امپراتوری خورشید

در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری در پروژه‌های انرژی خورشیدی در دنیا رشد زیادی کرده است ولی تاریخچه سرمایه‌گذاری در این صنعت به دو قرن گذشته باز‌می‌گردد. اولین تکنولوژی‌های خورشیدی دنیا در سال 1860 میلادی ایجاد شد اگر چه این پروژه‌ها نتوانست موفقیت زیادی داشته باشد و هیچ‌کس بر ضرورت سرمایه‌گذاری در آن آگاهی نداشت. اما این روند ادامه یافت تا اینکه در قرن بیستم میلادی بحران در بازار نفت و زغال‌سنگ دنیا سبب شد نیاز به استفاده از انرژی‌های پاک و دائمی از قبیل انرژی خورشیدی و بادی بیشتر و بیشتر شود. باز هم تا سال 1974میلادی استفاده از انرژی خورشیدی چندان زیاد نبود و تنها شش شرکت خصوصی در سراسر آمریکای شمالی وجود داشت که انرژی گرمایشی و سرمایشی مورد نیاز خود را با کمک انرژی خورشیدی تامین می‌کرد. بحران نفتی سال 1979میلادی و رشد یکباره قیمت نفت در بازار جهانی سبب شد جهانیان بیشتر و بیشتر به فکر منابع جایگزین انرژی بیفتند و دوباره طرح‌های استفاده از انرژی خورشیدی پیشنهاد شد ولی این بار طرح‌های مذکور با جدیت بیشتری پیگیری شد. کارشناسان انرژی دنیا بر این باورند که نصب پنل‌های خورشیدی و استفاده از این منبع انرژی در دنیا رابطه غیر‌مستقیم با قیمت نفت در جهان دارد. در واقع در سال‌های بحران نفتی و رشد قیمت نفت سهم زیادی از سرمایه‌ها در بخش انرژی‌های نو از قبیل انرژی خورشیدی صرف می‌شود و با کاهش قیمت نفت تمرکز روی این صنعت کمتر می‌شود. بنابراین بین سال‌های 1970 تا 1983 میلادی نصب پنل‌های خورشیدی در جهان رشد زیادی پیدا کرد ولی کاهش قیمت نفت در دهه 19870 میلادی سبب شد تا سرمایه‌گذاری در این بخش تنزل یابد. از سال 2000 میلادی تا‌کنون تولید برق خورشیدی40درصد رشد کرده است و در سال2010 میلادی ظرفیت تولید برق خورشیدی در دنیا برابر با 8/39گیگا‌وات بود. آلمان بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار در این بخش است و 4/17گیگاوات از برق خو‌رشیدی تولید‌شده در دنیا در این کشور تولید شده است. بزرگ‌ترین کارخانه تولید برق خورشیدی در دنیا کارخانه Sarnia است که به کشور کانادا تعلق دارد و توان تولید برق آن برابر با 97مگاوات در سال است و دومین کارخانه کاسترو نام دارد و متعلق به ایتالیاست که ظرفیت تولید برق آن 2/84 مگاوات اعلام شده است. سومین کارخانه بزرگ تولید‌کننده برق خورشیدی در دنیا فینستروالد نام دارد و ظرفیتی معادل 7/80 مگاوات دارد. البته تعداد زیادی کارخانه تولید برق خورشیدی هم در حال ساخت هستند که برخی از آنها ظرفیتی تا پنج برابر کارخانه‌های موجود دارند. از جمله این کارخانه‌ها می‌توان به مزرعه خورشیدی desert sunlight اشاره کرد که در کالیفرنیا ساخته می‌شود و توان آن برابر با 550 مگاوات اعلام شده است. این مزرعه از سال 2014 میلادی به بهره‌برداری می‌رسد.

انرژی خورشیدی کلید حل بحران زیست‌محیطی
در سال 2012 میلادی آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد توسعه استفاده از انرژی خورشیدی که منبعی پاک و ارزان‌قیمت برای دنیاست منافع دراز‌مدت زیادی برای محیط زیست و برای اقتصاد دنیا دارد. استفاده از این منبع انرژی باعث افزایش امنیت انرژی در جهان می‌شود و نیاز کشورهای مختلف به وارد کردن انواع فرآورده‌های انرژی را کمتر و کمتر می‌کند. کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی و کاهش هزینه‌های واردات انرژی از مهم‌ترین دلایل استفاده از این منبع برای دنیاست. به همین دلیل سرمایه‌گذاری در این صنعت باید با سرعت و جدیت افزایش یابد. در جهت استفاده از این منبع باید طراحی ساختمان‌ها در شهرهای بزرگ تغییر کند به نحوی که بیشترین استفاده از انرژی خورشیدی برای تامین نور و حرارت شود. هر چه استفاده از نور طبیعی خورشید در یک واحد مسکونی بیشتر باشد استفاده از سوخت‌های دیگر برای تامین نور خانه کمتر می‌شود. استفاده از پنل‌های خورشیدی در سقف یا بالکن خانه‌ها به منظور جمع‌آوری انرژی خورشیدی و استفاده از آن برای روشن کردن خانه در ساعات شب نیز طرح دیگری بود که در سال‌های اخیر با جدیت پیگیری شد و هم‌اکنون برخی از کشورهای دنیا از آن استفاده می‌کنند. بعد از زلزله سال 2011 میلادی در فوکوشیمای ژاپن و آسیب دیدن نیروگاه‌های هسته‌ای در این کشور تمامی کشورهای صنعتی طرح تعطیلی نیروگاه‌های هسته‌ای و جایگزین کردن آن با کارخانه‌های تولید برق با استفاده از انرژی آب و باد و خورشید را تصویب کردند و در همین راستا دولت آلمان سرمایه‌گذاری در بخش انرژی‌های پاک را 12 درصد و دولت آمریکا 14 درصد افزایش داد. تعطیلی برخی از کارخانه‌های تولید برق هسته‌ای در دنیا با همین هدف انجام شده است. علاوه بر استفاده از انرژی خورشیدی در تولید برق، از این منبع انرژی برای تولید گرما در واحدهای صنعتی و تجاری هم استفاده می‌شود. بیشترین کارخانه‌های تولید انرژی حرارتی خورشیدی در دنیا در کشور آمریکا و‌جود دارد. در سال گذشته میلادی ظرفیت تولید برق مورد استفاده برای نیاز حرارتی در آمریکا برابر با 6510 مگاوات بود و در مجموع 25 ایستگاه تولید برق خورشیدی برای مصرف گرمایشی در این کشور وجود داشت. بزرگ‌ترین ایستگاه با ظرفیتی بالغ بر 750 مگاوات در کالیفرنیای آمریکاست که در سال 2011 میلادی مورد بهره‌برداری قرار گرفت. کشور اسپانیا دارای 16 ایستگاه تولید برق برای تامین حرارت و گرماست و ظرفیت تولید برق حرارتی این کشور برابر با 1080 مگاوات اعلام شده است. ایران هم در سال‌های گذشته در ساخت نیروگاه برق خورشیدی سرمایه‌گذاری زیادی کرده است و نتیجه آن بهره‌برداری از یک ایستگاه در شهر مشهد است. ظرفیت تولید برق در این ایستگاه برابر با 72 مگاوات اعلام شده است. عربستان سعودی هم در سال 2012 میلادی خبر از سرمایه‌گذاری 109 میلیارد دلاری در بخش تولید برق خورشیدی داد که این مساله می‌تواند زمینه‌ساز رشد اقتصاد و کاهش وابستگی این کشور به استفاده از انرژی‌های فسیلی برای تامین برق باشد.

سرمایه‌گذاری در انرژی‌های پا‌ک
به گزارش سازمان ملل متحد در سال 2011 میلادی 257 میلیارد دلار در تولید انرژی‌های پاک در جهان سرمایه‌گذاری شده است که 17 درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل بود. کل ارزش سرمایه‌گذاری انجام‌شده در این صنعت در سال 2012 میلادی به مرز 320 میلیارد دلار رسید که نسبت به سال پیش از آن با افزایش همراه بود و انتظار می‌رود در سال جاری بالغ بر 340 میلیارد دلار در این صنعت سرمایه‌گذاری شود. سهم سرمایه‌گذاری در انرژی خورشیدی در دنیا به کل سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌های پاک برابر با 22 درصد اعلام شده است زیرا این منبع انرژی در تمامی کشورهای دنیا وجود دارد و میلیون‌ها نفر در جهان می‌توانند از آن استفاده کنند. در سال 2012 میلادی چین بیشترین رشد سرمایه‌گذاری در انرژی خورشیدی را داشت زیرا رشد اقتصادی این کشور نیازش به استفاده از منابع انرژی را بیشتر کرده است و همین مساله می‌تواند وابستگی اقتصاد این سرزمین به سوخت‌های فسیلی را بیشتر کند. در سال گذشته آلمان یکی از بزرگ‌ترین مالکان کارخانه‌های تولید برق خورشیدی در جهان بود و این کشور در سال گذشته سرمایه‌گذاری در این صنعت را 10 درصد بیشتر کرد. چین اعلام کرده است تا سال 2015 میلادی 473 میلیارد دلار در تولید انرژی‌های پاک سرمایه‌گذاری می‌کند که 157 میلیارد دلار آن در سال 2011 میلادی سرمایه‌گذاری شد. 28 درصد از سرمایه‌گذاری انجام‌شده در انرژی‌های پاک در کشور چین به بخش انرژی خورشیدی اختصاص دارد.