اطاعت از بازار

آینده همیشه در سخنرانی و مصاحبه‌های مسوولان، نمایی زیبا و امن دارد. مشکلات یا وجود ندارد یا به سرعت قابل حل است. گفت‌وگوی زنده حسن روحانی هم از این خصیصه به دور نبود. اما بیراه نیست اگر تفاوت‌هایی برای گفت‌وگوی آخر روحانی قائل شویم. مهم‌ترین تفاوت اقرار به اشتباه سیاستگذاری و تلاش برای اصلاح آن بود. آن هم از جانب بالاترین مقام اجرایی کشور.

بسیاری گمان می‌کردند روحانی قرار است در این گفت‌وگو از بسته جدید یا طرح ویژه‌ای رونمایی کند. اما سخنان او تکرار بسته ارزی بود که چند روز قبل رئیس جدید بانک مرکزی اعلام کرده بود و تعهد برای تامین کالاهای اساسی و صلح‌طلبی ایران در جهان و منطقه.

اما روحانی در بخشی از سخنانش اعلام کرد سیاست‌های ارزی دولت به خطا رفته. دولت در نظر داشته با تخصیص ارز 4200تومانی برای واردات همه کالاها، قیمت‌ها را کنترل کند. اما رانت و فسادی ایجاد شده و هدف دولت محقق نشده است. روحانی اعلام کرد دولت متعهد می‌شود برای واردات و تامین کالاهای اساسی ارز 4200تومانی تخصیص دهد اما در قیمت‌گذاری ارز در دیگر بازارها دخالت نمی‌کند. بلکه تعیین قیمت را به مکانیسم بازار می‌سپارد تا بازار قیمت ارز را مشخص کند. او گفت: در روزهای آینده بازار خودش را پیدا می‌کند و ممکن است تا یک هفته طول بکشد ولی ارز می‌آید در بازار آزاد و نرخ متعادلی پیدا می‌کند. ما وارد بازار آزاد نمی‌شویم و در این نرخ دخالتی نمی‌کنیم.

همین سخنان روحانی را شاید بتوان مهم‌ترین بخش سخنانش دانست. اعتراف به شکست دخالت‌های دولتی در بازار و عدم مداخله در آن. سخنان روحانی اما محورهای دیگری هم داشت. مانند پیشنهاد مذاکره آمریکا که او گفت: کسی که ادعا می‌کند و می‌گوید تمایل به مذاکره دارم، باید بداند مذاکره مبانی دارد و اولین مبنای آن صداقت است، کسی که امروز ادعای مذاکره دارد از تعهدات بین‌المللی خارج شده است. مذاکره با کشوری که از تمام معاهدات بین‌المللی به راحتی خارج شده است و همزمان با پیشنهاد مذاکره، تحریم را اعمال می‌کند، نتیجه‌ای در بر نخواهد داشت. او گفت: هدف ترامپ از پیشنهاد مذاکره راه انداختن جنگ روانی با مردم ایران و بهره‌برداری برای انتخابات کنگره است.

او همچنین از ماندن در برجام خبر داد و گفت: اروپا از نظر سیاسی برای ما سنگ تمام گذاشت ولی ما همچنان منتظر اقدامات عملی اروپا هستیم و بناست جلسه‌ای در اواخر ماه آگوست بین ایران و پنج کشور دیگر اتحادیه اروپا در اروپا و در حاشیه اجلاس سازمان ملل برگزار شود و در سطح وزرا صحبت شود.