الواح سومری

بسیاری از مطالعاتی که درباره تمدن‌های مختلف جهان انجام می‌گیرد بر پایه زبان، خط و فرهنگ آن تمدن است. بر همین اساس، تعدادی از منابع اطلاعاتی درباره این تمدن‌ها ساختار بررسی خود را بر مبنای یکی از این ویژگی‌ها قرار می‌دهند و با توضیح ساختاری که به اصطلاح بررسی از جزء به کل است، به کلیتی از شناخت آن تمدن دست می‌یابند. در کتاب الواح سومری نیز شناخت تمدن سومری، جزیی از مطالعاتی است که درباره خط میخی صورت گرفته است که قدمت آن به بیش از یک قرن می‌رسد. اما وقتی این کتاب را ورق می‌زنیم به این نکته مهم دست می‌یابیم که دامنه تحقیقاتی که در کتاب‌های مختلف به آن اشاره رفته است، از مبحث خط بسیار گسترده‌تر است به طوری که به همه رشته‌های فرهنگ بشری ارتباط پیدا می‌کند. به همین دلیل، سومریان که تا یک قرن پیش نام و نشانی از آنان در دست نبود، اکنون موضوع یکی از شیرین‌ترین و جالب توجه‌ترین رشته‌های باستان‌شناسی هستند. این کتاب شامل 25 مقاله است که هر یک از آنها سر‌فصلی از مباحث تاریخ مدون بشر را مورد مطالعه و بررسی قرار می‌دهد. با توجه به این مساله از لحاظ مطالعه تاریخ فکر بشری و ریشه‌های فرهنگ و مدنیت، حائز اهمیت بسیار است. اما باید در نظر داشت که ویژگی در درجه دوم اهمیت قرار دارد. به نظر می‌رسد که هدف اصلی این مقالات، تجسم کارهای فرهنگی و معنوی یکی از کهن‌ترین و خلاق‌ترین تمدن‌های جهان است. با مطالعه این کتاب پی می‌بریم که همه زمینه‌های برجسته تکاپوی انسانی در صفحه‌های آن آمده است؛ حکومت، سیاست، فرهنگ، ادبیات، فلسفه، اخلاق، قانون، عدالت، و حتی کشاورزی و پزشکی و این ویژگی، کتاب را از حصر و محدودیت موضوعی رهانیده است.