پس از بمباران
آیا هنوز از اسرائیل حمایت میشود؟
در ادامه حملات هوایی و بمباران، بیمارستانها در شمال غزه در محاصره نیروهای زمینی اسرائیل هم قرار گرفتند. الجزیره به نقل از یکی از جراحان بیمارستان الشفا نوشت، نیروهای خدمات درمانی و بیماران «در میانه منطقه جنگی» قرار گرفتهاند. در پی محاصره زمینی بیمارستانها، گزارشهایی هم از هدف قرار گرفتن مردم و نیروهای خدمات درمانی که از بیمارستان خارج شدهاند، رسیده است. در یک نمونه، مهندسی که برای تعمیر ژنراتور ازکارافتاده رفته است، هدف گلوله تکتیرانداز قرار گرفته و از دست و پا فلج شده است. براساس تازهترین گزارش دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد، اُسیاچاِی، از چهار بیمارستان شمال غزه فقط یک بیمارستان برق دارد. بیمارستانهای شفا و اندونزیایی به دلیل اتمام سوخت ژنراتورها بدون برق هستند و بیمارستان قدس به دلیل آسیب دیدن ژنراتورها و بمباران برق ندارد. بیمارستان تعمیدی الاهلی عربی تنها بیمارستان در شمال غزه است که هنوز برق دارد. گزارشها همچنین از تعطیلی بخش انآیسییو در بیمارستان شفا به دلیل قطعی برق خبر داده است که به معنای بهخطر افتادن جان نوزادان بیمار است. براساس این گزارش اُسیاچاِی، از ۳۹ نوزادی که در بیمارستان شفا در انکوباتورها بودند، دو نوزاد فوت کردهاند و ۳۷ نوزاد دیگر هم به دلیل از کار افتادن دستگاه اکسیژن در معرض مخاطره مرگ قرار دارند. احمدالمخلاتی، دکتر جراح بیمارستان شفا به الجزیره گفته است، ادعای ارتش اسرائیل مبنی بر اینکه خروجی شرقی بیمارستان برای عبور و مرور امن است، یک «دروغ بزرگ» است. به گفته وی اکنون تمامی نوزادان درون انکوباتورها و ۶۳ بیمار آیسییو به اتاق جراحی مرکزی منتقل شدهاند تا از اندک انرژی برق باقیمانده بهرهمند شوند. این در حالی است که آمار کل قربانیان در غزه در دور تازه درگیریها، از مرز ۱۱ هزار نفر نیز گذشته است که بیش از چهار هزار نفر آن، کودکان هستند. در کرانه باختری نیز با ادامه حملات شهرکنشینان با حمایت سربازان و نیروهای پلیس اسرائیل و فشار برای تخلیه شهرها و روستاها در این منطقه، از ۷ اکتبر به بعد، به ۱۸۵ نفر رسید، در حالی که دو هزار و ۵۰۰ نفر فلسطینی نیز بازداشت شدهاند.
تدروس ادهانوم قبریسوس، دبیرکل سازمان جهانی بهداشت، در واکنش به اخبار تازه از غزه در توئیتر نوشت: «عمیقاً نگرانکننده و دهشتناک: همزمان با گزارشهایی در مورد حملات مکرر به بیمارستان شفا در غزه، سازمان جهانی بهداشت تماسش را با معتمدان در بیمارستان از دست داده است. گزارشهایی وجود دارد که به برخی افراد که قصد داشتند از بیمارستان بیرون بروند، شلیک شده و کشته یا زخمی شدهاند. آخرین گزارشها حاکی از این است که بیمارستان بهوسیله تانکها محاصره شده است. سازمان جهانی بهداشت به شدت نگران امنیت کارکنان سلامت و صدها بیمار و مجروح از جمله کودکانی که به دستگاه وصل هستند و شهروندان بیجاشدهای است که در بیمارستان پناه گرفتهاند. سازمان جهانی بهداشت بار دیگر درخواست خود را برای آتشبس فوری بشردوستانه در غزه بهعنوان تنها راه نجات زندگی افراد و کاهش رنج در سطح دهشتناک فعلی، تکرار میکند. سازمان جهانی بهداشت همچنین خواستار تخلیه پزشکی بیماران و مجروحان جدی به شکل مستمر، منظم، بدون مانع و ایمن است. همه اسرا باید مراقبتهای پزشکی مناسب دریافت کنند و بدون پیششرط آزاد شوند.» نهادهای بینالمللی، بهخصوص زیرمجموعههای سازمان ملل متحد، در هفتههای گذشته بارها با گزارشها و هشدارهای مشابه، خواستار آتشبس و توقف حملات شدهاند. دهها نفر از کارکنان این سازمانها در غزه نیز در حملات اسرائیل جان خود را از دست دادهاند.
اعتراضات مردمی نیز در کشورهای مختلف به حملات و اقدامات اسرائیل ادامه دارد. به گزارش الجزیره، نیویورک، لندن، ملبورن، پاریس، بغداد، کراچی، برلین و ادینبورو تازهترین نمونههای اعتراضات گسترده بودهاند که در شهرهایی مثل لندن صدها هزار نفر جمعیت داشتهاند. در هفتههای گذشته، درحالیکه دولتهای ایالاتمتحده و برخی متحدانش از جمله آلمان، همچنان به حمایت کامل از اقدامات اسرائیل ادامه دادهاند، کلمبیا و الجزایر به دنبال تنظیم شکایت از اسرائیل در دیوان کیفری بینالمللی، به اتهام ارتکاب جنایت جنگی رفتهاند. در پارلمان ایرلند نیز قرار است طرحی به این منظور و نیز به منظور اخراج سفیر اسرائیل، به رای گذاشته شود.
تماس کامرون با بلینکن
دیوید کامرون، وزیر خارجه جدید بریتانیا در نخستین تماس تلفنی خود در این سمت با آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا صحبت کرد و به بررسی اوضاع در خاورمیانه و اوکراین پرداخت. وزارت خارجه آمریکا نیز در بیانیهای با اشاره به این گفتوگوی تلفنی اعلام کرد: دو طرف درباره تنشهای جدید در غزه، روابط با چین و همچنین کمک به اوکراین صحبت کردند. متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در بیانیهای اعلام کرد: بلینکن و کامرون بر اهمیت تداوم روابط ویژه بین ایالاتمتحده و بریتانیا و مهم بودن امنیت منطقهای و جهانی تاکید کردند. دیوید کامرون، از سال ۲۰۱۰ تا سال ۲۰۱۶ نخستوزیر بریتانیا بود و پس از برگزار کردن همهپرسی برگزیت، از این سمت رفت، اما این هفته جایگزین جیمز کلورلی در وزارت خارجه شد.
اسرائیل دیگر حمایت قبلی را ندارد
همانطور که هفته گذشته گزارشها نشان دادند، حمایت عمومی مردم آمریکا از اسرائیل در دو هفته اول پس از حمله حماس به اسرائیل در 7 اکتبر در میان دو حزب در مقایسه با ماه ژوئن افزایش یافت. هممیهن نوشت نظرسنجی که چهار هفته پس از این حمله، در دورانی که توجه داخلی و جهانی روی حملات اسرائیل در نوار غزه متمرکز شده، انجام شده، نشان میدهد اسرائیل دیگر به اندازه دو هفته اول از حمایت کافی برخوردار نیست؛ بهویژه در میان دموکراتها. تغییر میان دموکراتهای جوان بسیار قابل توجه است: احتمال اینکه آنها جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا را حامی بیش از حد اسرائیل بدانند، دو برابر شده است. از ماه اکتبر تا الان تعداد افرادی که میگویند به خاطر موضع بایدن درباره مساله اسرائیل و فلسطین به او رای نمیدهند بیش از دو برابر شده و آنهایی که میخواهند آمریکا از فلسطین حمایت کند، بسیار بیشتر شده است. در نظرسنجی دانشگاه مریلند با موسسه Ipsos که همان موسسه تخصصی تحقیقات بازار جهانی و افکار عمومی است، که از هزار و 19 نفر انجام شد هیچ اشارهای به جنگ در اسرائیل و غزه نشده است. بلکه فقط سوالها درباره مساله اسرائیل و فلسطین است تا واکنشهای افکار عمومی قبل، در طول و در نهایت پس از جنگ را بررسی کند. در مهمترین سوال این نظرسنجی از پاسخدهندگان پرسیده شده که آیا میخواهند آمریکا بیشتر از اسرائیل حمایت کند یا فلسطین یا هیچکدام که نتایج آن تغییرات شگرفی را در طول دو هفته نظرسنجی نشان میدهد. در نظرسنجی قبل نشان داده شد با اینکه تعداد افرادی که میخواستند آمریکا طرف فلسطین را بگیرد از ماه ژوئن نسبتاً ثابت مانده، آنهایی که میخواستند آمریکا از اسرائیل حمایت کند نهتنها در میان جمهوریخواهان بلکه میان دموکراتها افزایش پیدا کرده و از 7 /13 درصد در ماه ژوئن به 9 /30 درصد در ماه اکتبر رسیده. در میان رایدهندگان مستقل نیز این میزان افزایش پیدا کرده و از 8 /20 درصد در ماه ژوئن به 9 /37 درصد در اکتبر رسیده است. در نظرسنجی اخیر تعداد افرادی که از طیف هر دو حزب میخواهند آمریکا طرف اسرائیل را در این درگیری بگیرد کاهش پیدا کرده است. در کنار آن افزایش کمی در تعداد افرادی دیده شد که میخواهند آمریکا از فلسطین حمایت کند. در میان دموکراتها، حمایت از اسرائیل از 9 /30 درصد در هفته سوم اکتبر به 5 /20 درصد در اوایل نوامبر رسید درحالیکه حمایت از فلسطین از 2 /9 درصد به 9 /12 درصد رسید. در همین دو هفته، شکاف میان جمهوریخواهانی که میخواهند آمریکا از اسرائیل حمایت کند و آنهایی که میخواهند آمریکا از فلسطین حمایت کند از 7 /70 درصد به 8 /60 درصد کاهش پیدا کرد. در میان رایدهندگان مستقل نیز از 2 /32 درصد به 7 /27 درصد کاهش پیدا کرده است. در عین حال، درصد افرادی که میخواهند آمریکا طرف هیچکدام را نگیرد در کل 3 /53 درصد بوده که شامل 5 /65 درصد دموکرات، 6 /31 درصد جمهوریخواه و 5 /57 درصد مستقل است. طبق این نظرسنجی احتمال اینکه جوانان زیر 35 سال در هر دو حزب میخواهند آمریکا از اسرائیل حمایت کند در مقایسه با نظرسنجی ماه اکتبر کاهش پیدا کرده اما تغییر در میان دموکراتهای جوان خیرهکننده است. در نظرسنجی ماه اکتبر، هیچ تغییری در رفتار جوانان دموکرات دو هفته پس از حمله حماس از ماه ژوئن دیده نشد و آنهایی که میخواستند آمریکا از یک طرف حمایت کند تقریباً برابر بود. درصد جوانان دموکراتی که میگویند بایدن بهشدت از اسرائیل حمایت کرده دو برابر شده و از 6 /20 درصد در اکتبر به 5 /41 درصد در نوامبر رسیده است.
سفر مک گورک به منطقه
مشاور ارشد رئیسجمهور آمریکا در امور خاورمیانه قرار است این هفته راهی فلسطین اشغالی، قطر و چند کشور دیگر منطقه در تلاش برای گفتوگو درباره راههای آزادسازی «گروگانها»ی در دست حماس شود. قطر در تلاش برای میانجیگری به منظور آزادی اسراست. مقامهای آمریکایی و اسرائیلی در گفتوگو با وبگاه خبری «آکسیوس» تایید کردند، «برت مکگورک» قرار است به منطقه سفر کند. این مقامها به آکسیوس گفتند مکگورک با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی، «یوآو گالانت» وزیر جنگ این رژیم و سایر مقامهای امنیتی تلآویو دیدار خواهد کرد. این منابع گفتند انتظار میرود مقام دولت بایدن به عربستان سعودی و اردن هم سفر کند. این مقامها گفتند یکی از ایدههایی که در حال بحث است، احتمال تضمین آزادی حدود ۸۰ زن و کودک در مقابل آزادی زنان و کودکان فلسطینی محبوس در زندانهای رژیم صهیونیستی است. مقامهای اسرائیلی گفتند توافق پیشنهادشده همچنین شامل ورود سوخت به نوار غزه میشود.
ناامیدی از بیانیه ریاض
یکی از رهبران جنبش حماس بیانیه نشست ریاض را ناامیدکننده توصیف کرد و گفت که کشورهای عربی و اسلامی از اهرمهای قدرت خود استفاده نکردهاند. «اسامه حمدان»، از رهبران جنبش مقاومت اسلامی حماس در یک کنفرانس خبری بیانیه پایانی نشست عربی-اسلامی در ریاض را «ناامیدکننده» توصیف کرد. او به شبکه المیادین گفت: «از برادران عرب و مسلمان خود انتظار داشتیم که اهرمهای قدرت خود را در نشست ریاض با هدف توقف درد و رنج مردم غزه به کار گیرند.» نشست مشترک اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی روز شنبه (۲۰ آبان) با هدف بررسی راههای توقف جنگ در غزه با حضور سران کشورها در ریاض پایتخت عربستان سعودی برگزار شد و به گفته ناظران در نهایت به هیچ اقدام محسوس و متفاوتی منجر نشد. اسامه حمدان به المیادین گفت که فقط ساکنان غزه بر این منطقه حکومت خواهند کرد؛ او تاکید کرد: «خون و جانمان هزینه آزادیمان خواهد شد.»
♦♦♦
ایسنا: وزارت امور خارجه انگلیس با اشاره به پیامدهای اشغال طولانیمدت غزه از سوی اسرائیل گفت: حضور نیروهای امنیتی و نظامی این رژیم، باعث بروز نارضایتی در منطقه خواهد شد.
ایرنا: هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه اسبق آمریکا، با برقراری آتشبس کامل میان اسرائیل و حماس مخالفت کرده و مدعی شد که این آتشبس به حماس اجازه تجدید قوا و طول دادن جنگ را میدهد.
فارس: کابینه امنیتی-سیاسی اسرائیل، در سیوهشتمین روز جنگ علیه غزه، دستور داد، فعالیت شبکه «المیادین» در فلسطین (کرانه باختری) متوقف شود.
شرقآنلاین: کریستوف وارنو، سفیر اتحادیه اروپا در عربستان، گفت: اتحادیه اروپا دومین شریک تجاری بزرگ عربستان سعودی است و این مشارکت علاوه بر سرمایهگذاری، جنبههای مختلفی از جمله همکاری سیاسی و مدیریت بحران منطقهای را نیز دربر میگیرد. مهمترین همکاری، تعامل و تبادل گسترده در حوزه فرهنگی است.
فارس: سخنگوی پارلمان لیبی روز دوشنبه هفته گذشته گفت که اعضای این مجلس به اتفاق آرا به جرمانگاری عادیسازی روابط با اسرائیل رای دادند.
ایرنا: فضل ربیع، یک مقام ارشد ناظر بر روند اخراج مهاجران غیرقانونی، گفت که حدود ۲۰۹ هزار و ۵۵۰ پناهجو از استان «خیبر پختونخوا» در شمال غرب پاکستان از مرز عبور کردهاند.
فارس: جسد «مرین ترامپ بری» ۸۶ساله، وکیل آمریکایی و قاضی فدرال بازنشسته، حدود ساعت ۴ صبح دوشنبه گذشته در اتاق خوابش پیدا شد. پزشکی قانونی هنوز علت مرگ او را مشخص نکرده است. هیچ نشانهای از ضربه فیزیکی در جسد او مشاهده نشده است.
ایسنا: در ادامه تغییرات در کابینه دولت انگلیس، ترز کافی (Therese Coffey)، وزیر محیط زیست دولت «ریشی سوناک»، از سمت خود کنارهگیری کرد. بر اساس اعلام این رسانه، ترز کافی با ارسال نامهای به ریشی سوناک نوشت: اکنون زمان مناسبی است که از دولت کنارهگیری کنم.
ایرنا: در گفتوگو با مارک روته، نخستوزیر هلند، محمد شیاع السودانی، نخستوزیر عراق، با اشاره به اقدامات اسرائیل در کوچاندن اجباری فلسطینیان، تاکید کرد که جامعه بینالمللی و نیروهای بزرگ امروز در برابر مسوولیت اخلاقی و حقوقی برای توقف جنگ و بازگشایی گذرگاههای انسانی برای رساندن آب، غذا و دارو به غیرنظامیان محاصرهشده قرار دارند.
♦♦♦
کرملین: پوتین هنوز برای ۲۰۲۴ تصمیم نگرفته
اعتماد نوشت: دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین گفت، ولادیمیر پوتین هنوز تصمیم نگرفته است که آیا برای پنجمین دوره ریاستجمهوریاش در سال ۲۰۲۴ شرکت کند یا خیر. وی این اظهارات را در واکنش به گزارش روزنامه کومرسانت عنوان کرد که پیشتر گزارش داده بود ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه بهعنوان «نامزدی مستقل» در رقابت انتخابات شرکت خواهد کرد. هنوز هیچ نامزد احتمالی دیگری اعلام نامزدی برای انتخابات نکرده است. شش منبع آگاه پیشتر به خبرگزاری رویترز گفته بودند: ولادیمیر پوتین تصمیم گرفته در انتخابات ریاستجمهوری ماه مارس شرکت کند.
هیچ امکانی برای آتشبس نیست
هممیهن نوشت: جو بایدن رئیسجمهور ایالاتمتحده صراحتاً گزینه آتشبس در جنگ اسرائیل در غزه را رد کرد. او این موضعگیری را در پاسخ به سوال خبرنگاری کرد که از او پرسیده بود: «چشمانداز آتشبس در غزه چیست؟» بایدن در پاسخ گفت: «هیچ. هیچ امکانی نیست.» این در حالی است که کاخ سفید اعلام کرد اسرائیل با توقف روزانه چهارساعته حملات موافقت کرده است تا به فلسطینیان فرصت داده شود شمال غزه را ترک کنند. اعلام این خبر از سوی کاخ سفید انجام شد اما به گزارش تایمز اسرائیل، مقامات اسرائیل واکنشی به آن نشان ندادهاند.
کنگره آمریکا، تنها نماینده فلسطینیالاصل را محکوم کرد
ایسنا نوشت: مجلس نمایندگان ایالاتمتحده، به دلیل حمایتهای رشیده طلیب، تنها نماینده فلسطینیالاصل این مجلس از فلسطین و اعتراضاتش به حملات اسرائیل، رای به محکومیت او داد. این قطعنامه با ۲۳۴ رای موافق در مقابل ۱۸۸ رای مخالف، علیه این نماینده دموکرات مجلس تصویب شد. چهار نماینده جمهوریخواه، علیه محکومیت او رای دادهاند اما ۲۲ دموکرات همحزبی طلیب با محکومیت او موافقت کردند. حکم محکومیتی که در کنگره صادر میشود، البته در عمل یک موضعگیری سیاسی و اجتماعی است و محرومیتی به همراه ندارد.
رسانه انگلیسی: پوتین تهاجم بزرگ هستهای را تمرین کرد
شرق نوشت: در میان هیاهوی جنگ غزه، یک رسانه بریتانیایی مدعی شد رئیسجمهور روسیه مانور حمله هستهای انتقامجویانه را اجرا کرده است. روزنامه ایندیپندنت در گزارشی اعلام کرد: پوتین اخیراً توانمندیهای کشورش را برای انجام یک تهاجم هستهای بزرگ و انتقامجویانه سنجیده است و در همین راستا روسیه را از معاهده بینالمللی منع آزمایشهای هستهای خارج کرد. روسیه اقدام به شلیک یک فروند موشک بالستیک قارهپیما کرد، همچنین یک زیردریایی هستهای روسیه موشک بالستیکی از دریای بارنتس شلیک کرد و بمبافکنهای دوربرد روسی نیز شلیک موشکهای کروز هوا به زمین را تمرین کردند.