صنعت فناوری خواب
استقبال سرمایهگذاران، عدم اقناع دانشمندان
جهان ثروتمند کسری خواب دارد. یک بزرگسال معمولی آمریکایی در مقایسه با پدربزرگش تقریباً دو ساعت کمتر میخوابد. بیش از یکسوم آمریکاییها هر شب کمتر از هفت ساعت میخوابند. خستگی ناشی از این امر با بیماری آلزایمر، فشارخون و دیگر بیماریها ارتباط دارد. طبق یک پژوهش، چنین رویدادی سالانه 400 میلیارد دلار برای اقتصاد آمریکا هزینه دارد. دیگر کشورهای ثروتمند نیز وضعیتی مشابه دارند. مصرف الکل و کافئین و قرار گرفتن در معرض صفحات تلفن و کامپیوتر از جمله عوامل کمخوابی هستند. نکته جالب آن است که برخی مردم برای دریافت کمک به همین وسایل روی میآورند. اکنون حسگرهای ریز به آسانی در ابزارهای پوشیدنی نصب میشوند تا کاربران را در طول شب زیر نظر بگیرند. سامسونگ و هوآوی در ابزارهایشان از فناوریهای مرتبط با خواب بهره میبرند. اپل در سال 2017 شرکت فنلاندی بدیت (Beddit) سازنده حسگرهای تخت خواب را با مبلغی نامعلوم خریداری کرد. اپل استفاده از آن حسگرها را کاهش میدهد اما قابلیتهای مرتبط با خواب را در ساعتهای هوشمند گنجانده است. بنگاههای نوپای تخصصی فناوری خواب ابزارهای جالبتری ارائه میدهند. شرکت فنلاندی کورا هلث (Qura Health) با ارزش تقریبی یک میلیارد دلار یک حلقه تیتانیوم 300دلاری با وزن چند گرم عرضه میکند که پایشگرهای ضربان قلب، اکسیژن و فعالیتها را درون خود جای داده است. کیم کارداشیان یکی از طرفداران آن است. بنگاه بریتانیایی کاکون (Kakoon) یک هدست بیسیم تولید میکند که گوشیهای داخل گوش آن صداهای آرامشبخش ایجاد میکنند و حسگرهایش با استفاده از سطح اکسیژن خوب مراحل خواب را درک میکنند. شرکت آمریکایی ایت اسلیپ (Eight Sleep) یک تشک مجهز به اپلیکیشن را به قیمت دو هزار دلار عرضه میکند که میتواند در زمان تغییر دمای بدن فرد خوابیده سرد یا گرم شود. ترکیب بیخوابی بیشتر و فناوری بهتر به رونق صنعت کمک در خواب انجامیده است. بنگاه پژوهشی «دیدگاه بازار جهانی» بیان میکند که درآمد جهانی حاصل از فروش این ابزارها در سال 2020 به 5 /12 میلیارد دلار رسید و ظرف پنج سال بیش از سه برابر خواهد شد. ماتیو فرانچتی رئیس شرکت ایت اسلیپ عقیده دارد که بازار شرکتش «عملاً هر جایی در جهان» است. نمیتوان این حقیقت را انکار کرد که تمام انسانها میخوابند. درست است اما همه کسر خواب ندارند یا نمیتوانند دو هزار دلار برای تشکهای سبک لامبورگینی شرکت او بپردازند. علاوه بر این اگرچه فناوریها در حال بهبود هستند اما هنوز تا وضعیت کامل فاصله زیادی دارند. خوابیدن در حالی که ساعت به مچ شما بسته شده آزاردهنده بودند و ممکن است باتری در طول شب تمام شود. خبرنگار اکونومیست نتوانست هدست کوکون را بر روی روسری ساتن خود نصب کند و صدای آن که برای کاهش خروپف طراحی شده بود بیشتر به صدای وزوز یک دستگاه تلویزیون قدیمی شباهت داشت. الگوی کسبوکار فناوری خواب هم مشکلاتی دارد. وقتی افراد میبینند که بهبودیهای وعده دادهشده محقق نمیشوند از ابزارهای پوشیدنی خسته میشوند. طبق نظرسنجی سال گذشته بنگاه مشاورتی راک هلث تقریباً 40 درصد از کاربران ابزارهای پوشیدنی خواب آنها را کنار گذاشته بودند عمدتاً به این دلیل که آنها اثر مطلوبی در خوابآوری نداشتند. کوکون، کورا و ایت اسلیپ به تازگی از مدلهای عضویت استفاده میکنند تا افراد مرتباً ابزارهایشان را بهروزرسانی کنند. الگوی عضویت در مقایسه با فروش یکباره جریان درآمدی پایداری برای شرکت ایجاد میکند و همچنین دادههایی را فراهم میکند که برای بهبود کیفیت محصولات مفید هستند. اما همزمان، استفاده از این الگو میتواند اعتراف ضمنی به این امر باشد که ابزارها برای درمان یکباره کارایی ندارند. کورا میگوید قابلیتهای دیگری را به حلقههای پوشیدنی افزوده است که مستقیماً ارتباطی با خواب ندارند. بسیاری از دانشمندان میگویند که فناوری خواب همانند دیگر فناوریهای نوظهور مرتبط با سلامت مورد آزمایشهای استاندارد بالینی قرار نمیگیرند. در این مطالعات یک روش درمان بر روی چند بیمار و گروه شاهد آزمایش میشود. اینگو فیتز مدیر یک مرکز خواب در بیمارستان بزرگ دانشگاهی برلین ابزارها و تشکهای جدید را در آزمایشگاهی خصوصی که خود تاسیس کرده است بررسی میکند. او میگوید وقتی از سامسونگ کره و هوآوی چین خواست روشهای مورد استفاده در ابزارهایشان را به او معرفی کنند پاسخی دریافت نکرد. به گفته او هیچکدام از پوشیدنیهای موجود که با اندازهگیری علائم مختلف فرآیند خواب را پیگیری میکنند با پلیسومنوگرافی (آزمایش چندگانه خواب) بالینی قابل مقایسه نیستند. در این روش دادهها با استفاده از چند الکترود بهطور مستقیم از مغز گرفته میشوند. هوآوی ادعا میکند که ابزارش میتواند به همان دقت یک پلیسومنوگراف مدت زمان خواب را اندازهگیری کند. دانشمندان میگویند شاید فناوری خواب بتواند به درمان بیخوابیهای خفیف کمک کند یا به افراد وسواسی بگوید آیا به مداخلات بالینی نیاز دارند یا خیر. پایش لحظهای اکسیژن خون در برخی پوشیدنیها میتواند در تشخیص بیماریهایی مانند تنگینفس در خواب موثر باشد. در این وضعیت فرد بیمار نمیتواند در زمان خواب نفس بکشد. حدود یک میلیارد نفر در جهان به این بیماری مبتلا هستند. اما در نهایت آقای فیتز عقیده دارد که «هیچ ابزاری نمیتواند خواب شما را بهتر کند». اگر مصرفکنندگان نیازمند خواب بیشتر به چنین نتیجهای برسند، آنگاه رویاهای سرمایهگذاران در فناوری خواب برای کسب ثروت نقش بر آب خواهد شد.
منبع: اکونومیست