اولویت تامین گاز اقتصادی نیست، اجتماعی است

وقتی بیژن زنگنه سکان وزارت نفت را در دست گرفت تامین سوخت زمستانی بزرگ‌ترین دغدغه او شد. او بارها در لفافه از تامین گاز در زمستان ابراز نگرانی کرد و از مردم خواست تا صرفه‌جویی کنند. شاید همین هشدارهای به موقع او بود که سبب شد معاون او امروز بگوید: «سرمای 15 درجه زیر صفر برخی مناطق، که بدون قطع و افت فشار گاز سپری شد آزمایش خوبی برای شرکت ملی گاز بوده است.» او در این گفت‌وگو می‌گوید: «ما تمام موارد مدیریت مصرف را که می‌توانستیم به صورت ضربتی انجام بدهیم، اجرا کردیم. امیدواریم بتوانیم مصرف را کنترل کنیم.» مدیرعامل شرکت ملی گاز همچنین از توافق با ترکمنستان گفت و ابراز امیدواری کرد هیچ‌گاه زمستان تلخ سال 86 که با قطع گسترده گاز در مناطق شمالی همراه بود، تکرار نشود. حمیدرضا عراقی اما در این گفت‌وگو چندان به گفتن آمار علاقه‌ای نشان نداد: «اجازه بدهید درباره صادرات و واردات گاز رقمی نگویم.» شاید زمان کوتاه گفت‌وگو و حضور در جلسات متعدد پاسخگویی را برای مهندس سخت کرد.

از 15 آذرماه سرمای پاییزی-‌زمستانی در سراسر کشور آغاز شد. این سرما به گونه‌ای بود که دمای هوا در برخی از مناطق کشور به زیر 15 درجه زیر صفر رسید اما با توجه به تبلیغات گسترده و اطلا‌ع‌رسانی دقیقی که انجام شده تاکنون هیچ مشکلی در گازرسانی وجود نداشته است.

طبق روال هر سال گاز نیروگاه‌ها در مقطع کنونی کم یا قطع می‌شود و آنها از سوخت میان‌تقطیر (گازوئیل و مازوت) استفاده می‌کنند. در شرایط کنونی نیروگاه‌ها در حال ذخیره‌سازی سوخت هستند. اما امیدواریم هوا کمک کند تا گاز بیشتری به نیروگاه‌ها داده شود. در ارتباط با منازل مسکونی هیچ مشکلی وجود ندارد.

این 15 روز که اتفاقاً روزهای سردی بوده آزمایش خوبی برای شرکت ملی گاز بوده تا خطوط انتقال و ایستگاه‌هایی را که نصب‌شده مدیریت کند.

حدود 70 ایستگاه تقویت فشار در مدار است که از طریق آنها توزیع گاز به خوبی در سراسر کشور هدایت شده تا گاز قطع نشود. بنابراین پیش‌بینی ما بر این است که در سرمای بعدی اگر مردم همچنان صرفه‌جویی را ادامه دهند مشکلی برای تامین گاز مشترکان که تعداد آنان در یک سال گذشته بیش از 5/1 میلیون مشترک افزایش یافته، به وجود نیاید. هم‌اکنون بیش از 20 میلیون مشترک در سراسر کشور از نعمت گاز طبیعی برخوردارند که اگر هر مشترک با به‌کارگیری راهکارهای ساده‌ای مانند کاهش یک درجه‌ای دمای محیط منزل و کم کردن یک وسیله گرمایشی و پوشیدن لباس مناسب، بتواند یک متر‌مکعب میزان مصرف گاز را کاهش دهد، در مجموع 20 میلیون مترمکعب معادل تولید یک فاز پارس جنوبی میزان مصرف گاز در کشور کاهش پیدا می‌کند.

مصرف اصلی گاز نوعاً مربوط به خانگی، تجاری و صنایع کوچک است. پیش‌بینی ما این است که به 440 میلیون متر‌مکعب در روز برسد. در حال حاضر رکورد 425 میلیون مترمکعب در روز زده شد. ضمن اینکه با توجه به افزایش تعداد مشترکان گاز، امسال 40 میلیون متر‌مکعب در بخش خانگی و 20 میلیون مترمکعب در بخش صنعتی مصرف گاز افزایش پیدا خواهد کرد.

تولید گاز در حال حاضر 550 تا 560 میلیون متر‌مکعب در روز است. اما آن چیزی که در خصوص مدیریت مصرف می‌توان کنترل کرد بخش خانگی، تجاری و صنایع کوچک است. اگر میزان تولید بالاتر برود که پیش‌بینی شده امسال تولید گاز از فاز 12 و 15 پارس جنوبی، آغاز شود، قطعاً به سمت نیروگاه‌ها خواهد رفت چون اولین جایی است که گاز آن را به دلیل اینکه ذخیره دارند قطع می‌کنند و اولین جایی هم که وصل می‌شود تا کمتر سوخت میان‌تقطیر استفاده کند نیروگاه‌هاست.

به سراغ صنایعی همچون سیمان می‌رویم که سوخت دوم دارند. البته قراردادی با این صنایع وجود دارد و هماهنگ شده که سه‌ ماه در سال نباید از گاز طبیعی استفاده کنند.

ان‌شاءالله که مشکلی در تامین گاز صنایع به وجود نمی‌آید اما با فرض ایجاد مشکل، چرخ تولید صنایع نمی‌خوابد چون آنها از سوخت دوم که شرکت ملی پالایش و پخش در اختیارشان قرار می‌دهد، استفاده می‌کنند. ضمن اینکه اولویت حفظ شبکه گاز اقتصادی نیست بلکه اجتماعی است. نمی‌توان گاز بخش خانگی و خانواده‌ها را که به اصطلاح تمام تاسیسات و تجهیزات را بر گاز طبیعی مستقر کرده‌اند و چیزی برای گرم شدن ندارند، قطع کرد. بنابراین اولویت اول شرکت ملی گاز این است که گاز منازل قطع نشود.

قطعاً مشکل قطع گاز در سال 86 تکرار نخواهد شد. در حال حاضر مشکلی با طرف ترکمنی وجود ندارد. ضمن اینکه دائماً با آنها در حال مذاکره‌ایم. پس از سفر وزیر نفت به ترکمنستان توافق‌های جدید گازی بین دو کشور حاصل شده و از نیمه دوم سال جاری تاکنون حجم واردات گاز طبیعی از ترکمنستان افزایش یافته است، همچنین با انجام مذاکراتی بین بیژن زنگنه و طرف ترکمنستانی تغییری در قیمت گاز وارداتی حاصل نشد و از این رو بهای گاز ترکمنستان امسال گران نمی‌شود. با این توافق‌ها در مجموع حجم واردات گاز ایران در مقایسه با سال گذشته با افزایش روبه‌رو شده است.

آنها هرچقدر گاز به ایران بدهند، ایران استقبال خواهد کرد. آنها متعهد شده‌اند برای زمستان سال جاری در صورت در اختیار داشتن توان و ظرفیت تولید، گاز بیشتری تحویل ایران بدهند.

چه میزان؟

اجازه بدهید آماری اعلام نکنم.

بین صادرات و واردات توازن برقرار است.

همان‌طور که گفتم در این زمینه نگرانی وجود ندارد.

معاون اول رئیس‌جمهور بخشنامه‌ای به تمامی دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های دولتی به منظور صرفه‌جویی در مصرف گاز طبیعی ارسال کردند. در این نامه بر مواردی از جمله رعایت دمای 21-18 درجه در فضاهای داخلی و بسته و دمای ۱۸ درجه در راهروها و فضاهای عمومی سرپوشیده، روشن کردن وسایل گرمایشی یک ساعت قبل از آغاز کار و خاموش کردن آنها یک ساعت قبل از پایان کار، خاموش کردن وسایل گرمایشی در روزهای تعطیل (برای ساختمان‌هایی که سیستم حرارت مرکزی ندارند)، انجام معاینه فنی، تعمیر وسایل گرمایشی و دیگر اقدامات لازم به منظور افزایش بازدهی وسایل گازسوز نظیر نصب سامانه پایش هوشمند موتورخانه تاکید شده است همین طور شرکت ملی گاز ایران آمادگی ارائه هرگونه مساعدت فنی به دستگاه‌های اجرایی در زمینه کاهش مصرف گاز طبیعی را دارد. در این راستا گروه‌هایی برای کنترل ساختمان وزارتخانه‌ها، مشعل‌ها و سیستم گرمایشی تشکیل شدند تا همانند یک پزشک که یک بیمار را چک می‌کند وضعیت را ارزیابی و موتورخانه‌ها را تنظیم کنند. اگر دستگاه‌های دولتی احیاناً سیستم کنترل‌کننده ندارند یا توصیه‌هایی برایشان وجود دارد همانند پزشک نسخه را به آنها می‌دهند تا صرفه‌جویی کنند. این مورد هم با هماهنگی سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت و دفتر فناوری رئیس‌جمهور انجام شده؛ این کار را شرکت ملی گاز شروع کرده است. ما تمام موارد مدیریت مصرف را که می‌توانستیم به صورت ضربتی انجام بدهیم، اجرا کردیم. امیدواریم بتوانیم مصرف را کنترل کنیم.