غروب برجام
ابراهیم رئیسی: به وجود التهاب در جامعه اعتقاد ندارم
سومین نشست خبری رئیس دولت سیزدهم در سالن اجلاس سران برگزار شد. نشستی که دو ساعت به طول انجامید. در این نشست خبری بیش از ۲۵۰ خبرنگار، عکاس و تصویربردار داخلی و خارجی به همراه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر اقتصاد، رئیس دفتر رئیس‌جمهور، رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت و مدیران برخی از رسانه‌ها حضور داشتند و سوالات مختلفی در حوزه سیاست داخلی، سیاست خارجی، اقتصاد و... پرسیده شد و رئیسی با آرامش همیشگی به سوالات به روش خود پاسخ داد. آنگونه که روزنامه شرق گزارش داده: رئیس‌جمهور در پاسخ به پرسش خبرنگار روزنامه شرق مبنی بر اینکه در فضای ملتهبی که با آن روبه‌رو هستیم، با توجه به جمع گسترده مدیران جناحی که در دولت شما به‌کار گرفته شده‌اند از جمله امام صادقی‌ها و پایداری‌ها، جامعه به سمت دوقطبی شدن حرکت می‌کند؛ امری که در سال‌های اخیر نظیر نداشته است؛ بر این اساس از شما می‌پرسم بر پایه آنچه دخترتان در زمان انتخابات گفتند که «پدر من قرار نیست دیوار بکشد، بلکه قرار است پل بسازد»، آیا پل ساختید یا به‌زعم کارشناسان و منتقدان دیوار ساختید، گفت: اعتقادی به وجود التهاب در جامعه ندارم و این التهاب بیشتر در جناح دشمن وجود دارد و آنها ملتهب هستند. وی تاکید کرد: در جامعه با وجود همه اختلاف نظرها انسجام وجود دارد و این التهاب و دوقطبی شدن در حوزه‌های مختلف از سوی دشمن القا می‌شود. رئیسی گفت: با شناختی که از جامعه داریم، نقاط اشتراک بسیار بالاست. ضمن اینکه نقاط اختلافی هم وجود دارد که اشکالی هم ندارد؛ اختلافاتی هم اگر وجود دارد، با سخن کاهش پیدا می‌کند. وی با تاکید بر اینکه «التهابات در جریان مقابل انقلاب اسلامی وجود دارد و نمی‌دانند با انقلاب در حال پیشرفت و مردمی با اراده و مصمم چه کنند»، اظهار کرد: روی سخن من با کسانی است که دغدغه کشور را دارند. رئیس شورای عالی امنیت ملی تاکید کرد: عموم ملت ایران و جریان‌هایی که در درون نظام تعریف می‌شوند، دغدغه انقلاب و نظام و مردم و رفع مشکلات مردم را دارند و نباید این مهم را فراموش کرد. رئیس جمهور گفت: دشمن درصدد القای دوقطبی و چندقطبی در جامعه است که ما آن را قبول نداریم و معتقدیم جامعه ما در عین داشتن اختلافات، منسجم است. رئیس قوه مجریه ادامه داد: یادتان هست که ۶۱ اقتصاددان نامه نوشتند و درباره تورم سه‌رقمی در جامعه هشدار دادند. من قصد ندارم اعلام کنم که آنها یا اقتصاد نمی‌دانستند یا دغدغه کشور را نداشتند، من با این ادبیات سخن نمی‌گویم و حتی با مخالفان هم این‌گونه حرف نمی‌زنم. در برابر عده‌ای هم بودند که اعلام می‌کردند اگر با همین اصول و مبانی و سیاست‌ها پیش برویم، می‌توان تورم را کنترل کرد. رئیسی با تاکید بر اینکه وجود دو دیدگاه به معنای دوقطبی بودن نیست، گفت: یک دیدگاه معتقد به هشدار بود و ما هم معتقدیم اگر همه دست به دست هم بدهیم می‌توانیم کشور را پیش ببریم تا رشد نقدینگی و تورم کاهشی و مهار شود. وی ادامه داد: در روزهای اغتشاشات، من در دانشگاه‌ها، خیابان‌ها و عرصه‌های مختلف حضور پیدا می‌کردم و با استقبال مردم هم مواجه می‌شدم. در سمت دیگر هم سخن متفاوت بود، انتقاد و اعتراض هم وجود داشت، اما این نشانه التهاب نیست و نشانه وجود دغدغه‌های افرادی در جامعه است که باید به آنها توجه شود و توجه هم خواهد شد.
تاریخ‌های سرنوشت‌ساز
پس از ماه‌ها مذاکره غیرمستقیم میان ایران و ایالات‌متحده با میانجیگری عمان و در مسقط، پنجشنبه ۱۹ مرداد خبری فوری بر خروجی رسانه‌های بین‌المللی نقش بست که از توافق میان دو کشور در زمینه تبادل زندانی و آزادی پول‌های مسدودشده تهران در کره‌جنوبی حکایت داشت. آنگونه که روزنامه هم‌میهن گزارش داده: تحولات جاری در روابط ایران و آمریکا در حالی رخ می‌دهد که دو رویداد مهم نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سپتامبر و اجرایی شدن یکی دیگر از بندهای غروب برجام در ماه اکتبر پیش‌روست و می‌تواند در روندی که آغاز شده و در حال طی شدن است، تاثیرگذار و تعیین‌کننده باشد؛ نشست پیشین شورای حکام در ۹ ژوئن (۱۹ خردادماه) به‌رغم تلاش سه کشور اروپایی و اسرائیل و در غیاب همراهی ایالات‌متحده، بدون صدور قطعنامه علیه ایران پایان یافت و این امیدواری نیز وجود دارد که با توجه به تداوم همکاری سازمان انرژی اتمی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و همچنین اخباری که از کاهش ذخایر اورانیوم ۶۰درصدی و سرعت غنی‌سازی حکایت دارد، این نشست نیز همچون نشست پیشین به کار خود خاتمه دهد. رئیس سازمان انرژی اتمی پیشتر در واکنش به این خبر گفته بود که اقدامات این سازمان در چارچوب تدابیری است که به وزارت خارجه و سازمان ابلاغ می‌شود. با این حال موضوع بند غروب برجام که در ماه اکتبر اجرایی شده و در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ تحریم‌های موشکی ایران برداشته خواهد شد؛ موضوعی نیست که به سادگی قابل تحلیل باشد؛ مشخص نیست که آیا غرب و در راس آن ایالات‌متحده به این بند تن خواهند داد یا امیدواری برای بازگشت به میز مذاکره بار دیگر اجازه می‌دهد تا توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ روند طبیعی خود را طی کند یا نه.
مشارکت، پاشنه‌آشیل انتخابات دوازدهم
تمامی علل و دلایلی که سبب شد تا میزان مشارکت مردم در انتخابات دوره یازدهم مجلس به پایین‌ترین حد خود یعنی ۷ /۴۲ درصد برسد تا این روزها نیز به قوت خود باقی بوده و در بسیاری از حوزه‌ها شاهد افزایش مشکلات و میزان نارضایتی عمومی هستیم. آنگونه که اعتماد گزارش داده: پاسخ نامناسب و دور از انتظار به واکنش و رفتار مدنی و سیاسی مردم به حضور کمرنگ در انتخابات قبلی؛ به‌نحوی که حاکمیت نه‌تنها پیام مردم را دریافت نکرد بلکه با ستایش این حضور حداقلی و انقلابی خواندن این مجلس بی‌اعتنایی به رفتار مدنی مردم را به نمایش گذاشت. به‌طور بسیار عجیب و غیرمنتظره‌ای حاکمیت در مواجهه با انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۰ نیز همین رفتار خود را تکرار کرده و با آرایشی کم‌نظیر از داوطلبان اصولگرای خاص خود که به پروژه خالص‌سازی معروف شد نسبت به یکدست کردن تمامی قوا پرداخته و به صورتی آشکارا شرایط را برای رئیس‌جمهور شدن تنها کاندیدای خود یعنی آقای ابراهیم رئیسی کاملاً مهیا کرد. این رفتار به قدری مورد انتقاد مردم قرار گرفت که در واکنش به آن کم‌رونق‌ترین انتخابات ریاست‌جمهوری طی تمامی ادوار گذشته با ۸ /۴۸ درصد رقم خورد. لازم به ذکر است که در کنار میزان ۵۲ درصد واجدین شرایطی که در پای صندوق رای حاضر نشده‌اند باید تعداد آرای باطله را نیز اضافه کرد. تعداد آرای باطله با بیش از سه میلیون و هفتصد هزار رای (حدود شش درصد واجدین شرایط) در رتبه دوم بعد از فرد منتخب قرار گرفت. به عبارتی دیگر با کسر این میزان آرای باطله از رقم کل مشارکت به رقمی حدود ۸ /۴۲ درصد می‌رسیم که اتفاقاً با میزان مشارکت مردم در انتخابات مجلس قبل برابری می‌کند. ناکارآمدی و عدم توفیق دولت در تحقق وعده‌های خود (مسکن / ازدواج / شغل جدید / توجه به محرومان) در کنار ناتوانی آشکار در حفظ و بهره‌برداری از دستاوردهای قبلی در حوزه سیاست خارجی و ضعف آشکار در تنظیم مناسبات متعادل بین‌المللی و حفظ عزت کشور و همین‌طور ناتوانی در استفاده از نیروهای توانمند کشور موجی جدید و ادامه‌دار از نارضایتی همراه با یأس حتی در میان حامیان دولت مستقر ایجاد کرده که در اولین قدم تاثیراتش در انتخابات دوره دوازدهم نشان داده خواهد شد.
دیپلماسی وحدت‌آفرین تهران-ریاض
روزنامه انگلیسی‌زبان داون سرمقاله خود را به تحولات اخیر در روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی به ویژه سفر امیرعبداللهیان به ریاض و دیدار با ولیعهد و وزیر امور خارجه سعودی اختصاص داد و نوشت: روابط ایران و عربستان از تبادل مواضع تند بر سر اختلافات ژئوپولیتیک، در عرض چند ماه به طرز چشمگیری گرم شده است. این تحول جدید در سفر اخیر وزیر امور خارجه ایران به عربستان نیز به نمایش گذاشته شد. آنگونه که ایرنا گزارش داده: در این سرمقاله آمده است: دیپلمات ارشد تهران پس از رایزنی‌های مهم با همتای سعودی خود به دیدار ولیعهد جوان سعودی محمد بن‌سلمان که قدرت واقعی در پشت تخت و تاج آل‌سعود محسوب می‌شود رفت. تا چند ماه پیش، چنین تبادل هیات‌ها میان دو کشور غیرقابل تصور بود، اما به لطف یک ابتکار دیپلماتیک برجسته از سوی چین -و با حمایت بی‌سر و صدای عراق و عمان- تهران و ریاض اکنون در حال ایجاد روابط مثبت مبتنی بر احترام متقابل و یکپارچگی منطقه‌ای هستند. روزنامه داون نوشت: آمریکایی‌ها که ایران را دشمن اصلی خود می‌دانند طبیعتاً از هرگونه مذاکرات مستقل سعودی‌ها با تهران خرسند نیستند؛ از طرف دیگر ایران و عربستان باید نسبت به تحرکات عناصر خرابکار هوشیار باشند. اسرائیل سرمایه‌گذاری زیادی در به اصطلاح پیمان ابراهیم برای جلب نظر اعراب انجام داده، از این‌رو ممکن است این رژیم بار دیگر به تخصص خود یعنی خرابکاری و از بین بردن روند صلح نوپا در منطقه متوسل شود.
برقراری ارتباط با کشورهای آسهآن
محمدباقر قالیباف در دیدار با زمبری عبدالقادر، وزیر امور خارجه مالزی، گفت: امیدواریم پارلمان جدید مالزی بتواند بیش از پیش در مسیر تقویت روابط پارلمانی میان دو کشور گام بردارد. آنگونه که ایلنا گزارش داده: رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه، توسعه و همکاری در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با کشورهای مسلمان را از سیاست‌های قطعی جمهوری اسلامی دانست و افزود: همان‌طور که ارتباط با کشورهای همسایه از اولویت‌های برقراری روابط در حوزه سیاست خارجی ماست، توجه به مالزی که در جنوب شرق آسیا قرار دارد نیز در این حوزه تعریف می‌شود. وی با بیان اینکه همواره به دنبال برقراری ارتباط موثر با کشورهای «آسهآن» بوده‌ایم، عنوان کرد: از این‌رو امیدواریم با تقویت روابط خود با مالزی بتوانیم ارتباط در این حوزه را نیز تقویت کرده و توسعه دهیم. قالیباف تعمیق روابط را مبتنی بر اراده دولت‌ها و پارلمان‌های ایران و مالزی دانست و افزود: پارلمان‌ها می‌توانند در برقراری روابط و توسعه آن میان دولت‌ها و ملت‌ها، جنبه تسهیل‌گری داشته باشند. رئیس نهاد قانونگذاری با اشاره به ملاقاتی که با رئیس مجلس مالزی در سفرش به الجزایر داشت، گفت: لازم است همین‌جا دعوت رسمی از وی برای حضور در ایران داشته باشیم تا بتوانیم روابط میان دو کشور را در سطوح مختلف توسعه دهیم. وی با اشاره به اهمیت توسعه حمل‌ونقل میان ایران و مالزی به ویژه در حوزه هوایی، اظهار کرد: با توجه به دوری مسافت میان دو کشور لازم است مشکلات موجود برای حمل‌ونقل هوایی را به سرعت حل کرده تا در حوزه رفت‌وآمدهای تجاری و گردشگری تسهیل‌گری کرده باشیم.
♦♦♦
ایرنا: علی باقری، معاون سیاسی وزارت امور خارجه، در تماس تلفنی با معاون وزیر خارجه هلند گفت: اگرچه ممکن است در نگاه ایران و هلند تفاوت‌هایی وجود داشته باشد، اما گفت‌وگو و رایزنی مستمر همواره انتخاب اول ایران در ارتباط با هلند بوده، چرا که معتقدیم این گفت‌وگوها در آغاز به رفع سوءتفاهمات و در نهایت به تعامل میان طرفین کمک می‌کند.
ایسنا: حسین امیرعبداللهیان، در صفحه اجتماعی ایکس نوشت: در چارچوب تقویت سیاست منطقه‌ای و همسایگی و به منظور تسریع در اجرای توافقات روسای جمهور دو کشور عازم دمشق هستم. در مورد آخرین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی با مقامات عالی سوریه گفت‌وگو و رایزنی خواهم داشت. ایران بر ضرورت برقراری ثبات و آرامش و حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی تاکید دارد.
ایرنا: وزیر امور خارجه دولت انتقالی پاکستان بر اهمیت روابط این کشور با جمهوری اسلامی ایران و لزوم تقویت همکاری‌های دو کشور تاکید کرد.
ایرنا: هماهنگ‌کننده ایران برای نخستین بار در نشست هماهنگ‌کنندگان ملی اعضای سازمان همکاری شانگهای در آلماتی قزاقستان شرکت کرد.
ایسنا: رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در یک سخنرانی در موسسه سیپری در استکهلم خاطرنشان کرد: ما به گفت‌وگوها با ایران ادامه خواهیم داد، چراکه هنوز باید چند نکته را در رابطه با برنامه هسته‌ای ایران شفاف‌سازی کنیم.
ایلنا: شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست‌وزیر قطر، با اشاره به توافق اخیر تهران و واشنگتن در زمینه تبادل زندانیان، ابراز امیدواری کرد که این توافق به مذاکراتی گسترده‌تر بر سر توافق هسته‌ای با ایران منجر شود.
ایسنا: در نخستین نشست مشترک کنسولی ایران و عمان، طرفین ضمن تاکید بر استمرار گفت‌وگوهای کنسولی از گسترش مناسبات بین دو کشور استقبال کردند و با بررسی مسائل و مشکلات اتباع ایرانی در عمان درمورد عفو و آزادی زندانیان کشورمان در عمان و حل مشکلات برخی اتباع عمانی در ایران گفت‌وگو و مذاکره کردند.
ایلنا: سیدحسین موسویان، دیپلمات پیشین، گفت: توافق اخیر در راستای سیاست فعلی دولت بایدن راجع به ایران است که مبتنی بر «نه برجام، نه بحران» است. دولت آقای بایدن گفته که فعلاً قصد احیای برجام را ندارد، اما مایل به تشدید بحران و تشنج در روابط با ایران هم نیست.
♦♦♦
فرازوفرودهای ایران و طالبان
شرق نوشت: در همین دو ماه اتفاقات معناداری در مناسبات ایران و افغانستان روی داده است که شامل 1- مقاومت در برابر درخواست ایران در اختصاص حق‌آبه هیرمند، 2- افزایش درگیری و برخوردهای مرزی، 3- موضع‌گیری مخالف در قبال آموزش زبان فارسی، 4- محدودیت و برخورد با عزاداری عاشورا، ۵- بستن دفاتر کمیته امداد و همچنین تعطیل کردن دفتر هلال‌احمر ایران در افغانستان، ۶- محدودیت برای شیعیان آقاخان و ۷- عدم موضع‌گیری طالبان در محکومیت واقعه تروریستی شاهچراغ و ارتباط آن با افغانستان می‌شود.
کار حزبی تمام‌وقت است
اعتماد نوشت: علیرضا علوی‌تبار گفت: من به این نتیجه رسیده‌ام که کار حزبی باید حرفه‌ای باشد. یعنی مدیریت پاره‌وقت که افراد اوقات فراغت خودشان را صرف آن می‌کنند معمولاً ناموفق است. او افزود: «احزاب در دیگر کشورها، نیروهای تمام‌وقت دارند. در آنجا وقتی حزب شما به قدرت می‌رسد شما اجازه دارید مرخصی بدون حقوق بگیرید و حزب حقوق شما را می‌دهد. این برای آن است که تمام ذهن و توجه‌تان را صرف حزب کنید. اینجا که اصلاً این‌طور نیست. آدم‌ها در حاشیه ده‌ها کاری که دارند کار حزبی هم انجام می‌دهند. برای همین حزب‌های ما معمولاً حزب‌های از ساعت شش به بعد است.»
بی‌صداقتی دولتمردان
جمهوری اسلامی نوشت: در دهه‌ها و سال‌های گذشته دیده شدند افرادی که تلاش کردند تا بتوانند آرای مردم را جلب کنند و به قدرت برسند ولی با عملکرد خالی از صداقت خود، این واقعیت تلخ را به اثبات رساندند که فاقد ویژگی‌ها و امتیازات آن عزیزان بودند و متاسفانه از جایگاه آنها استفاده ابزاری کردند. بی‌صداقتی دولتمردان، از همان تبلیغات انتخاباتی شروع می‌شود و اگر موفق به فریبکاری شوند و به قدرت برسند، با سوءاستفاده از امکانات دولتی، این بی‌صداقتی را ادامه می‌دهند و به اوج می‌رسانند. درست است که مردم در نهایت متوجه فریبکاری آنان می‌شوند ولی آنچه در این میان از دست می‌رود، فرصت طلایی کشور است.
اولتیماتوم برای خلع‌سلاح
هم‌میهن نوشت: ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با اشاره به قرارداد امنیتی بین ایران و عراق در مورد خلع‌سلاح کردن گروه‌های تروریستی و تجزیه‌طلب در منطقه مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق گفت: مهلت اجرای این توافق ۲۸ شهریورماه است و این مهلت به‌هیچ‌وجه تمدید نمی‌شود. وی با بیان اینکه ما از دولت عراق انتظار داریم که به‌طور کامل این قرارداد را اجرایی و عملیاتی کند، گفت: موضوع امنیت برای جمهوری اسلامی ایران بسیار مهم است و نسبت به این موضوع سهل‌انگاری نمی‌کنیم.