نظریه جدید اوغلو –رابینسون
چه کسی درخت آزادی را آب میدهد؟
کتاب جدید دارون عجماوغلو و جیمز رابینسون با نام «دالان تنگ» یا «راهروی باریک» در مورد آزادی است و اینکه جوامع بشری چگونه و چرا به آزادی دست پیدا کردهاند یا در دستیابی به آن ناکام بودهاند. این کتاب همچنین در مورد پیامدهای این دستیابی یا عدم دستیابی به آزادی، بهخصوص پیامدهای آن برای کامیابی جوامع است. تعریف آنها از آزادی در دنباله تعریف جان لاک، فیلسوف انگلیسی، از آزادی میآید. جان لاک میگوید مردم زمانی آزادی دارند که «به طور کامل آزاد باشند که آنطور که فکر میکنند درست است، اقداماتشان را کنترل و دارایی و وجود (ذات) خودشان را مدیریت کنند؛ بدون اینکه از این کار منع شوند یا اقداماتشان تحت خواست شخص دیگری باشد». آزادی به این معنا، یکی از خواستههای اساسی همه بشر است. لاک تاکید میکند که «هیچکس نباید به زندگی، سلامتی، آزادی یا داراییهای دیگری آسیب برساند».
با این حال واضح است که آزادی در تاریخ به ندرت وجود داشته است و امروزه نیز نادر است. هرسال میلیونها نفر در خاورمیانه، آفریقا، آسیا و آمریکای مرکزی از خانههایشان فرار میکنند و زندگیشان را به خطر میاندازند، نه به این خاطر که به دنبال درآمدهای بالاتر هستند یا زندگی مادی راحتتری را میخواهند، بلکه به این خاطر که سعی دارند از خودشان و خانوادههایشان در برابر خشونت و ترس حفاظت کنند. فلاسفه تعاریف زیادی از آزادی ارائه کردهاند. اما در بنیادیترین سطح، همانطور که لاک مطرح میکند، در تعریف آزادی اول از همه باید آزاد بودن مردم از بند خشونت، ترس و اقدامات پستفطرتانه دیگران مدنظر قرار بگیرد. مردم باید قادر باشند که در مورد زندگیشان آزادانه انتخاب کنند و بتوانند بدون اینکه مورد تهدید مجازاتهای غیرمنطقی یا تحریمهای اجتماعی بیرحمانه قرار بگیرند، تصمیماتشان را اجرایی کنند. در این پرونده با کمک مقدمه کتاب به این سوال پاسخ دادهایم که شاهکار جدید عجماوغلو و رابینسون در مورد چیست. همچنین فصل اول این کتاب، توضیحات هر فصل و کلیتی در مورد کتاب با ترجمه جعفر خیرخواهان آماده خواندن است.