وقتی تغییر چهره بهانه گرانی می‌شود

خودروسازان بزرگ دنیا در شرایطی از حربه فیس‌لیفت برای حفظ بازار و حتی افزایش فروش محصولات خود استفاده می‌کنند که در بازار خودرو ایران، داستان گونه دیگری بوده و فیس‌لیفت به بهانه‌ای برای بالا بردن قیمت تبدیل شده است.
بازار خودرو ایران هرسال میزبان ده‌ها هزار محصول وارداتی است که در این میان، برخی فیس‌لیفت شده‌اند، برخی دیگر تغییر نسل داده‌اند و برخی نیز تغییر خاصی نکرده و با همان شکل و شمایل قبلی می‌آیند. در این میان، فیس‌لیفت‌ها و تغییر نسل داده‌ها، با افزایش قیمتی شدید مواجه شده و به نوعی مشتریان را شوکه می‌کنند. هر چند تغییر نسل خودروها به طور طبیعی سبب افزایش هزینه‌های تولید و طراحی و در نتیجه بالا رفتن قیمت می‌شود، با این حال، واردکنندگان معمولاً بیش از آنچه باید، به قیمت این محصولات اضافه کرده و سودی نسبتاً بالا از این ماجرا به جیب می‌زنند. به عبارت بهتر، خودروهای تغییر نسل داده، با قیمتی بسیار بالاتر از آنچه شرکت‌های خارجی مادر، تعیین کرده‌اند، به دست مشتریان ایرانی می‌رسند و این معنایی جز سوءاستفاده نمایندگی‌ها از بی‌اطلاعی مشتریان ندارد.
در بخش فیس‌لیفت نیز اما دقیقاً همین اتفاق رخ می‌دهد. واردکنندگان با این توجیه که خودروها فیس‌لیفت شده و تغییر چهره داده‌اند، میلیون‌ها تومان به قیمت آنها می‌افزایند و مشتری بی‌خبر از همه جا نیز به هوای خرید محصولی جدید، مبلغی بسیار بالاتر از قیمت واقعی را می‌پردازد. این در شرایطی است که خودروسازان بزرگ دنیا معمولاً یا افزایش قیمتی را در محصولات فیس‌لیفت خود اعمال نمی‌کنند یا نهایتاً بین دو تا سه درصد به نرخ آنها می‌افزایند. گاهی حتی شرایط به شکلی پیش می‌رود که خودروسازان از قیمت محصولات فیس‌لیفت خود می‌کاهند تا بازار خود را حفظ و البته در صورت امکان ارتقا بدهند. به عبارت بهتر، «فیس‌لیفت» برای خودروسازان بزرگ دنیا حکم ضامن بازار را دارد نه راهی برای افزایش قیمت، با این حال واردکنندگان از فیس‌لیفت به عنوان حربه افزایش قیمت استفاده می‌کنند. اگرچه بالا رفتن غیرمتعارف قیمت خودروهای وارداتی سبب شده و می‌شود که بازار برخی خودروها رو به کسادی برود، با این حال برخی واردکنندگان با استفاده از حربه کاهش عرضه، شرایط را به نفع خود تغییر می‌دهند. در واقع این دسته از نمایندگی‌ها وقتی متوجه رکود بازار در اثر افزایش قیمت می‌شوند، تحویل خودرو به ثبت‌نام‌کنندگان را به تاخیر انداخته و در نهایت بسیاری از مشتریان مجبور می‌شوند خودروهای خود را با افزایش قیمت اعمالی تحویل بگیرند. این رفتار نمایندگی‌های واردکننده در ایران، از ناآگاهی و کم‌اطلاعی مشتریان سرچشمه می‌گیرد، زیرا بسیاری از آنها نمی‌دانند که خودرو فیس‌لیفت‌شده، حداقل تغییرات را نسبت به مدل قبلی خود تجربه و افزایش قیمت چندانی در مبدأ (شرکت تولیدکننده مادر) تجربه نکرده است.
به گفته برخی کارشناسان و فعالان بازار، خودروهای خارجی که تحت عنوان فیس‌لیفت وارد کشور می‌شوند، معمولاً تغییرات فنی خاصی نداشته و به صورت «مینور» فیس‌لیفت شده‌اند. آنها تاکید می‌کنند که فیس‌لیفت مینور، معمولاً به تغییر چراغ‌ها و سپر منتهی می‌شود و از همین رو هزینه چندانی روی دوش خودروسازان نمی‌گذارد و به همین دلیل آنها یا قیمت را تغییر نمی‌دهند یا بین دو تا سه درصد افزایش را اعمال می‌کنند. این در شرایطی است که خودروهای فیس‌لیفت وارداتی با افزایش قیمتی شدید به دست مشتریان ایرانی می‌رسند.

افزایش قیمت شدید فیس‌لیفت‌های 2016
اما اگر نگاهی به خودروهای وارداتی فیس‌لیفتی که امسال روانه بازار کشور شده‌اند، بیندازیم، به وضوح متوجه گرانی بیش از حد متعارف آنها خواهیم شد. آن‌طور که فعالان بازار می‌گویند، خودروهای وارداتی فیس‌لیفت 2016، حداقل 10 میلیون تومان نسبت به مدل‌های 2015 افزایش قیمت داشته و در برخی موارد نیز این «افزایش» به حدود 40 میلیون تومان رسیده است. بر این اساس، لکسوس ES250 که فیس‌لیفت مینور در آن اعمال شده، هم‌اکنون 325 میلیون تومان قیمت دارد و این موضوع از افزایش 40 میلیون‌تومانی آن حکایت می‌کند. این رقم در نوع خود یک رکورد در بازار امسال به حساب می‌آید، چه آنکه سایر فیس‌لیفت‌های 2016، افزایش قیمتی زیر 30 میلیون تومان داشته‌اند.
بنا بر اطلاعات موجود، در حال حاضر کیا سراتوی 2016 قیمتی برابر با 135 میلیون تومان دارد که این موضوع نشان می‌دهد خودرو موردنظر 10 میلیون تومان از مدل 2015 گران‌تر است. کیا به جز سراتو، محصولات مدل 2016 دیگری را نیز روانه بازار ایران کرده که در این میان، اسپورتیج و اپتیما، یک گام فراتر از فیس‌لیفت رفته و تغییر اتاق داده‌اند. بر این اساس، اسپورتیج 2016 که 15 میلیون تومان افزایش قیمت را تجربه کرده، در حال حاضر 180 میلیون تومان در بازار ایران قیمت دارد. ازآنجاکه اسپورتیج 2016 خودرویی جدید و تغییر اتاق‌داده به شمار می‌رود، می‌توان افزایش قیمت 15‌میلیونی‌اش را تا حدی توجیه کرد، هرچند بعید به نظر می‌رسد شرکت مادر، تا این حد به قیمت این خودرو اضافه کرده باشد. در مورد اپتیما نیز دقیقاً اتفاقی شبیه اسپورتیج رخ داده، به نحوی که این خودرو نیز با توجه به افزایش قیمت 15 میلیون‌تومانی‌اش، در حال حاضر 180 میلیون تومان به فروش می‌رسد. اپتیما هم با توجه اینکه اتاق آن عوض شده، خودرویی جدید به شمار می‌رود و نمی‌توان از آن به عنوان محصولی فیس‌لیفت نام برد.
اما هموطن کیا یعنی هیوندایی‌موتورز نیز توسان اتاق جدید خود را راهی ایران کرده، آن هم با افزایش قیمتی 15 میلیون‌تومانی. این خودرو که به نوعی نسل سوم توسان به حساب می‌آید، در حال حاضر 180 میلیون تومان قیمت دارد و بنابراین رقابت تنگاتنگی با اسپورتیج خواهد داشت.
اما دیگر خودرویی که با تغییر اتاق وارد بازار کشور شده، تویوتا کمری 2016 نام دارد. به گفته فعالان بازار، مدل 2015 این خودرو حدود 170 میلیون تومان قیمت داشت، با این حال مدل جدید با قیمتی معادل 195 میلیون تومان به دست مشتریان می‌رسد. با این حساب، تویوتا کمری 2016 حدود 25 میلیون تومان افزایش قیمت را داشته و در بین خودروهای خارجی تغییر اتاق داده، بیشترین تورم را از آن خود کرده است. در مورد کمری گفته می‌شود که مدل 2016 آن چهارمین نسل این خودرو در بازار ایران است.
اما سری به دیگر خودروهای خارجی مدل 2016 بازار بزنیم و ببینیم مدل فیس‌لیفت آنها چه تغییرات قیمتی را تجربه کرده است. به گفته فعالان بازار، در حال حاضر سانتافه مدل 2016 فیس‌لیفت، قیمتی برابر با 220 میلیون تومان دارد و این نشان می‌دهد خودرو مورد نظر افزایش قیمتی 20 میلیون‌تومانی را (در نتیجه فیس‌لیفت) تجربه کرده است. برخی کارشناسان معتقدند قیمت بالای این خودرو سبب نزول بازار آن در کشور شده و مشتریان مانند گذشته رغبتی به خریدش نشان نمی‌دهند. حال اینکه چرا واردکنندگان چنین افزایش قیمتی را برای سانتافه در نظر گرفته‌اند، پرسشی است که پاسخ آن را خود بهتر می‌دانند.
سانتافه اما در حالی امسال با مدل فیس‌لیفت خود روانه بازار کشور شده که خبری از فیس‌لیفت هم‌خانواده‌های مشهورش (آزرا و سوناتا) نیست. فعالان بازار می‌گویند سوناتا با همان مدل 2014 خود در بازار ایران حضور دارد و واردات آزرای جدید نیز به دلیل حجم موتور بالای 2500 سی‌سی ممنوع است.
سری هم به میتسوبیشی و تویوتا راو4 بزنیم، خودروهایی که فیس‌لیفت 2016 آنها راهی بازار کشور شده است. در این میان، تویوتا راو4 که چراغ‌هایش تغییر کرده، افزایش قیمتی 28 میلیون‌تومانی را به خود می‌بیند و در حال حاضر برای خرید آن باید 243 میلیون تومان هزینه کرد. همچنین میتسوبیشی اوت‌لندر که 16 میلیون تومان به مدل فیس‌لیفت 2016 آن اضافه شده، قیمتی برابر با 206 میلیون تومان دارد. میتسوبیشی البته فیس‌لیفت لنسر و ASX را نیز راهی بازار ایران کرده، با این تفاوت که ظاهراً هیچ افزایش قیمتی در این دو محصول نسبت به مدل قبلی‌شان، حاصل نشده است.
اما در مورد خودروهای آلمانی مانند بی‌ام‌دبلیو و بنز نیز گفته می‌شود که امسال فعلاً فیس‌لیفت جدیدی در بازار ایران نداشته‌اند. این در شرایطی است که بی‌ام‌دبلیو مدل X3، سال گذشته با فیس‌لیفت خود راهی بازار ایران شد و در حالی که تنها چراغ آن تغییر کرده بود، بیش از 60 میلیون تومان به قیمتش اضافه شد. همچنین بنز کلاس E نیز که دو سال پیش فیس‌لیفتش به ایران آمد، 100 میلیون تومان تغییر قیمتی را تجربه کرد.