شوخی نوبخت با همتی؟
اختلاف بانک مرکزی و سازمان برنامه بر سر چیست؟
دست‌کم یک سالی است که اختلاف نظر بین محمدباقر نوبخت، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه و عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی نمایان شده و در نهایت هر دو صریح همدیگر را به چالش کشاندند؛ نوبخت در کلاب‌هاوس و همتی در گفت‌وگوی ویژه خبری تلویزیون در یک شب حاضر شدند.
آن‌گونه که همشهری گزارش داده است، آنچه رئیس‌کل بانک مرکزی و رئیس سازمان برنامه و بودجه را در برابر همدیگر قرار داده، ریشه در چندین دهه گذشته دارد و آن ناترازی در بودجه کشور است. این مناقشه، نظری برخاسته از دو نوع نگاه به رابطه بین دولت و بانک مرکزی است و طبیعی است که نوبخت دولت را طلبکار بانک مرکزی بخواند و همتی هم ترازنامه بانک مرکزی را آدرس دهد و بانک مرکزی را طلبکار دولت بداند.
روایت سکاندار سازمان برنامه و بودجه این است که استقراض دولت از بانک مرکزی حرف بی‌اساسی است و دکتر همتی هم این را تایید می‌کند. نوبخت می‌گوید: اگر تلاش نشود بین ما و دکتر همتی اختلافی ایجاد شود، باید بگویم رقم قابل توجهی از محل فروش و صادرات فرآورده‌های نفتی حاصل می‌شود که برای پرداخت یارانه‌ها و... به حساب بانک مرکزی واریز می‌شود و مشکلی که دکتر همتی و بانک مرکزی دارند این است که موفق نمی‌شوند این رقم را تبدیل به ریال کنند، نه اینکه نخواهند؛ نمی‌توانند طلب 2 /1 میلیارد‌دلاری دولت را به‌صورت ریال بدهند، چون معتقدند این موضوع پایه پولی و تورم را بالا می‌برد. ما مشکلات بانک مرکزی را درک می‌کنیم، اما طلبکار بودن دولت از بانک مرکزی یک واقعیت است و این‌گونه نیست که بانک مرکزی از پرداخت آن استنکاف کند، بلکه توان آن را برای کنترل نرخ تورم ندارد.
شاید زمانی که نوبخت از بدهکار بودن بانک مرکزی به دولت در کلاب‌هاوس سخن می‌گفت، رئیس‌کل بانک مرکزی قبل از حضور در برنامه زنده تلویزیونی در جریان این سخن بوده که در همان برنامه در رابطه با بدهکاری دولت به بانک مرکزی یا بانک مرکزی به دولت و اظهارنظر رئیس سازمان برنامه و بودجه در این رابطه که بانک مرکزی را بدهکار دانسته، بیان کرد: حتماً (رئیس سازمان برنامه و بودجه) شوخی کردند چرا که دولت به بانک مرکزی بدهکار است.
همتی گفت: «دولت به بانک مرکزی بدهکار است و بانک مرکزی در دو سال گذشته ۱۳ میلیارد دلار ارز بابت خرید کالای اساسی به دولت داده است، رهبر معظم انقلاب هم فرمودند، بدهی دولت به بانک مرکزی باید در مدت سه سال پرداخت شود و در ترازنامه بانک مرکزی هم بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان از دولت طلب داریم که مربوط به این دولت هم نیست و از دولت‌های گذشته باقی مانده است. قبلاً هم مطرح کردم هر موقع بانک مرکزی به دولت بدهکار شد، حکمرانی اقتصادی درست شده یعنی دولت دست به سرمایه‌گذاری زده است.»
تهرانی‌ها منتظر نوبت‌بندی آب باشند
با توجه به کاهش ۵۰درصدی بارندگی‌ها در کشور نسبت به سال گذشته وضعیت تامین آب تهران در مرحله هشدار قرار گرفته تا جایی که طبق اعلام مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران اگر وضعیت مصرف به شکل کنونی تداوم یابد، تامین آب تهران با مشکل جدی مواجه می‌شود.آن‌گونه که ایسنا گزارش داده است، از ابتدای امسال تاکنون ۱۰۴ میلیون مترمکعب آب در تهران مصرف شده است. سرانه تولید در شهر تهران حدود ۳۰۰ لیتر و سرانه مصرف ۲۴۰ لیتر است و مابه‌التفاوت سرانه مصرف و تولید در رقم آب به حساب‌نیامده محاسبه می‌شود.در شهر تهران هر فرد به طور متوسط ۲۴۰ لیتر آب در شبانه‌روز مصرف می‌کند که این رقم ۲۰ تا ۲۵ درصد بیشتر از حد استاندارد است. در این راستا محمدرضا بختیاری، مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران، با اشاره به افزایش ۴۵درصدی مصرف آب در بازه زمانی ابتدای شیوع ویروس کرونا گفت: همه‌ساله مصرف آب در زمستان به حدود دو میلیون و ۶۰۰ مترمکعب می‌رسید، اما امسال در هیچ روزی مصرف آب تهران کمتر از سه میلیون مترمکعب نبوده است.به گفته وی در حال حاضر ۶۰ درصد مردم تهران زیر الگوی مصرف، ۲۰ درصد برابر با الگوی مصرف و ۲۰ درصد بالای الگوی مصرف آب مصرف می‌کنند.چنانچه در آمارها مشاهده می‌شود، متوسط بیشینه دمای هوا در هفته منتهی به ۱۰ اردیبهشت ماه 9 /29 درجه بوده که این رقم نسبت به مشابه سال قبل هفت درجه افزایش داشته است.تا تاریخ ۱۲ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰ حجم ذخیره سدهای استان تهران ۷۹۴ میلیون مترمکعب بوده است که این رقم در سال گذشته ۹۳۲ میلیون مترمکعب بوده است. هم‌اکنون حجم سد لار ۱۱۴ میلیون مترمکعب، سد لتیان ۵۶ میلیون مترمکعب، سد ماملو ۱۲۵ میلیون مترمکعب، سد طالقان ۳۲۲ میلیون مترمکعب و سد امیرکبیر ۱۷۷ میلیون مترمکعب است.
آغاز ساخت حدود ۱۶ هزار واحد مسکن ملی
جواد حق‌شناس معاون بنیاد مسکن انقلاب اسلامی از تایید بیش از ۴۲ هزار متقاضی مسکن ملی تحت مسوولیت بنیاد خبر داد و گفت: احداث حدود ۱۶ هزار واحد آغاز شده و زمین ۱۸ هزار واحد در حال آماده‌سازی است.وی بیان کرد: مسوولیت احداث مسکن ملی در ۶۵۲ شهرکه بیشتر آنها زیر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت و برخی بالای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت هستند برعهده بنیاد مسکن است. در این شهرها بنیاد مسکن بیش از ۴۲ هزار و ۵۱۶ متقاضی موثر دارد که ۴۰ میلیون تومان آورده اولیه خود را به حساب واریز کرده‌اند، این افراد دارای شرایط لازم هستند و برای دریافت مسکن ملی تایید شده‌اند. حق‌شناس ادامه داد: طبق تقسیم‌بندی‌های بنیاد مسکن، حدود ۲۳ هزار و ۶۳۶ واحد معادل ۵۵ درصد کل متقاضیان پروژه‌هایی است که مستقیماً توسط بنیاد احداث می‌شوند و تعداد ۹ هزار و ۳۴۳ مورد معادل 7 /21 درصد مربوط به گروه ساخت است. همچنین سه هزار و ۷۹۶ واحد معادل 84 /8 درصد نیز انبوه‌سازان با نظارت بنیاد مسکن، مسوولیت دارند. همچنین شش هزار و ۱۴۱ مورد نیز انفرادی یک تا چهار نفر تحت مسوولیت بنیاد اقدام به ساخت خواهند کرد.به گفته معاون بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، ۷۵ درصد اراضی برای انفرادی‌سازهای بین یک تا چهار نفر و گروه‌های ساخت، تامین شده است که حدود دو هزار نفر از آنها کار احداث واحدهای مسکن ملی را آغاز کردند.حق‌شناس توضیح داد: تعداد واحدهای مسکن ملی که مطابق سامانه بنیاد مسکن احداث آنها را آغاز کرده است حدود ۱۸ هزار واحد در مرحله آماده‌سازی زمین هستند که اینها با توجه به اراضی بکر نیازمند خاکبرداری و در مرحله کار است. همچنین، ۱۵ هزار و ۶۱۰ واحد دارای پیشرفت فیزیکی هستند که از این تعداد ۱۲ هزار و ۵۶۶ واحد توسط بنیاد شروع شده و ۹۹۰ واحد نیز توسط بنیاد با همراهی انبوه‌سازان آغاز شده است. در عین حال دو هزار و ۵۴ واحد نیز به شکل انفرادی و گروهی در حال ساخت هستند.
تصویب افزایش حق مسکن کارگران
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از تصویب افزایش حق مسکن کارگران در هیات وزیران خبر داد. «محمد شریعتمداری» در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: پیشنهاد افزایش حق مسکن کارگران به تصویب هیات وزیران رسید. دستمزد کارگران در ۲۳ اسفند‌ماه در نشست شورای عالی کار دستمزد کارگران برای سال ۱۴۰۰ تعیین شد. در این نشست دستمزد حداقلی کارگران ۳۹ درصد افزایش یافت. با این حساب، حداقل حقوق کارگران از یک میلیون و ۹۱۰ هزار تومان به دو میلیون و ۶۵۵ هزار تومان افزایش یافت. با مصوبه شورای عالی کار حق مسکن کارگران به ۴۵۰ هزار تومان رسید. کمک هزینه مسکن تنها مولفه‌ای است که باید به تایید هیات وزیران برسد، براین اساس این پیشهاد از سوی شورای عالی کار برای تصویب نهایی به هیات دولت ارسال شد. همچنین وزیر تعاون در ادامه در توئیتر خود نوشت: همچنین مشکل چند ده هزار بانوی بیمه‌شده تامین اجتماعی در زمینه افزایش مدت زمان دریافت هزینه بارداری از شش ماه به ۹ ماه و تامین منابع آن به تصویب دولت رسید.
اختلاف 2 /6 میلیون‌تنی آمار تولید و مصرف در فولاد؟
سرپرست معاونت معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) اعلام کرد که اختلاف 2 /6 میلیون‌تنی آمار تولید و مصرف در فولاد صحت ندارد. اسدالله کشاورز در گفت‌وگوی زنده تلویزیونی با خبر سراسری اظهار کرد: از اصحاب رسانه درخواست دارم تا پیش از رسانه‌ای کردن این‌گونه موارد از ما مسوولان هم سوال کنند؛ 2 /6 میلیون‌تن اعلامی درباره اختلاف آمار تولید و مصرف صحیح نیست.وی افزود: تولید واقعی شمش فولاد ۲۹ میلیون‌تن بوده است که به میزان 2 /22 میلیون‌تن مصرف و میزان صادرات ما حدود شش میلیون و ۵۰۰ هزار تن بوده است. پس اختلاف تنها ۳۰۰ هزار تن است و کسری که مشاهده می‌کنید گم نشده و به میزان موجودی کف انبارواحدهای تولیدی مربوط است. سرپرست معاونت معادن و صنایع معدنی وزارت صمت بیان کرد: ما در سال ۱۳۹۹ در مجموع شش‌هزار تن واردات شمش خام داشتیم که مربوط به اقلام خاص است و امکان تولید آن وجود ندارد. صادرات سال ۱۳۹۸ هم حدود شش میلیون و ۸۵۰ هزار تن بوده است و کاهش آن به دلیل ساز‌و‌کار بازار بوده است. کشاورز افزود: ما مسوولیت تامین واحدهای تولیدی واقع در زنجیره فولاد را داریم، پس هر واحد تولید فولاد که تولیدات خود را در بورس عرضه کند، می‌تواند مازاد تولید را صادر کند. وی بیان کرد: برای واحدهای بزرگ، با توجه به میزان تولید، میزان کف عرضه‌ای برای واحدهای تولید فولادی تعریف شده است.
تجارت 4 /3 میلیارد‌دلاری ایران با اوراسیا
مهدی میراشرفی اظهار کرد: تجارت کشورمان با پنج کشور عضو اتحادیه گمرکی و اقتصادی اوراسیا در سال ۹۹، جمعاً هشت میلیون و ۶۸۲ هزار و ۱۹۱ تن به ارزش سه میلیارد و ۴۰۷ میلیون و ۴۶۷ هزار و ۲۱۲ دلار بوده است که شش میلیون و دو هزار و ۷۸۸ تن به ارزش دو میلیارد و ۳۵۸ میلیون و ۳۸۱ هزار و ۷۲۰ دلار واردات کشورمان از این پنج کشور بوده است که ۶۹ درصد کل تجارتمان با این اتحادیه است و دو میلیون و ۶۷۹ هزار و ۴۰۳ تن به ارزش یک میلیارد و ۴۹ میلیون و ۸۵ هزار و ۴۹۲ دلار و سهمی برابر با ۳۱ درصد کل تجارتمان با این اتحادیه نیز صادرات کالاهای ایرانی بوده است. رئیس کل گمرک ایران افزود: پس از اجرایی شدن موافقت‌نامه تجارت ترجیحی ایران با اتحادیه گمرکی و اقتصادی اوراسیا در پنجم آبان سال ۱۳۹۸، تجارت کشورمان با اعضای این اتحادیه رشد قابل ملاحظه‌ای را تجربه کرده است و در سال ۹۹ با وجود توقف تجارت در مرزها و محدودیت‌های کرونایی در ارزش واردات و صادرات به ترتیب یک درصد و و دو درصد کاهش را تجربه کردیم، در صورتی که در کارنامه تجارت خارجی کشور در این سال کاهشی بیشتر از ۱۵ درصد را شاهد بودیم اما خوشبختانه تجارت با کشورهای عضو این اتحادیه تغییرات اندکی را نسبت به سایرین به همراه داشته است.
میراشرفی در خصوص میزان تجارت کشورمان با هر یک از اعضای اتحادیه اوراسیا توضیح داد: روسیه جمعاً با شش میلیون و ۳۰۰ هزار و ۸۳۷ تن به ارزش دو میلیارد و ۶۲۵ میلیون و ۹۹۰ هزار و ۴۹۳ دلار اولین شریک کشورمان در این اتحادیه بوده است که رشد ۱۹درصدی در فروش کالا به ایران و رشد ۱۰درصدی در خرید کالای ایرانی نسبت به سال ۹۸ داشته است و جمعاً ۷۷ درصد تجارتمان با این اتحادیه با روسیه بوده است.
♦♦♦
ایسنا: در حالی ستاد مقابله با کرونای استان تهران از سازمان هدفمندی یارانه‌ها خواسته تا اطلاعات گروه‌های سنی به ویژه افراد بالای ۶۵ سال را جهت واکسیناسیون در اختیار آنها قرار دهد که پاسخ سازمان هدفمندی به آن، منفی بوده است. اما جای سوال است چگونه فهرستی که حدود هفت میلیون از جمعیت کشور در آن نیست، می‌تواند قابل استناد و تکمیل‌کننده اطلاعات باشد؟
مهر: طبق اعلام مرکز آمار ایران نرخ بیکاری در سال گذشته به دلیل کاهش 8 /2درصدی نرخ مشارکت اقتصادی، 6 /9 درصد بوده است. همچنین در این سال بیش از یک میلیون نفر از جمعیت شاغلان کشور کاسته شده است.
ایرنا: اعضای دولت با هدف ارتقای سطح معیشت کارگران مشمول قانون کار و به استناد ماده (۲) اصلاحی قانون درباره طبقه‌بندی مشاغل و برقراری کمک‌هزینه مسکن کارگری، با افزایش کمک‌هزینه مسکن کارگران موافقت کردند.
فارس: مازیار بیگلو، دبیر انجمن قطعه‌سازان، میزان مطالبات تولیدکنندگان قطعات از خودروسازان را بیش از 35 هزار میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: در حال حاضر میانگین قیمت سبد مواد اولیه قطعه‌سازان ایرانی 20 درصد گران‌تر از نرخ‌های جهانی است.
فارس: مهرداد جمال‌ارونقی معاون فنی گمرک از مشکلات و موانع ترخیص 200 تن گوشت خبر داد که در صورت دریافت نکردن مجوزها امکان فاسد شدن آن وجود دارد. او در نامه‌ای خطاب به قبادی معاون بازرگانی داخلی وزارت صمت نوشت: با عنایت به نوع کالا و فسادپذیر بودن آن، خواهشمند است دستور فرمایید مراتب بررسی و در خصوص نحوه اقدام اعلام نظر و از نتیجه این سازمان را مطلع فرمایند.
ایسنا: اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دام و طیور ایران در نامه‌ای به مسعود خوانساری رئیس اتاق بازرگانی تهران اعلام کرد: دستگاه‌های دولتی با استفاده از شرایط تحریم و با توجیه تامین ذخایر استراتژیک، مبادرت به واردات وسیع کالای اساسی کرده‌اند و همین امر موجب شده تا سهم دولتی‌ها از تامین کالاهای اساسی به ۵۰ درصد برسد.
مهر: احسان خاندوزی، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی گفت: بنابر اعلام بانک مرکزی، نزدیک به هفت میلیارد دلار در کره جنوبی و حدود چهار میلیارد دلار در عراق بلوکه شده که با سایر کشورها در مجموع، به حدود ۱۵ میلیارد دلار می‌رسد.
ایرنا: سازمان برنامه و بودجه کشور اعلام کرد: ۷۷۳ هزار و ۶۹۲ طرح در سال ۱۳۹۹ از سوی دولت افتتاح شده که شامل ۵۲۸ طرح بزرگ ملی بوده است؛ افتتاح این طرح‌ها به اشتغال‌زایی برای بیش از ۷۰۹ هزار نفر منجر شده است.
♦♦♦
صعود شاخص‌ها با بهبود حکمرانی
دنیای اقتصاد نوشت: روآندا، کشوری در قلب آفریقاست که توانسته در دو دهه اخیر با بهبود شرایط حکمرانی، به اهداف خود در زمینه مهار تورم، رشد اقتصادی بالا و بهبود فضای کسب‌وکار دست پیدا کند. تولید ناخالص داخلی این کشور در دو دهه اخیر، چهار برابر شده است و به صورت همزمان، تورم در همین مدت در نرخ حدود چهار درصد به شکل پایدار مهار شده است. این کشور ۱۲ میلیون‌نفری، توانسته است در رتبه‌بندی جهانی سهولت فضای کسب‌وکار رتبه ۲۹ را به خود اختصاص دهد. روآندا در دهه ۹۰ میلادی درگیر نزاع‌های داخلی بود و در جریان این منازعات، حدود یک میلیون نفر کشته شدند؛ اما موفقیت در بهبود کیفیت سیاستگذاری و ایجاد فضای باثبات اقتصادی باعث شد که از دل این بحران‌ها، سنگاپور دوم متولد شود.
سیطره بانک‌ها بر بخش مسکن
اعتماد نوشت: یکی از مواردی که همیشه پیرامون بانکداری در ایران مطرح می‌شود، موضوع دخالت بانک‌ها در حوزه مسکن است. تا آنجا که گفته می‌شود بیشترین تعداد خانه‌های خالی که برای سود بیشتر خریده شده تا در زمان مناسب به فروش برسد، متعلق به بانک‌هاست. با ورود بانک‌ها به حوزه املاک، تقاضای کاذب برای خرید مسکن ایجاد شده و به دنبال آن قیمت خرید مسکن نیز به صورت جهشی افزایش می‌یابد. همین دلالی و واسطه‌گری در حوزه املاک است که موجب می‌شود انتظار خرید مسکن که در برخی کشورها به پنج سال می‌رسد، در ایران حدود ۵۶ سال باشد و می‌توان ادعا کرد برای بهبود وضعیت بازار مسکن ابتدا باید شبکه بانکی کشور اصلاح شود.
نفت ایران چشم‌به‌راه وین
ایران نوشت: آغاز دور چهارم مذاکرات وین، بیم‌ها و امیدها و تلاش مذاکره‌کنندگان برای رسیدن هرچه سریع‌تر به یک توافق برد-برد، توجه بازار نفت را روی روند مذاکرات ایران متمرکز کرده است. در صورت حصول توافق در مدت زمان کوتاهی نفت ایران وارد یک بازار رقابتی می‌شود که تقاضا در آن به سبب شیوع ویروس کرونا هنوز کاملاً احیا نشده است و از سوی دیگر نیز گروه اوپک پلاس در این بازار مدعی کاهش تولید برای تعادل‌بخشی به قیمت‌هاست. اما از آنجا که هم ایران درصدد پس گرفتن بازار ازدست‌رفته خود است و هم مشتریان علاقه‌مند به خرید نفت از ایران هستند، تولیدکنندگان نفت جهان می‌دانند که ایران بازار خود را در اولین فرصت احیا خواهد کرد.
هشدار گوشت قرمز
همشهری نوشت: علی‌اصغر ملکی، رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی، گفت: کاهش شدید تقاضای ناشی از افزایش قیمت انواع گوشت قرمز و رشد عرضه دام‌های کشتارشده مولد به بازار موجب کاهش 5 تا 10 هزارتومانی قیمت هر کیلوگرم گوشت قرمز شقه گوسفندی بدون دنبه و هشدار فعالان صنفی نسبت به افزایش نگران‌کننده عرضه بره‌های ماده کوچک برای کشتار شده است. با توجه به افزایش عرضه دام احتمالاً کاهش قیمت گوشت قرمز در بازار همچنان ادامه داشته باشد و علت اصلی افزایش عرضه دام توسط دامداران نیز کمبود و گرانی خوراک دام است. این اتفاق به معنی کاهش جمعیت دامی و تولید گوشت قرمز در آینده نزدیک است که می‌تواند به‌شدت بازار را تحت تاثیر قرار دهد. متاسفانه این دام‌ها با نرخ پایین از دامداران خریداری و راهی کشتارگاه می‌شوند.