لبنان؛ لبه پرتگاه جنگ داخلی
اروپا در آستانه بحران بزرگ انرژی
نخست‌وزیر لهستان تاکید کرد که اروپا در آستانه یک بحران بزرگ انرژی قرار دارد. به گزارش ایلنا به نقل از تاس، «متئوش موراویتسکی» نخست‌وزیر لهستان در پارلمان اروپا در استراسبورگ هنگام بررسی قانون اساسی لهستان و میزان هم‌سویی آن با قوانین اتحادیه اروپا تصریح کرد که اروپا در آستانه یک بحران بزرگ انرژی قرار دارد که در چند هفته آینده می‌تواند به یک شوک تبدیل شود. نخست‌وزیر لهستان گفت: «امروز ما در آستانه یک بحران بزرگ گاز و انرژی هستیم.» وی افزود: «افزایش سریع قیمت‌ها به ویژه ناشی از اقدامات عمدی شرکت‌های روسی بسیاری از شرکت‌های اروپایی را عملاً در مقابل گزینه محدود کردن تولید یا انتقال افزایش قیمت به مصرف‌کنندگان قرار داده است.» موراویتسکی تاکید کرد: «این بحران می‌تواند اروپا را در هفته‌های آینده متزلزل کند، زیرا بسیاری از شرکت‌ها ممکن است ورشکسته شوند و میلیون‌ها خانواده به دلیل افزایش بی‌رویه قیمت سوخت در سراسر اروپا گرفتار فقر خواهند شد.» وی هشدار داد که باید تأثر دومینوی این بحران را در نظر گرفت. یک بحران می‌تواند منجر به شوک‌های جدید در یک زنجیره متوالی شود. بازارهای گاز در اروپا در حال حاضر با کاهش ذخایر و افزایش تقاضا که منجر به جهش قیمت سوخت آبی شد، تحت فشار هستند. در اوایل ماه جاری، قیمت گاز سطح بی‌سابقه‌ای را ثبت کرد و به سطح هزار و ۹۳۷ دلار در هر هزار مترمکعب افزایش یافت.
آوار جنگ یمن بر سر کودکان
صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل موسوم به یونیسف اعلام کرد، از مارس ۲۰۱۵ ده‌ها هزار کودک یمنی در نتیجه مداخله ائتلاف تحت رهبری عربستان در یمن کشته یا نقص عضو شده‌اند. به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری رویترز، «جیمز الدر» سخنگوی یونیسف در نشستی در ژنو و پس از بازگشت از سفرش به یمن گفت: درگیری‌های یمن یک نقطه عطف شرم‌آور دیگر نیز داشته است. ما اکنون ۱۰ هزار کودک داریم که از مارس ۲۰۱۵ کشته یا دچار نقص عضو شده‌اند. وی با اشاره به این مساله که کودکان بیشتری زخمی یا کشته شدند اما گزارشی از تعداد تلفات وجود ندارد، افزود: به صورت میانگین هر روز چهار کودک در درگیری‌های یمن کشته یا زخمی شده‌اند. چهار کودک از هر پنج کودک و در مجموع ۱۱ میلیون کودک نیاز به کمک‌های بشردوستانه در یمن دارند و ۴۰۰ هزار تن دیگر نیز امکان تحصیل ندارند. تلاش‌های سازمان ملل برای آتش‌بس سراسری در یمن در حالی متوقف شده است که عربستان و حوثی‌ها برای پایان دادن به بیش از شش سال جنگ در یمن که سازمان ملل آن را بدترین بحران بشری در جهان می‌داند، به نتیجه نرسیده‌اند. صدها یمنی گرفتار جنگ داخلی در این کشور شده‌اند و حدود ۱۰ هزار تن نیز در داخل یمن آواره هستند.
روسیه نگران نفوذ تروریسم به آسیای میانه
یک بلوک امنیتی پساشوروی به رهبری روسیه، در میان تنش‌های بین‌مرزی در آستانه مذاکرات میان طالبان و قدرت‌های بزرگ منطقه‌ای، بزرگ‌ترین مانورهای نظامی خود در چند سال گذشته را در نزدیکی مرز تاجیکستان و افغانستان آغاز کرد. به گزارش رویترز، برخلاف دیگر همسایگان شمالی افغانستان که رهبری طالبان را عملاً به رسمیت شناخته و شروع به ایجاد روابط کاری با کابل کردند، تاجیکستان از به رسمیت شناختن آنها خودداری کرده و گزارش‌هایی مبنی بر افزایش نیروهای نظامی در دو طرف مرز وجود دارد. به گفته وزارتخانه‌های دفاع روسیه و تاجیکستان، در این رزمایش که توسط سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) انجام می‌شود، بیش از پنج‌هزار سرباز، که بیش از نیمی از آنها سربازان روس هستند، شرکت خواهند کرد. این رزمایش شش‌روزه در پی مجموعه‌ای از تمرینات کوچک‌تری است که در نزدیکی مرز افغانستان توسط روسیه و متحدانش در آسیای میانه در ماه‌های آگوست و سپتامبر انجام شده است. روسیه نگران احتمال نفوذ شبه‌نظامیان به جمهوری‌های آسیای میانه است که زمانی متعلق به شوروی بوده و امروز حائل دفاعی جنوبی روسیه هستند. مسکو یک پایگاه نظامی در تاجیکستان دارد و به دولت دوشنبه (پایتخت این کشور) اطمینان داده است که در صورت هرگونه تجاوز به مرز آن کشور، کمکشان خواهد کرد. قرار است یک هیات عالی‌رتبه طالبان برای گفت‌وگوهایی که مسائل چین، پاکستان، هند و ایران را نیز شامل خواهد شد، به مسکو سفر کند؛ هرچند گزارش شده است که یک مقام ارشد روس گفته که انتظار پیشرفت خاصی را ندارد. ضمیر کابلوف، نماینده ویژه ریاست‌جمهوری روسیه در امور افغانستان نیز گفت مقامات روسیه، ایالات متحده، چین و پاکستان به‌طور جداگانه در مسکو دیدار خواهند کرد تا در مورد تغییر وضعیت در افغانستان موضع واحدی ارائه دهند.
خطر فقر در کمین «کل» افغانستان
گزارش‌ها حاکی از آن است که وضعیت بشردوستانه در افغانستان به‌سرعت رو به وخامت است و در همین حال که کمک‌های خارجی رو به اتمام است، بسیاری از افغان‌ها شغلی ندارند. به گزارش ایسنا به نقل از وال‌استریت ژورنال، بر اساس برنامه جهانی غذا از سوی سازمان ملل متحد، تقریباً کل جمعیت ۴۰ میلیون‌نفری افغانستان ممکن است در ماه‌های آینده به زیر خط فقر بروند. در حال حاضر، ۹۵ درصد افغان‌ها غذای کافی برای خوردن ندارند و برای برخی از خانواده‌های ناتوان، وضعیت به حدی وخیم شده است که آنها مجبور شده‌اند برای تسویه بدهی‌های خود، فرزندانشان را (به طلبکاران) تقدیم کنند. همچنین از آنجا که بسیاری از کلینیک‌های بهداشتی قبلاً به بودجه خارجی وابسته بودند، بسیاری از آنها امروز شاهد تمام شدن منابع ضروری و داروهای اساسی هستند. کمبود کمک‌ها همچنین به این معنی است که بسیاری از پزشکان و پرستاران با وجود ادامه مراقبت از بیماران، از جمله نوزادان با سوءتغذیه شدید، ماه‌هاست که حقوق نگرفته‌اند. سازمان‌های حمایتی از سایر کشورها می‌خواهند که به‌رغم تسلط طالبان، به ارائه کمک‌های بشردوستانه ادامه دهند. یان اگلند، دبیرکل شورای پناهندگان نروژ گفت که «ما نباید کمک‌های مالی را به این دلیل که در حال مذاکره بر سر حقوق زنان هستیم، قطع کنیم». گفتنی است آمریکا با خروج از افغانستان کمک‌های خود را متوقف کرد، اما اعلام کرد که ۶۴ میلیون دلار کمک بشردوستانه جدید به این کشور ارسال می‌کند.
درگیری مسلحانه در بیروت
در جریان تظاهرات حزب‌الله و جنبش امل در بیروت که با درخواست برکناری قاضی تحقیق پرونده انفجار بندر بیروت برگزار شد، دست‌کم شش نفر کشته و ۶۰ تن دیگر زخمی شدند. تصاویر این تظاهرات حاکی از تیراندازی شدید در خیابان‌های بیروت میان شبه‌نظامیان وابسته به جنبش امل از یک‌سو و احتمالاً نیروهای امنیتی از سوی دیگر است. فرانس‌پرس در گزارش خود از محل از مردان سیاه‌پوشی خبر داده که سلاح‌های کوچک و متوسط با خود حمل می‌کردند. به گزارش یورونیوز، در بیانیه مشترک دو جنبش شیعی حزب‌الله و امل نیز به همین موضوع اشاره شده و از «تک‌تیراندازانی که در پشت‌بام ساختمان‌ها مستقر شده‌اند» سخن به میان آمده است. تصاویر ویدئویی که از این حادثه در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده نشان داد که افرادی مسلح به آرپی‌جی درصدد مقابله با تیراندازانی هستند که از بام ساختمان‌های مجاور اقدام به تیراندازی می‌کنند. ارتش برای آرام کردن اوضاع با خودروهای زرهی به میدان آمده و تحولات جاری سبب شده که این حادثه از یک تیراندازی صرف به درگیری مسلحانه تبدیل شود. تظاهرات پرحادثه هواداران حزب‌الله و جنش امل پس از آن در بیروت شکل گرفت که دادگاه عالی تجدیدنظر لبنان شکایت‌های مطرح‌شده علیه قاضی بیطار را رد و بدین ترتیب زمینه ادامه فعالیت وی و ازسرگیری تحقیقات پرونده انفجار بیروت را فراهم کرد. شماری از وزرای دولت‌های پیشین لبنان با ثبت شکایت‌هایی از دیوان عالی کشور خواسته بودند آقای بیطار را از ریاست تحقیق در این پرونده برکنار کند. گفتنی است که قاضی بیطار از زمان به دست گرفتن مسوولیت رسیدگی قضایی به این پرونده تاکنون نخست‌وزیر و چهار وزیر سابق را احضار کرده، اما پارلمان از لغو مصونیت افراد احضارشده خودداری می‌کند. تحقیقات بر سر پرونده انفجار بیروت پیش از این در پی شکایت یک وزیر سابق دولت لبنان از قاضی بیطار متوقف شده بود. در پی متوقف شدن تحقیقات انفجار بیروت، صدها لبنانی از جمله شماری از بستگان قربانیان این حادثه اواخر ماه گذشته میلادی در اعتراض به این مساله در مقابل ساختمان دادگستری پایتخت این کشور تجمع کرده بودند. تظاهرات‌کنندگان آنچه آنها فشار سیاسی اعمال‌شده برای توقف این تحقیقات خوانده‌شد را محکوم کرده و خواستار معرفی و محاکمه عاملان اصلی این حادثه شده بودند. نخستین قاضی مامور انجام تحقیقات در خصوص پرونده انفجار مرگبار بندر بیروت که پیش از قاضی بیطار مسوول رسیدگی به این پرونده بود ماه فوریه گذشته در پی صدور کیفرخواست علیه مسوولان ارشد دولتی از کار برکنار شده بود. قاضی فادی صوان سه وزیر پیشین و همچنین حسان دیاب، نخست‌وزیر موقت لبنان را به سهل‌انگاری در ارتباط با حادثه انفجار بندر بیروت متهم کرده بود. عده‌ای از معترضان در تجمع روز ۲۹ سپتامبر تصویر وفیق صفا، یک مقام ارشد حزب‌الله، را در دست داشتند که پیشتر قاضی بیطار را مورد تهدید قرار داده بود.
افزایش 8 /9درصدی GDP چین
داده‌های اداره ملی آمار چین (NBS) نشان می‌دهد که تولید ناخالص داخلی کشور (GDP) در ۹ ماه گذشته سال جاری میلادی نسبت به مدت مشابه سال قبل، 8 /9 درصد افزایش یافته است. به گزارش ایرنا از شینهوا، داده‌های رسمی نشان می‌دهد که اقتصاد چین در سه‌ماهه سوم امسال بهبود پایداری را ادامه داده و شاخص‌های عمده در محدوده معقول باقی مانده‌اند. در سه‌ماهه سوم (Q3)، تولید ناخالص داخلی کشور 9 /4 درصد در سال افزایش یافته که کندتر از رشد 3 /18درصدی در سه‌ماهه اول و 9 /7 درصد در سه‌ماهه دوم است. «فو لینگ خویی» سخنگوی اداره ملی آمار چین در نشستی خبری گفت: اقتصاد چین در سه‌ماهه اول شتاب بهبود را با پیشرفت در تعدیل ساختاری و توسعه با کیفیت بالا حفظ کرده است. تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد مصرف، سهم زیادی در رشد اقتصادی چین در ماه‌های ژانویه تا سپتامبر (۹ ماه نخست سال) داشته در حالی که صادرات 5 /19 درصد به افزایش تولید ناخالص داخلی کمک کرده است. گزارش حاکی است، شاخص‌های عمده اقتصادی، بهبود مستمر اقتصاد چین را نشان می‌دهد به‌طوری که خرده‌فروشی کالاهای مصرفی در سه‌ماهه اول امسال 4 /16 درصد رشد کرده است. تولید صنعتی ارزش افزوده چین در ۹ماهه اول سال هم 8 /11 درصد افزایش یافته است، در حالی که سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت 3 /7 درصد در این مدت افزایش یافته است. داده‌های اداره ملی آمار چین نشان می‌دهد، نرخ بیکاری شهری مورد بررسی در کشور در ماه سپتامبر /شهریور 9 /4 درصد بوده است که 5 /0 درصد کمتر از مدت مشابه سال گذشته است. در طول ژانویه - سپتامبر سال جاری، چین 45 /10 میلیون شغل جدید در مناطق شهری ایجاد کرده و ۹۵ درصد از هدف کل سال را به دست آورده است.
♦♦♦
ایسنا: هیات هماهنگی احزاب شیعه عراق تصمیم گرفتند که تا زمان رسیدگی کمیساریای عالی انتخابات به شکایات مطرح‌شده درباره انتخابات و ارائه ادله قانونی در این‌باره، در گفت‌وگوهای تشکیل دولت جدید عراق مشارکت نکنند.
ایرنا: نخست‌وزیر لهستان در واکنش به اظهارات رئیس کمیسیون اروپا حول مساله ارجحیت قوانین داخلی یا اروپایی، آن را نوعی «باج‌گیری سیاسی» توصیف کرد و از اتحادیه اروپا خواست که «زبان تهدید» و «سیاه‌نمایی در مورد لهستان» را کنار بگذارد.
ایرنا: روزنامه گاردین با اشاره به گزارش یک سازمان غیردولتی از افزایش ۱۰برابری قاچاق انسان پس از برگزیت و بالاگرفتن بهره‌کشی از کارگران اتحادیه اروپا در پی سیاست جدید وزارت کشور انگلیس برای مهاجرت خبر داد.
ایلنا: «رنان کالروس»، سناتور برزیلی که رهبری تحقیقات کنگره در زمینه رسیدگی به پاندمی کرونا در این کشور را بر عهده دارد، طرح اتهام قتل علیه رئیس‌جمهوری این کشور را به دلیل اشتباهات دولتش که به کشته شدن هزاران نفر منجر شد، ارائه داد.
ایسنا: چاووش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه با اشاره به اینکه دستیابی به اهداف خاص بدون داشتن قدرت خاصی دشوار است، گفت: حضور ترکیه در سوریه و لیبی ثبات در منطقه را تامین خواهد کرد.
ایلنا: وزیر خارجه چین با اعلام اینکه روابط با عربستان سعودی در صدر تلاش‌های دیپلماسی پکن در خاورمیانه قرار دارد گفت: در مواجهه با وضعیت ناپایدار بین‌المللی، چین و عربستان سعودی باید ارتباطات استراتژیک نزدیک خود را حفظ کنند که بخشی ذاتی از مشارکت استراتژیک جامع دو کشور است.
ایرنا: ترکیه اعلام کرد برای تامین نیاز روزافزون خود به انرژی، با کشور آذربایجان برای واردات ۱۱ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی به مدت سه سال از طریق خط لوله باکو-تفلیس-ارزروم، که به خط لوله قفقاز جنوبی نیز معروف است توافقنامه امضا کرده است.
فارس: نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان نقش مسکو در منطقه را «کلیدی» خواند و تاکید کرد که روسیه نقشی محوری در اقتصاد ارمنستان ایفا می‌کند.
ایلنا: وزارت دفاع جمهوری آذربایجان، از آغاز تمرینات نظامی در شرایط صحرایی و بر روی نقشه‌ها و ماکت‌ها و با استفاده گسترده از وسایل ارتباطی و مخابراتی در اراضی شهرستان آزاد‌شده «لاچین» در «قره‌باغ» خبر داد.
مهر: سعد السعدی، عضو دفتر سیاسی جنبش عصائب اهل الحق عراق گفت: دستکاری در نتایج انتخابات موضوعی است که حتی در کشورهای بزرگ هم رخ می‌دهد، عراق نیز با این مشکل مواجه شده و امارات متحده عربی، بازیگر اصلی تقلب در انتخابات پارلمانی اخیر در عراق در راستای اهداف و منافع برخی گروه‌هاست.
♦♦♦
سرکوب آزادی بیان در دوران کرونا
اعتماد نوشت: عفو بین‌الملل، هشدار داد حکومت‌های سرکوبگر جهان، از همه‌گیری کرونا برای سرکوب آزادی بیان و استقلال رسانه‌ها سوءاستفاده کرده‌اند. آنها از سال ۲۰۲۰ محدودیت‌های «بی‌سابقه‌ای» بر سر راه آزادی بیان ایجاد کرده‌اند. مدیر ارشد عفو بین‌الملل در زمینه مددجویان و خط‌مشی‌ها می‌گوید: کانال‌های ارتباطی هدف گرفته شده، رسانه‌های اجتماعی سانسور و رسانه‌ها بسته شده‌اند. در گزارش عفو بین‌الملل آمده است: آن دسته از دولت‌هایی که مدت‌هاست بر آنچه در اجتماع منتشر می‌شود، از طریق قوانین محدودکننده، اعمال کنترل کرده‌اند، از کرونا به عنوان بهانه دیگری برای اعمال قوانینی استفاده کرده‌اند که موجب سانسور و ساکت کردن انتقادها، بحث و به اشتراک‌گذاری اطلاعات می‌شود.
سورپرایز چینی برای رقبای قدیمی
شرق نوشت: خبرهایی درباره آزمایش مشابهی ازسوی چین در ماه‌های گذشته منتشر شده است. این موشک هایپرسونیک مافوق صوت در مدار پایین یک‌بار به دور زمین گشته و سپس در نزدیکی هدف خود فرود آمده است. افراد مطلع از این آزمایش، به فایننشال‌تایمز گفته‌اند: ارتش چین موشکی را پرتاب کرد که یک وسیله گلایدر مافوق صوت را حمل می‌کرد و قبل از حرکت به سمت هدف، از فضای مدار پایین زمین عبور کرد. این آزمایش نشان می‌دهد چین پیشرفت شگفت‌انگیزی در زمینه سلاح‌های مافوق صوت داشته است. موشک جدید ساخت چین این توانایی را دارد که یک انفجار در یک شهر بزرگ ایجاد و یک پالس الکترومغناطیسی منتشر کند تا خطوط ارتباطی و برق مختل شده و زندگی در چنین شهری عملاً غیرممکن شود.
سردرگمی سیاست طالبان در مورد زنان
همشهری نوشت: دختران افغان، بعد از وقفه‌ای طولانی به‌خاطر قدرت گرفتن طالبان، دوباره اجازه خواهند یافت به مدارس متوسطه بازگردند. سعید خوستی، یکی از سخنگویان وزارت داخله افغانستان گفته است که زمان دقیق بازگشت دختران به مدارس به‌زودی اعلام خواهد شد. او گفته است که به‌زودی تمامی مدارس و دانشگاه‌ها بازگشایی خواهند شد و علاوه بر دانش‌آموزان دختر، زنان هم به‌کار تدریس خود بازخواهند گشت. بعد از به قدرت رسیدن طالبان، از دانش‌آموزان دختر دبیرستانی خواسته شده بود تا زمانی که محیط امن آموزشی ایجاد شود، در خانه‌هایشان بمانند. دختران در مدارس ابتدایی البته به مدرسه می‌رفتند. منع حضور دانش‌آموزان دختر در مدارس، نگرانی از تکرار برخورد ظالمانه با زنان در دوره اول حکمرانی طالبان را زنده کرد.
هفته سرنوشت‌ساز سوریه با کمیته قانون اساسی
ایران نوشت: نماینده سازمان ملل در امور سوریه خبر داد، دمشق و مخالفان سوری بر سر پیش‌نویس قانون اساسی جدید این کشور توافق کرده و مذاکرات را از سر گرفته‌اند. این در حالی است که مذاکرات بین دو طرف از 10 ماه پیش به این‌سو متوقف شده بود. «گی‌یر پدرسن» تاکید کرد، نشست‌ها با حضور کامل اعضای کمیته قانون اساسی آغاز شده است و با توجه به توافق ابتدایی بین طرفین انتظار می‌رود بتوانند روی اصلاحاتی که باید در قانون اساسی صورت گیرد، توافق کنند. این در حالی است که اعضای این کمیته در دو سال اخیر شش دور وارد مذاکره شده‌اند اما هیچ‌کدام از این نشست‌ها تاکنون به نتیجه خاصی منجر نشده و اختلافات میان آنها باقی مانده بود.