افزایش تقاضای ارز

روند صعودی قیمت‌ها در بازار ارز که کمابیش حدود دو هفته در روند معاملات خودنمایی می‌کرد، در هفته گذشته نیز در همین مسیر گام پیمود. در این راستا و در ابتدای هفته گذشته رئیس کل بانک مرکزی از ورود ارز حاصل از صادرات محصولات پتروشیمی به مرکز مبادلات ارزی خبر داد. این در حالی بود که پیش از این شرکت‌های پتروشیمی از ارائه ارز صادراتی خود به مرکز مبادلاتی امتناع می‌ورزیدند. به همین دلیل اولویت نهم کالایی به جز طلا مشمول دریافت ارز مبادله‌ای شده و امکان افزایش اختصاص ارز به تقاضاهای وارداتی فراهم شد. هر چند انتظار می‌رفت با تخصیص هرچه بیشتر ارز در مرکز مبادلات، با کاهش تقاضا در بازار آزاد روند قیمت‌ها در این بازار به سمت کاهش سوق پیدا کند، اما توافقات دولت و مجلس پیرامون کمک به اقشار آسیب‌پذیر و کم‌درآمد، دوباره زمزمه‌های عملیاتی شدن فاز دوم هدفمندی را در بازار تقویت کرد. اعلام تخصیص 5600 میلیارد تومان کمک شب عید به هفت دهک اول از سوی رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی و رشد انتظارات تورمی ناشی از نقدینگی بالا در اواخر سال، در افزایش بهای ارز تاثیر بسزایی را ایفا کرد. در کنار این عامل، واریز مبلغ یارانه بهمن‌ماه نیز در اواسط هفته قبل، در تامین وجه نقد برای خرید و افزایش تقاضا در بازار بی‌تاثیر نبوده است. با این وجود یکی از مباحث مهم سیاست ارزی در شرایط فعلی تعیین نرخ ارز در بودجه 92 یا همان نرخ ارز مرجع در سال آتی است. کارشناسان اقتصادی بر این باورند در گام نخست باید ضمن برچیده شدن چند‌نرخی شدن ارز، عملاً یک نرخ رسمی ‌شناور در اقتصاد کشور حاکم شود که بهتر است در این مسیر نرخ ارز مرجع به ارز مبادله‌ای افزایش یابد. اما در بعد سیاست خارجی، برگزار نشدن مذاکرات ایران و 1+5 در ماه ژانویه و تنش‌های لفظی طرفین در مقصر دانستن یکدیگر برای به تعویق انداختن زمان مذاکرات به ماه فوریه با داغ‌تر شدن تنور معاملات در بازار ارز رابطه مستقیمی داشت. بحث تحریم‌های جدید نیز که از 18 بهمن‌ماه آغاز می‌شود، نگرانی‌های روانی را بر بازار تحمیل کرد. القای ترس به بازار از تهدیدات غرب در جهت اعمال محدودیت‌های دستیابی ایران به پول نفت صادراتی و بالا رفتن احتمالی هرچه بیشتر قیمت ارز، دلار را همچنان در صدر گزینه‌های مطرح تبدیل ریال نگه داشت. البته وزارت نفت ایران نیز در واکنش به این تهدیدها از توقف فروش نفت و گاز به اروپا خبر داد. درنهایت و در مجموع وقایع هفته گذشته بهای دلار با شش درصد افزایش نسبت به اول هفته حدود 3700 تومان، یورو با 9درصد افزایش نسبت به اول هفته حدود 5060 تومان، پوند و درهم نیز با هفت درصد افزایش نسبت به اول هفته به ترتیب حدود 5910 و 1020 تومان در روز چهارشنبه گذشته در صرافی‌ها دادوستد شدند. پیش‌بینی می‌شود قیمت‌ها در بازار ارز دست‌کم تا شروع تحریم‌های جدید صعودی باشند.مگر اینکه بانک مرکزی در جهت به وجود آوردن تعادل در بازار اقدام به عرضه ارز به صورت گسترده کند. به نحوی که تقاضاهای معاملاتی و سفته‌بازی خریداران پوشش داده شوند.