ال‌ان‌جی گران می‌شود

قیمت‌های جهانی گاز طبیعی مایع چنان افزایش یافته است که در سال جاری به مرز ثبت رکورد جدیدی رسیده است. همزمان روند صعودی تقاضا در برابر ذخایر محدود، تهدید افزایش قیمت سوخت در برخی از بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان را به وجود آورده است. پس از کاهش بی‌سابقه و ناگهانی تولید ال‌ان‌جی در سال 2012‌، پیش‌بینی می‌شود در سال جاری میلادی تولیدات آن فقط به صورت حاشیه‌ای افزایش یابد. در این میان تقاضا همچنان افزایش می‌یابد و عامل اصلی آن رشد سریع اقتصادهای آسیایی، صنعت نیمه‌تعطیل هسته‌ای ژاپن و خشکسالی در برزیل است (‌که سبب شده این کشور آمریکای جنوبی ذخایر اضطراری سوخت را به قیمتی گزاف بخرد). 80 درصد ذخایر جهانی ال‌ان‌جی در قراردادهای بلند‌مدت فروخته می‌شود. کشورهایی مانند برزیل، آرژانتین، چین و هند روی قراردادهای کوتاه‌مدت حساب می‌کنند زیرا از روند صعودی قیمت‌های بازار آسیب خواهند دید. ال‌ان‌جی کمک می‌کند شکاف در ذخایر سوخت کشورهایی پر شود که تولیدات داخلی پاسخگوی سطح تقاضا نیستند. ممکن است فرآیند پیچیده مایع‌سازی گاز، حمل و تبدیل دوباره به گاز‌، ال‌ان‌جی را گران‌ترکند. قیمت نقطه‌ای گاز طبیعی مایع در حال حاضر حدود 18 دلار به ازای هر میلیون واحد گرمایی انگلیسی است که نسبت به همین نقطه زمانی در سال گذشته دو دلار افزایش یافته است اما هنوز هم از رکورد قیمت 20 دلاری در سال 2008 کمتر است. اندی فلاور تحلیلگر مستقل بازار ال‌ان‌جی که درباره حجم واردات و صادرات این کالا تحقیق می‌کند، در این باره می‌گوید: وضعیت ذخیره وخیم‌تر از آنی است که تصور می‌کردیم. سال گذشته تولید ال‌ان‌جی کاهش یافت و به نظر نمی‌رسد در سال جاری نیز افزایش چشمگیری داشته باشد. او در ادامه اضافه کرد‌: در تاریخ 50‌ساله تولید ال‌ان‌جی، بازده این کالا سه بار دیگر نیز کاهش یافته بود؛ در سال 2008 یعنی هنگامی که اقتصاد جهان در مرز نابودی قرار گرفت و ‌در سال‌های 1980 و 1981 که الجزیره به دلیل اختلاف در قیمت‌گذاری، صادرات ال‌ان‌جی به آمریکا را متوقف کرد. علاوه بر تمام این موارد کاهش حجم تبادلات بازار بدان معناست که هر پدیده غیرمنتظره‌ای (مانند فاجعه هسته‌ای فوکوشیما ژاپن، تغییرات آب و هوایی یا تعطیلی ناگهانی یک واحد تولیدی) ممکن است به افزایش بیشتر قیمت‌ها منتهی شود. هنگامی که در مارس 2011، فاجعه فوکوشیما اتفاق افتاد واردات بزرگ‌ترین مصرف‌کننده ال‌ان‌جی ناگهان افزایش یافت تا الکتریسیته مورد نیاز تولید شود. براساس آمار رویترز این امر سبب شد در هفت ماه پس از واقعه قیمت کالا در بازارهای آسیایی 70 درصد فزونی گیرد. در دو سال پس از فاجعه فوکوشیما ژاپن، میان 50 واحد هسته‌ای فقط دو واحد فعالیت خود را از سر گرفته‌اند. در نیمه دوم دهه جاری صادرکنندگان ال‌ان‌جی منتظر کاهش ذخایر بودند اما ذخایر جدیدی از استرالیا، آفریقا و ایالات متحده آمریکا رسید. در این میان باز هم کمبود ذخایر همچنان تهدید‌کننده است.

کاهش بازده

پس از آنکه بین سال‌های 2000 تا 2011، تولید دو برابر شد (‌زیرا تعداد زیادی از پروژه‌های این بخش تکمیل شدند) سال گذشته میزان بازده به حد بی‌سابقه‌ای کاهش یافت. دلیل این امر حوادث غیرقابل پیش‌بینی بود. دوره‌های نگهداری و تعمیر بازده قطر، بزرگ‌ترین صادر‌کننده ال‌ان‌جی در جهان را کاهش داد. از سوی دیگر با قدرتمند شدن بازار صادرات ال‌ان‌جی، تقاضای داخلی برای انرژی در مصر و اندونزی افزایش یافت و سبب شد ذخایر بازار آزاد از بین برود. ناآرامی و حملات شبه‌نظامی در یمن نیز تولید ال‌ان‌جی در این کشور را با مشکل مواجه کرد. یمن در سال 2009 تولید این کالای نفتی را آغاز کرده بود. در این میان فقط یک پروژه در آنگولا با ظرفیت تولید سالانه 2/5 میلیون تن ال‌ان‌جی در سال 2013 افتتاح خواهد شد. چارلز مارتین یکی از تحلیلگران بازار آسیایی گاز مایع در موسسه واتربورن انرژی می‌گوید: اگر میزان کل تقاضا افزایش یابد اما سطح ذخایر تغییری نکند، و از سوی دیگر کشورها روی بازار نقطه‌ای تکیه کنند، برای دستیابی به ذخایر مشکلات بیشتری خواهند داشت و باید قیمت‌های بالاتری بپردازند. براساس آمار موسسه فلاورز، میزان ذخایر جهانی ال‌ان‌جی در سال 2012 حدود 6/1 درصد کاسته شده و به 238 میلیون تن رسید. چشم‌انداز تقاضا و ذخایر در سال جاری نیز بهبود چندانی نخواهد یافت. وضعیت امنیت در یمن یکی از نگرانی‌های بازار است و از سوی دیگر تولید کالا در اندونزی نیز حدود 14 درصد کاهش خواهد یافت زیرا تولید داخلی گاز کاسته شده است. براساس آمار رویترز پروژه‌های جدیدی در آسیا افتتاح می‌شوند که ممکن است ذخایر 2013 را ببلعند. در هند، چین و سنگاپور پنج پایانه واردات جدید افتتاح شده‌اند که ظرفیت واردات سالانه را هشت میلیون تن می‌افزایند. روند تقاضا همچنان صعودی خواهد بود. چین قصد دارد تا سال 2020 میلادی میزان استفاده از گاز را سه برابر کند تا با این روش از آلودگی‌های مربوط به استفاده از زغال‌سنگ بکاهد.