آتش در گلستان

تابستان گرم و خشک ایران، تنها بیم بی‌آبی و تشنگی را تشدید نمی‌کند. شوربختانه گرمای هوا و خشکیدگی سرزمین، بیش از هر زمانی جان جنگل‌های ناچیز وطن را هم می‌گیرد. جنگل‌های حفاظت‌شده و حفاظت‌نشده در همین یک هفته گذشته و با شیوع موج گرما از شمال تا جنوب کشور طعمه آتش شدند. از جنگل‌های باستانی هیرکانی در پارک ملی گلستان گرفته تا جنگل‌های کهنسال بلوط در زاگرس.

البته بارش‌های رگباری و تا حدودی غیرمنتظره بهاری در اغلب مناطق کشور، اگرچه موجب خوشحالی و سرسبزی بیش از پیش طبیعت شد اما همزمان نگرانی از احتمال آتش‌سوزی‌های وسیع به‌خصوص در زمان خشکیدن زیراشکوب جنگل را در ذهن فعالان محیط ‌زیست و جنگل‌های کشور شعله‌ور کرد. علفزارهای سبز بهاری که عمر کوتاه چندماهه دارند، حالا در روزگار بی‌مسوولیتی شهروندانی که به عنوان گردشگر و غیرگردشگر به دامان طبیعت می‌روند، بشکه‌های باروت طبیعی هستند. بمب‌هایی که با دور انداختن ته سیگار یا چوب‌کبریت یک شهروند بی‌ملاحظه، به انفجار مخزن جنگل‌های مستعد آتش‌سوزی کشور منجر می‌شوند.

مرگ جنگل به منزله مرگ اکوسیستم است. چراکه جنگل محل زندگی میلیون‌ها گونه ریز و درشت وحشی است. بنا به تحلیل متخصصان علوم زیستی، سرزمینی که از اکوسیستم جنگلی محروم است، یکی از مهم‌ترین مولفه‌های اصلی توسعه پایدار را از دست داده است. ارزش تولیدی جنگل‌ها رقمی نزدیک به ۱۲۰میلیارد دلار است و از نظر اشتغال ۸ /۶ درصد کارگران صنعتی جهان در این بخش کار می‌کنند. با این حال در سال 2017 بنا به داده‌های سنجش‌های بین‌المللی در سراسر جهان هر ثانیه به اندازه یک زمین فوتبال جنگل‌تراشی می‌شود. روندی که در ایران به شکل‌های مختلف مشهود است. از آتش‌سوزی تعمدی برای تصرف اراضی جنگلی تا پاک‌تراشی جنگل به دست قاچاقچیان چوب و زغال! بنا به اعلام رسمی مقامات سازمان جنگل‌ها، سالانه 15 هزار آتش‌سوزی در سطح جنگل‌های کشور رخ می‌دهد که متاسفانه 90 درصد آنها منشأ انسانی دارند. در هفته گذشته 150 هکتار از عرصه پارک ملی گلستان در شمال، شامل جنگل و مرتع در آتش سوخت و در جنوب غرب ایران نیز در منطقه فاریاب در کهگیلویه و بویراحمد 70 هکتار از جنگل‌های بلوط و بنه در آتش خاکستر شد.