ایران در خطر

ایران به دلیل برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی با بحران فرونشست زمین نیز مواجه است. یکی از عمده دلایل رخداد شکاف زمین یا فرونشست، مصرف آب‌های زیرزمینی و خالی شدن خلل و فرج زمین از آب و نمناکی است. البته برداشت و استخراج مواد معدنی، ریزش سازه‌های زیرزمینی مانند تونل‌ها، ایجاد حفره در اثر انحلال، برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی، نفت و گاز هم می‌تواند از عوامل موثر در ایجاد فرونشست زمین باشد.

مناطقی که بیشترین میزان فرونشست در ایران را تجربه کرده‌اند به ترتیب شامل استان‌های اصفهان، تهران، کرمان، خراسان رضوی، البرز، فارس، یزد، همدان، مرکزی، چهارمحال‌و‌بختیاری، آذربایجان شرقی، زنجان، قم، اردبیل، کردستان، آذربایجان غربی، خراسان شمالی و کرمانشاه است.

درحال حاضر ۳۰۰ دشت ایران دچار این بحران هستند؛ در برخی از دشت‌های ایران شرایط از فرونشست عبور کرده و زمین وارد مرحله بحرانی ایجاد فروچاله‌ها شده ‌است؛ از مناطق با شرایط بحرانی می‌توان به دشت کبودرآهنگ همدان، دشت ورامین، دشت نظرآباد، دشت تهران، دشت مشهد و نیشابور، دشت‌های استان کرمان، اصفهان و قزوین اشاره کرد.

بر اساس آخرین مطالعات، حدود ۴۰ میلیون نفر معادل ۴۹ درصد از جمعیت کشور در پهنه‌بندی فرونشست زمین، زندگی می‌کنند. در ایران، میزان فرونشست بیش از پنج برابر متوسط جهانی است. شدت فرونشست در برخی دشت‌های ایران از جمله تهران دست‌کم ۹۰ برابر بیشتر از بحرانی‌ترین شرایط در کشورهای توسعه‌یافته جهان است.