در انتظار ناجی

بازار سرمایه ‌روزهای زیادی را در رکود مطلق به سر برده است. رکودی که پس از ایجاد نگرانی برای سهامداران خرد، به سهامداران عمده این بازار هم سرایت کرد. از سوی دیگر بازار مسکن که یک برهه زمانی طولانی، یکه‌تاز تمامی بازارها بود و سودهای کلانی را نصیب سرمایه‌گذاران این بخش کرده بود، نیز دچار بحران رکود شده و با به هم خوردن توازن کفه عرضه و تقاضا، باعث شده است، واحدهای مسکونی و تجاری صفرکیلومتر زیادی روی دست صاحبانش باد کند.
از سوی دیگر بحث تحریم‌ها و مذاکرات هسته‌ای در بازار سرمایه مطرح بود که باعث شده بود چرخیدن چرخ صنایع این بخش با مشکل روبه‌رو شود و به تبع آن سودآوری در این بخش نه‌تنها کاهش پیدا کند، بلکه به ضرردهی تبدیل شود که پس از سود صنایع، به سود سهام صنایع هم سرایت کرد. به همین دلیل فعالان بازار سرمایه از آغاز مذاکرات هسته‌ای دولت یازدهم که بیش از تیم‌های مذاکره‌کننده قبلی، بوی توافق می‌داد، منتظر وقوع توافق برای رشد بورس بودند. رشدی که با هر تفاهمنامه اندکی ظاهر می‌شد، اما دوباره از بین می‌رفت.
در این مدت تیم اقتصادی دولت یازدهم تلاش زیادی برای بهبود وضعیت این دو بازار در کوتاه‌مدت و بلندمدت انجام داد که از جمله آنها می‌توان به افزایش وام مسکن اشاره کرد. به گفته کارشناسان،‌ وام مسکن امکان رونق کوتاه‌مدت در هر دو بازار را به همراه داشت. چنان که مشاهده شد پس از اجرای طرح وام80میلیونی مسکن، سهام گروه ساختمانی در بورس تهران در واکنش به این خبر به یکی از گروه‌‌‌های پیشتاز بازار تبدیل شدند و شاخص انبوه‌سازی جهش مثبتی را تجربه کرد. همچنینی پیش‌بینی می‌شود در صورت موفقیت طرح جدید دولت برای خروج غیرتورمی مسکن از رکود،‌ محصولات مرتبط با فعالیت ساخت و ساز نیز به تدریج در نیمه دوم سال با افزایش تقاضا مواجه شوند که همین مساله زمینه‌ساز تخفیف رکود سنگین حاکم بر تقاضای تولیدات بخش مهمی از صنایع بورسی نظیر سیمان، کاشی و سرامیک، فولاد و‌... خواهد بود.
البته اجرای این نوع راهکار‌ها،‌ باعث نشد بورس از رکود مطلقی که از دی‌ماه 92 گریبانگیرش شده بود،‌ خارج شود،‌ و هنوز چشم فعالان بازار سرمایه به نتیجه مذاکرات بود. اوج این انتظارات از تیرماه سال جاری که هیات مذاکره‌کننده برای حصول توافق به وین پرواز کرد، ‌آغاز شد. از روزهای ابتدایی تیرماه، بورس اوراق بهادار طبق عادت همیشگی خود هیجان‌زده شد و به پیشخور کردن سود حاصل از توافق مشغول شد. اما اتفاق متناقضی که در این بازار رخ داد و باعث نگرانی بیش از پیش شد، این بود که بعد از توافق، نه‌تنها بورس رشد نکرد، بلکه چندین روز کاری شروع به ریزش کرد.
تلاقی رکود دو بازار مسکن و سرمایه،‌ باعث افزایش نگرانی‌ها در بخش سرمایه‌گذاری بازار سرمایه و معامله‌گری این بازار که توسط کارگزاری‌ها انجام می‌شود، شد. به همین دلیل جلسه‌ای با حضور حسین عبده‌تبریزی،‌ عضو فعلی شورای عالی بورس که دبیر کلی بورس اوراق بهادار را نیز در کارنامه خود دارد،‌ همچنین به عنوان کارشناس مسکن شناخته شده و مشاور وزیر راه و شهرسازی است، در محل شرکت سرمایه‌گذاری سبحان برگزار شد تا آسیب‌شناسی رکود در این حوزه‌ها به همراه مسیریابی برای دوران پساتوافق با حضور مدیران بازار سرمایه انجام شود. در این جلسه مطرح شد که بهترین راه برای حل رکود مسکن و تزریق رونق نسبی در بازار سرمایه این است که کارشناسان مالی بازار سرمایه، ابزارهای معامله‌ای برای توسعه بازار رهن و اجاره در مسکن ایجاد کنند.