درد داروگر
چرا برندهای قدیمی یکییکی میمیرند؟
داروگر، قدیمیترین تولیدکننده صنعتی صابون در کشور که دههها با صابون نخل زیتون و مایع ظرفشویی ریکا در اغلب خانههای ایرانیان حضور مستمر داشت، به پایان خط رسیده و به نظر میرسد این بار راهی برای گریز از مرگ ندارد. داروگر چند سال قبل نیز به دلیل مشکلات مشابه با سازمان امور مالیاتی و انباشت بدهی مالیاتی که با جرایم سنگین، سنگینتر شده بود، در آستانه ورشکستگی قرار گرفت. داروگر بعد از یک توافق نیمبند در آن سال به کار خود ادامه داد و حالا که پنج سال از آن زمان گذشته، گفته میشود نهتنها مشکلش حل نشده که وخیمتر و عمیقتر شده است. مدیر این شرکت نیز در نامهای گلایهآمیز از ظلمی که مالیاتچیها بر او روا داشتهاند میگوید و از جهش مالیاتی که به این شرکت تعلق گرفته، بلافاصله بعد از واگذاری به بخش خصوصی نوشته است. داروگر اولین برند قدیمی، باسابقه و شناختهشده ایرانی نیست که به مرز فنا رسیده و پیش از او نیز تعدادی از بزرگترین تولیدکنندگان البسه و پارچه، لوازم خانگی، شویندهها و مواد بهداشتی از بین رفته یا فروغ خود را از دست دادهاند و دیگر در بازار داخلی هم شناختهشده نیستند چه برسد به بازارهای منطقهای. از دورهای که در بازارهای منطقه و جهان یخچال ایرانی بر یخچال آمریکایی تفوق داشت، برای جوراب ایرانی در پاریس و برای کفش ایرانی در مسکو صف میبستند، بسیار گذشته است. برندهای ایرانی که دستپرورده بخش خصوصی، البته با حمایت صحیح دولت، در حال رشد و توسعه بودند، با مصادره و سرکوب قیمتی و تحت سیطره دولت قرار گرفتن، رو به افول رفتند. حالا نه از درخشش کفش ملی خبری هست و نه از ذوقزدگی کرهایها با دیدن خودرو ایرانی؛ که این برندها نه به مرگ طبیعی که به بیماری دستور و مداخله دولت از بین رفتند. مهمتر اینکه در دشت سترون اقتصاد دستوری، امید به رویش مجدد برندهایی که در بازارهای جهانی توان رقابت داشته باشند، بسیار اندک است.