ایران را باید دید

دو سال قبل، هنگامی که هشتگ # ایران را باید دید، برای نخستین بار در توئیت علی عراقچی استفاده شد کسی تصور نمی‌کرد این هشتگ به زودی به برچسب شناخته شده‌ای برای حمایت از صنعت گردشگری ایران تبدیل شود. عراقچی در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد هدف اصلی خود را راه‌اندازی کمپینی عنوان می‌کند که در آن تمامی مردم دنیا تصاویر خود را از جاذبه‌های گردشگری ایران با هشتگ #mustseeiran علامت‌گذاری و معرفی کنند تا در همه دنیا این عکس‌ها در دسترس باشد و همه بتوانند چهره واقعی ایران را ببینند.
این کمپین در حالی شروع به فعالیت کرد که اطلاعات جامع و درستی از وضعیت گردشگری در ایران، حداقل برای گردشگر خارجی وجود نداشت و رسانه‌های داخلی و خارجی آن‌طور که باید جاذبه‌های گردشگری ایران را پوشش نمی‌دادند. کمپین «ایران را باید دید» با هدف تصویرسازی از جاذبه‌های گردشگری، تاریخی، طبیعی و مذهبی و نشان دادن چهره واقعی از ایران و ایرانیان؛ ترغیب گردشگران داخلی و خارجی به ایرانگردی؛ معرفی فرهنگ، آداب و رسوم، غذا و صنایع‌دستی مناطق مختلف ایران؛ تقویت روحیه همدلی، مشارکت و اتحاد ملی بین اقوام و استان‌ها و ورود ارز، اشتغال‌زایی و رونق اقتصادی از طریق صنعت گردشگری و ایجاد حس امنیت و اعتماد در میان گردشگران خارجی و... راه افتاد. در مدتی کوتاه، استفاده از این هشتگ به سرعت رشد کرد و همه‌گیر شد تا جایی که بسیاری از رسانه‌های خارجی مانند سی‌ان‌ان، بی‌بی‌سی، گاردین، فرانس 24 و... هم گزارش‌هایی درباره کمپین نوشتند و خواسته یا ناخواسته آن را به کمپینی جهانی تبدیل کردند. استقبال رسانه‌های داخلی و خارجی از این طرح تا جایی بود که سرانجام صفحه منتسب به رئیس‌جمهور در اینستاگرام نیز از این هشتگ استفاده کرد. بیشترین استفاده از این هشتگ در اینستاگرام اتفاق افتاد و مردم با انتشار عکس‌هایی از نقاط زیبای ایران، مناطق مختلف و جاذبه‌های گردشگری ایران را برای سایرین به نمایش درمی‌آورند. تنها در اینستاگرام #mustseeiran یک میلیون بار استفاده شده و صفحه اینستاگرام mustseeiran_insta بیش از 110 هزار دنبال‌کننده دارد که بسیاری از این دنبال‌کنندگان افرادی از ملیت‌های دیگر هستند. مانند هر کمپین دیگری با ورود چهره‌های شناخته‌شده، جنبش رونق بیشتری پیدا کرده است. به عنوان مثال هنگامی که رئیس سازمان گردشگری ایتالیا در اینستاگرام خود عکسی را با این هشتگ منتشر کرد، در مدت زمان کوتاهی بیش از 50 هزار ایتالیایی به عضویت این کمپین درآمدند. حالا عکس‌ها و نوشته‌های بسیار زیادی از تجربه‌های سفر به ایران با این هشتگ در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته می‌شود و کمپین، در تغییر نگاه جهان به ایران تاثیر بسزایی داشته است.
بدون شک برپایی چنین کمپین گسترده‌ای بدون وجود شبکه‌های اجتماعی امروزی امکان‌پذیر نبود. فرض کنید اگر تمامی رسانه‌های سنتی نیز در اختیار معرفی‌کننده این کمپین قرار می‌گرفت، گستره شناخت و آگاهی مردم جهان از آن تا کجا پیش می‌رفت؟ در بهترین حالت اگر اطلاع‌رسانی به عالی‌ترین شکل ممکن اتفاق می‌افتاد باز هم یک طرفه بود و نمی‌توانست واکنشی از طرف جامعه به همراه داشته باشد. در حقیقت اصلاً نمی‌شد بدون شبکه‌های اجتماعی چنین اتفاقی را جهانی کرد و البته این ویژگی شبکه‌های اجتماعی است که امکان تعامل و ارتباط دوسویه مردم سراسر دنیا با یکدیگر را بدون واسطه و فارغ از ملیت و رنگ و نژاد و مواردی از این دست فراهم می‌کنند. کمپین با ایده خلاقانه یک نفر شکل گرفت اما، با مشارکت و تعامل مردمی پیش رفت.
امروزه که می‌توان گفت این شبکه‌ها مرحله بلوغ و تکامل خود را طی می‌کنند، هر کدام مسیر خود را یافته‌اند و برای هدف خاصی به حیات خود ادامه می‌دهند. مدیران این شبکه‌ها به خوبی دریافتند مردم از یکپارچگی شبکه‌ها لذت می‌برند، بنابراین این امکان را فراهم کردند تا کاربران بتوانند اکانت شبکه‌های اجتماعی خود را به یکدیگر وصل کنند. به علاوه نمادها و نشانه‌هایی را برای استفاده مشترک در شبکه‌های اجتماعی تعریف کردند. به عنوان مثال می‌توان به علامت @ اشاره کرد که در تمامی شبکه‌های اجتماعی برای مخاطب قرار دادن فردی مورد استفاده قرار می‌گیرد و هشتگ # که برای ترند کردن یک مطلب به کار می‌رود.
اگر بخواهیم به برخی از عواملی که توریست‌ها را از سفر به ایران باز می‌دارد اشاره کنیم می‌توان به ایران‌هراسی، مشکلات گرفتن ویزا، محدودیت‌های فرهنگی و سیستم پرداخت اشاره کرد. حل کردن برخی از این عوامل کاملاً به دولت و سازمان‌های مربوطه برمی‌گردد و از اختیار مردم خارج است اما با همین فعالیت‌های مردمی می‌توان برخی از این مشکلات را حل کرد. مثلاً با راه‌اندازی کمپین‌هایی از همین دست می‌توان زیبایی‌های واقعی ایران را به دنیا نشان داد و توریست‌ها را به دیدن این کشور چهار فصل زیبا دعوت کرد.
به عنوان مثال دیگر از ترند شدن در فضای مجازی، می‌توان به انتشار ویدئویی از سفر یک توریست فرانسوی به ایران اشاره کرد. چندی پیش ویدئویی با نام «به ایران نروید» در یوتیوب اشتراک‌گذاری شد و سپس در دیگر شبکه‌های اجتماعی نیز مردم خودشان به بازنشر آن پرداختند. این توریست فرانسوی، به بسیاری از نقاط ایران سفر کرده، اسکی و تور کویرگردی را در یک فصل تجربه کرده و بسیاری جذابیت‌های دیدنی ایران را در ویدئوی خود به تصویر کشیده است. وی در این ویدئو به اطلاعات نادرستی که قبل از سفرش درباره ایران داشته اشاره می‌کند؛ مثلاً پیست اسکی را نشان می‌دهد و می‌گوید ایران تنها یک بیابان بزرگ است، تصاویری از اصفهان را نشان می‌دهد و به کنایه می‌گوید معماری ایران بسیار ساده و ابتدایی است. در طول ویدئو مدام به شنیده‌های غلط درباره ایران اشاره می‌کند و در برابرش واقعیت را به تصویر می‌کشد. سفر به ایران به قدری برای وی جذاب بوده که در انتهای ویدئو می‌گوید ممکن است این بهترین سفر زندگی‌تان باشد. نام «به ایران نروید» را هم به کنایه برای این ویدئو برگزیده است. این ویدئو هم‌اکنون بیش از 270 هزار بار دیده شده است و بازخوردهای جالبی را نیز به همراه داشته است.
می‌توان گفت تقریباً تمامی عکاسان و گردشگران و توریست‌های دنیا از جاذبه‌های گردشگری و سفرهای خود عکس تهیه می‌کنند و این عکس گرفتن بخش جذابی از سفر است. همه آنها برای انتشار عکس‌ها و نوشته‌های خود از هشتگ استفاده می‌کنند؛ بنابراین وجود چنین کمپین‌هایی در بهبود وضعیت گردشگری کشور سهم بسزایی خواهد داشت. می‌توان گفت دیپلماسی غیرسیاسی در حوزه گردشگری حتی موثرتر واقع خواهد شد.
بد نیست اشاره‌ای داشته باشیم به کنوانسیون جهانی راهنمایان گردشگری، که بزرگ‌ترین و مهم‌ترین گردهمایی راهنمایان جهان است و هر دو سال یک بار برگزار می‌شود. کشورهای واجد شرایط برای میزبانی برگزاری کنوانسیون، درخواست کاندیداتوری خود را به هیات‌مدیره فدراسیون اعلام می‌کنند. اعضای هیات‌مدیره نیز پس از بررسی‌های لازم، کشورهای مورد تایید را اعلام می‌کنند تا رقابت به مدت دو سال بر سر کسب میزبانی آغاز شود. این رویداد بهمن‌ماه سال جاری برای هفدهمین بار برگزار خواهد شد و کشور ایران با وجود اینکه تنها در کنوانسیون شانزدهم حضور داشته است، توانسته میزبانی هفدهمین دوره را از آن خود کند.
هر کنوانسیون شامل سه مرحله پیش از سفر، سفر و پس از سفر می‌شود که میزبان برای هر کدام از این مراحل تورها و برنامه‌ریزی‌های دقیق و جذابی را سامان می‌دهد تا رضایت خاطر میهمانان خود را جلب کند. این رویداد تاثیر بسزایی در رشد صنعت گردشگری و آشنایی مردم جهان با کشورهای میزبان خواهد داشت، بنابراین همواره تلاش میزبانان بر این است که بیشترین تعداد راهنمایان از کشورهای مختلف را گرد هم جمع کنند. پیش‌بینی می‌شود بین 350 تا 500 نفر از راهنمایان گردشگری از سراسر دنیا در این رویداد شرکت کنند و بنابراین این رویداد می‌تواند سهم بسزایی در بهبود صنعت گردشگری ایران داشته باشد. برگزارکنندگان این رویداد نیز قصد دارند تا با استفاده از هشتگ wftga2017 # در شبکه‌های اجتماعی به معرفی این رویداد پرداخته و راهنمایان گردشگری دنیا را به ایران دعوت کنند.