سالاد سمی

بیست و دوم مردادماه سال جاری بود که مشاور رئیس سازمان استاندارد در نشست تخصصی فعالان بخش خصوصی با برخی کارشناسان و مسوولان وزارتخانه‌های بهداشت و جهاد کشاورزی، در خصوص آلودگی نیتراتی کاهو، خیار و گوجه‌فرنگی صحبت کرد.

سخنان او در اتاق بازرگانی تهران سرآغاز افزایش نگرانی‌ها درباره استفاده از کود ازته در محصولات کشاورزی شد. او در آن نشست میزان باقی‌مانده نیترات کاهو را معادل 2540‌پی‌پی‌ام مطرح می‌کند و وضعیت باقی‌مانده نیترات در خیار و گوجه‌فرنگی را نیز نامتعارف می‌خواند. غلامرضا ‌قاسم‌پور از مصرف غیر‌طبیعی کود ازته در دامداری‌ها نیز سخن به میان می‌آورد و می‌گوید: برخی دامداران کود ازته روی علوفه دام خود می‌ریزند تا دام با خوردن آن گوشت و شیر بیشتر بدهد. اتفاقی که از دید کارشناسان با این روند فاجعه بزرگ‌تری نسبت به شیرهای پالم‌دار به بار خواهد آورد. سخنانی که هیچ یک از اعضای حاضر در آن جلسه تایید یا رد نکردند. البته مشاور ارشد وزیر جهاد کشاورزی در عین حال که این موضوعات را رد کرد؛ تلویحاً نیز آنها را پذیرفت. سیدمحمدحسین شریعتمدار با این استدلال که میزان کود مصرفی در کشور در مقایسه با اروپا و دنیا پایین است، می‌گوید: ما نیز مصرف بی‌رویه کود ازته را به صورت موردی می‌پذیریم. پس از انتشار خبر آلودگی برخی محصولات کشاورزی به نیترات جامعه برآشفته شد. اما تاکنون سازمان استاندارد در مورد آن توضیح روشنی نداده است. در واقع اصلاً مشخص نیست پایه اظهارات مشاور ارشد سازمان استاندارد بر چه اساسی است. سایر مسوولان وزارتخانه جهاد کشاورزی، بهداشت و سازمان استاندارد این موضوع را تایید نکردند. آنها فقط از نبود مطالعات جامعی در خصوص میزان باقی‌مانده سموم، فلزات سنگین و کودهای شیمیایی و زیستی سخن می‌گویند و معتقدند: اظهارات مشاور سازمان استاندارد ایران، بر پایه یکسری تحقیقات موردی است که قطعاً قابل ‌تعمیم به کل تولیدات کشور نیست.

آنها به عنوان منتقدان نظریات مشاور ارشد سازمان استاندارد می‌گویند: اظهارات غیرمستند و غیرجامع فقط به افزایش تنش در جامعه می‌افزاید و از سویی میزان مصرف در جامعه را کاهش می‌دهد.

در این بین فعالان اتاق بازرگانی نیز معتقدند: اشاعه اخبار غیر‌واقع در خصوص محصولات تولیدی بازار صادراتی ایران را به تدریج تضعیف می‌کند. زیرا از دید این تحلیلگران اغلب محصولات کشاورزی صادراتی ایران غیرقابل رقابت با دنیا هستند و تضعیف محصولات داخلی رقابت با کشورهای رقیب را به شدت سخت می‌کند.

در جریان انتشار خبر افزایش میزان باقی‌مانده نیترات در محصولات کشاورزی، مسوولان ارشد وزارتخانه‌های بهداشت و جهاد کشاورزی از برنامه آتی این وزارتخانه‌ها با هماهنگی شورای سلامت کشور خبر دادند. اما ظاهراً تحقیقات پیش‌بینی‌شده بر پایه میزان سموم باقی‌مانده در محصولات کشاورزی و به صورت موردی محصول گوجه‌فرنگی در یک سال گذشته است؛ طرحی که منتقدان خاص خود را دارد. زیرا در این طرح به‌رغم هزینه زیادی که به گفته مسوولان اجرایی خواهد داشت صرفاً به باقی‌مانده سموم برمی‌گردد و در آن جایی برای فلزات سنگین و کودهای شیمیایی و زیستی وجود ندارد. در واقع این رویکرد نشان‌دهنده ادامه عملکرد غلط وزارت جهاد کشاورزی در زمینه مدیریت کود و سم در کشور است. چون اکنون مدیریت کود با یک سازمان و سم با یک سازمان دیگر است؛ همین موضوع هم منجر به عدم توزیع صحیح و عدم نظارت دقیق بر استفاده از این محصولات از سوی کشاورزان شده است؛ کشاورزانی که اغلب بدون آموزش تولید می‌کنند و گاهی محصول آلوده عرضه می‌کنند.