احتمال کاهش حجم تجارت جهانی امسال و سال آینده
خبر‌های بد برای تجارت جهانی
تجارت یکی از ارکان کلیدی رشد اقتصادی در جهان است و یکی از ابزارهایی است که سازمان‌های بین‌المللی برای خارج کردن اقتصاد دنیا از رکود عمیق سال‌های اخیر به آن تکیه داشتند.
تجارت یکی از ارکان کلیدی رشد اقتصادی در جهان است و یکی از ابزارهایی است که سازمان‌های بین‌المللی برای خارج کردن اقتصاد دنیا از رکود عمیق سال‌های اخیر به آن تکیه داشتند. به گزارش سازمان تجارت جهانی ارزش تجارت دنیا در سال 2013 میلادی با نرخ 5/2 درصد رشد می‌کند ولی در سال آینده میلادی جهان شاهد افزایش 5/4 درصدی حجم و ارزش تجاری خواهد بود. این رشد عاملی می‌شود تا اقتصاد دنیا با وسعت بیشتری از رکود خارج شود و رونق را تجربه کند. این در حالی است که در گزارش قبلی سازمان تجارت جهانی نرخ رشد تجارت دنیا در سال 2013 میلادی برابر با 3/3 درصد و در سال 2014 میلادی برابر با پنج درصد برآورد شده بود.
روبرتو ازودو رئیس تازه سازمان تجارت جهانی در مورد دلیل کاهش برآوردها می‌گوید: «اقتصادهای منطقه یورو در فصل‌های اخیر شاهد رشدی نسبت به دوره‌های رکود عمیق بودند ولی هنوز نمی‌توان اقتصادهای این منطقه را در شرایط عادی توصیف کرد. رشد اقتصادی در منطقه یورو و رشد تجارت در این منطقه عاملی کلیدی در توسعه اقتصادی دنیاست و بدون شک تا زمانی که اقتصاد اروپا از رکود خارج نشود نخواهیم توانست رونق اقتصادی دنیا را شاهد باشیم.» پاسکال لامی رئیس سابق سازمان تجارت جهانی در آخرین گزارش خود در مورد حمایت‌های بیش از حد از اقتصاد داخلی در کشورهای اروپایی هشدار داده بود. وی در این گزارش نوشت: تجربه حمایت بیش از حد از اقتصاد داخلی و مانع‌تراشی در مسیر تجارت در رکود بزرگ را دهه 1930 میلادی شاهد بودیم. تجربه‌ای تلخ که باعث شد دنیا تا ده‌ها سال با رکود و بحران دست به گریبان باشد. ولی متاسفانه در جریان رکود اقتصادی اخیر دنیا، اغلب کشورهای صنعتی به خصوص کشورهای اروپایی از این روش استفاده کردند. حال اقتصاد دنیا با رکودی طولانی و عمیق مواجه است که نتیجه اجرای سیاست‌های اقتصادی و تجاری نادرست به خصوص مانع ایجاد کردن در مسیر تجارت جهانی
است.
برخی از دولت‌ها به بهانه حمایت از اقتصاد داخلی اقدام به افزایش تعرفه‌های تجاری می‌کنند تا تولید‌کنندگان داخلی در فضایی ایمن‌تر و بدون حضور رقبای بزرگ به تولید و عرضه محصولات‌شان بپردازند. این مساله در کوتاه‌مدت باعث رشد تولید در کشور می‌شود ولی در میان‌مدت کیفیت محصولات تولیدی را تنزل می‌دهد و فضا را برای انحصاری شدن بازار و رشد بیش از اندازه قیمت‌های داخلی فراهم می‌کند. در آن زمان اگر طرح آزاد‌سازی فضای اقتصادی و تجاری اجرا شود و تعرفه‌های تجاری به وضعیت عادی باز‌گردد اصلی‌ترین بازندگان میدان همان شرکت‌های تولیدی هستند که در جریان بحران تحت حمایت‌های دولتی قرار داشتند. ضمن اینکه تجارت عاملی کلیدی در رشد اقتصادی دنیاست و اگر مانعی در این راه ایجاد شود با گذشت زمان نرخ رشد اقتصادی جهان تنزل پیدا می‌کند و دنیا با بحرانی بزرگ روبه‌رو می‌شود و تاثیر این رکود و بحران جهانی در اقتصاد داخلی تمامی کشورها مشاهده می‌شود.
احتمال درگیری نظامی در سوریه
باری تازه بر دوش بازارهای مالی
تصمیم‌گیری آمریکا برای مواجهه نظامی با کشور سوریه روی تمامی بازارهای مالی اثر گذاشته است. با وجود اینکه خبر رشد صادرات کشور چین و افزایش نرخ رشد اقتصادی این کشور موجب شد تا بازارهای مالی دنیا شاهد افزایش ارزش باشند ولی تاثیر مذاکرات انجام‌شده در مورد حمله نظامی آمریکا به سوریه و پیش‌بینی اتفاقاتی که بعد از این درگیری تازه در خاورمیانه ایجاد می‌شود سبب شد تا بازارهای مالی هم در وضعیت تعلیق قرار داشته باشند. اقتصاد چین که در ماه‌های اخیر با کاهش نرخ رشد مواجه شده بود در 10 روز اول ماه سپتامبر نشانه‌هایی از بهبود را نمایان کرد. از طرف دیگر صادرات کشور چین در فصل دوم سال جاری با نرخ 3/6 درصد نسبت به‌مدت مشابه سال قبل رشد کرد که رشدی بیش از برآوردهای گذشته بود و همین رشد سبب شد تا اقتصاد در مسیر توسعه بیشتر قرار بگیرد.
انتشار خبر رشد اقتصادی اروپا در فصل دوم سال جاری و افزایش نرخ رشد صادرات کشور چین باید زمینه را برای رشد بازارهای مالی اروپا فراهم می‌کرد ولی بحران سوریه و احتمال درگیری نظامی در این کشور در کنار هزینه‌هایی که این درگیری می‌تواند به اقتصاد داخلی آمریکا و به دنبال آن به اقتصاد دنیا تحمیل کند سبب شد تا بازار مالی کشورهای اروپایی تغییر چندانی نسبت به هفته قبل از آن نداشته باشد.
در هفته آغاز‌شده در روز نهم سپتامبر سال 2013 میلادی ارزش سهام در بازارهای مالی اروپا رشد اندکی را نسبت به هفته قبل از آن تجربه کرد در حالی که شاخص‌های آمریکا به دنبال نوسان ارزش دلار در بازار جهانی و بی‌ثباتی با رشد بسیار کمی روبه‌رو بود. گفته می‌شود دلیل همین رشد اندک در بازارهای مالی آمریکا مخالفت عموم اعضای کنگره آمریکا با درگیری نظامی در سوریه بوده است و اگر آمریکا وارد جنگی دیگر در خاورمیانه شود، جنگی که با مخالفت کشورهایی همچون روسیه و چین همراه است نه‌تنها بازار مالی این کشور سقوط می‌کند بلکه اقتصادی که به تازگی از رکود خارج شده هم با بحرانی تازه دست به گریبان می‌شود.
رشد بیش از سه‌درصدی اقتصاد دنیا در سال 2013
به گزارش سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی در ماه‌های باقی‌مانده سال جاری میلادی نرخ رشد اقتصادی دنیا به کمتر از 3/2 درصد می‌رسد و برآیند نرخ رشد اقتصادی دنیا در سال جاری از مرز 3 درصد می‌گذرد. دلیل بالا بودن نرخ رشد اقتصادی دنیا در ماه‌های باقی‌مانده سال جاری را می‌توان اصلاح نسبی اقتصاد اروپا و رشد اقتصادی چین دانست. طبق این پیش‌بینی در سال 2013 میلادی نرخ رشد ارزش تولید ناخالص داخلی کشور آمریکا برابر با 5/2 درصد خواهد بود در حالی که در برآوردهای قبلی نرخ رشد اقتصادی این کشور برابر با 7/2 درصد برآورد شده بود.
در این سال اقتصاد کشور ژاپن با نرخ 6/22.6 درصد رشد می‌کند و کشورهای اروپایی در خوش‌بینانه‌ترین حالت رشد صفر‌درصدی را شاهد خواهد بود. البته در منطقه یورو ارزش تولید ناخالص داخلی سه کشور آلمان و فرانسه و ایتالیا که سه اقتصاد بزرگ اروپا هستند در سال 2013 میلادی 3/1 درصد رشد می‌کند و همین رشد سبب می‌شود تا اقتصاد منطقه یورو شاهد خروج از بحران باشد. آلمان بزرگ‌ترین اقتصاد اروپایی است که در سال جاری رشدی بالغ بر 5/1 درصد را تجربه می‌کند و موتور اصلی خروج اقتصاد اروپا از رکود محسوب می‌شود.
سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی در این گزارش خود بر ضرورت هماهنگی سیاست‌های اقتصادی دنیا در دوران خروج از رکود تاکید کرد و نوشت: هنوز شرایط اقتصادی دنیا با‌ثبات نیست و باید تصمیم‌گیری‌ها بر مبنای ضعف‌های زیرساختی اقتصاد جهان باشد نه سیاست‌های اقتصادی داخلی. اگر سیاست‌های یکپارچه اجرا شد روند بازسازی اقتصاد دنیا تسریع می‌شود و هر کشور به تنهایی رشد را شاهد خواهد بود.
دیدگاه تان را بنویسید