استخوان در گلوی اینترنت

با وجود پایان ناآرامی‌ها و اعتراضات خیابانی، بسیاری از مردم ایران تقریباً تمام هفته گذشته را با اعصاب‌خردی بر سر اختلال اینترنت گذراندند. البته اینترنت ثابت در اغلب استان‌ها از اوایل هفته گذشته وصل شده بود، اما قطعی سراسری اینترنت موبایل -که برای بخش زیادی از مردم تنها راه اتصال آنها به شبکه جهانی است- تا اواخر هفته هم ادامه یافت. ظاهراً مذاکرات پشت پرده و پیش پرده برای بازگشت این اتصال در تمام هفته گذشته تداوم داشت.

روزنامه «مردم‌سالاری» تیتر اول خود را در روز چهارشنبه به این عبارت اختصاص داد: «اینترنت موبایل‌ها را وصل کنید.» این روزنامه نوشت: ۳۰ نماینده تهران در نامه‌ای به جواد آذری‌جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات تاکید داشتند با توجه به قطع طولانی‌مدت اینترنت هرچه سریع‌تر نسبت به برقراری اینترنت موبایل استان تهران اقدام کند. وزیر ارتباطات نیز در پاسخ به درخواست این نمایندگان مجلس برای وصل مجدد اینترنت گفت که پیگیر اتصال اینترنت بوده و هست و به‌محض دریافت مجوز از شورای امنیت، ارتباطات در اسرع وقت به شرایط قبل بازگردانده خواهد شد. او نوشت: «قطعاً قطع اینترنت لطمات جبران‌ناپذیری به اقتصاد و به ویژه اقتصاد نوپای دیجیتال کشور وارد کرده و مطالبه شما در نامه ارسالی بجا و دقیق است. شخصاً در وزارت ارتباطات و دولت و در مذاکرات متعدد با نهادهای امنیتی پیگیر برقراری مجدد ارتباطات بوده و هستم و این روزها بی‌شک یکی از دوران‌های بسیار سخت و طاقت‌فرسا برای مجموعه وزارت ارتباطات و صدالبته بیش از آن برای مردم عزیز ایران است. نهادهای امنیتی کشور معتقدند در برقراری مجدد ارتباطات باید جانب احتیاط را رعایت کرد و بر این اساس تاکنون شورای امنیت کشور مجوز برقراری کامل ارتباطات را به اپراتورها ابلاغ ننموده است. قطع به یقین به‌محض دریافت مجوز از شورای امنیت کشور، ارتباطات در اسرع وقت به شرایط قبل بازگردانده خواهد شد.»

اشاره آذری‌جهرمی به مصوبه شورای امنیت کشور، در سخنان وزیر کشور که سه‌شنبه‌شب در یک برنامه زنده تلویزیونی حاضر شده بود، نمود داشت. به گزارش خبرآنلاین، عبدالرضا رحمانی‌فضلی در برنامه تلویزیونی «نگاه یک» در تشریح حوادث اخیر، به سوالاتی درباره قطع اینترنت هم پاسخ داد و گفت: «ما در زمانی که تخریب و آتش‌سوزی زیاد شد، مجبور شدیم اینترنت را به صورت موضعی و مقطعی قطع کنیم تا به این ترتیب عملیات روانی و تهییجی را که از خارج هدایت می‌شد، کنترل کنیم. در حقیقت ابتدا محدودسازی انجام شد و پس از اینکه دامنه این اغتشاشات به استان‌های دیگر سرایت کرد، مسدودسازی انجام شد.» وی افزود: «این به معنای این نیست که همه مسوولانی که دستور به قطع اینترنت دادند اهمیت اینترنت بر اقتصاد و کسب‌وکار مردم را نمی‌دانند اما ما با منفعت عمومی و امنیت جان مردم روبه‌رو بودیم. قطعاً قطع اینترنت هزینه دارد اما ما با این کار از بروز هزینه‌های بیشتر جلوگیری کردیم. نیروها در همه استان‌ها به داخل صحنه آمدند و موضوع جمعه‌شب کنترل شد.» وزیر کشور خاطرنشان کرد: «همه کسانی که از اینترنت استفاده می‌کنند بدانند امنیت جان مردم برای ما از اهمیت بسزایی برخوردار است. ما از روز چهارم اینترنت مراکز علمی، دانشگاه‌ها و... را وصل کردیم و اینترنت ثابت هم در همه استان‌ها وصل شده، در مورد موبایل ۱۰ استان اینترنت‌شان متصل شده و در جلسه شورای امنیت ارزیابی‌های مجدد را انجام می‌دهیم و متناسب با شرایط در سایر استان‌ها نیز در صورت نبود مشکل امنیتی وصل خواهد شد. قطعاً همه بدانند که این کار به نفع همه است و ما قدردان مردم هستیم. در حال حاضر امنیت کامل در کشور برقرار است و هیچ مشکلی نداریم.»

سرانجام در ساعات پایانی روز چهارشنبه اعلام شد که اینترنت موبایل‌ها نیز در اغلب استان‌ها از جمله تهران (به‌جز شهرستان‌های غرب این استان) وصل شده است.

اعتماد خدشه‌دارشده

درباره تبعات آنچه در اختلالات دو هفته‌ای بر ارتباطات اینترنتی گذشت و همچنین درباره آینده اتصال مردم ایران به اینترنت در هفته گذشته گمانه‌زنی‌های زیادی شد. از جمله روزنامه «دنیای اقتصاد» در گزارشی به قلم «شهرام شریف» نوشت: به نظر می‌رسد ترکیب شبکه ملی اطلاعات-اینترنت ترکیب ایده‌آل بسیاری از کشورهای الگوی توسعه تکنولوژی ایران و ترکیب عقلای سیاستگذار تکنولوژی است. با این حال بخش تکنولوژی و ارتباطات ایران حالا این نگرانی را دارد تا از قابلیت‌های شبکه ملی اطلاعات در جهت کنار گذاشتن اینترنت جهانی استفاده شود؛ موضوعی که حتی در صورت وجود لیست‌های سفید و برقراری اتصال‌های استثنایی تغییر بزرگی در ساختار اقتصاد ایران به وجود خواهد آورد. با این حال بزرگ‌ترین چالش اول سیاستگذاران و مجریان طرفدار اقتصاد دیجیتال در ایران بعد از حل موضوع اتصال اینترنت بازسازی اعتماد فعالان این بخش است.

اما در یک رویکرد متفاوت، روزنامه «آفتاب یزد» تلویحاً به استقبال اختلالات اینترنتی رفت و زیر عنوان «اعتیاد به فضای مجازی را جدی بگیرید» نوشت: «در هفته گذشته با قطعی اینترنت خیلی‌ها به اعتیاد خودشان نسبت به فضای مجازی پی بردند و در این بین کار کاسبی خیلی از هکرها هم داغ شده بود. افراد زیادی در روزهای اولیه قطعی اینترنت سردر گم شده بودند و در روزهای بعد برای سرگرمی شروع به فعالیت‌هایی کردند که به گفته خودشان تا زمان وصل بودن اینترنت هیچ‌وقت انجام نمی‌دادند. عده‌ای به کتاب خواندن رو آوردند و برخی دیگر تماشای فیلم و سریال را جایگزین گشت و گذار در فضای مجازی کردند اما چیزی که به وضوح مشهود بود سردرگمی قشر عظیمی از جامعه در نبود اینترنت بود. در اینکه اینترنت و فضای مجازی در عصر حاضر یکی از نیازهای اساسی محسوب می‌شود هیچ شکی نیست اما سوالی که مطرح می‌شود این است که این نیاز تا چه حد طبیعی است و اعتیاد به فضای مجازی از کجا نشات می‌گیرد؟»

طغیان آنفلوآنزا در پاییز

در میان سکوت پرهیاهوی فضای مجازی، در فضای فیزیکی هم شرایط چندان خوب نبود. در تهران همه روزهای کاری هفته گذشته به آلودگی هوا گذشت و کار به جایی رسید که مقامات آموزش و پرورش مجبور شدند دوباره دبستان‌ها را تعطیل کنند. اما این تنها مشکلی نبود که سلامتی شهروندان را تهدید می‌کرد. هجوم بیماری زمستانی آنفلوآنزا که تاکنون جان دست‌کم 15 نفر را گرفته، عامل نگرانی جدید بود. روزنامه «آرمان ملی» روز سه‌شنبه با تیتر «هشدار! آنفلوآنزا طغیان کرد» نوشت: موج آنفلوآنزا کشور را فرا گرفته و در یک هفته گذشته 342 نفر بر اثر آنفلوآنزا فوق حاد انسانی در بیمارستان‌ها بستری شده‌اند که 15 نفر از آنها فوت شده‌اند. حدود سه هفته از آغاز موج اول آنفلوآنزا در کشور می‌گذرد و چندی پیش نیز معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان از مرگ دو نفر در این استان به دلیل ابتلا به بیماری آنفلوآنزا خبر داده بود. طبق آمار وزارت بهداشت استان‌های قزوین، آذربایجان شرقی و غربی، گلستان، سمنان، اصفهان، کرمانشاه و تهران بیشترین درگیری را با آنفلوآنزا داشته‌اند و بیشترین تعداد فوتی‌ها از استان‌های تهران، مازندران و آذربایجان شرقی بوده است. روز دوشنبه نیز محمدمهدی گویا رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با تایید این آمار اعلام کرد که افراد فوت‌شده در بیمارستان بستری بودند، متاسفانه دلایلی مانند سن بالا، عدم تزریق واکسن آنفلوآنزا، مراجعه دیرهنگام به مراکز درمانی یا ابتلا به بیماری زمینه‌ای باعث شده که این افراد جان خود را از دست بدهند. رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت همچنین با اشاره به اینکه امسال نسبت به سال گذشته ویروس آنفلوآنزا با شدت بیشتری فعال است و علاوه بر منطقه خاورمیانه و کشور ما، حتی در کشورهای اروپایی گسترش داشته گفت: هفته گذشته ۳۹۱۵ نفر انواع مختلف بیماری تنفسی گزارش شد که ۳۴۲ مورد آن آنفلوآنزا بود، از این تعداد ۱۵ نفر فوت کردند. موج آنفلوآنزا در سال جاری نسبت به سال گذشته سه هفته زودتر آغاز شده است.

در همین حال به گزارش ایسنا، علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت  درباره آخرین آمار فوتی‌ها به دلیل ابتلا به آنفلوآنزا گفت: بیشترین آمار فوتی ناشی از ابتلا به آنفلوآنزا که به ما اعلام شده از ابتدای سال تاکنون حدود ۳۷ مورد بوده است.

استیضاح وزیر تازه‌وارد

در شرایطی که فضای اجتماعی ایران تحت تاثیر گرانی بنزین، اعتراض‌های حاصل از آن، اجرای پر از ابهام واریز کمک‌های معیشتی و البته قطعی اینترنت بوده است، روزنامه «ابتکار» در گزارشی نوشت: مجلس شورای اسلامی از طرح‌هایی درباره قیمت بنزین یا سوال و استیضاح درباره عملکرد وزرای مسوول در این حوزه‌ها عقب‌نشینی کرد ولی حالا خبر رسیده است که بهارستان‌نشینان به دنبال استیضاح وزیر آموزش و پرورش هستند؛ وزیری که تنها چند روزی بیش از دو ماه است که بر صندلی مدیریت این وزارتخانه نشسته است! علی‌اصغر یوسف‌نژاد، عضو هیات‌رئیسه مجلس شورای اسلامی روز سه‌شنبه از تحویل استیضاح وزیر آموزش و پرورش به هیات‌رئیسه با ۶۰ امضا خبر داد. به گفته یوسف‌نژاد خلف وعده در اجرای رتبه‌بندی فرهنگیان، کلاس‌های بدون معلم و عدم تامین متون درسی از اول مهر تاکنون، عدم توزیع عادلانه نیروی انسانی و امکانات آموزشی، انتصاب مسوولان ناکارآمد، عدم نظارت بر عملکرد مسوولان تحت امر، عدم تعیین تکلیف کامل نیروهای حق‌التدریسی خرید خدمت و آموزش‌یاران نهضت سوادآموزی و کمبود نیروی انسانی در رده‌های آموزشی و خدماتی در مدارس از محورهای این استیضاح است.

توقف ساخت پلاسکو

در تحول عجیب دیگری، اختلاف شهرداری تهران و بنیاد مستضعفان باعث توقف ساخت پروژه پلاسکو در چهارراه استانبول تهران شد. به نوشته ایسنا، در حالی که شهردار منطقه ۱۲ تهران از توقف ساخت ساختمان «پلاسکو» در پی عدم دریافت پروانه ساخت‌وساز خبر داد؛ نماینده بنیاد مستضعفان در پروژه ساخت پلاسکو ضمن گلایه از سنگ‌اندازی شهرداری گفت: مسوولان شهرداری مدعی هستند نقشه‌های ساختمان جدید به آنها داده نشده است این در حالی است که نقشه‌های اصلاح‌شده پلاسکو بعد از رفع ایرادات شهرداری، آماده بود ولی امکان بارگذاری این نقشه‌ها در سیستم شهرداری تهران وجود نداشت.

علی کریمی رفتنی شد

هفته گذشته دنیای ورزش هم حواشی زیادی را تجربه کرد: از تعویق جام‌جهانی کشتی فرنگی تهران به دلیل ناآرامی‌های اخیر گرفته تا انتشار شایعاتی درباره احتمال برکناری مارک ویلموتس، سرمربی تیم ملی فوتبال ایران و احتمال جانشینی برانکو ایوانکوویچ به جای او. اما شاید خبر مهاجرت علی کریمی به کانادا از همه غیرمنتظره‌تر بود. به نوشته سایت خبری «تابناک» شنیده‌هایی که در چند رسانه و سایت داخلی از جمله سایت وابسته به سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی منتشر شده، حاکی از آن است که علی کریمی بازیکن سابق تیم ملی فوتبال ایران به‌زودی ایران را به مقصد کانادا ترک می‌کند. این سفر گویا قطعی شده است اما عده‌ای هم معتقدند او برای پیگیری کارهای شخصی‌اش به این سفر می‌رود و احتمال ماندن همیشگی‌اش در این کشور کم است.

کریمی که در شبکه‌های اجتماعی دنبال‌کنندگان زیادی دارد و نزدیک به پنج میلیون نفر صفحه اینستاگرام او را فالو کرده‌اند، در این‌باره سکوت کرده تا به نوعی بر این زمزمه صحه بگذارد. در میان آخرین پست‌های کریمی، تصویری از شمارشگر پمپ بنزین و رقم 3000 تومان برای هر لیتر دیده می‌شود و در زیر این پست نیز ضمن انتقاد از گرانی بنزین و فشار آن بر دوش طبقات عادی و ضعیف جامعه نوشته شده است: «چرا فحشش رو من بخورم که از شما حمایت کردم، همه رو حواله می‌کنم به خودتون. من از همه طلب حلالیت می‌کنم»؛ اشاره علی کریمی قطعاً به جهت‌گیری سیاسی‌اش در دوره انتخابات و حمایت او از دولت حسن روحانی است که با عملکرد یکی دو سال اخیر دولت، گویا او را پشیمان کرده است. او البته راه کامنت‌ها را بسته تا احتمالاً به‌قول خودش دریافت‌کننده انتقادهای بعضاً تند مردم نباشد.