آیا افزایش قیمت ارز سیاسی است؟
بازار در مشت دلالان است
یکی از نگرانیهای مردم که با افزایش قیمت دلار به سراغشان میآید این است که ارزش پول نقدشان کمتر و در مقابل ارزش کالاهای نداشته - یا نخریده - بیشتر میشود. چرا که با افزایش قیمت دلار تولیدکنندگان داخلی به بهانه گران شدن مواد اولیه وارداتی به نرخ کالاهای ایرانی میافزایند. در مورد کالاهای وارداتی نیز که دیگر حکمش مشخص است.
یکی از نگرانیهای مردم که با افزایش قیمت دلار به سراغشان میآید این است که ارزش پول نقدشان کمتر و در مقابل ارزش کالاهای نداشته - یا نخریده - بیشتر میشود. چرا که با افزایش قیمت دلار تولیدکنندگان داخلی به بهانه گران شدن مواد اولیه وارداتی به نرخ کالاهای ایرانی میافزایند. در مورد کالاهای وارداتی نیز که دیگر حکمش مشخص است. با بالارفتن 10 تومان قیمت دلار، حداقل 100 تومان هر کالای وارداتی گران میشود بنابراین برای خرید آنها باید بهای بیشتری را بپردازند. این روند البته از سوی واردکنندگان کالاها هم دنبال میشد و آنها در پاییز و زمستان سال گذشته ضمن ارائه نرخهای متغیر افزایشی و روزانه، گاهی از فروش کالا به بهانه تحریم در واردات آن جنس از کشور مبدأ و خالی شدن انبارهایشان خودداری میکردند. این درحالی بود که در این مقطع زمانی معلوم نبود این همه دلار از کجا به دست فروشندگان و دلالان میرسید که آنها با قیمت بالا به متقاضیانی که قصد سفر به خارج از کشور و یا واردات را داشتند، میفروختند و سود میبردند. البته با برداشت شبانه بانک مرکزی از حساب بانکهای دولتی و خصوصی به نظر میآمد این بانک ناظر به فکر سر و سامان دادن وضعیت بازار پس از گذشت چندین ماه و آن هم 29 اسفندماه - روز تعطیل- افتاده است. پس از آن اعلام کردند که این همه ارز در بازار از کجا میآمده، و به خاطر یک یا دو بانک خاطی، بقیه بانکها هم تنبیه شدند. حال افزایش دوباره قیمت ارز این نگرانی را افزایش میدهد که نکند این خیز قیمت در چند روز، موجب شود قیمت ارز اگر روی دو هزارتومان هم نماند؛ اما نزدیک آن جاخوش کند. درحالی که قیمت جهانی دلار و ارزش آن در هفته گذشته نسبت به یورو و طلا کاهش داشته است. دلیل آن هم توافق رهبران اروپایی برای نجات کشورهای بدهکار این قاره بوده است.
محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی که همچنان معتقد است این افزایش نرخ دلار «سیاسی» و «روانی» است. او برای پایین آوردن این قیمت عنوان کرده که بانک متبوعش به اندازه کافی ارز در اختیار دارد و محدودیتها تاثیری در درآمدهای ارزی نداشته است. اما به نظر میرسد که حرفها وامیدواری به مردم راهکار اصلی کنترل قیمت ارز و به قولی حفظ ارزش پول کشورمان نیست بلکه واقعی کردن قیمت نرخ ارز دولتی تا رقم 1400 الی 1500 تومان میتواند سود عدهای سوءاستفادهگر از شرایط را کاهش داده و تخلفاتی همچون سال گذشته را تکرار نکند. از طرف دیگر با صادرات بیشتر و در مقابل واردات کمتر میتواند نرخ را کنترل کند. هرچند در این بین هیچ سازمان و وزارتخانهای به غیر از یکسری واردکنندگان برای کنترل بازار دست از واردات محصولاتی هرچند بیارزش و بیکیفیت برنمیدارند و با ارز دولتی محصولاتی وارد میکنند که تولیدکنندگان داخلی را متضرر میکند.