بالن پرحاشیه
آیا آرایش سیاسی در افغانستان تغییر می‌کند؟
بعد از حدود یک سال از قطع دیدارهای سعد حریری و اعضای جریان المستقبل، حریری نشستی را با اعضای جریانش بعد از تعلیق فعالیت سیاسی خود برگزار کرد. به گزارش اسپوتنیک سعد حریری، رئیس جریان المستقبل، به وعده خود به مسوولان اماراتی مبنی بر اینکه طی دیدارهایش در بیروت هیچ موضع سیاسی‌ای اتخاذ نکند، عمل کرد. برای همین این نشست را با مسوولان هیات‌های نخست این جریان آغاز کرد: هیات ریاست، هیات نظارت، دفتر اجرایی، دفتر سیاسی و دبیرکل و برخی نمایندگان سابق. این یک نشست صوری بود. وی به دلیل واقعی خود برای کنار گذاشتن سیاست نپرداخت. وی تاکید کرده، این تصمیم که به فروپاشی دولت و بحران اقتصادی ربط دارد تصمیم درستی است. حریری تاکید کرد که ابقای وی در سیاست به این معناست که تنها جریان وی تبعات بحران کنونی را بر عهده دارد.
روسیه متهم به کودتا در مولداوی
رئیس‌جمهوری مولداوی در اظهاراتی مدعی شد که سرویس اطلاعاتی این کشور از طرح روسیه برای اجرای کودتا در مولداوی مطلع شده است. به گزارش ایسنا مایا ساندو در جمع خبرنگاران با طرح این ادعا، گفت: «تلاش کرملین برای ایجاد خشونت در مولداوی بی‌ثمر خواهد بود. هدف اصلی ما تامین امنیت مردم و کشور است.» رئیس‌جمهوری مولداوی در این نشست خبری در تشریح جزئیات ادعای خود، افزود: «این برنامه طراحی‌شده اقداماتی از جمله خرابکاری، اعمال خشونت‌آمیز، حمله به ساختمان‌های دولتی و گروگان‌گیری از سوی نظامیان آموزش‌دیده در ظاهر شهروندان عادی را شامل می‌شود.» به گفته ساندو، افرادی که به‌دنبال راه‌اندازی اعتراض‌ها با هدف تغییر دولت مشروع مولداوی به یک دولت نامشروع هستند، از سوی فدراسیون روسیه هدایت می‌شوند تا روند پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا را مختل کنند. وی تصریح کرد که این افراد از کشورهای مختلف از جمله روسیه، بلاروس، صربستان و مونته‌نگرو وارد مولداوی شده‌اند.
شکاف در طالبان
آرایش سیاسی در صحنه داخلی افغانستان -کشور همسایه، هم‌زبان، هم‌فرهنگ و اثرگذار در قلب آسیا- طی روزهای اخیر برای نخستین‌بار پس از بازگشت طالبان به قدرت که در مرداد سال 1400 روی داد نمایانگر تحولی شگرف است. به گزارش هم‌میهن سیدعلی موجانی مدیرکل پیشین اسناد وزارت امور خارجه در این باره گفته است که به تعبیری دو جریان فکری در بستر حاکمیت یکپارچه طالبان به صف‌آرایی آشکار مقابل هم روی آوردند. در قندهار، مرکز فقاهت و رهبری امارت اسلامی جریانی که به اصول شریعت و اعتقادات اندیشه تاریخی مردمان پشتون‌زبان باوری عمیق دارد، با ایجاد محدودیت‌های پیاپی در مسیر ساخت دولت تازه طالبان کابل، پایتخت سیاسی و اداری طالبان را با بحران عمیق روبه‌رو کرده است. فتاوی پیاپی و اثرگذار رهبر امارت اسلامی طالبان که از قندهار و با حمایت از بخشی از جریان‌های شریعت‌محور درون نظام طالبان انشا و ابلاغ می‌شود امروز موانع متعددی را در برابر کارکرد ساختارهای اداری به جهت ارائه خدمات و دسترسی‌های لازم به جامعه افغانستان ایجاد کرده است. از این‌رو دولتمردان در کابل نه‌تنها زیر فشار جامعه بین‌المللی و سازمان‌های مختلف به جهت شناسایی قرار دارند بلکه به‌رغم بیش از یک سال و نیم از استیلا بر سرتاسر قلمرو افغانستان نتوانستند منابع مالی و توافقات تعهد‌شده دیگر کشورها نسبت به قراردادهای منعقدشده از دوره سابق را اجرایی یا قابل دسترسی کنند. فشار بیرونی با تکیه بر بحران‌های داخلی که بخشی از آن سرریز مشکلات دولت‌های سابق افغانستان و بخش دیگر متاثر از ناکارآمدی سیاسی و اجرایی دولتمردان نسل تازه طالبان است، مزید بر علت شده و در کنار خشم طبیعت، فقر، ناامنی و بحران‌های عمیق اجتماعی رمق را از دولت مرکزی طالبان در کابل گرفته است. انتظارات از ناحیه رهبران سنتی طالبان که با دادن وعده‌های فراوان قدرت سیاسی را به چنگ آورده‌اند نیز مزید بر علت شده و کادر اجرایی نظام حاکم کنونی را تحت فشار قرار داده است. در بستر این رویارویی جدی کشاکش دیگری نیز میان دو اندیشه شریعت‌محور که عمیقاً به اجرای مناسک و انجام احکام دینی مطابق فقه حنفی و اعتقادات ماتریدی باور دارد هم سبب شده بخش عمده جامعه پشتون‌تبار افغانستان را که تعلقات و سلوکی صوفیانه دارند، تحت فشار قرار دهد. خاستگاه رهبران کنونی طالبان نه‌تنها در دل فقه و فقاهت بلکه به پشتوانه طریقت و وجاهت درون‌قومی نیز هست، از این‌رو آن بخش از بدنه اجتماعی طالبان که در حاکمیت سیاسی فعلی نقش داشته و مایل‌اند همزمان با حل‌وفصل مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی نظام اجتماعی درون افغانستان را منطبق با واقعیت‌های قومی، زبانی، مذهبی و دینی شکل دهند، در برابر سخت‌گیری متعصبان رجال سنتی طالبان به تکاپو برخاسته و می‌کوشند زمینه عقب راندن اندیشه‌های متحجرانه را از بازه زمانی اخیر که با فصل تازه حکومت‌مداری طالبان آغاز شده است فراهم کنند. مقدم دانستن فتواهای دینی بر واقعیات عرفی جامعه‌ای در حال گذار که به شدت نیازمند ارتباط با محیط پیرامونی خود برای استمرار حیات اجتماعی است به بحرانی دامن زده است که روزبه‌روز از ظرفیت یکپارچه طالبان نسل دوم کاسته و بر گسترش بلوک‌بندی‌های درون طالبان افزوده است. رقابت‌های تاریخی گذشته میان مرکزیت سیاسی قندهار متعلق به قبایل غلزایی و درّانی در کابل هم جلوه دیگری از ستیز پنهان تاریخی جریان‌های مختلف درون طالبان را آشکار می‌کند. همپوشانی مجموعه‌ای از این عوامل به همراه اثرپذیری دولت کنونی طالبان از تبعات اقدامات تحریک طالبان پاکستان به‌عنوان یک پیوست هویتی اندیشه طالبان به سلسله مشکلاتی افزوده که زمینه دخالت خارجی در امور داخلی افغانستان را شدت بخشیده است.
کارشناسان سازمان ملل می‌گویند، نظر غالب در میان کشورهای عضو این است که رهبری القاعده به دست سیف‌العدل رسیده که مسوول امور امنیتی اسامه بن‌لادن بود و برخی از هواپیماربایان دخیل در حمله ۱۱ سپتامبر به آمریکا را آموزش داد. به گزارش سی‌ان ان این هیات کارشناسان در گزارشی به شورای امنیت سازمان ملل متحد که روز دوشنبه منتشر شد، گفتند که با این حال هیچ اعلامیه‌ای مبنی بر جایگزینی سیف‌العدل با ایمن‌الظواهری که در ماه آگوست گذشته در حمله هواپیمای بدون سرنشین آمریکا در کابل کشته شد، اعلام نشده است. این گزارش می‌گوید: «اما در بحث‌های نوامبر و دسامبر، بسیاری از کشورهای عضو سازمان ملل معتقد بودند که سیف‌العدل هم‌اکنون به عنوان رهبر دوفاکتو و بی‌رقیب این گروه عمل می‌کند.» در این بیانیه آمده است که ارزیابی‌ها در مورد اینکه چرا رهبری العدل اعلام نشده، متفاوت است.
تظاهرات علیه اصلاحات قضایی
ده‌ها اسرائیلی به خیابان‌های تل‌آویو آمده و علیه طرح اصلاحات قضایی مدنظر کابینه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم اسرائیل، تظاهرات کردند. به گزارش ایرنا، ده‌ها معترض ورودی خانه «اسحاق واسرلاو»، وزیر النقب و الجلیل در محله «شاپیرا» در تل‌آویو را مسدود کردند. یکی از معترضان در این باره گفت: «به مقابل خانه واسرلاو آمده‌ایم تا توضیح دهد که این کودتا ادامه نخواهد یافت. ما جوانان نگران آینده خود هستیم.» یک معترض دیگر نیز تاکید کرد: «ما تصمیم گرفتیم در کنار هم بایستیم و به هر شکل مسالمت‌آمیزی در مقابل کودتا علیه موجودیت اسرائیل مقاومت کنیم. کودتا همه اسرائیلی‌ها را تهدید می‌کند و به همین دلیل ما مبارزه با آن را یک وظیفه مدنی و اخلاقی می‌دانیم. اسرائیلی‌ها نمی‌خواهند تحت سلطه یک دیکتاتوری زندگی کنند و ما اجازه نخواهیم داد که گروه کوچکی از افراط‌گرایان ما را به سمت چنین چیزی سوق دهند.»
افزایش جاسوسی سیاسی چین
رئیس آژانس اطلاعات داخلی آلمان نسبت به آنچه افزایش فعالیت‌های «جاسوسی» چین علیه برلین خواند، ابراز نگرانی کرده و گفت: «پکن شدیداً بر جاسوسی سیاسی تمرکز کرده است.» توماس هالدنوانگ، رئیس اداره فدرال نگهبانی از قانون اساسی که در واقع سازمان امنیت داخلی آلمان محسوب می‌شود، در مصاحبه‌ای با روزنامه ولت‌آم زونتاگ گفت: «چین در حال افزایش فعالیت‌های نفوذی و جاسوسی گسترده خود است. ما باید در سال‌های پیش‌رو برای افزایش این نوع فعالیت‌ها آماده باشیم.» هالدنوانگ هشدار داد که از وابستگی اقتصادی به چین ممکن است برای نفوذ سیاسی سوءاستفاده شود. هالدنوانگ افزود: «چین به دنبال یک استراتژی بلندمدت برای رسیدن به اهدافش است. رهبری سیاسی در حال حاضر از قدرت اقتصادی خود که ناشی از روابط متمرکز با اقتصادهای آلمان و اروپاست، برای تحقق اهداف سیاسی استفاده می‌کند.» به دنبال حمله روسیه به اوکراین که آسیب‌پذیری‌های وابستگی دیرینه انرژی آلمان به روسیه را آشکار کرد، دولت برلین در روابط اقتصادی‌اش با کشورهای خاصی تجدیدنظر کرده است.این تنها اقدام عجیب سیاسی چین نیست؛ چراکه منابع چینی به خبرگزاری کیودو گفتند، این کشور جهت بازدارندگی علیه آمریکا قصد دارد تا سال ۲۰۳۵ تعداد کلاهک‌های هسته‌ای خود را به ۹۰۰ برساند. شی‌جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین از قبل چنین طرحی را مبنی بر دو برابر کردن زرادخانه هسته‌ای کشورش تصویب کرده است. به گفته این منابع چینی، ارتش آزادی‌بخش خلق چین نیز در ماه نوامبر بر «بازدارندگی هسته‌ای» تاکید کرده بود. همچنین با توجه به جنگ روسیه-اوکراین چنین استدلال کردند که با وجود اینکه غرب کمک‌های مالی و نظامی زیادی به کی‌یف ارسال کرده اما از ایجاد یک درگیری مستقیم با روسیه به دلیل تجهیزات هسته‌ای این کشور خودداری کرده است. خبرگزاری کیودو مدعی شد که تعداد کلاهک‌های هسته‌ای چین احتمالاً تا سال ۲۰۲۷ به ۴۰۰ تا ۵۵۰ برسد و این رقم تا سال ۲۰۳۵ به ۹۰۰ خواهد رسید.
حمله سایبری به سایت‌های ناتو
خبرگزاری آلمان گزارش داد؛ وب‌سایت‌های متعلق به ائتلاف ناتو هدف یک حمله سایبری قرار گرفته است. خبرگزاری آلمان به نقل از یک سخنگوی ائتلاف ناتو نوشت؛ وب‌سایت این ائتلاف روز یکشنبه هفته گذشته هدف یک حمله سایبری قرار گرفت. طبق این گزارش، در این حمله سایبری چند وب‌سایت به صورت همزمان مورد حمله قرار گرفته‌اند. سخنگوی این بلوک متذکر شد، کارشناسان سایبری این ائتلاف فعالانه در حال تحقیقات در مورد این حادثه هستند. این خبرگزاری ادعا کرد؛ برخی اطلاعات در رسانه‌های اجتماعی حاکی از آن هستند که «فعالان حامی روسیه» در پشت حمله به وب‌سایت «مقر عملیات‌های ویژه ناتو» که موقتاً از دسترس خارج شد، بوده‌اند. خبرگزاری آلمان نوشت، نام گروه هکری روسی «کیل‌نت» (KillNet) مشخصاً به‌عنوان مقصر این حمله سایبری مطرح شده است. به نوشته خبرگزاری اسپوتنیک، هیچ سند و مدرکی در اثبات این ادعا ارائه نشده است.
♦♦♦
ایرنا: آمریکا در ادامه تلاش‌هایش برای دامن زدن به جنگ اوکراین به بهانه توان نیروی هوایی روسیه، دولت‌های غربی را برای حمایت بیشتر از اوکراین از جمله در زمینه دفاع هوایی تحت فشار قرار داده است.
ایلنا: نیکی هیلی جمهوریخواه تندرو و نماینده پیشین آمریکا در سازمان ملل اعلام کرد که در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۴ آمریکا نامزد خواهد شد. وی سابقه دو بار فرمانداری کارولینای جنوبی را دارد.
ایسنا: آناتولی سیدروف، رئیس سازمان پیمان امنیت جمعی افزایش حضور داعش در افغانستان را خطری جدی برای منطقه و آسیای مرکزی اعلام کرد و گفت: شمار عناصر داعش در افغانستان به شش هزار و ۵۰۰ نفر رسیده که چهار هزار نفر از آنان در نزدیکی مرزهای تاجیکستان مستقر شده‌اند.
ایرنا: ریشی سوناک نخست‌وزیر انگلیس به دنبال راهی برای پایان دادن به بدترین موج اعتصاباتی است که این کشور در دهه‌های اخیر با آن مواجه شده است، اما مشخص نیست که پیشنهادهای دولت درباره میزان افزایش دستمزد کارکنان، مورد پذیرش اتحادیه‌هایی که رهبری اعتصابات را بر عهده دارند، قرار خواهد گرفت یا خیر.
فارس: «أیمن الصفدی» برای اعلام همبستگی با زلزله‌زدگان سوریه و ترکیه ابتدا به دمشق و سپس به آنکارا سفر کرد. این اولین سفر رئیس دستگاه دیپلماسی اردن به سوریه طی ۱۲ سال گذشته است زیرا اردن از جمله کشورهای عربی بود که در سال ۲۰۱۱ به عنوان بخشی از تصمیم اتحادیه عرب پس از نشست اضطراری در قاهره، سوریه را تحریم و از اعتراضات گسترده در این کشور حمایت کرد، همچنین برای پذیرش توافق با تروریست‌های مسلح به دولت دمشق فشار آورد.
تسنیم: سازمان جهانی بهداشت (WHO) وقوع زلزله مهیبی را که طی روزهای گذشته ترکیه و سوریه را لرزاند، وخیم‌ترین فاجعه طبیعی طی یک قرن گذشته در ناحیه اروپایی عنوان کرد.
ایسنا: «جیمز اوبراین» رئیس دفتر هماهنگی تحریم‌های وزارت امور خارجه آمریکا، گفت: همزمان با تلاش قدرت‌های غربی برای انزوای بیشتر مسکو، آمریکا احتمالاً بانک‌های بیشتری را که با روسیه در ارتباط هستند، تحریم می‌کند.
ایلنا: رسانه دولتی کره شمالی از راه‌اندازی واحد نظامی جدید خود با آزمایش موشک جدید بالستیک قاره‌پیما خبر داد. این در حالی است که وزارت اتحاد دو کره در سئول از کمبود مواد غذایی در کره شمالی خبر می‌دهد.
♦♦♦
عدم مدیریت بحران در ترکیه
هم‌میهن نوشت: در حالی که بی‌توجهی اردوغان و نزدیکانش به مقررات ایمنی، بحران‌ها را تشدید می‌کند، اقدامات کند و نامناسب آنها را مرگبارتر می‌کند. سال 2021، آتش‌سوزی‌های جنگلی جنوب ترکیه را درنوردیدند، 9 نفر کشته شدند و هزاران نفر مجبور شدند از خانه‌هایشان فرار کنند. اردوغان برای شیوه پاسخ‌گویی ضعیف و آماده‌سازی ناکافی برای آتش‌سوزی‌های جنگلی مورد انتقادهای تندی قرار گرفت. واکنش دولت به زلزله اخیر هم کند بوده است. سروکله سازمان آفاد ترکیه 24 ساعت بعد پیدا شد تا اعلام کند که هیچ کمکی از دستشان برنمی‌آید.
فرصتی برای اسد
اعتماد نوشت: بشار اسد ممکن است به فاجعه‌ای که بخش اعظم شمال سوریه را ویران کرد به چشم فرصتی برای فشار به منظور کاهش انزوای کشورش نگاه کند. کاهش فشار نه از سوی ایالات متحده و اتحادیه اروپا که در طول سال‌ها جنگ داخلی طولانی و بی‌رحمانه تحریم‌هایی را علیه سوریه اعمال کرده‌اند، بلکه از سوی کشورهای عربی منطقه. اسد هنگام بازدید از محله‌ای در همسایگی حلب که در اثر زلزله 8 /7ریشتری روز دوشنبه ویران شده است، گفت: غرب سیاست را بر حقوق بشر اولویت داد. این ترجیح غیرعادی نیست اما آنها نه اکنون و نه در گذشته اهمیتی به حقوق بشر و مسائل بشردوستانه نمی‌دادند.
بالن‌های ضد دیپلماسی
شرق نوشت: سخنگوی وزارت خارجه چین در واکنش به ادعاهای واشنگتن درباره پرواز اشیای پرنده بدون سرنشین بر فراز حریم هوایی آمریکا، این کشور را به اعزام بالن جاسوسی به حریم هوایی چین متهم کرد. وی در واکنش به اتهامات آمریکا به این کشور درباره اعزام بالن و اشیای پرنده به حریم هوایی آمریکا برای اهداف جاسوسی، گفت که واشنگتن تنها در سال گذشته بیش از ۱۰بار به حریم هوایی چین تجاوز کرده است. پس از آنکه واشنگتن اوایل فوریه یک بالن چینی را به ظن جاسوسی برای این کشور در حریم هوایی آمریکا سرنگون کرد، روابط بین واشنگتن و پکن بیش از پیش تیره‌وتار شد.
بوی جنگ از یک نظرسنجی
ایسنا نوشت: بر اساس یک نظرسنجی مشخص شد که نیمی از رای‌دهندگان آمریکایی، چین را دشمن می‌دانند و انتظار وقوع یک جنگ را می‌کشند. این نظرسنجی از سوی موسسه راسموسن پس از سرنگونی یک «بالن جاسوسی» چینی بر فراز ایالات متحده توسط جنگنده این کشور منتشر شد. اما دولت پکن می‌گوید آن یک «بالن تحقیقات آب‌و‌هوایی» بوده است. در این نظرسنجی به‌عمل‌آمده از ۹۰۰ رای‌دهنده آمریکایی، مشخص شد که ۴۸ درصد چین را دشمن آمریکا می‌دانند در حالی که ۳۶ درصد می‌گویند این کشور یک متحد و یک دشمن است.