کاتالیزوری به نام «دلار» در بازار سکه

قیمت طلا و سکه در بازار داخلی تابع دو متغیر مستقیم ارز و اونس قرار دارد که هر دو این عوامل به صورت غیرمستقیم از موضوعات و اخبار اقتصادی (سیاست‌های دولت ایران و دولت‌های بزرگ دنیا در عرصه اقتصاد) و سیاسی (در هر دو بعد سیاست داخلی و بین‌المللی) تاثیر می‌پذیرند. مطالعه روند تغییرات قیمت در ماه‌های اخیر و به خصوص در فاصله یک ماه پیش و پس از انتخابات ریاست‌جمهوری در کشورمان نشان می‌دهد آنچه همگرایی اونس و طلای داخلی را در این مدت تحت تاثیر قرار داده، اخبار خاصی است که هر از گاهی در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی منتشر شده است. به طوری که در این مدت حتی پرداخت یارانه نقدی توسط دولت در روزهایی از ماه، روند کاهشی قیمت اونس را تحت‌الشعاع خود قرار داده و در قامت یک فاکتور موثر بر عوامل مستقیم تغییر قیمت خودنمایی کرده است. در نگاهی وسیع‌تر، انتشار اخباری از احتمال مذاکره با آمریکا، نشست‌های جدید با محوریت موضوع هسته‌ای ایران توسط تیم جدید مذاکره‌کننده، برنامه‌های دولت جدید در عرصه خارجی و مواردی از این دست، همگی باعث حرکت بازار داخل برخلاف اونس جهانی شده است، اما در این میان دلار عامل دیگری است که در نقش یک کاتالیزور، اثرگذاری موضوعات غیرمستقیم را تسریع کرده است.

در طرف دیگر مطالعه این روند، حرکت اونس و طلای کشور در فاصله زمانی که هیچ خبر خاصی در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی منتشر نشده است، نشان می‌دهد بازار ملی طلا و بازار جهانی آن هم‌راستا و در یک جهت حرکت کرده‌اند. در این بین اما یادآوری و استناد به روزهایی که بازار طلا و سکه حباب بالایی را شاهد بود می‌تواند تصویر روشن‌تری را نشان دهد. به یاد بیاوریم که طی روزهایی که قیمت اونس جهانی به شدت در حال ریزش بود و در فاصله یک هفته در حدود 250 دلار از قیمت آن کاسته شد، انتظار فعالان بازار داخل آن بود که قیمت سکه بین 150 تا 200 هزار تومان حباب دارد و این حباب خواهد ترکید، در حالی که در آن روزها قیمت اگرچه کاهش می‌یافت اما تناسبی با کاهش قیمت اونس نداشت و در نتیجه در مجموع زیر 50 هزار تومان از این حباب تخلیه شد.

در آن زمان مقاومت بازار داخل به خصوص در بخش‌های عرضه و تقاضا در برابر ریزش قیمت‌های جهانی دلیلی شد که همچنان حباب باقی بماند، در حالی که عکس این فرآیند را در روزهای اخیر شاهدیم؛ شرایطی که قیمت اونس روندی صعودی به خود گرفته و توانسته حدود 20 درصد از افت قیمت‌های اخیر خود را جبران کند. در این روزها اما در بازار داخل به جای آنکه قیمت‌ها روند افزایشی داشته باشند، شاهد تمایل قیمت‌ها به کاهش هستیم، در عین حال که حباب بازار برای سکه تمام در حال حاضر حتی منفی شده است. به عبارتی وابستگی بازار طلای کشور ما به اونس در درجه دوم اهمیت واقع است و آنچه بازار را کنترل می‌کند دلار و تغییرات پیش روی آن است.

دلار طی مدت اخیر و به خصوص پس از انتخاب دکتر روحانی به عنوان رئیس‌جمهور یازدهم کشور روندهای متغیری را تجربه کرده است اما میانگین قیمت این ارز در حدود 250 تومان کاهش یافته و به خصوص پس از انتخابات در محدوده 3200 تومان قرار گرفته است. قیمت دلار طی این روزها حتی به زیر سه هزار تومان نیز رسید و دامنه تغییرات به خصوص در بازار آتی در روزهای مختلفی به سقف کاهشی خود (منفی پنج درصد) نیز نزدیک شد؛ اتفاقی که در گذشته بیشتر در جهت افزایش قیمت در بازار آتی رقم می‌خورد. در این شرایط قیمت طلا و سکه در بازار داخلی منهای این فرض که اونس با چه روندی همراه است کاهش یافته و سکه طی هفته گذشته به زیر یک میلیون تومان هم رسیده است.

اما چرا دلار ریخت؟ در پاسخ به این سوال باید گفت انتخابات کشور در کنار موضع‌گیری نمایندگان کنگره آمریکا در قبال ایران و تاخیر در اجرای تحریم‌های جدید از سوی دولت آمریکا، کاهش میزان واردات به کمترین میزان خود، تخلیه بازار از حضور کسانی که برای ذخیره ارز، دلار می‌خرند، گمانه‌زنی‌های انتخاب کابینه و مواردی از این قبیل کاهش قیمت دلار را دامن زده است.

در نهایت باید گفت حباب روانی بازار ارز و طلا تخلیه شده است. کارشناسان و تحلیلگران بازار ارز می‌گویند دولت در تلاش است قیمت دلار را در محدوده سه هزار تومان تثبیت کند که در این صورت باید گفت انتظار کاهش بیشتر قیمت ارز منتفی است اما در شرایط ثبات قیمت ارز

همان طور که اشاره شد، اونس اهمیت می‌یابد بنابراین پیش‌بینی می‌شود قیمت طلا پس از یک دوره کاهش قیمت دلار، به کف قیمتی خواهد رسید و پس از آن تحت حمایت افزایش قیمت اونس شاهد روند افزایشی قیمت طلا و سکه در بازار خواهیم بود. البته در حال حاضر روند قیمت‌ها در بازار هراز گاهی با یک نوسان صعودی همراه است اما این نوسان مادامی که قیمت دلار کاهشی است، ناپایدار خواهد بود. این واقعیت را می‌توان از روندهای بازار آتی سکه به وضوح مشاهده کرد. بازار آتی، نگاه معامله‌گران به شرایط آتی کشور است و با نگاهی به بازار این قراردادها در یک ماه گذشته می‌توان به جرات ادعا کرد بازار تابع تصمیمات عقلانی است و معامله‌گران بسیار کمتر از گذشته تابع هیجانات بازار هستند. این بازار با این مشخصات در حال تجربه کاهش قیمت‌ها در سررسیدهای دور است به طوری که سررسید آبان‌ماه که در حال حاضر دورترین سررسید آتی کشور محسوب می‌شود روزانه با کاهش قیمت‌ها مواجه شده به طوری که قیمت فعلی این سررسید (یک میلیون و 44 هزار تومان در تاریخ اول مرداد) از قیمت کشف‌شده این سررسید در حراج تک‌قیمتی آن (یک میلیون و 75 هزار تومان) پایین‌تر است. به عبارتی پیش‌بینی معامله‌گران از آینده بازار طلا و ارز کاهشی است و سناریوهای دیگر بستگی به اخبار سیاسی منفی دارد که به نظر نمی‌رسد فعالان این بازارها فعلاً و در کوتاه‌مدت نسبت به آن نگرانی داشته باشند.