تنگنای معیشت

  زهرا جعفرزاده: دایره‌شان هر روز بزرگ‌تر می‌شود، سفره‌هایشان کوچک‌تر. آنها که توانایی تامین حداقل نیازهای زندگی را ندارند، در حال افزایش‌اند و در مقابل سفره‌هایشان که قبلاً رنگ گوشت، مرغ، برنج و ماهی را به خود می‌دید حالا هر روز بیشتر آب می‌رود. آمارها حقیقت تلخی را روایت می‌کنند. میزان مصرف انواع گوشت‌ها، برنج و لبنیات کاهش قابل توجهی داشته است. آخرین آمار منتشرشده از مرکز افکارسنجی ایسپا بر این واقعیت صحه می‌گذارد و نشان می‌دهد مصرف روزانه برنج 9 درصد کاهش داشته، 5 /3 درصد به تعداد کسانی که در یک سال اصلاً گوشت قرمز مصرف نکرده‌اند اضافه شده و مصرف روزانه یا چند روز در هفته مرغ هم 6 /12 درصد کم شده است. خانواده‌ها سال‌هاست تحت فشار مشکلات اقتصادی، زندگی‌هایشان را می‌چرخانند. بالا رفتن اجاره‌بها، کاهش درآمدها، افزایش هرروزه قیمت‌ها، دستی شده و گردنشان را فشار می‌دهد. فشار مضاعف به خانواده‌ها، آنها را ناچار به گرفتن تصمیم بزرگی کرده است. آنها به سفره‌هایشان دست‌درازی کرده‌اند، چاره‌ای هم ندارند. هر روز که قیمت‌ها را می‌بینند ناچارند دست به انتخاب بزنند؛ میان آنچه نیاز دارند و آنچه با جیبشان هماهنگ است. درآمدها همان است، تورم، رکود و قیمت‌ها اما روند افزایشی را طی می‌کنند. کارشناسان می‌گویند با بالا رفتن هزینه‌های زندگی، مردم برای تامین کالاهای خوراکی به مشکل می‌خورند. کاهش مصرف خوراکی‌ها، نشان‌دهنده افزایش فقر و کوچک شدن سفره مردم است. وقتی سبد مصرفی کوچک می‌شود فشار مضاعفی بر معیشت مردم وارد می‌شود و آنها را بیشتر از قبل در تنگنا قرار می‌دهد. بررسی‌ها نشان می‌دهد سفره ایرانیان در 14 سال گذشته، 30 درصد آب رفته است و به گفته پژوهشگران اقتصادی وضعیت هر روز وخیم‌تر می‌شود. آمار افرادی که هر روز به زیر خط فقر سقوط می‌کنند بیشتر شده و با این سقوط، بسیاری از معیارها افول می‌کند.  مرکز پژوهش‌های مجلس، پیشتر با در نظر گرفتن خط فقر دو میلیون و ۵۰۰ هزارتومانی، آمار این خانوارها را ۴۰ درصد اعلام کرده بود و حالا می‌توان گفت که این افراد سفره‌های کوچک‌تری دارند. حذف گوشت قرمز، مرغ، ماهی و برنج و لبنیات اما تنها خط خوردن خوراکی از روی سفره‌های مردم نیست، آنها با دریافت کمتر کالری و به صورت جزئی‌تری کربوهیدرات‌های سالم و پروتئین، وارد چرخه دیگری می‌شوند. زهرا عبدالهی، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت خرداد امسال گفته بود کاهش درآمد و افزایش قیمت مواد غذایی، دهک‌های پایین را دچار مشکل می‌کند؛ مشکلی مثل سوءتغذیه. سوءتغذیه هم روی کوتاه‌قدی، لاغری در کودکان زیر پنج سال و مادران باردار خودش را نشان می‌دهد. علی میلانی، عضو هیات‌مدیره انجمن تغذیه ایران، چندی پیش، وضعیت تغذیه‌ای ایرانیان را بسیار وخیم عنوان کرده بود. بر اساس اعلام او، در یک سال و نیم گذشته به دلیل تحریم‌ها و افزایش شدید نرخ ارز و تورم، هزینه داشتن الگوی تغذیه‌ای سالم بسیار بالا رفته است. از آن طرف هم مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تیر امسال در گزارشی اعلام کرده بود که هشت دهک درآمدی اول کشور بر اساس استانداردهای وزارت بهداشت، ایمنی غذایی ندارند و در تامین کالری مورد نیاز به اندازه استاندارد، ناتوان‌اند. در این پرونده تاثیر تحریم‌ها، رکود اقتصادی، تورم و شیوع کرونا بر کوچک شدن سفره ایرانیان و حذف و جایگزینی اقلام مهم خوراکی بررسی می‌شود.