افول خادم

تصور کنید بعد از چند ماه کار مداوم و طاقت‌فرسا، در یکی از تعطیلات رسمی ماه تابستان، تصمیم می‌گیرید چند روزی از ازدحام و آلودگی هوای شهر تهران به آرامش نوار دریای خزر پناه ببرید.
پس از توافق با اعضای خانواده خود بر سر انتخاب شهر مناسب برای سفر، برای سنجیدن شرایط سفر، ابتدا به بررسی وضعیت آب و هوایی شهر مقصد می‌پردازید تا ببینید آیا هوای منطقه‌ای که برای سفر انتخاب کردید برای یک سفر چندروزه مناسب است یا خیر؟
پس از اطمینان از وضعیت آب و هوایی شهر مقصد توسط سازمان هواشناسی کشور که با قطعیت هوای صاف و آفتابی را برای روزهای آینده پیش‌بینی کرده است، به دنبال محل اقامت مناسب می‌گردید ولی با جست‌وجوی هتل‌های مناسب شهر مقصد، متوجه می‌شوید که هتل‌ها برای تعطیلات، قیمت‌های ویژه‌ای را در نظر گرفته‌اند.
همچنان که هزینه یک شب اقامت با خانواده در هتل منتخب، ممکن است معادل یک‌دوم درآمد ماهانه شما برایتان آب بخورد. در نتیجه تصمیم می‌گیرید به تمایل‌تان برای اقامت مفرح در هتل بی‌اعتنایی کرده و سکونت در اقامتگاه‌های بومی را برگزینید.
پس از تصمیم‌گیری درباره محل اقامت، نوبت به انتخاب وسایل نقلیه می‌رسد. پس با اعضای خانواده خود مشورت می‌کنید که از چه وسیله‌ای برای این سفر استفاده کنید. پس از رد سریع گزینه سفر با هواپیما، به دلیل هزینه بالا و البته از آن مهم‌تر عدم اطمینان نسبت به زنده رسیدن به مقصد! با توجه به پیشینه این وسیله نقلیه در ایران، بر سر گزینه‌هایی مانند قطار و اتوبوس هم به توافق نمی‌رسید. چون احتمالاً تعدادی از اعضای خانواده تجربه ناخوشایند سفر با انواع بی‌کیفیت این وسایل نقلیه را داشته‌اند. به هر حال خودرو شما ممکن است در هر شرایطی، رای بیشتری نسبت به هر وسیله نقلیه دیگری بیاورد، در نتیجه شما برای آماده‌سازی خودرو خود اقدام می‌کنید تا سفری خوب و خوش را آغاز کنید.
روز سفر فرا می‌رسد و شما همه چیز را برای گذراندن لحظاتی خوش در سرزمین‌های شمالی کشور آماده کرده‌اید ولی به محض اینکه سفر شما آغاز می‌شود متوجه می‌شوید که برای داشتن سفر خوب، همه‌چیز هم منوط به برنامه‌ریزی و اقدامات شما نیست.
همچنان که گرچه شما زمان مناسبی را برای آغاز سفر خود انتخاب کرده‌اید که در ترافیک جاده شمال و البته گرمای آفتاب تابستان نمانید ولی به محض ورود به اتوبان کرج متوجه می‌شوید که راه درازی پیش‌رو دارید چون جاده از ورودی کرج بسته شده و در نتیجه پیش‌بینی می‌کنید که مسیر سفر خود را با ترافیک سنگینی خواهید پیمود.
از نامناسب بودن وضعیت جاده که ماحصل آن مشاهده اتفاقات ناخوشایند رانندگی در طول راه است که بگذریم، در میانه راه متوجه می‌شوید هیچ‌یک از پمپ‌بنزین‌های موجود در راه بنزین ندارند. علت آن را جویا می‌شوید، کارکنان پمپ‌بنزین علت را روزآمد کردن نرم‌افزار جایگاه‌های سوخت، اعلام می‌کنند و می‌گویند این وضعیت چندساعتی ادامه خواهد داشت.
این شرایط در حالی رخ می‌دهد که ذخیره بنزین شما هم در آستانه اتمام است. قطعاً چاره‌ای ندارید جز اینکه مثل ده‌ها هموطن دیگر در صف پمپ بنزین بی‌‌‌بنزین منتظر بمانید تا مشکل روزآمدسازی نرم‌افزارهای توزیع بنزین برطرف شود.
تمام این اتفاقات در حالی رخ داده که در طول مسیر، تلفن همراه گران‌قیمت شما قطع شده و تعدادی از اعضای خانواده شما هم از شهر مبدأ نمی‌توانند با شما تماس بگیرند و در نگرانی به سر می‌برند. ضمن اینکه احساس می‌کنید بیهوده برای خرید بسته‌های اینترنتی اپراتورهای تلفن همراه هزینه کرده‌اید. چون اینترنت تلفن همراه شما کار نمی‌کند.

ارائه خدمات صفر
پس از چند ساعت گرفتاری در کنار بزرگراه یا صف پمپ بنزین، شما در نهایت به شهر مقصد می‌رسید و مطابق با آنچه از قبل برنامه‌ریزی کرده‌اید، تصمیم می‌گیرید از ساکنان محلی شهر که تعداد زیادی از آنها، هنگام ورود به شهرشان شما را احاطه کرده و قصد کرایه دادن منزل‌شان به شما را دارند، سوئیتی کرایه کنید.
پس از اجاره موقت سوئیت، متوجه می‌شوید علاوه بر اینکه قیمت این خانه‌ها فرق چندانی با قیمت هتل‌های شهر ندارد، کیفیت خدمات ارائه‌شده در آنها هم بسیار نازل‌تر از هتل است. ولی به هر حال سعی می‌کنید از فرصت سفر خود نهایت استفاده را کرده و به این ترتیب با بی‌اعتنایی نسبت به پتوها و ملافه‌های چرک و شسته‌نشده، ظروف ناقص و لب‌پر، تلویزیون خراب و البته نبودن وسایل بهداشتی لازم، با شرایط محل اقامت کنار آمده و وقت خود را با گشت و گذار در مراکز تفریحی شهرهای خوش‌آب و هوای شمال بگذرانید.
طبعاً شما که شهرهای شمالی کشور را برای سفر انتخاب کرده‌اید، گشتن در سواحل و آب‌تنی در آب‌های گرم تابستان خزر یکی از برنامه‌های تفریحی از پیش تعیین‌شده شماست.
بنابراین به دنبال ساحل مناسبی می‌گردید که برای آب‌تنی آماده شده و ملزومات ایمنی‌های مورد نیاز نیز در آن تدارک دیده شده باشد.
پس از پیدا کردن ساحل مورد نظر و پرداخت ورودی بین 5 تا 10 هزار تومان، وارد محوطه می‌شوید و می‌بینید دو نفر در کنار در ورودی چادربزرگی که برای شنا کردن مردم در آن مکان، نصب ‌شده نشسته‌اند و علاوه بر دریافت مبلغی به عنوان یک ورودی دیگر تلفن‌های همراه شما را می‌گیرند و در یک کارتن بیسکویت روی هم می‌چینند و در عوض روی یک برگ کاغذ شماره‌ای با خودکار می‌نویسند و به دست شما می‌دهند.
شما نیز ناگزیر و با نگرانی تلفن خود را تحویل می‌دهید و وارد ساحل می‌شوید و می‌بینید در ساحلی که حداکثر گنجایش 100 نفر را دارد، بیش از 500 نفر حضور دارند و البته پیدا کردن جایی برای نشستن نیز دشوار است.
البته ازدحام جمعیت تنها مشکل موجود در این سواحل نیست. همچنان که تمامی ساحل را زباله گرفته است و در این ساحل از پوشک بچه گرفته تا انواع بطری‌های خالی و زباله‌های رنگارنگ به چشم می‌خورد.
علاوه بر حضور پرطمطراق انواع زباله، منظره دیدنی دیگری هم وجود دارد. اگر چشم به افق دریا بدوزید متوجه می‌شوید که منطقه خطر دریا، با طنابی مزین به تعداد زیادی بطری آب‌معدنی سوراخ‌شده جدا شده است و به وسیله این بطری‌ها مردم متوجه می‌شوند که نباید از آن منطقه عبور کنند.
طولی نمی‌کشد که متوجه می‌شوید، برای وسایل شما هم هیچ جایی تدارک دیده نشده و شما ناگزیرید که آنها را از داربست چادر محوطه آویزان کنید و مدام وسایل خود را چک کنید که در ازدحام جمعیت، چیزی گم نشود.
به هر حال زمان در نظر گرفته‌شده را در این محل می‌گذرانید و تصمیم می‌گیرید از محل خارج شوید. به سمت دوش‌های آب می‌روید و متوجه می‌شوید که دورتادور هر دوش آب را که اغلب آنها نیز خراب‌اند؛ چادری پوشانده که با آمدن باد بر باد می‌رود و از تعداد اندک دوش سالمی هم که برقرار است چنان آب سردی سرازیر می‌شود که شما را از دوش گرفتن در آن مکان منصرف می‌کند.
اما مشکلات به همین‌جا هم ختم نمی‌شود. تغذیه سالم نیز یکی از مشکلات شماست. آنچنان که طی سفر با اضطراب ناشی از اخبار مربوط به تب کریمه کنگو و آنفلوآنزای مرغی غذا می‌خورید و چندین مرتبه هم برای کیفیت پایین غذای ارائه‌شده در غذاخوری‌ها، مجبورید وقت خود را به مشاجره با صاحبان و کارکنان رستوران‌ها بگذرانید.
یکی دیگر از مشکلات شما نیز این است که طی سفر، با وجود صرف هزینه برای گرفتن اینترنت برای گوشی‌تان، یا در اغلب مواقع با قطعی اینترنت مواجهید یا آنقدر سرعت آن کند است که عملاً نمی‌توانید هیچ استفاده‌ای از اینترنت همراه خود کنید.
این در حالی است که پیش‌بینی هواشناسی هم غلط از آب درآمده و چنان بارانی از آسمان سرازیر می‌شود که در برخی مناطق سیل جاری شده و اگر خیلی خوش‌شانس باشید و از خطر سیل فرار کنید، باقی سفر خود را نیز مجبورید زیر بارش تند باران بگذرانید.
وضعیت خدمات تفریحی هم تعریفی ندارد. استفاده از تله‌کابین، قایق‌های تفریحی و... که اغلب هم کیفیت نامناسبی دارند، با صف طویلی همراه است و قیمت اغلب آنها هم گاه تا دو برابر نسبت به زمان‌های دیگر سال، افزایش یافته است.
در هر صورت این سفر به پایان می‌رسد و شما نیز با نزدیکی به زمان اتمام تعطیلات راه خانه را در پیش می‌گیرید و البته خبر ندارید که در جریان بازگشت به خانه، قرار است فاز جدیدی از مخاطرات سفر شما آغاز شود که این سفر خاطره‌انگیز و مفرح را برای همیشه در ذهن شما ثبت کند.
در ابتدا مثل همیشه خود را آماده کرده‌اید که راه بازگشت را در ترافیک سنگینی بگذرانید. ولی فقط ترافیک، مشکل‌آفرین نیست. در میانه راه، متوجه می‌شوید که در برخی نقاط کوه ریزش کرده و حتی اخباری منتشر می‌شود مبنی بر اینکه تعدادی از مسافران نیز بر اثر ریزش کوه جان باخته‌اند. همچنین سیل پیش‌بینی‌نشده‌ای به راه افتاده و عن‌قریب است که خودرو شما را هم راهی دره کند. در عین حال، خبری از نیروهای امدادی هم نیست.
در همین حال، آنتن تلفن همراه شما نیز قطع شده و نمی‌توانید با جایی تماس بگیرید و حتی وقتی که بعد از تلاش بسیار با شماره 120 پلیس‌ راهور تماس می‌گیرید تا وضعیت موجود را گزارش دهید به شما گفته می‌شود «از وضعیت اطلاع داریم و مساله مربوط به راهنمایی رانندگی است». شماره‌های تلفن‌های دیگر هم جواب نمی‌دهد و تلفن مراکز راه و شهرسازی هم به اپراتور متصل نمی‌شود.
و در نهایت جاده بسته‌شده، به کندی و از طریق کمک مردم محلی و البته کارگران خارجی در پاسی از شب باز می‌شود.
این سفر بد؛ تجربه‌ای است که بسیاری از هموطنان‌مان در تعطیلات عید فطر گذشته تجربه کرده‌اند. البته آن دسته هموطنانی که به منزل خود بازگشتند. چون بنا بر آمارهای رسمی، وقایع غیرمترقبه این سفر برای صدها نفر از شهروندان مشکلات جدی ایجاد کرده است. از جمله اینکه حدود 16 نفر کشته و نزدیک به 60 نفر مفقودالاثر شده‌اند. البته این رقم که به‌زعم عده‌ای بسیار کمتر از آمار واقعی اعلام شده، جدا از آمار بالای کشته‌شدگان بر اثر تصادفات است که سالانه قربانیان زیادی را در کشور ما بر جای می‌گذارد.

ازدحام وظایف
گرچه میان طیف‌های مختلف اقتصاددانان، همواره اختلاف‌نظرهایی درباره اندازه دولت و وظایفی که باید بر عهده داشته باشد وجود دارد اما تقریباً همه اقتصاددانان معتقدند دولت سه وظیفه اصلی بر عهده دارد؛ آموزش، امنیت و بهداشت.
بنا بر آنچه شرح آن رفت، دولت ایران، در ارائه خدمات ابتدایی مانند حفظ و نگهداری جاده‌ها، تامین امنیت، ارائه اینترنت، عرضه بنزین و حتی پیش‌بینی وضعیت آب و هوا بسیار ضعیف عمل می‌کند و تعداد زیادی از اقتصاددانان این موضوع را ناشی از کاهش توان کارشناسی و مدیریت اجرایی دولت می‌دانند. دولت در ایران هر سال بیشتر از سال قبل در کمیت و کیفیت خدماتی که باید ارائه کند، ضعیف‌تر شده است.
چرا هر سال از کیفیت خدمات دولتی در ایران کاسته می‌شود؟
جاده، پمپ بنزین، امنیت، بهداشت، هواشناسی و پلیس‌راه. عرصه‌هایی که باید منصه ظهور کارآمدی دولت و سازمان‌های دولتی باشند اما این‌گونه نیستند. مردم سعی می‌کنند بهترین و جدیدترین تکنولوژی‌های موجود را تهیه کنند اما آیا انواع خدمات دولتی متناسب با نیاز و هزینه‌های مردم است؟ این یک واقعیت است که هر سال کیفیت خدمات دولتی کاهش پیدا می‌کند.
مردم ایران نشان داده‌اند که به تازه‌ترین تکنولوژی‌های ارتباطی علاقه دارند. آنها بهترین گوشی تلفن همراه را تهیه می‌کنند اما با کندترین اینترنت جهان، اخبار و اطلاعات را مرور می‌کنند.
مردم ایران بهترین خودروهای روز جهان را می‌خرند اما آنها را در ناهموارترین جاده‌ها می‌رانند.
مردم ایران تازه‌ترین تکنولوژی تلویزیون‌های جهان را تهیه می‌کنند اما در برابر، بی‌کیفیت‌ترین برنامه‌های تلویزیونی را می‌بینند. شما می‌توانید به این فهرست، گزینه‌های زیادی اضافه کنید. کافی است به اطراف خود نگاه کنید. اما حتماً سعی کنید به این پرسش هم پاسخ دهید: چرا هر سال از کیفیت خدمات دولتی در ایران کاسته می‌شود؟