کارگر آمریکایی در خط تولید چینی

سال‌هاست عادت کرده‌ایم که سازندگان آمریکایی، کارخانه‌ها و خط تولید محصولات خود را در چین راه‌اندازی کنند، اما گویا قرار است این عادت قدیمی عوض شود. حالا شرکت‌های چینی هستند که خط تولید خود را در آمریکا راه‌اندازی می‌کنند. اولین شرکت از این دست «لنوو» است، یک تولید‌کننده چینی کامپیوتر که ژانویه امسال خط تولید خود را در آمریکا افتتاح کرد. اما چرا؟ آیا این کار با توجه به افسانه نیروی کار فوق‌العاده ارزان در چین، عقلانی است؟ پاسخ جی پارکر، رئیس لنوو در آمریکای شمالی به این سوال مثبت است. او در این باره می‌گوید‌: «ما قصد داریم عرضه محصولات خود را در سطح قاره آمریکا و خصوصاً آمریکای شمالی گسترش دهیم و برای این امر بیشتر از همه به تولیداتی که بتوانند با سلیقه مصرف‌کننده منطبق شده و مهم‌تر از آن سریعاً تحویل شوند نیاز داریم و این یعنی خط تولیدی نزدیک به بازار مصرف. علاوه بر آن نیروی کار چین که سال‌ها شهرتی افسانه‌ای در زمینه ارزان بودن داشت، طی این سال‌ها دستمزد بالاتری دریافت می‌کند و فعلاً دستمزدها در چین اینقدر بالا هست که تفاوت آن با دستمزد نیروی کار آمریکایی، قابل قیاس با هزینه‌های فاصله جغرافیایی بین بازار تولید و مصرف است.» در واقع، تفاوت دستمزد بین کارگر چینی و آمریکایی که در سال 2006 به ازای هر ساعت 17 دلار بود، تا سال 2015 کمتر از 7 دلار خواهد شد و احتمالاً همین، مهم‌ترین عاملی است که تولیدکنندگان چینی را به تولید در خاک آمریکا تشویق می‌کند و حتی انگیزه‌ای می‌شود تا بعضی از کارخانه‌های مهم و بزرگ آمریکایی که مدت‌ها بود تولید خود را به چین منتقل کرده بودند مانند فورد و کاترپیلار، اعلام کنند قصد دارند تعدادی از کارخانجات خود را مجدداً به آمریکا منتقل کنند. البته هنوز اتفاق نظری وجود ندارد که این اخبار تنها بارقه‌هایی گذرا در اقتصاد آمریکاست یا قرار است دوباره بازار کالاهای تولید آمریکا احیا شود؟ البته فعلاً کارشناسان به وضعیت موجود خوش‌بین نیستند هرچند آمارها می‌تواند باعث خوش‌بینی شود. از ژانویه 2010 تا‌کنون در آمریکا 520 هزار شغل در بخش‌های تولیدی و کارخانه‌ای ایجاد شده که از این مقدار 50 هزار شغل توسط خطوط تولید و کارخانه‌های خارجی ایجاد شده است. شاید این ارقام بزرگ به چشم بیاید، اما قابل مقایسه با شش میلیون شغلی که بنا به آمار اداره کار ایالات متحده در بخش‌های تولیدی کارخانه‌ای این کشور بین سال‌های 2000 تا 2009 از بین رفته، رقم عمده‌ای محسوب نمی‌شود. البته خوش‌بینان به وضعیت آینده در ایالات متحده، اعتقاد دارند در کنار کاهش شکاف دستمزد بین چین و آمریکا، افزایش بهره‌وری کارگران آمریکایی می‌تواند امیدها نسبت به بهبود وضعیت کارخانجات در آمریکا را تضمین کند. البته حتی خوش‌بین‌ترین افراد هم باور ندارند که اوضاع نیروی کار شاغل در بخش‌های تولید صنعتی می‌تواند به وضعیت دهه 80 میلادی بازگردد و یا ممکن است آمریکا دوباره 19 میلیون شاغل در بخش‌های مذکور داشته باشد، همچنین مطمئناً نوع مشاغل ایجاد‌شده در کارخانجات و تولیدات صنعتی با شغل‌هایی که قبل از این وجود داشت شدیداً متفاوت خواهد بود، اما فعلاً مهم این است که هر نوع افزایش تولید در بخش‌های صنعتی می‌تواند رونق اقتصادی در همان بخش و سایر رشته‌های وابسته به آن را به همراه داشته باشد. رونقی که شاید کوچک، اما مطمئناً مغتنم است.