزشکی فدراسیون فوتبال را برکنار کرد. برخی از منتقدان در هفته‌های قبل ابهامات فراوانی را در مورد شرکت ایفا که یک شرکت پزشکی است و قراردادهای فراوانی با فدراسیون فوتبال و کمیته پزشکی این فدراسیون منعقد کرده بود، مطرح کرده بودند. همان منتقدان اعتقاد داشتند برکناری دکتر هاشمیان خیلی هم بی‌ربط به ابهامات پیرامون شرکت ایفا نیست. در ادامه تغییرات، کمیته جوانان فدراسیون فوتبال به سرپرستی عبدالرسول دانشجو هم منحل شد و او هم از سمت عضویت در کمیته جوانان و کمیته فنی برکنار شد. اما یک تغییر مهم دیگر، برکناری علیرضا رضایی مدیرعامل شرکت افق سبز بود. شرکتی که منتقدان آن را حیاط خلوت فدراسیون فوتبال می‌دانستند و اعتقاد داشتند بخش عمده‌ای از تخلفات مالی در این شرکت انجام شده است. بد نیست بدانید علیرضا رضایی دوست نزدیک علی کفاشیان از دوره دوومیدانی است. افرادی که به دفتر علی کفاشیان رفت و آمد داشتند، بارها او را دیده‌اند. نکته جالب این است که هیچ عکسی از او در فضای مجازی وجود ندارد و حتی سایت فدراسیون فوتبال هم درباره شرکت و این فرد، مطلبی ندارد! شرکت افق سبز فوتبال قرار بود برای دستیابی به آمار واقعی جامعه ورزش فوتبال تشکیل شود اما ناگهان تبدیل به یک شرکت پیمانکار در فدراسیون شد!
البته روز یکشنبه روز برکناری یار غار رئیس فدراسیون فوتبال هم بود. هادی آیت‌اللهی، نایب رئیس اول فدراسیون فوتبال هم از سمتش استعفا داده شد! جالب اینجا بود که کفاشیان روز دوشنبه هم رسماً تایید کرد محمدمهدی نبی، دبیر کلش هم سمتش را از دست خواهد داد تا همه به این باور برسند که فدراسیون فوتبال در حال تجربه دورانی تازه است و اصلاحاتی که قرار بود سه سال پیش و هنگام ریاست دوباره کفاشیان در فدراسیون فوتبال انجام شود، حالا به واقعیت نزدیک شده است. برکناری نبی از آن جهت جالب به نظر می‌رسد که هیات‌رئیسه فدراسیون فوتبال چند ماه قبل، محمدمهدی ‌نبی را از کار برکنار کرده بود، اما رئیس مقابل این خواسته آنها ایستادگی کرد غافل از اینکه در نهایت مجبور می‌شود خودش نبی را وادار به استعفا از دبیر‌کلی فدراسیون بعد از چیزی حدود هشت سال کند.

مجازات متخلفان چیست؟
محمدعلی پور‌مختار، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی درباره ارتباط تغییرات در فدراسیون با پرونده فساد در فوتبال حرف‌های جالبی به روزنامه شهروند زده است: «قطعاً تخلفات و کم‌کاری‌هایی از سوی این افراد رخ داده که این‌قدر جدی تغییرات در فدراسیون انجام می‌شود.» حالا سوال اینجاست که اگر واقعاً تخلفاتی صورت گرفته و علی کفاشیان حاضر شده مدیران زیرمجموعه‌اش را تغییر دهد، چه مجازاتی در انتظار این مدیران -حالا برکنار شده- است؟ آیا تنها انفصال از سمت‌هایشان می‌تواند پاسخگوی تخلفات احتمالی‌شان باشد؟ در واقع، این سوالی است که کاربران شبکه‌های اجتماعی مدام از یکدیگر می‌پرسند و باید گفت به نوعی حق هم دارند. چه اینکه اگر واقعاً تخلفات مالی در فدراسیون فوتبال صورت گرفته، تنها برکناری مدیران متخلف نمی‌تواند مرهم درد فوتبال‌دوستان باشد.

نقش بسزای رسانه‌های منتقد
با این همه تغییرات فدراسیون فوتبال و به تعبیری اصلاح این فدراسیون شاید از زاویه دیگری هم قابل تامل باشد. اینکه رسانه‌های ورزشی بارها از عدم شفافیت مالی فدراسیون فوتبال نوشتند و آن را دلیل ناکامی‌های ورزش فوتبال در سال‌های گذشته دانستند و حالا ثمره انتقادهایشان را به وضوح مشاهده می‌کنند. به نظر می‌رسد آزادی بیانی که در رسانه‌های ورزشی وجود دارد یکی از دلایل اصلی اصلاح فدراسیون فوتبال است. به قول یکی از همین رسانه‌های ورزشی: «اصلاح‌طلبی شاید همین باشد. تلاش برای بهتر شدن اوضاع. تلاش برای شفافیت و پاسخگو کردن نهادهایی که اهمیتی برای انتقادات و ابهامات قائل نیستند. مکتبی که از طریق نهادهای اجتماعی، تغییرات زیربنایی را در ساختار اداری، مدیریتی و اقتصادی دنبال می‌کند و در این راه رسانه‌ها و اعضای مجمع نقش بسیار مهمی داشتند. تا همین دیروز کمتر شخصی قانع می‌شد که علی کفاشیان تن به تغییرات بدنه فدراسیون فوتبال بدهد، فدراسیونی که هفت سال به‌صورت زیرکانه توانسته بود محمد علی‌آبادی، علی سعیدلو، محمد عباسی، مسعود سلطانی‌فر و حتی رضا صالحی‌امیری را راضی کند که نمی‌توانند حریف علی کفاشیان شوند اما ناگهان رئیس فدراسیون حاضر شد که «همه» را تغییر بدهد. آن ‌هم افرادی که حلقه اول دوستان او در فدراسیون فوتبال بودند. رسانه‌های منتقد علی کفاشیان البته چندان جدی گرفته نمی‌شدند، دلیل هم داشت، علی کفاشیان همه انتقادها را به شوخی پشت‌سر می‌گذاشت و رسانه‌ها هم همراه با او می‌خندیدند.» حالا و در پس اتفاقات رخ داده در فدراسیون فوتبال می‌توان بهتر به ارتباط آزادی رسانه، شفافیت مالی، اصلاحات و البته بهبودی اوضاع فکر کرد. به اینکه شاید واقعاً مطبوعات رکن چهارم دموکراسی هستند!