رونمایی از نیما

نقل و انتقال ارز خارجی از این به بعد از طریق نیما انجام می‌شود. سامانه مدیریت یکپارچه ارز (نیما) که از اواخر بهمن‌ماه 96 به طور آزمایشی کار خود را شروع کرده و چند جلسه‌ای توسط مدیران بانک مرکزی برای آشنایی صرافان و فعالان بازار ارز نیز برگزار شده بود، حالا به طور رسمی کار خود را آغاز کرده و قرار است تمام بار بازار ارز را به دوش بکشد.

نیما قرار است تقاضای واردکنندگان را ثبت کند و بعد صرافان و بانک‌های عرضه‌کننده نرخ‌های خود را به متقاضی اعلام کنند تا او انتخاب کند از چه تامین‌کننده‌ای بخرد. صادرکنندگان هم ارز خود را در این سامانه عرضه می‌کنند و بانک‌ها و صرافی‌ها حلقه واسط این دو گروه هستند. علاوه بر این سه دسته، سیاستگذار نیز در سامانه حضور دارد تا منابع و مصارف، نرخ،‌ دامنه آزادی نرخ، اولویت‌ها و سقف مصارف را از طریق سامانه تحت کنترل داشته باشد.

در واقع برپایی سامانه نیما به عنوان یگانه بازار رسمی ارز، گامی دیگر از بسته سفت و سخت بانک مرکزی برای فرونشاندن التهاب بازار ارز است که در ماه‌های اخیر، تا حد توان مواج و پرآشوب شد. برای همین بود که اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور، ولی‌الله سیف، رئیس‌کل بانک مرکزی و محمد شریعتمداری، وزیر صنعت، معدن و تجارت در کنار هم در مراسم رونمایی از این سامانه حضور یافتند تا اهمیت آن را نشان دهند.

نیما همان‌گونه که سیاستگذار ارزی می‌گوید، می‌تواند به شفافیت نقل‌وانتقال ارز در کشور کمک کند، مسیر واردات و صادرات رسمی را شفاف کند و تصویر بهتری از میزان قاچاق به دست دهد. اما موفقیت این سامانه نیز بسته به آزاد گذاشتن معاملات در آن و پرهیز از دخالت‌های بیش از اندازه در عرضه و تقاضا و برهم زدن تعادل قیمتی است. با این همه در حالی که ارز به گفته دولت، تک‌نرخی و با قیمت مقطوع 4200‌تومانی است، فعلاً نمی‌توان روی شکل‌گیری بازار در نیما حساب باز کرد. ضمن اینکه هنوز چاره‌ای برای متقاضیان ارز در بازار آزاد اندیشیده نشده است، کسانی که به دلایل مختلف نیازمند پول خارجی هستند اما در همه آن دستورالعمل‌های مختلف بانک مرکزی دیده نشده‌اند؛ همان‌هایی که به گفته رئیس بانک مرکزی باید با شرایط موجود کنار بیایند و فعلاً تحمل کنند. اما اگر این «فعلاً» به درازا بکشد، قطعاً بازار ثانویه به شکل قاچاق و زیرزمینی شکل خواهد گرفت.