شب اضطراب‌آور ژنو

روزنامه‌های چاپ تهران در روز نخست هفته گذشته بخش‌هایی از صفحات سیاسی خود را به مراسم تشییع مرحوم حبیب‌الله عسگراولادی از چهره‌های شاخص طیف‌های سنتی جریان اصولگرا اختصاص دادند. مراسمی که در آن سران سه قوه، آیت‌الله اکبر هاشمی‌رفسنجانی، علی‌اکبر ناطق‌نوری و بسیاری از چهره‌های شاخص سیاسی کشور حضور یافتند و آیت‌الله مهدوی‌کنی نیز بر پیکر او نماز خواند. مقام معظم رهبری پیش از این به مناسبت در‌گذشت این عضو حزب موتلفه در اطلاعیه‌ای تاکید کردند: «با تاسف و تاثر، خبر درگذشت مجاهد صادق و یار وفادار و معتمد امام راحل، جناب آقای حاج حبیب‌الله عسگراولادی را دریافت کردم. عمر با‌برکت این مبارز خستگی‌ناپذیر یکسره در خدمت اسلام و برپایی و استقرار نظام اسلامی سپری شد و از دوران جوانی تا آخرین سال‌ها، همت و تلاش و مجاهدت مخلصانه‌اش در این راه کاستی نگرفت. در دوران طاغوت، از نخستین روزهای مبارزات ملت و روحانیت، در کنار امام بزرگوار و در صفوف پر‌خطر حضور یافت و رنج سال‌ها زندان و اسارت را صبورانه تحمل کرد و پس از پیروزی انقلاب و برپایی جمهوری اسلامی، در سنگرهای حساس و اثرگذار خدمات صادقانه ارائه کرد و تا آخر عمر پر‌ماجرای خود از کار و تلاش فروگذار نکرد. رحمت و فضل الهی را برای ایشان مسالت می‌کنم و به بازماندگان و دوستان محترم ایشان تسلیت می‌گویم.» سیدمحمد خاتمی رئیس‌جمهور اسبق نیز در پیامی درگذشت این فعال سیاسی را تسلیت گفت و تصریح کرد: «یاد و نام انسانی بزرگوار که مجاهدت در راه خدا را توام با اخلاق و ادب در همه مراحل زندگی، سرمایه بزرگ خویش می‌دانست، همواره در خاطره آنان که به اسلام و انقلاب و ایران دلبستگی دارند زنده خواهد ماند. اینک روان پاک آن عزیز در جوار رحمت حق پاداش پاکی و نیکی خود را از خزانه جوار رحمت الهی دریافت می‌کند و گوارا باد بر او این نعمت جاودان!» روسای سه قوه هم هر کدام با انتشار پیام‌های جداگانه‌ای درگذشت حبیب‌الله عسگراولادی را تسلیت گفتند. در این روزها اکثر قریب به اتفاق چهره‌های سیاسی کشور به «پیر اصولگرایان» ادای احترام کرده و فقدان او را ثلمه‌ای به کشور و نظام ارزیابی کرده‌اند. سایت آفتاب نزدیک به حامیان رئیس‌جمهور که در ابتدای هفته از دیدار تازه دختران میرحسین موسوی با او خبر داده ‌بود نیز در این‌باره نوشت: «.... میرحسین موسوی که از فوت آقای عسگراولادی از طریق تلویزیون با‌خبر شده بود ضمن ذکر خیر او از دوران مبارزه و دفاع مقدس برای مرحوم عسگراولادی از خداوند طلب مغفرت و رحمت واسعه کرد.» اعتماد هم در ابتدای هفته در گزارش مفصلی به مراسم بزرگداشت او پرداخته بود. این روزنامه در واپسین جملات این گزارش تاکید کرد: «... دیگر شاید مردی در میان اصولگرایان این‌گونه به دنبال برقراری اعتدال آن هم فارغ از جناح‌بندی‌های سیاسی نباشد. حالا اصولگرایان خلاء همان شخصیتی را حس می‌کنند که سال گذشته همین موقع از موضع‌گیری‌هایش عصبانی بودند و برای تخریبش سنگ تمام گذاشته بودند و حالا باید حسرت حضورش را بخورند.» فارغ از اخبار مرحوم عسگراولادی، رئیس دولت سابق نیز این هفته باز هم خبرساز شد. با توجه به شرایط موجود احتمالاً محمود احمدی‌نژاد در یک مورد دیگر نیز قرار است لقب «اولین» را به خود اختصاص دهد. در میانه هفته گذشته غلامحسین محسنی‌اژه‌ای سخنگوی قوه قضائیه اعلام کرد که دادگاه محمود احمدی‌نژاد سر موعد مقرر برگزار می‌شود و زمان تشکیل جلسه دادگاه تغییری نکرده است. پرونده آقای احمدی‌نژاد دارای شاکی خصوصی است و احضاریه برای او فرستاده شده است...اینکه شاکی خصوصی پرونده آقای احمدی‌نژاد رضایت می‌دهد و اینکه آیا زمان تشکیل دادگاه او به زمان دیگری موکول می‌شود قطعی نیست و اگر شاکی از شکایت خود صرف نظر کند زمان تشکیل جلسه دادگاه تغییر خواهد کرد، ولی اکنون وقت تعیین‌شده برای دادگاه آقای احمدی‌نژاد همان زمانی است که اعلام شده است. با این اوصاف اگر تغییری در این پرونده ایجاد نشود، اوایل آذرماه محمود احمدی‌نژاد به عنوان اولین رئیس دولت سابق و در نظام جمهوری اسلامی به عنوان متهم در دادگاه حاضر خواهد شد. نمایندگان مجلس نیز این روزها حسابی برای دولت خط و نشان می‌کشند. در همین هفته 150 نماینده مجلس در نامه‌ای به رئیس‌جمهور از انتصاب جعفر توفیقی- سر‌پست سابق وزارت علوم- به عنوان مشاور عالی وزیر علوم و جعفر میلی‌منفرد- نامزد پیشین این پست- به سمت معاونت رضا فرجی‌دانا اعتراض کردند. 50 نماینده نیز وزیر جدید علوم را برای پاسخ به پرسش‌های خود به مجلس فراخواندند. در همین حال نصرت‌الله سجادی سومین وزیر پیشنهادی روحانی برای تصدی پست وزارت ورزش و جوانان نیز با عدم رای اعتماد مجلس نتوانست پیچ بهارستان را طی کند. روحانی نیز در اقدامی بی‌سابقه در همان جلسه چهارمین گزینه خود- محمود گودرزی- را برای تصدی این پست به بهارستان‌نشینان معرفی کرد.

شب اضطراب‌آور ژنو
بدون شک با وجود همه رویدادهای داخلی کشور، مهم‌ترین اخبار هفته گذشته حول برنامه دیپلماسی کشور در گردش بود. وقتی در ابتدای هفته اعلام شد وزرای خارجه آمریکا، فرانسه و بریتانیا بدون برنامه از پیش تعیین‌شده با دعوت اشتون- مذاکره‌گر ارشد اتحادیه اروپا- به ژنو سفر می‌کنند، همه نگاه‌های بین‌المللی حتی داخلی به این شهر مهم سوئیس معطوف شد. در این میان هنوز برخی روزنامه‌های تندرو به شدت از برنامه‌های تیم مذاکره‌کننده ایرانی ابراز نارضایتی می‌کردند. ساعاتی پیش از ورود جان کری وزیر خارجه ایالات متحده به ژنو، بنیامین نتانیاهو با چهره‌ای برافروخته در مقابل دوربین‌ها حاضر شد و اعلام کرد اگر توافقنامه ژنو بین ایران و قدرت‌های بین‌المللی بسته شود، ایران «معامله قرن» را برده است. بامداد یکشنبه برای خیلی‌ها بسیار پراضطراب بود، حتی نسخه اینترنتی کیهان نیز که طبق روال معهود در دقایق ابتدایی بامداد، به‌روز می‌شد تا ساعت سه بامداد به روز نشد. شبکه‌های خبری بین‌المللی نیز هر چند دقیقه سالن کنفرانس خبری محل اجلاس را روی آنتن می‌بردند و از احتمال انتشار موافقتنامه مهم ایران و کشورهای قدرتمند جهانی خبر می‌دادند. با این همه پس از ساعاتی آشکار شد با مخالفت فرانسه امکان توافق حاصل نشده و ادامه مذاکرات به10روز دیگر موکول شد. نکته جالب اینکه برخلاف مذاکرات دولت سابق، هیچ بحثی درباره مکان مذاکرات از سوی طرفین در نگرفت و همگی قرار شد مجدداً به ژنو رهسپار شوند. حسین شریعتمداری مدیر‌مسوول کیهان روز یکشنبه در سرمقاله خود در کیهان به صورتی به افشای مذاکرات پرداخت و نوشت: «باج‌خواهی آمریکا و متحدانش که با بهره‌گیری از ترفند «پلیس خوب، پلیس بد» طراحی شده و به پای میز مذاکرات ژنو منتقل شده بود، در برخورد با مخالفت تیم هسته‌ای کشورمان رنگ باخت و همان‌گونه که از قبل قابل پیش‌بینی بود و کیهان در چند نوبت بر آن تاکید ورزیده بود، مذاکرات ژنو را بی‌نتیجه و ناتمام باقی گذاشت که در این‌‌باره گفتنی‌های درس‌آموز و عبرت‌انگیزی هست... با توجه به برخی از اخبار موثقی که به کیهان رسیده، خواسته‌های حریف در چند محور زیر جمع‌بندی شده و روی میز مذاکرات ژنو آمده بود؛ توقف غنی‌سازی 20‌درصدی اورانیوم در فردو و نطنز- کاهش تعداد سانتریفیوژهای فعال تا مرز تقریباً پایلوت و آزمایشگاهی- عدم استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته IR-M2 که با سرعت و قدرت بیشتری قادر به غنی‌سازی اورانیوم هستند. - تعطیلی تاسیسات آب سنگین اراک و یا تغییر کاربری آن به گونه‌ای که خروجی آن «پلوتونیوم» نباشد. - پذیرش سقف انباشت اورانیوم غنی‌شده 20‌درصدی و تبدیل ذخایر به سوخت - که غیرقابل بازگشت است‌- و یا رقیق کردن آن تا میزان پنج درصد. - تعطیلی تاسیسات فردو. آمریکا و متحدانش در مقابل درخواست‌های یاد‌شده، پیشنهاد لغو تحریم‌های خودرو، طلا و فلزات گرانبها، پتروشیمی و آزادسازی بخشی از دارایی‌های مسدود‌شده ایران - در کشورهای چین و هند و کره‌جنوبی- را روی میز گذاشته بودند. حسین شریعتمداری در ادامه اعلام کرد:
«... اینکه تیم هسته‌ای کشورمان در مذاکرات ژنو با کدام بخش از پیشنهادهای 1+5 موافقت کرده شاید در آینده به آن اشاره کنیم ولی آنچه دانستن آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و می‌تواند سند حقانیت جمهوری اسلامی ایران باشد و متاسفانه از سوی تیم محترم کشورمان ناگفته مانده است، اینکه؛ از 1+5 سوال شده بود، بر فرض پذیرش پیشنهادهای یاد‌شده چه تضمینی هست که ماجرای سال‌های 1382 تا 1384 تکرار نشود و بعد از پایان دوره موقت شش‌ماهه، با همان پاسخ که در اجلاس لندن روبه‌رو شده بودیم مواجه نشویم!؟ از این روی، تیم هسته‌ای کشورمان در اقدامی هوشمندانه و قابل تقدیر گفته بود؛ 1+5 در صورت پذیرش بخشی از پیشنهادات باید از هم‌اکنون تضمین عینی و مکتوب بدهد که بعد از پایان دوره موقت، حق غنی‌سازی پنج‌درصدی کشورمان را با دو قید در داخل خاک ایران و «به‌صورت صنعتی و نه پایلوت و آزمایشگاهی» بپذیرد. ضمن آنکه بخشی از درخواست‌های 1+5 نظیر توقف تاسیسات آب سنگین اراک نیز قابل پذیرش نیست.» هنوز هیچ یک از طرفین مذاکره مطلب حسین شریعتمداری را تایید یا تکذیب نکرده‌اند. دقایقی پس از اعلام عدم توافق ایران و قدرت‌های جهانی که بخش عمده آن به سبب مخالفت‌های وزیر امور خارجه فرانسه بود، کاربران اینترنتی ایرانی در اقدامی خودجوش به صفحه فیس‌بوک او مراجعه و با درج کامنت‌هایی اعتراض خود را به اقدامات او اعلام کردند.

دو ترور در پایتخت
در روزهای گذشته اخبار ترور بعضی از چهره‌های اقتصادی کشور آن هم در پایتخت برای بسیاری تعجب‌آور بود. طبق گزارش‌ها صفدر رحمت‌آبادی، معاون پارلمانی وزیر صنعت، معدن و تجارت در روزهای میانی هفته به ضرب دو گلوله در خیابان گلبرگ به قتل رسید. اعتماد در این باره نوشت: «...معمای این جنایت در حالی پیش روی کارآگاهان پلیس پایتخت و سایر مسوولان امنیتی کشور قرار دارد که پرونده قتل یک چهره اقتصادی دیگر نیز هنوز روی میز آنهاست.» میرشمس‌الدین پورباقری، عضو هیات‌مدیره شهر جدید پرند و شهردار سابق انزلی نیز در همین روزها با ضربات چاقو به قتل رسیده است... تاکنون هیچ یک از مقامات پلیس و مسوولان امنیتی درباره ارتباط احتمالی این دو جنایت سخنی به میان نیاورده‌اند. با این حال حل معمای این جنایت در حالی در دستور کار کارآگاهان قرار دارد که گفته می‌شود فشارهای مختلفی بر این مقام دولتی مبنی بر چرایی اخراج 200 نفر در محدوده پرند مطرح بوده است. سید محمود علوی، وزیر اطلاعات در پاسخ به سوالی درباره سوءقصد به معاون پارلمانی وزارت صنعت به فارس گفت: «این موضوع در حال بررسی است؛ من شب حادثه در صحنه حادثه حضور یافتم، زمانی که نتایج مربوط به این حادثه مشخص شد آن را اعلام می‌کنیم البته به نظر می‌آید این سوءقصد ترور نبوده و قتل بوده است.»