تاریخ انتشار:
معاون اروپا و آمریکای وزارت خارجه میگوید حمایتهای فرانسه از اسرائیل همیشگی نیست
انتظار آیندهای روشن داریم
تیم هستهای ایران در مذاکراتی فشرده توانست وزرای خارجه شش قدرت برتر جهانی را گردهم آورد و طی سه روز گفتوگو و رایزنی به توافقی همهجانبه دست پیدا کند هر چند که این توافق نیز با سنگاندازی فرانسویها در حمایت از اسرائیل به سرانجام نرسید، البته مجید تخت روانچی، یکی از اعضای تیم مذاکرهکننده هستهای معتقد است حمایت کشورهای غربی ازتلآویو همیشگی نیست، یعنی اگر آمریکاییها به دلیل نفوذ فراوان لابی یهودی خود را ملزم به حمایتهای بیچون و چرا از آن میدانند اما این نقطه نظر در طرف اروپایی وجود ندارد و آنها اگر منافعشان با منافع اسرائیل همخوانی نداشته باشد آن را رد میکنند.
ما در مذاکرات ژنو شاهد آن بودیم که انگلیسیها و آمریکاییها برخلاف ادوار گذشته رویه منطقیتری را در برابر ایران داشتند. یعنی اگر رویه غیرمنطقی فرانسویها نبود شاید این دور از مذاکرات با نتایج چشمگیری همراه میشد. این چرخش مواضع در دیدگاههای برخی از کشورهای اروپایی و آمریکا را ناشی از چه میدانید؟
بر اساس قول و قراری که میان اعضای نشست ژنو رد و بدل شده است بنده مجاز به انتشار جزییات مذاکرات نیستم و نمیتوانم از آنچه میان طرفین گفتوگوکننده رد و بدل شد سخنی به میان آورم. اینکه چه کشوری در مخالفت با خواست اعضای دیگر چه اظهاراتی را بیان کرد و امکان دستیابی به توافق را در هالهای از ابهام قرار داد هم از گمانهزنیهای رسانهای است. اما آنچه من میتوانم به شما بگویم این است که ما در این دور از مذاکرات ژنو، شاهد یک اختلاف نظر در میان اعضای 1+5 بودیم و همین اختلاف نظر، موجب شد که ما در این دوره از مذاکرات، نتوانیم به نتیجه برسیم. البته، لازم به ذکر است که ما در مذاکرات ژنو شاهد پیشرفت قابل توجهی بودیم که با تلاش همهجانبه تمامی اعضای تیم ایرانی به دست آمد. ما یک ماه پیش در مذاکرات ژنو طرحی را به صورت کلی ارائه کردیم و پس از آن نیز در چند جلسه کارشناسی آن را برای اعضای گروه 1+5 تشریح کردیم. کارشناسان ایرانی و شش قدرت بزرگ جهانی در مذاکراتی بسیار سودمند و مفید به پیشرفتهای قابل توجهی دست پیدا کردند. اما با وجود تمامی این تلاشها و اتفاق نظرها ما نتوانستیم در مذاکرات اخیر به توافقی دست پیدا کنیم و امیدواریم در مذاکرات آتی بتوانیم به توافقی که پیشزمینه مذاکرات و گفتوگوهای سازنده است، برسیم. در مجموع باید گفت با توجه به اینکه بحث هستهای، موضوعی پیچیده با زوایای مختلف است معتقدم کاری که در طول یک ماه گذشته صورت گرفت از پیشرفت قابل ملاحظهای برخوردار بود.
آقای ظریف نیز با اشاره به پیشرفتهای صورتگرفته تاکید کردند که در این دور از مذاکرات مشکلی از جانب ایران وجود نداشت و عدم نتیجهگیری از مذاکرات به دلیل اختلاف نظر خود اعضای 1+5 بود.
بنده نیز در سوال پیشین به این موضوع اشاره کردم که عدم توافق نشست ژنو به دلیل اختلافات داخلی اعضای 1+5 بود. اگر ما با یک دیدگاه واحد در مجموعه قدرتهای بزرگ جهانی مواجه بودیم مطمئناً میتوانستیم به اتفاق نظر برسیم. اما در هر صورت واقعیت این است که ما باید با اجماع همه این کشورها به توافق برسیم و حتی اگر یک کشور هم به قول معروف ساز مخالف بزند، طبیعتاً نمیتوانیم توافقی داشته باشیم.
این برداشت وجود دارد که با وجود عدم توافق در مذاکرات ژنو ایران با یک دیپلماسی قوی توانست شش قدرت بزرگ جهانی را به سوئیس ببرد و روند این مذاکرات را برای سه روز به صورت فشرده دنبال کند.
ایران از ابتدا اعلام کرده بود که برای پیشبرد مذاکرات بسیار جدی است و بر همین اساس هم با حسن نیت تلاش کرد تا نظر طرف مقابل را نسبت به دیدگاههای مسالمتجویانه خود جلب کند. طرحی که یک ماه پیش در نشست ایران و اعضای 1+5 ارائه شد نیز بر همین اساس بود که خوشبختانه مورد توافق اعضا هم قرار گرفت. همه این موارد نشاندهنده صداقت کامل ایران برای پیشبرد مذاکرات است. ما در چارچوب اصول و خطوط قرمزی که برای خود ترسیم کردهایم، حرکت میکنیم، طبیعتاً این حسن نیت ما به پیشبرد مذاکرات کمک میکند. همین حسن نیت ما بود که موجب شد اعضای گروه 1+5 با انگیزه بیشتری پای میز مذاکره حاضر شوند و برای رسیدن به نتیجه نهایی تلاش کنند که البته به دلیل اختلاف نظری که میان اعضای این گروه وجود داشت ما نتوانستیم به توافقی دست پیدا کنیم. با این وجود تیم هستهای به نتایج مذاکرات هفته آینده امید بسیاری دارد و گمان میکند که با اتفاق نظری که میان طرفهای مذاکرهکننده وجود دارد مشکل هفته گذشته دیگر تکرار نمیشود.
شما از حسن نیت طرف ایرانی و انگیزه گروه 1+5 میگویید، چقدر مطمئن هستید که با وجود اتفاقات هفته گذشته بتوانید به موفقیت برسید. اینکه لابی یهودی و عربی اجازه دهند از حجم فشارها علیه ایران کاسته شود و روند فزاینده تحریمها متوقف شود. به هر حال همیشه بهانهای برای برخورد با جمهوری اسلامی وجود داشته است. یک روز برنامه هستهای، روزی حقوق بشر و زمانی مساله تروریسم.
ما فعلاً تمرکزمان بر حل و فصل بحثهای هستهای است. یعنی مذاکرات ما در چارچوب مسائل هستهای است و از آن هم فراتر نمیرویم. تیم هستهای کشور با روحیه کامل، آماده حضور در دور بعدی مذاکرات است و نگرانی نیز بابت موضوعی ندارد. ما با صداقت وارد مذاکرات آتی میشویم و این طرف مقابل است که باید به این حسن نیت ما پاسخ مناسب دهد. این کار عملی و شدنی است که ما بتوانیم به نقطه نظر مشترکی دست پیدا کنیم و پرونده هستهای ایران را به حالت عادی آن بازگردانیم. ما حاضر هستیم در جهت رفع نگرانیهای معقولی که از سوی طرف مقابل مطرح میشود وارد عمل شویم و به آنها پاسخ دهیم. اما در مورد سایر مواردی که شما به آنها اشاره کردید هیچ جای بحثی وجود ندارد. نشستهای ما با اعضای گروه 1+5 تنها در رابطه با پرونده هستهای ایران است و اجازه نمیدهیم که با طرح موضوعات غیرمرتبط بحث را از روند اصلی آن منحرف کنند.
اما موضعگیری وزیر خارجه فرانسه نشان داد طرف مقابل به هیچ وجه به دنبال عادیسازی پرونده هستهای ایران نیست و اجازه نمیدهد از حجم تحریمهای یکجانبه و جهانی علیه ما کاسته شود. شاید باید اینطور گفت که آنها به هیچوجه از حسن نیت تیم هستهای ایران و تلاشی که برای بهبود فضا انجام میدهند، خوشحال نیستند.
شکی نیست که اسرائیل تمام تلاش خود را متمرکز بر عدم نتیجهگیری از روند مذاکرات هستهای ایران کرده است. مقامات تلآویو درصدد هستند تا از هر وسیلهای برای به انحطاط کشاندن گفتوگوهای ایران با قدرتهای بزرگ جهانی استفاده کنند. فعالیتهایی که در آمریکا یا اروپا صورت میگیرد همه در این راستا قابل تفسیر است. لابی صهیونیستی هیچگاه بیکار نمینشیند و از هر فرصتی برای تحت فشار قرار دادن ایران استفاده میکند اما در مقابل ما هم تلاش میکنیم با ارائه یک برنامه مدون و سازنده اجازه فضاسازی علیه ایران را از آنها سلب کنیم و مذاکرات را به مسیر عادی خود بازگردانیم. البته ذکر این نکته نیز ضروری است که حمایت کشورهای غربی از اسرائیل همیشگی نیست. یعنی اگر آمریکاییها به دلیل نفوذ فراوان لابی یهودی خود را ملزم به حمایتهای بیچون و چرا از آن میدانند اما این نقطه نظر در طرف اروپایی وجود ندارد و آنها اگر منافعشان با منافع اسرائیل همخوانی نداشته باشد آن را رد میکنند.
بنابراین شما چشمانداز مذاکرات هفته جاری را روشن میبینید؟
پیشبینی این موضوع اندکی سخت است. من میگویم با توجه به صداقت و حسن نیت تیم ایرانی و تلاشی که برای حل و فصل نگرانیهای طرف مقابل انجام میدهد طبعاً باید منتظر آینده روشنی از گفتوگوهای ژنو باشیم اما در هر صورت اینکه بخواهم از الان بگویم ما حتماً به موفقیت میرسیم یا خیر امری غیرممکن است. ما امید داریم که با کمک خدا و حمایتهای بیدریغ مردم که پشتوانه ما در مذاکره با گروه 1+5 است به اهداف خود نائل شویم. در معادلات نظام بینالملل پیشبینی مسائل سیاسی موضوعی غیرقابل انجام است و امکانپذیر نیست. البته بنده امیدوارم که مذاکرات به مراحل بالاتری برسد و این حس نیز در من وجود دارد اما همانطور که گفتم در نظام بینالملل این نوع پیشبینیها تقریباً محال است. اگر اعضای گروه 1+5 واقعاً خواهان رفع سوءتفاهمات از پرونده هستهای ایران هستند باید به جدیت و حسن نیت تیم مذاکرهکننده ما توجه داشته باشند و به همان نسبت برای عادیسازی این پرونده تلاش کنند. ما نیازمند روحیه همکاری اعضای گروه 1+5 هستیم و امیدواریم که با این سیاست، اختلافاتی که در نشست گذشته وجود داشت مرتفع شود و ما شاهد صدای واحدی از سوی شش کشور مقابل باشیم.
در مذاکرات این دوره اتفاق جالبی نیز به وقوع پیوست. کاربران ایرانی در تمامی شبکههای اجتماعی به یکباره صفحات وزیر خارجه فرانسه را مورد هدف قرار دادند و انتقادات تند و تیزی را نسبت به مواضع بیچون و چرای پاریس که از اسرائیل حمایت کرده بود، مطرح کردند. دیپلماسی اعتراضی مردم ایران آیا میتواند مقامات غربی را متوجه سیاستهای نادرستشان در نادیده گرفتن خواست و تمایل مردم کشورمان کند. یعنی آنها بدانند که تیم هستهای ایران با پشتوانه مردمی در این مذاکرات حضور پیدا کرده است و هر گونه تلاش برای شکست گفتوگوها بیتوجهی به خواست آنهاست.
اینکه مردم ایران با آگاهی کامل از آنچه در عالم سیاست میگذرد از تلاشهای مذاکرهکنندگان هستهای کشور حمایت میکنند نشاندهنده میزان تیزبینی و فهم و درک آنها از معادلات جهانی و تلاشهای بازیگران این نظام است. آنها میدانند که تمامی تلاشهای مجموعه وزارت خارجه مرتفع ساختن مشکلاتی است که به جهت اعمال تحریمها گریبانگیر کشور شده و ما را در وضعیت دشواری قرار داده است. ما به دلگرمی همین مردم و با حمایتها و دعاهای آنهاست که در پای میز مذاکره حاضر میشویم و توان مذاکره با طرف مقابل را مییابیم. ما میخواهیم در این ماجرا مساله هستهای را به سرانجام خوبی برسانیم اما به نظر میرسد که این عزم و همت در آنسوی ماجرا وجود ندارد و مردم ما نیز زمانی که با این سنگاندازیها مواجه میشوند طبیعتاً از در دسترسترین ابزار استفاده میکنند و اعتراض خود را از طریق صفحات مجازی به اطلاع کشور مقابل میرسانند. حالا اینکه اینگونه اعتراضات چقدر تاثیرگذار است و چه اثری بر عملکرد کشورهایی که اجازه عادیسازی پرونده هستهای ایران را به چالش میکشند، میگذارد موضوعی است که باید در نشستهای بعدی منتظر اثرگذاری آن باشیم. کشورهای حامی اسرائیل که با سیاستهای نادرست خود درصدد سنگاندازی در نتیجهگیری از مذاکرات هستهای ایران هستند باید بدانند تنها اثر اینگونه اقدامات به وجود آوردن جوی منفی از خودشان نزد افکار عمومی است. چون ما که در سیاستهای اصولی خودمان تجدید نظر نمیکنیم. تیم هستهای بر اساس این اصول وارد مذاکره شده است و از آن نیز پا پس نمیکشد.
بنابراین تیم هستهای از حمایتهای مردمی استقبال میکند؟
بله، ما همیشه خواهان پشتوانه و دلگرمیهای مردمی هستیم. علاوه بر این حمایتی که مقام معظم رهبری از تیم هستهای کشور داشتند نشان داد با وجود تمامی ناملایمات و مشکلات ما از پشتیبانی همهجانبه در کشور برخورداریم و همین مواضع است که ما را دلگرم میکند تا در مذاکراتمان با طرف مقابل از توان حداکثریمان استفاده کنیم و تا حصول نتیجه نهایی در میدان باقی بمانیم.
ما میتوانیم امیدوار باشیم که در ضربالاجل ششماهه شاهد آغاز تدریجی لغو تحریمها باشیم؟
من دقیقاً نمیتوانم بگویم که این ضربالاجل ششماهه درست است یا خیر؛ یا اینکه ما تا سال جدید شاهد روند تدریجی لغو تحریمها هستیم یا نه. تمایلی هم ندارم که وارد جزییات امر شوم. فقط از دید بنده این تحریمها، تحریمهای ظالمانهای است که به ناحق در مورد مردم ما روا شده است و باید رفع شوند. ما در هر فرآیندی که وارد مذاکره میشویم، طبیعتاً خواست مردم را بیان و پیگیری میکنیم. یعنی این خواست مردم است که بر کلام ما مینشیند.
دیدگاه تان را بنویسید