پایان هجمهها
حسن روحانی: معنی ندارد نفت ایران صادر نشود و نفت منطقه صادر شود
یک سخنرانی، فضای سیاسی ایران را تغییر داد و به همه هجمههای مخالفان علیه دولت پایان داد. سخنرانی حسن روحانی در جمع مدیران ارشد دولتی بیش از آنکه تصورش برود کارگر افتاد. مخالفان سپرها را انداختند و با دولت همسو شدند. شاید هم دولت همسوی آنان شده و به خواسته همیشه آنها تن داده است.
یک سخنرانی، فضای سیاسی ایران را تغییر داد و به همه هجمههای مخالفان علیه دولت پایان داد. سخنرانی حسن روحانی در جمع مدیران ارشد دولتی بیش از آنکه تصورش برود کارگر افتاد. مخالفان سپرها را انداختند و با دولت همسو شدند. شاید هم دولت همسوی آنان شده و به خواسته همیشه آنها تن داده است.
حالا مخالفان همیشگی دولت به یارانی موافق تبدیل شدهاند. ماجرای استعفا و عدم کفایت روحانی فراموش شده، حتی پایداریها حق تغییر در کابینه و چینش مهرههای کابینه را به دولت داده و گفتهاند نظر دولت مقدم است. ماجرا به سخنرانی حسن روحانی برمیگردد. آنجا که او اعلام کرد در مقابل آمریکا خواهد ایستاد و آمریکا را به زانو درخواهد آورد اما مشروط بر آنکه مخالفتهای داخل با دولت تمام شود. اصولگرایان این موضع روحانی را پسندیدهاند. موضعی که روحانی در تور اروپایی خود هم آن را حفظ کرد و تهدید نفتی رئیسجمهور آمریکا را بیپاسخ نگذاشت. موضعی که با حمایت قاطع سردار سلیمانی مواجه شد. بخشی از اخبار سیاسی کشور معطوف به سفر اروپایی حسن روحانی بود. اگرچه این سفر چندروزه به سوئیس و اتریش، پر از دیدار و سخنرانی و رایزنی و حاشیه بود، اما دو نکته بیش از همه در رسانهها برجسته شد، یکی واکنش روحانی به تهدید نفتی ترامپ و دیگری ماجرای دیپلمات ایرانی که در مقر منافقین دستگیر شد.
تهدید در برابر تهدید
چندی پیش بود که یکی از مقامات آمریکا اعلام کرد کشورهای خریدار نفت ایران باید تا آبانماه خرید نفت خود از ایران را متوقف کنند و تهدید کرد آمریکا با آغاز تحریمها صادرات نفت ایران را به صفر میرساند. حسن روحانی اما پاسخ تهدید نفتی دونالد ترامپ را از سوئیس داد و در جمع ایرانیان مقیم این کشور گفت: آنها ادعا میکنند که میخواهند به دولت ایران فشار وارد کنند، اما وقتی واردات مایحتاج ضروری مثل دارو و نهادههای دامی را تحریم کنند، به چه کسی فشار وارد خواهد شد؟ آمریکاییها مدعی شدهاند که میخواهند به طور کامل جلوی صادرات نفت ایران را بگیرند. آنها معنی این حرف را نمیفهمند، چراکه این اصلاً معنی ندارد که نفت ایران صادر نشود و آنوقت نفت منطقه صادر شود. اگر شما توانستید، این کار را بکنید تا نتیجهاش را ببینید.
آنگونه که پایگاه اطلاعرسانی ریاست جمهوری اعلام کرده روحانی همچنین در پاسخ به این سوال خبرنگار رویترز که «دولت آمریکا میخواهد صادرات نفت ایران را قطع کند، آیا بستن تنگه هرمز میتواند پاسخ ایران باشد؟» گفته: این سخن دولتمردان آمریکایی گزافهگویی است و هیچوقت نمیتوانند آن را عملی کنند. این کار کاخ سفید غیرقانونی، فرامرزی و لغو تمام تعهدات بینالمللی در زمینه انرژی و تجارت است. تصور اینکه همه نفت صادر کنند جز ایران، غلط و نابخردانه است.
افتخار سردار به روحانی
تحلیلگران سیاسی تهدید آمریکا را در باغ سبزی برای مذاکره با ایران قلمداد کردهاند. از آن جمله «دنیای اقتصاد» به نقل از ابراهیم متقی، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران گفت: «هر زمانی که پمپئو وزیر خارجه و ترامپ رئیسجمهوری آمریکا با زبان تهدید با کشوری سخن گفتهاند، روی دیگر این سکه دیپلماسی و فراهم شدن زمینههای گفتوگو بوده است.» نوذر شفیعی، کارشناس مسائل بینالملل هم گفته احتمالاً اروپا در بسته پیشنهادیاش خرید نفت ایران را تضمین کرده و روحانی با اطلاع از مفاد بسته چنین سخنانی را عنوان کرده. سیاست خارجی عرصه مبادله پیامهاست و ایران نیز در حال رونمایی از ابزارهای قدرتی است که در اختیار دارد. همچنانکه وزیر کشور گفته است اگر ۲۴ ساعت چشمانش را روی هم بگذارد بیش از یک میلیون پناهنده از مرزهای غربی به اروپا میروند. این مسائل بیانگر آن است که با تحریم ایران، اقتصاد و امنیت جهان لطمه میبیند.
در میان واکنشهای مثبت به موضع روحانی در مواجهه با آمریکا، موضع سردار سلیمانی از همه بیشتر بود. به گزارش ایسنا سردار سلیمانی در پیامی مواضع اخیر رئیسجمهوری در قبال آمریکاییها و صهیونیستها را ستودنی و مایه مباهات و افتخار دانست و از سخنان عزتمندانه رئیسجمهور ایران قدردانی کرد و گفت: این همان دکتر روحانی است که ما شناخت داشتیم و داریم و میبایست باشد. دست شما را برای ایراد این سخنان به موقع، حکیمانه و صحیح میبوسم و برای هر سیاستی که مصلحت نظام اسلامی باشد، در خدمت هستیم.
اصلاحطلبان و استعفای روحانی
پیام سردار سلیمانی تنها بخشی از حمایتهایی است که هفته گذشته متوجه دولت روحانی شده است. شاکیان روحانی در هفته گذشته ناگهان در چرخشی 180درجهای، به حامی او تبدیل شدهاند. اما گویا همیشه باید با گروهی در تقابل باشند. برای همین است که حالا اصرار دارند آنکه در این مدت کارشکنی میکرده، جناح اصلاحطلب بوده است. شرق در گزارشی نوشت: آنها که تا دیروز برای استیضاح و رای به عدم کفایت سیاسی و بعد هم جانشینی روحانی نقشه میکشیدند، یکباره و بعد از سخنرانی اخیر روحانی در جمع مدیران، تغییر رویه دادند. آنها چند روزی است این خط را دنبال میکنند که نه ما بلکه این اصلاحطلبان هستند که خواهان برکناری روحانیاند. رسانههای اصولگرا که نمیدانند با ایده عدم کفایت سیاسی رئیسجمهوری که تا هفته پیش بهجد آن را دنبال میکردند چه کنند، به یک راهحل جدید رسیدهاند. آنهم اینکه برای حاملان این طرح یک جایگزین پیدا کنند و چه کسی بهتر از اصلاحطلبان! خبرگزاری تسنیم مدعی شده بود که فراکسیون امید طرح رای به عدم کفایت سیاسی حسن روحانی را در دستور کار خود قرار داده است. عباس سلیمینمین هم بر مبنای همین خبر به تسنیم گفته بود طرح عدم کفایت رئیسجمهور از سوی برخی اصلاحطلبان که در انتخابات ریاستجمهوری 96 اصلیترین حامی روحانی بودند، فرصتطلبی سیاسی است! خبرگزاری تسنیم نوشت: «با گذشت زمان و تشدید فشار اقتصادی به مردم، اصلاحطلبان در حال علنیتر کردن فاصله خود با روحانی هستند و سعی دارند از مسوولیت حمایت از روحانی شانه خالی کنند. حال باید دید که اصلاحطلبان با طرح عدم کفایت سیاسی حسن روحانی دنبال چه برنامهای هستند؟ میخواهند زمین بازی را برای ۱۴۰۰ فراهم کنند؟ با فرار به جلو از حمایت خود عقبنشینی کنند یا اینکه طمع دیگری دارند.» همه این ادعاها در حالی است که بهرام پارسایی، سخنگوی فراکسیون امید، تاکید کرده چنین موضوعی بههیچوجه در این فراکسیون مطرح نشده است و حتی اعضای فراکسیون امید امضای خود درباره سوال از رئیسجمهور را هم پس گرفتهاند. او به «ایسنا» گفته بود: «مواضع این فراکسیون از طریق رئیس یا سخنگو اعلام میشود.»
چرخش به شیوه کیهان
این چرخش چنان زیاد بوده که حتی کیهان هم حالا موافق دولت است. این روزنامه در گزارشی نوشت: «موضوع استیضاح رئیسجمهور در این شرایط به معنای بحرانسازی و اضافه کردن یک مشکل سیاسی به سایر مشکلات است.» احمد خاتمی هم در نشستی خبری درباره سخنان رئیسجمهوری در خصوص دعوت به مقاومت در برابر آمریکا و کنار گذاشتن اختلافات داخلی، گفت: «ما از این سخنان و هر سخنی که دعوت به وحدت و اتحاد کند، استقبال میکنیم. نباید زمینههای اختلاف را ایجاد کرد. باید حریم همه از جمله مردم را نگه داشت و منطقی سخن گفت. در عین اختلاف سلیقهها باید قانونی، مودبانه و محترمانه سخن گفت تا زمینههای چالش پدید نیاید.» حزب موتلفه هم که تا چند روز پیش برای جانشینی دوران پساروحانی برنامهریزی میکرد و مدعی بود برای حل مشکلات ارزی برنامه دارد، اما این برنامه را نمیتوان با یک دولت ضعیف اجرا کرد، بلکه آن را باید به یک دولت حزبی سپرد، این روزها حرفهای دیگری میزند. غلامرضا مصباحیمقدم، عضو جامعه روحانیت مبارز، هم با بیان اینکه اصولگرایان صد درصد با دولت همراهی میکنند، گفته است: «جریان اصولگرا مثل مادری میماند که اگر برای فرزندش احساس خطر کند، ایثار خواهد کرد. جریان اصولگرا میخواهد نظام جمهوری اسلامی سرپا بماند و ملت راضی و دشمن مایوس شود. حالا هرکس میخواهد کشور را اداره کند.» غلامعلی حدادعادل هم در توئیترش نوشته بود: «با اینکه منتقد دولت بودهایم، امروز و برای حل مشکلات داخلی، در مقابل دشمن خارجی در کنار دولت هستیم، بهشرط آنکه، رئیسجمهور نیز به سخنانی که گفته است عمل کند.»
حاشیه در گردهمایی
هفته گذشته یک جریان خبری دیگر هم داشت. ایسنا بهنقل از خبرگزاری فرانسه نوشت دستگاه اطلاعاتی بلژیک با انتشار بیانیهای مدعی شد که روز شنبه (9 تیرماه) یک دیپلمات ایرانی که قصد داشته در نشست گروهک تروریستی منافقین در نزدیکی پاریس بمبگذاری کند، در آلمان بازداشت شده است. دستگاه اطلاعاتی بلژیک ادعا کرد این فرد یکی از دیپلماتهای سفارت ایران در وین، پایتخت اتریش بوده است. به گزارش شرق ادامه خبرها حاکی از این بود که این دیپلمات که ادعا میشود وابسته به جمهوری اسلامی ایران است، جزو ششنفری است که در سه کشور بلژیک، فرانسه و آلمان در رابطه با این پرونده دستگیر شدهاند. او متهم است که در طرح بمبگذاری در مراسم سالانه منافقین دست داشته و با زوجی در ارتباط بوده است که قرار بود این طرح را عملی کنند. پلیس بلژیک همزمان یک زن و شوهر ایرانی را دستگیر کرده است که تابعیت بلژیکی نیز دارند. همچنین ایسنا گزارش داده، دادستانی فدرال بلژیک روز دوشنبه ادعا کرده که این دو نفر قصد داشتند با انفجار بمب، به تجمع سالانه منافقین که روز شنبه، نهم تیر (۳۰ ژوئن)، در شهر «ویوپنت» واقع در نزدیکی پاریس برگزار شده بود، حمله کنند. تعدادی از سیاستمداران آمریکایی، ازجمله رودی جولیانی، وکیل دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا در این نشست شرکت کرده بودند.
اما این ادعاها با واکنش مقامات ایرانی مواجه شد. به گزارش دنیای اقتصاد، محمدجواد ظریف در توئیتر خود نوشت: چه همزمانی جالبی. همزمان با شروع سفر رئیسجمهور به اروپا یک عملیات ایرانی، افشا و عوامل آن دستگیر میشوند. ایران هرگونه خشونت و ترور را در هر مکانی محکوم میکند و آماده همکاری با همه مقامات ذیربط است برای کشف آنچه تنها یک عملیات پلید برای دادن نشانی غلط است. از سوی دیگر بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه در گفتوگو با «ایسنا» درباره ادعای بیپایه و اساس دخالت یکی از دیپلماتهای ایرانی در یک اقدام غیرقانونی در یکی از کشورهای اروپایی اظهار کرد: سناریوی اخیر برای تخریب روابط ایران و اروپا در این مقطع مهم و حساس طراحی و اجرا شده است و اسناد و مدارک متقن برای روشن شدن ابعاد ماجرا آماده ارائه است. وی افزود: طبق اطلاعات موجود افراد بازداشتشده در بلژیک از اعضای شناختهشده و عملیاتی آن سازمان تروریستی محسوب میشوند و مقامات ذیصلاح ایران آمادگی دارند تا با ارائه اسناد و مدارک لازم در جهت روشن ساختن ابعاد واقعی این سناریوی از پیش طراحیشده گروه مزبور همکاریهای لازم را به عمل آورد.